Danyele 2:1-49
-
Mokonzi Nebukadenezare alɔti ndɔtɔ oyo etungisi ye mingi (1-4)
-
Moto moko te ya bwanya alongi koyebisa ndɔtɔ yango (5-13)
-
Danyele abondeli Nzambe mpo na kosɛnga lisalisi (14-18)
-
Danyele asanzoli Nzambe mpo amonisi ye sekele (19-23)
-
Danyele ayebisi mokonzi ndɔtɔ yango (24-35)
-
Ndimbola ya ndɔtɔ (36-45)
-
Bokonzi, libanga, ekobuka ekeko (44, 45)
-
-
Mokonzi akómisi Danyele moto ya lokumu (46-49)
2 Na mbula ya mibale ya boyangeli na ye, Nebukadenezare alɔtaki bandɔtɔ ebele, mpe atungisamaki mingi,*+ mpe mpɔngi ekimaki ye.
2 Bongo mokonzi apesaki mitindo ete bábenga banganga-nzambe ya maji, bato oyo babelelaka bilimo, banganga-nkisi mpe Bakaladea* mpo báyebisa mokonzi bandɔtɔ na ye. Na yango bakɔtaki mpe batɛlɛmaki liboso ya mokonzi.+
3 Bongo mokonzi alobaki na bango: “Nalɔti ndɔtɔ moko, mpe natungisami* mingi mpo nazali na mposa ya koyeba likambo oyo nalɔti.”
4 Bakaladea bayanolaki mokonzi na monɔkɔ ya Aramɛyɛ ete:*+ “Ee mokonzi, zalá na bomoi mpo na libela. Yebisá biso basaleli na yo ndɔtɔ yango, mpe tokopesa ndimbola na yango.”
5 Mokonzi azongiselaki Bakaladea boye: “Ekateli nazwi yango oyo: Soki boyebisi ngai ndɔtɔ yango te, ná ndimbola na yango, bakokata bino bitenibiteni, mpe bakokómisa bandako na bino bakabinɛ* ya bato nyonso.
6 Kasi soki boyebisi ngai ndɔtɔ yango mpe bopesi ngai ndimbola na yango, nakopesa bino makabo, mbano mpe lokumu mingi.+ Sikoyo bóyebisa ngai ndɔtɔ yango mpe bópesa ngai ndimbola na yango.”
7 Mpo na mbala ya mibale bayanolaki: “Mokonzi ayebisa biso basaleli na ye ndɔtɔ yango, mpe biso tokopesa ndimbola na yango.”
8 Mokonzi azongisaki: “Nayebi malamu ete bozali koluka kolekisa ntango, mpo boyebi ekateli oyo nazwi.
9 Soki boyebisi ngai ndɔtɔ yango te, bino nyonso bokozwa etumbu ndenge moko. Kasi boyokani mpo bóyebisa ngai makambo ya lokuta, mpe bókosa ngai mpo bozali kokanisa ete nakobongola makanisi. Sikoyo bóyebisa ngai ndɔtɔ yango, mpe nakoyeba ete bokoki kopesa ndimbola na yango.”
10 Bakaladea bayanolaki mokonzi ete: “Moto moko te na mabele akoki kosala likambo oyo mokonzi asɛngi. Kutu mokonzi monene moko te to guvɛrnɛrɛ moko te asɛngá likambo ya boye epai ya nganga-nzambe moko ya maji, epai ya moto oyo abelelaka bilimo to epai ya Mokaladea.
11 Likambo oyo mokonzi azali kosɛnga ezali makasi, mpe moto moko te akoki koyebisa yango mokonzi, longola kaka banzambe, nzokande bango bafandaka kati na bato te.”*
12 Na yango mokonzi asilikaki makasi mpe apesaki mitindo ete báboma bato nyonso ya bwanya ya Babilone.+
13 Ntango etinda yango ebimaki mpe lokola balingaki koboma bato ya bwanya, balukaki mpe Danyele ná baninga na ye mpo báboma bango.
14 Na ntango yango, Danyele alobaki na ekɛngɛ mpe na mayele na Arioke, mokonzi ya basoda oyo bakɛngɛlaka mokonzi, oyo abimaki mpo na koboma bato ya bwanya ya Babilone.
15 Atunaki Arioke, mosaleli ya mokonzi, ete: “Mpo na nini mokonzi abimisi etinda ya makasi boye?” Bongo Arioke ayebisaki Danyele likambo oyo elekaki.+
16 Na yango Danyele akɔtaki epai ya mokonzi mpe asɛngaki ye atikela ye mwa ntango mpo apesa ye ndimbola ya ndɔtɔ yango.
17 Na nsima Danyele azongaki na ndako na ye mpe ayebisaki baninga na ye Hanania, Mishaele ná Azaria likambo yango.
18 Asɛngaki bango bábondela Nzambe ya likoló, mpo ete na motema mawa na ye, ayebisa bango sekele yango mpo ye ná baninga na ye bábomama te elongo na bato mosusu ya bwanya ya Babilone.
19 Bongo na butu, Nzambe amonisaki Danyele sekele yango na emonaneli moko.+ Na yango Danyele asanzolaki Nzambe ya likoló.
20 Danyele alobaki:
“Nkombo ya Nzambe esanzolama mpo na seko,*Mpo bwanya ná nguya ezali kaka ya ye.+
21 Abongolaka ntango mpe bileko,+Alongolaka bakonzi mpe atyaka bakonzi,+Apesaka bwanya epai ya bato ya bwanya mpe boyebi epai ya baoyo bazali na bososoli.+
22 Amonisaka makambo mozindo mpe makambo oyo ebombami,+Ayebi oyo ezali na molili,+Mpe pole efandi elongo na ye.+
23 Ee Nzambe ya bankɔkɔ na ngai, nazali kopesa yo matɔndi mpe masanzoli,Mpo opesi ngai bwanya mpe nguya.
Mpe sikoyo oyebisi ngai likambo oyo tosɛngaki yo;Oyebisi biso likambo oyo ezali kotungisa mokonzi.”+
24 Na nsima Danyele akɔtaki epai ya Arioke, moto oyo mokonzi atyaki mpo na koboma bato ya bwanya ya Babilone,+ mpe alobaki na ye: “Koboma ata moto ya bwanya moko te ya Babilone. Kɔtisá ngai liboso ya mokonzi, mpe nakopesa ye ndimbola ya ndɔtɔ yango.”
25 Arioke akɔtisaki Danyele nokinoki liboso ya mokonzi, mpe alobaki na ye: “Na kati ya bato ya Yuda oyo bamemamaki awa, nazwi moto moko+ oyo akoki kopesa mokonzi ndimbola ya ndɔtɔ yango.”
26 Mokonzi atunaki Danyele, oyo bazalaki kobenga Beleteshazare, ete:+ “Okoki mpenza koyebisa ngai ndɔtɔ oyo nalɔtaki mpe ndimbola na yango?”+
27 Danyele ayanolaki mokonzi ete: “Moko te kati na bato ya bwanya, bato oyo babelelaka bilimo, banganga-nzambe ya maji, to banganga-minzoto azali na likoki ya koyebisa mokonzi sekele oyo azali koluka koyeba.+
28 Kasi, ezali na Nzambe moko na likoló oyo azali Momonisi ya basekele,+ mpe ayebisi Mokonzi Nebukadenezare makambo oyo ekosalema na eleko ya nsuka ya mikolo. Ndɔtɔ na yo mpe bimonaneli oyo omonaki ntango olalaki na mbeto na yo, yango oyo:
29 “Ee mokonzi, na mbeto na yo, olɔtaki* makambo oyo ekosalema na mikolo oyo ezali koya, mpe Momonisi ya basekele ayebisi yo makambo oyo ekosalema.
30 Ndenge balakisi ngai sekele yango ezali te mpo nazali na bwanya koleka moto nyonso oyo azali na bomoi; kasi, ezali nde mpo na koyebisa mokonzi ndimbola na yango mpo oyeba makanisi ya motema na yo.+
31 “Ee mokonzi, ozalaki kotala, mpe omonaki ekeko* moko ya monene mpenza. Ekeko yango ya monene, oyo ezalaki kongɛnga makasi mpenza, etɛlɛmaki liboso na yo mpe ezalaki nsɔmɔ na kotala.
32 Motó ya ekeko yango ezalaki ya wolo ya kitoko,+ ntolo na yango ná mabɔkɔ na yango ezalaki ya palata,+ libumu na yango ná bibɛlɔ na yango ezalaki ya kwivre,+
33 makolo na yango ezalaki ya ebende,+ mpe makaka* na yango ezalaki ndambo ebende mpe ndambo mabele.*+
34 Ntango ozalaki kotala, libanga moko elongolamaki, kasi na mabɔkɔ ya moto te, mpe ebɛtaki ekeko yango na makaka na yango ya ebende mpe ya mabele mpe ebukabukaki yango.+
35 Na ntango yango, ebende, mabele, kwivre, palata ná wolo, yango nyonso ebukanaki mpe ekómaki lokola mposo ya blé na esika ya kotutatuta mbuma na eleko ya molunge, mpe mopɛpɛ ememaki yango, bongo ata ndambo na yango ekokaki komonana te. Kasi libanga oyo ebɛtaki ekeko yango ekómaki ngomba moko monene mpe etondaki mabele mobimba.
36 “Wana nde ndɔtɔ yango, mpe sikoyo tokopesa mokonzi ndimbola na yango.
37 Ee mokonzi, ozali mokonzi ya bakonzi oyo Nzambe ya likoló apesi bokonzi,+ nguya, makasi ná nkembo,
38 mpe apesi bato oyo bafandi bipai nyonso na mabɔkɔ na yo, ata mpe banyama ya zamba mpe bandɛkɛ ya likoló, mpe akómisi yo moyangeli likoló na yango nyonso,+ yo nde ozali motó ya wolo.+
39 “Nsima na yo, bokonzi mosusu ekobima,+ kasi ekokóma lokola ya yo te. Na nsima ekozala na bokonzi mosusu, ya misato, oyo emonisami na kwivre, mpe ekoyangela mabele mobimba.+
40 “Bokonzi ya minei ekozala makasi lokola ebende.+ Mpo ndenge kaka ebende ebukaka mpe epanzaka eloko nyonso, ɛɛ ndenge ebende enikaka, ekobukabuka mpe ekonika makonzi yango nyonso.+
41 “Mpe kaka ndenge omonaki ete makaka mpe misapi ya makolo ezali ndambo mabele* mpe ndambo ebende, bokonzi yango ekokabwana, kasi mwa bokasi ya ebende ekozala kati na yango, kaka ndenge omonaki ete ebende esangani na mabele ya pɛtɛpɛtɛ.
42 Mpe lokola misapi ya makolo ezalaki ndambo ebende ndambo mabele, bokonzi yango ekozala ndambo makasi mpe ndambo makasi te.*
43 Ndenge kaka omonaki ebende esangani na mabele* ya pɛtɛpɛtɛ, yango mpe ekosangana na bato;* kasi ekokangana te moko ná mosusu, kaka ndenge ebende ekanganaka te ná mabele.
44 “Na mikolo ya bakonzi yango, Nzambe ya likoló akotya bokonzi moko+ oyo ekobebisama te.+ Mpe bokonzi yango ekopesama na bato ya ekólo mosusu te.+ Ekobukabuka makonzi yango nyonso mpe ekosukisa yango,*+ mpe yango moko ekotikala mpo na libela.+
45 Nyonso wana ekosalema mpo omonaki libanga moko elongolami na ngomba kasi na mabɔkɔ ya moto te, mpe ebukaki ebende, kwivre, mabele, palata mpe wolo.+ Nzambe Monene ayebisi mokonzi makambo oyo ekosalema na mikolo ezali koya.+ Ndɔtɔ yango ezali solo, mpe ndimbola na yango ebongi kotyelama motema.”
46 Bongo Mokonzi Nebukadenezare akweaki elongi na nse liboso ya Danyele, mpe apesaki ye lokumu. Mpe apesaki mitindo ete bápesa ye likabo mpe bátumbela ye mpaka ya malasi.
47 Mokonzi alobaki na Danyele boye: “Ya solo Nzambe na bino azali Nzambe ya banzambe, Nkolo ya bakonzi mpe Momonisi ya basekele, mpo olongi komonisa sekele yango.”+
48 Na yango mokonzi akómisaki Danyele moto monene, apesaki ye makabo ebele ya kitoko, mpe akómisaki ye moyangeli ya etúká* mobimba ya Babilone+ mpe mokonzi ya bato nyonso ya bwanya ya Babilone.
49 Mpe ndenge Danyele asɛngaki, mokonzi atyaki Shadrake, Meshake ná Abedenego+ na mosala ya kotambwisa etúká* ya Babilone. Kasi Danyele azalaki kosala na ndako ya mokonzi.
Maloba na nse
^ Lil., “elimo na ye etungisamaki.”
^ Elingi koloba, etuluku moko ya bato ya mayele oyo bayebaka makambo oyo ebombaná mpe ya astroloji.
^ Lil., “elimo na ngai etungisami.”
^ Da 2:4b tii 7:28 ekomamaki libosoliboso na Aramɛyɛ.
^ To mbala mosusu, “esika ya kobwaka bosɔtɔ.”
^ Lil., “na mosuni te.”
^ To, “mpo na seko na seko.”
^ Lil., “makanisi na yo ekendaki.”
^ To, “elilingi.”
^ To, “matambe.”
^ To, “mabele ya lima.”
^ To, “mabele ya lima.”
^ To, “motau.”
^ To, “mabele ya lima.”
^ To, “bana ya bato,” elingi koloba, bato nyonso.
^ To, “ekobebisa yango.”
^ To, “etúká oyo eyangelami.”
^ To, “etúká oyo eyangelami.”
