ABANTU

Bayibuli ky’egamba: Katonda “[ensi] teyagitondera bwereere, wabula yagitonda okubeeramu abantu.”​—ISAAYA 45:18.

ENSI

Bayibuli ky’egamba: “Omulembe ogumu gugenda, ate omulembe omulala ne guddawo, naye ensi ebeerawo emirembe n’emirembe.”​—OMUBUULIZI 1:4.

KYE KITEGEEZA: Okusinziira ku Bayibuli, ensi tejja kuzikirizibwa era ejja kweyongera okubeerako abantu. Kati olwo Bayibuli eba etegeeza ki bw’eyogera ku nkomerero y’ensi?

LOWOOZA KU KINO: Bayibuli bw’eba eyogera ku nkomerero y’ensi, egigeraageranya ku ekyo ekyaliwo mu kiseera kya Nuuwa. Mu kiseera ekyo, ensi yali “ejjudde ebikolwa eby’obukambwe.” (Olubereberye 6:13) Naye ye Nuuwa yali mutuukirivu. Bwe kityo Katonda yamuwonyaawo n’ab’omu maka ge, naye n’azikiriza abantu ababi ng’akozesa amataba. Ng’eyogera ku kyaliwo, Bayibuli egamba nti: “Ensi ey’omu kiseera ekyo yazikirizibwa bwe yabuutikirwa amazzi.” (2 Peetero 3:6) Eyo ye yali enkomerero y’ensi eyaliwo mu kiseera ekyo. Weetegereze nti ensi si ye yaggibwawo wabula abantu ababi abaali ku nsi. N’olwekyo Bayibuli bw’eyogera ku nkomerero y’ensi, eba tetegeeza nti ensi kwe tuli y’ejja okusaanyizibwawo, wabula abantu ababi abali ku nsi n’enteekateeka ze bataddewo bye bijja okusaanyizibwawo.

EBIZIBU N’EBIKOLWA EBIBI

Bayibuli ky’egamba: “Mu kaseera katono, ababi tebalibaawo; olitunula we baabeeranga, naye tebalibaawo. Naye abawombeefu balisikira ensi, era baliba basanyufu nnyo kubanga walibaawo emirembe mingi.”​—ZABBULI 37:10, 11.

KYE KITEGEEZA: Amataba g’omu kiseera kya Nuuwa tegaggirawo ddala bikolwa bibi. Oluvannyuma lw’Amataba, abantu ababi baddamu okukola ebintu ebireetera abalala okubonaabona. Mu kiseera ekitali kya wala, Katonda agenda kuggirawo ddala ebikolwa ebibi. Ng’omuwandiisi wa zabbuli bwe yagamba: “Ababi tebalibaawo.” Katonda ajja kumalawo ebikolwa ebibi ng’akozesa Obwakabaka bwe, ng’eno ye gavumenti ey’omu ggulu ejja okufuga abantu abalungi abajja okubeera ku nsi.

LOWOOZA KU KINO: Abafuzi b’ensi banaasanyuka ng’Obwakabaka bwa Katonda butandise okufuga ensi? Bayibuli eraga nti tebajja kusanyuka, era nti bajja kugezaako okubulwanyisa. (Zabbuli 2:2) Biki ebinaavaamu? Obwakabaka bwa Katonda bujja kuzikiriza gavumenti z’abantu zonna, era ‘bwo bwokka bwe bujja okubeerawo emirembe n’emirembe.’ (Danyeri 2:44) Naye lwaki obufuzi bw’abantu bwetaaga okukoma?

Bayibuli ky’egamba: “Omuntu talina buyinza kuluŋŋamya bigere bye.”​—YEREMIYA 10:23.

KYE KITEGEEZA: Abantu tebaatondebwa kwefuga bokka. Abantu tebasobola kufuga bulungi bantu bannaabwe era tebasobola kumalawo bizibu by’abantu.

LOWOOZA KU KINO: Ekitabo ekiyitibwa Britannica Academic kigamba nti, gavumenti z’amawanga zirabika tezisobola “kumalawo bizibu ebiruma abantu mu nsi yonna, gamba ng’obwavu, enjala, endwadde, obutyabaga, entalo, n’ebizibu ebirala.” Era kigattako nti: “Abamu . . . balowooza nti singa ensi yonna efugibwa gavumenti emu, ebizibu ebyo byandisobodde okugonjoolwa.” Kyokka, amawanga gonna ne bwe geegatta ne gakola gavumenti emu efuga ensi yonna, era ensi eba ekyafugibwa abantu abatatuukiridde abatasobola kugonjoola bizibu ebyogeddwako waggulu. Obwakabaka bwa Katonda bwe bufuzi bwokka obusobola okumalirawo ddala ebizibu ebiri mu nsi.

N’olwekyo okusinziira ku Bayibuli, enkomerero y’ensi, kwe kugamba, enkomerero y’enteekateeka eno embi, si kye kintu abantu abakola Katonda by’ayagala kye basaanidde okutya. Mu kifo ky’ekyo, kintu kye basaanidde okwesunga, kubanga ensi eno ejjudde ebizibu eneetera okuvaawo waddewo ensi ya Katonda empya!

Ebyo byonna binaabaawo ddi? Ekibuuzo ekyo kigenda kuddibwamu mu kitundu ekiddako.