Njedha dhi lo kʉ, 13 madhó cho ngʉe ro, ma kana kau nga ngʉe kpakpa Yova na ri. Ri ngʉ adi njani ma lai darasa nǎ nzø kʉ uhuru na naribbai, ndirigoti ma ngʉ adi riji mae uhuru na. Gødhi nrŭ d’ra nalo ma, Biblia nǎ yadha ma ndirigoti kiroho nǎ nja kʉ ná njí ma ngʉ adi njani kpakpa kʉ naribbai. Ma chungʉeri nari kʉ Yova kʉ ni, ro ma ngʉ adi ma mbu nga kana nga kʉ ke na chøchø naribbai.

Ro ddikpa saa na, ma nzɨ ngʉ adi lod’ra bbo ri. Lod’radha dhi ngana ma ra nari nji, ma nzɨ ngʉ adi matayarisho ro nji ri, føri dho lo tso ma nga nari ngʉe kpakpa. Føri dzá lodho, madhó nga ngʉe visite ro ri ndirigoti funzo ro ma ngaddi ngʉe ri. Føri lingʉeri nzɨ ma ba hwè lod’radha dhi njí kana. Ma ngʉ adi ridhu ma tso, ‘Nrŭ ká ka ndima d’ralo krʉ yenga ddoro ndirigoti krʉ bi ró ngbaribbai?’

Madhó cho ngʉe 17 ná saa na, ma jingʉeri ma ba uhuru. Føri dho ma rangʉe ra ma abba ro Australia na. Ma vʉngʉe abba ro ná føri bbʉngʉe njedha bbo madzá gødhi nrŭ dho. Ngba mai kpa thí bangʉe njedha bbo ro, kpa ddingʉeri nari kʉ ma ka ma ra anzi ngba kiroho nǎ lo na.

 Australia na ma singʉe ná saa na, madhó kiroho nǎ lo ngʉngʉe aluti bbo. Ma nzɨ ngʉ adi si krʉ ddoro njudha dhi ngana ri. Ma gbangʉe ma tso na ná jadda nzø nzɨ ngʉ adi si krʉ ddoro njudha dhi ngana ri dhonalo bí ina kpa ngʉ adi ra wa jø ndirigoti kpa ngʉ adi ra beni be wa dza na. Fø lodjo ma ngaddi ná saa na, ma rangʉe ri utso d’i nari kʉ, ma kó ddiri ngʉe tengenezo nǎ ndirigoti ddiri ngʉe arugu, ro følo krʉ nzɨ ngʉ adi hwè bbʉ ma dho ri.

Føri goti cho dangʉe 2, ro ma njungʉe ddikpa le-ve na, fø le kongʉe ma tsotso ndiro ma chu madhó maisha tso ká ra gbaga ma nari d’e. Ko ngʉ adi ddikpa dza na nzá d’e ndoa chí ná 5 kʉ ná le-vei ma na, ndirigoti ddikpa cha ko nzingʉe mwangalizi ma ndibbá le Tamara ma na, ndiro ko di kpa ma na yenga ddi kana d’e. Tamara bbáke ngʉ adi ra kutaniko nǎ nja lodho ná saa na, ko ngʉ adi má le ma na, ko ngʉ adi nga ma gbo, føri ngʉ adi hwè bbʉ bbo ma dho. Tamara ngʉe bblo kʉ ná le ndirigoti le ngʉ adi ndi dyu lili nrŭ ro hwè na. Ma rangʉe ri utso d’i nari kʉ ngba ji Mungu ná le ka ndi di nrŭ na bblo.

Tamara ngʉe shauku na. Le jingʉe bbʉbbʉlo ndirigoti lod’radha dhi njí maddi, føri ngʉ adi ko ronga cho ko dyø ledhó loroji. Le ngʉe hwè na ndi ngʉ njínji Yova dho ndi thí nǎ ro krʉ naridho, ro ma nga ngʉe fø hwè na ri. Le dho bblo kʉ ná nyi ndirigoti le ngʉe hwè na na føri løngʉe madhó maisha ronga bbo. Ledhó loroji lingʉeri ma ddinga ddikpa bbo na mana kʉ ná andiko djo: Yova adi riji nari kʉ, ko njínji ndi dho “hwè na” ndirigoti “ko thí naro krʉ.”​—Zb. 100:2.

Ma jingʉeri mae hwè na Tamara bbai, ro nja mae fø hwè na d’e, ringangʉeni ma le madhó lo thika ki vi, føri dzingʉe saa, ro ma lengʉe ma dhó lo thika dzodzo. Ma ngangʉe matayarisho ma nji lod’radha dho nari tso, ndirigoti nja saa na ma ngʉ adi painia musaidizi ma nji ddi. Føri lingʉeri ma bbá anziro mae na ná ngaddidha ndirigoti madhó nyi ngʉ bblo. Ma ngʉ adi njínji bí ina Biblia na lod’radha dhi njí kana, ndirigoti ma mbungʉe ma ko tsotso koni naribbai. Luti ma ngangʉe painia musaidizi ma nji nari tso krʉ bí ró.

 Ma ngangʉe kau njidha tso njonjo dhó cho kʉ ná nrŭ na ngba ji bbʉbbʉlo ná nrŭ, ndirigoti ni njínji Yova dho ná nrŭ. Kpa dhó loroji kongʉe ma tsotso ma le madhó lo thika kiroho nǎ ndirigoti ma vʉ bbo na mana kʉ nalo madhó maisha na. Ma jingʉe lod’radha dhi njí bbo, ndirigoti luti ma ngʉngʉe painia kawaida. Fø cho kana ma mbungʉe ma hwè na, ndirigoti ko abba kʉ naribbai kutaniko nǎ.

Cho ddi goti ma njungʉe Alex na, ke jingʉe Yova bbo ndirigoti lod’radha dhi njí maddi. Ke ngʉe mutumishi wa huduma ndirigoti ke njingʉe painia dzá njí cho 6 b’lo. Alex njingʉe njí uhitaji dhi eneo nǎ Malawi nǎ. Følu ke njungʉe na ná bbamisionere lingʉe ke kpakpa ndiro ke li Pidhinga dzá njí anziro d’e.

Alex ma na ma chingʉe ndoa 2003 nǎ, fø nga djo ro ko ra anzi dhé krʉ saa ro le njínji Yova dho nari na. Ko ba somo bí ndirigoti Yova le ko ronga bbo njonjo kʉ ná chulu.

Ko le chongʉe 2009 na bbamisionere Timor-Leste dhi bbagʉ Indonesia nǎ ndi kʉ ro archipelago nǎ. Fø lo kengʉe ko nanga bbo, ri chongʉe ko ronga ndirigoti ri tangʉe do maddi ko na. Bi 5 goti ko singʉe fø ngø nǎ bbo bbagʉ Dili na.

Følu ko ra nari lingʉeri ko le kodhó maisha nǎ bí kʉ nalo thika le. Kodho ringangʉeni ko chuni nrŭ dhó luga na, nrŭ dhó nyi na, nyǒ na, ndirigoti nrŭ dhó maisha nǎ njonjo kʉ ná nja lo na maddi. Lod’radha dhi njí kana ko ngʉ adi nju njedha dhi nrŭ na ma, nzá zønga bbo ná nrŭ na ma, ndirigoti nja kpakpalo na bani ná nrŭ na ma. Følu bí ngʉe ná nrŭ ronga vongʉe là dzá lodho ma ndirigoti nja kʉ ná fudjo nrŭ nji nari dzá lodho ma. *

Lo le d’ra nari ngʉe kpakpa! Lorojina, ma njungʉe Maria na, fø ngba dhó cho ngʉe 13. * Ngba dzá mama dhengʉe anziro da ná cho na ndirigoti  ngba nzɨ ngʉ adi nju ndidzá baba na bí ina ri. Maria nzá chungʉe addu ma ndi ka ndi nji maisha nǎ nari ro ri. Ma nonga nari kʉ ddikpa saa na ngba høngʉe ndiro ndi d’ra ngbaribbai ndi ndi mbu nari madho d’e. Ro ma nzɨ ngʉ Maria po nalo ro famu bblo ri dhonalo ma nzɨ ngʉ gba ti ná luga ro rr bblo ri. Ma nzingʉeri Yova kó ma tsotso ndiro ma li fø ngba kpakpa d’e, ndirigoti ma zøngʉe kpakpa ka ndi li ngba ná andiko. Karr nga goti ma njangʉeri nari kʉ bbʉbbʉlo le Maria dhó ngaddidha thika ma, ngba dhó nyi thika ma, ndirigoti ngba dhó nja kʉ nalo thika ma maisha na. Ngba bangʉe batiso ndirigoti i ddoro ngba adi ndidhó funzo ongoza. Kpadjo Maria kʉ familia ya kiroho kana ndirigoti le adi ndi mbu ji le ji naribbai.

Yova le kodhó njí ronga le Timor-Leste nǎ. Cho 10 kana, bí kʉ ná wahubiri bangʉe batiso, kpa kana bí kʉ ná kpa kʉ painia ma, watumishi wa huduma ma, ndirigoti nja kpa kʉ wazee. Nja kʉ ná kpa njínji luga thika le adi le ná ngana ndirigoti kpa kiroho nǎ lo thika le ndima nganga dho luga na. Ma adi hwè ba bbo njati ma di dyi kpa ngo nari ma, njudha dhi ngana kpa si nari ma, kiroho nǎ lo na kpa ra anzi nari ma nja ró.

Timor-Leste nǎ, le chongʉe ko ná ngana maisha ngʉe njonjo Australia nǎ ri ró ro, ro ma nzá chungʉe madhó maisha ka ndie hwè na fø nari ro ri. Nja saa na ma ngʉ adi tsu bí nǎ nrŭ kʉ ná mutokari na, ndirigoti ri nǎ nrŭ ngʉ adi ju bbe ma tsu, soko nǎ ro nrŭ dzì ná nja nyǒ ma na. Nja dyi ma ngʉ adi funzo ongoza lili nǎ nga kʉ ná dza nǎ ma, sʉsʉ nǎ nga kʉ ná dza na ma, muchafu nǎ nga kʉ ná dza na ma inga ø (kuku) nrŭ ngu ná ngana ma. Fø kpakpalo krʉ kana, bí ina ma ngʉ riddi, ‘Føri kʉ ke dho le nanga ka ndi keni nalo!’

Ma di ngaddi anziro dangʉe nalo djo ró, ma adi mbai po bbo, dhonalo madzá gødhi nrŭ kongʉe ma tsotso ma chu Yova ndirigoti kpa kongʉe ma tsotso kpakpalo tso o ná fø cho nǎ nari dho. Mezali 22:6 nǎ kʉ ná fø bbʉbbʉlo njini nji ma laidjo. Madzá baba ma, madzá mama ma na adi hwè ba bbo kodhi lodho Alex ma na; kpa adi hwè ba dhonalo kʉ ko adi njínji Yova dho. Cho 2016 djo ro ko adi muzunguko nǎ njínji Australia nǎ beteli dho eneo na.

Ddikpa saa na, nzá ma jingʉe lod’radha dhi njí bbo ri, føri adi njani nzá ka ndi uni nalo bbai. Kpadjo ma jirie lod’radha dhi njí bbo! Ma churi nari kʉ njati rie addu ma njini maisha nǎ ri ró, le ka le ba bbʉbbʉ kʉ ná hwè ngba njati le njínji Yova dho dhé ró. Cho 18 kana ko njinjí ddinga Alex ma na, føri kʉ bblo pli kʉ ná cho madhó maisha nǎ. Ma famu Daudi pongʉe Yova dho ná i bbʉbbʉlo: “Ni dhi ngana nganyi ná nrŭ krʉ sie hwè na. . . . Ni rodho ji ná kpa sie hwè na.”​—Zb. 5:11.