Ndenge nini nakoki kozwa bikateli ya malamu?

YOKÁ NA

Eyano ya Biblia

Biblia ezali na batoli ya malamu mpenza. Ekoki kosalisa biso ‘tózwa bwanya mpe mayele.’ (Masese 4:5) Na bisika mosusu, eyebisi biso ekateli ya malamu oyo ebongi kozwa. Na bisika mosusu mpe, epesi biso toli oyo ekoki kosalisa biso tózwa ekateli ya malamu.

Na lisolo oyo tokomona

Makanisi oyo ekosalisa yo ozwa bikateli ya malamu

Kozwa ekateli mbangumbangu te. Biblia elobi: “Moto ya ekɛngɛ atyaka likebi na matambe na ye.” (Masese 14:15) Kozwa ekateli moko mbangumbangu ekoki kosala ete omona temakambo ya ntina. Zwá ntango ya kotalela na likebi mpenza makambo oyo okoki kopona.—1 Batesaloniki 5:21.
Kolanda kaka motema na yo to mayoki na yo te mpo na kozwa bikateli. Biblia elobi ete tosengeli ntango nyonso te kondimela motema na biso. (Masese 28:26; Yirimia 17:9) Na ndakisa, mbala mingi bikateli oyo tokoki kozwa na nse ya nkanda, ntango makambo elekeli biso, ntango tolɛmbi nzoto, ntango motema ekómi mɔtɔmɔtɔ, to ata ntango tolɛmbi mingi, ezalaka ya malamu te.—Masese 24:10; 29:22.
Bondelá mpo na kozwa bwanya. (Yakobo 1:5) Nzambe asepelaka koyanola na mabondeli ya ndenge wana. Azali Tata ya bolingo oyo alingi ete bana na ye bákima mikakatano ezangi ntina. “Yehova ye moko apesaka bwanya; boyebi ná bososoli eutaka na monɔkɔ na ye.” a (Masese 2:6) Apesaka bwanya libosoliboso na nzela ya Biblia, Liloba na ye.—2 Timote 3:16, 17.
Salá bolukiluki. Mpo ozwa ekateli ya malamu, osengeli koyeba makambo oyo ezali solo. Biblia elobi: “Moto ya bwanya akoyoka mpe akozwa lisusu mateya mingi.” (Masese 1:5) Epai wapi okoki kozwa makambo oyo ekoki kosalisa yo mpe oyo ezali solo?

Ya liboso, talá oyo Biblia yango moko elobi mpo na likambo oyo ozali kokanisa. Lokola Mozalisi na biso ayebi mpenza oyo ebongi na biso, Liloba na ye ezali na toli ya malamu mpenza oyo ebongi kotyela motema. (Nzembo 25:12) Mpo na bikateli mosusu, Biblia epesi malako ya polele, na ndenge ya mibeko to mitindo. (Yisaya 48:17, 18) Kasi na makambo mosusu, Biblia epesi mibeko ya sikisiki te. Kasi, epesi nde mikanisi oyo ekoki kotambwisa biso. Yango ekoki kosalisa biso tózwa ekateli ya malamu, atako ekateli na biso ekoki kokesana na oyo moto mosusu akoki kozwa. Mpo omona bavɛrsɛ ya Biblia oyo ekosalisa yo, salá bolukiluki na masolo to mikanda oyo elimbolaka Biblia, lokola oyo ezali ofele na site ya Internet oyo. b

Mpo na bikateli mosusu, ekoki kosɛnga oluka na bisika mosusu oyo okoki koyeba makambo ya solo. Na ndakisa, liboso ya kosomba eloko—mingimingi eloko moko ya ntalo—ekozala malamu osala bolukiluki mpo na eloko yango mpe moto oyo asali yango, ata mpe oyo okoki kosala soki eloko yango ebebi na ntango mokuse, to soki olingi kozongisa yango. Lisusu, okoluka mpe koyeba soki eloko yango ezali mpenza oyo ozali na mposa na yango.

Biblia elobi: “Myango elongaka te esika lisolo ya nkuku ezali te.” (Masese 15:22) Na yango, liboso ya kozwa ekateli, sololá na bato oyo otyelaka motema. Na ndakisa, ekozala malamu osolola na monganga moko mpo na kozwa ekateli oyo etali ndenge ya kosalisa nzoto. (Matai 9:12) Na makambo mosusu, okoki mpe kosolola na bato oyo basilá kokutana na likambo oyo ozali na yango. Kasi, kobosana te: yo nde okozwa ekateli mpe okobuka mbuma na yango, kasi te bato oyo otunaki.—Bagalatia 6:4, 5.
Talelá makambo nyonso. Na kotalela makambo oyo ozwi nsima ya kolukaluka, komá makambo oyo okoki kopona, ná malamu mpe ya likambo mokomoko. Mpe na bosembo nyonso, kanisá mbumaooyo ekateli na yo ekoki kobimisa. (Kolimbola Mibeko 32:29) Na ndakisa, omituna soki ekateli oyo okozwa ekosala nini epai na yo, bato ya libota na yo, to bato mosusu. (Masese 22:3; Baroma 14:19) Soki okanisi mituna ya ndenge wana na kolanda mateya ya Biblia, ekosalisa yo ozwa ekateli ya malamu mpe oyo ekomonisa bolingo.
Zwá ekateli. Na bantango mosusu, tokoki kobanga kozwa ekateli mpo toyebi te nzela ya kolanda. Kasi, soki tozali kokoka kozwa bikateli te, tokoki kolekisa libaku moko ya malamu, to kosuka mabe. Na maloba mosusu, kobanga kozwa ekateli ekoki komonisa kozanga mayele kaka lokola kozwa ekateli ya mabe. Biblia esaleli ndakisa ya mosala ya bilanga, mpe elobi boye: “Soki ozeli tii mopɛpɛ mpe likoló ezala kaka malamu, okolona ata eloko moko te mpe okobuka ata mbuma moko te.”—Mosakoli 11:4, Good News Translation.

Kobosana mpe te ete, ata ekateli oyo eleki malamu ezali ekateli ya kokoka te. Mbala mingi, ntango oponi eloko moko, omipimeli biloko mosusu. Lisusu, makambo oyo ekanami te ekoki kobima. (Mosakoli 9:11) Yango wana, talelá malamu makambo oyo oyebi, mpe poná likambo oyo emonani ete ekoki mpenza kolonga.

Nasengeli kobongola ekateli oyo nasilaki kozwa?

Bikateli mosusu ekoki kobongolama. Makambo ya bomoi na yo ekoki kobongwana, to okoki komona na nsima ete ekateli oyo ozwaki ekoki kobimisa makambo mosusu oyo okanisaki te. Na yango, ekozala malamu otalela lisusu makambo mpe opona oyo emonani ete ekoki kobimisa mbuma oyo olingaki.

Kasi, bikateli mosusu esengeli kobongolama te. (Nzembo 15:4) Na ndakisa, Nzambe alingi ete bato oyo babalani bátosa ndai ya libala na bango. c (Malaki 2:16; Matai 19:6) Ntango mikakatano ebimi na libala, esengeli kosala nyonso mpo na kosilisa yango na esika ya koboma libala.

Bongo soki nazwaki ekateli ya mabe mpe nakoki kobongola yango te?

Na bantango mosusu, biso nyonso tozwaka bikateli ya mabe to oyo ebongaki te. (Yakobo 3:2) Ekoki kosala ete tóyoka mawa to lokola tomemi ngambo; ekómelaka biso nyonso. (Nzembo 69:5) Kutu, koyoka ndenge wana ekoki kozala malamu soki esalisi biso tózongela lisusu libunga yango te! (Masese 14:9) Nzokande, Biblia epesi biso toli ete tóyokaka te ete tómemi ngambo kaka mpamba, mpo yango ekoki kolɛmbisa biso nzoto mpe makanisi. (2 Bakorinti 2:7) d Biblia elobi: “Yehova azali na motema mawa mpe na ngɔlu.” (Nzembo 103:8-13) Yango wana, soki ozwaki ekateli ya mabe oyo okoki kobongola te zwá liteya, mpe salá oyo okoki mpo na kobongisa makambo.

a Yehova ezali nkombo ya Nzambe na Biblia.—Nzembo 83:18.

b Okoki mpe kosala bolukiluki na jw.org soki okomi liloba moko to maloba oyo eyokani na ekateli na yo. Site yango ezali na toli ya Biblia mpo na makambo mingi. Lisusu, okoki koluka maloba ya sikisiki soki okei na “Index ya maloba ya Biblia” na Biblia—Libongoli ya Mokili ya Sika.

c Mokano ya Nzambe ezali ete bato oyo babalani báfanda esika moko bomoi na bango mobimba. Nzambe apesi nzela ya koboma libala mpe kobala lisusu kaka soki molongani moko asali pite. (Matai 19:9) Soki ozali na mikakatano na libala na yo, Biblia ekoki kosalisa yo osilisa yango na bolingo mpe na bwanya.

d Mpo na koyeba makambo mosusu, talá lisolo “Biblia ekoki kosalisa yo omiyoka malamu ntango ozali komiyoka ete ozali na ngambo?”