Kana Lipaki za Jehova Bahapelezanga Batu Kucinca Bulapeli Bwabona?
Batili, haluhapelezangi batu kucinca bulapeli bwabona. Mwa magazini yaluna yeñwi ya Tawala ya Mulibeleli, nelubulezi kuli: “Kuhapeleza batu kucinca bulapeli bwabona kufosahezi.” a Haluhapelezangi batu kucinca bulapeli bwabona ka mabaka alatelela:
Jesu naasika hapeleza batu kuamuhela lituto zahae. Naaziba kuli ki babanyinyani feela bane bakaamuhela lushango lwahae. (Mateu 7:13, 14) Balutiwa bahae babañwi hane basitatalile kabakala taba yeñwi yanaabulezi, naabatuhezi kuli baye kufita kubahapeleza kusiyala ni yena.—Joani 6:60-62, 66-68.
Jesu naalutile balateleli bahae kuli basike bano hapelezanga babañwi kucinca bulapeli bwabona. Mwa sibaka sa kuhapeleza batu kuli baamuhele taba yende ya Mubuso, balutiwa ba Jesu nebaswanela kubata batu bane bakautwa lushango lone bakutaza.—Mateu 10:7, 11-14.
Kuhapeleza batu kucinca bulapeli bwabona hakutusi, kakuli Mulimu uamuhelanga feela batu baba mulapela kuzwelela kwatasaa pilu.—Deuteronoma 6:4, 5; Mateu 22:37, 38.
Kana lukutazanga ka mulelo wa kuhapeleza batu kukena mwa bulapeli bwaluna?
Ki niti kuli lukutaza lushango lwa mwa Bibele “kwa libaka za kwahule hahulu za lifasi,” mi lueza cwalo “fapilaa nyangela ni fa ndu ni ndu,” sina molulaelelwa mwa Bibele. (Likezo 1:8; 10:42; 20:20) Mi ka kuswana ni Bakreste ba kwa makalelo, fokuñwi lutamiwanga litaba zebonisa kuli luhapelezanga batu kukena mwa bulapeli bwaluna. (Likezo 18:12, 13) Kono litaba zecwalo zeba lutamelezanga ki za buhata. Haluhapelezangi batu kulumela lituto zaluna. Niteñi, lulumela kuli batu baswanela kufiwa kolo ya kuba ni zibo yeka bakonisa kueza katulo yeswanela.
Haluhapelezangi batu kucinca bulapeli bwabona, mi haluipumisangi kueza misebezi ya bulapeli kono inze lupeta misebezi ya lipolitiki kamba kutusa batu ka kubafa lika za kwa mubili kuli bakene mwa bulapeli bwaluna. Lushutanela kwahule ni batu babañwi babaipala kuba Bakreste kono ili babalatuzi Kreste ka kueza lika zecwalo. b
Kana mutu unani tukelo ya kucinca bulapeli bwahae?
Eni, Bibele ibonisa kuli batu banani tukelo ya kucinca bulapeli bwabona. Mwa Bibele, lubala za batu babañata bane baiketezi kusaswalisana ni bulapeli bwa bahabo bona, mi baikatulela kulapela Mulimu wa niti. Batu bao ki babacwale ka Abrahama, Ruti, babañwi ba batu bane bapila mwa Atene, mane cwalo ni muapositola Paulusi. (Joshua 24:2; Ruti 1:14-16; Likezo 17:22, 30-34; Magalata 1:14, 23) Hape, Bibele ibonisa kuli mutu unani tukelo ya kuiketela kueza katulo yemaswe ya kusiya bulapeli bwa Mulimu bwa niti.—1 Joani 2:19.
Tukelo yanani yona mutu ya kucinca bulapeli bwahae italusizwe hande mwa tumelelano ya mulao yebonisa litukelo zebanani zona batu mwa lifasi kaufela (yebizwa Universal Declaration of Human Rights), yebatalusa ba kopano ya UN (United Nations) kuli “ki fona fokutomile mulao obonisa litukelo zebanani zona batu mwa lifasi kaufela.” Mapampili a tumelelano yeo abonisa kuli mutu kaufela “ulukuluhile kucinca bulapeli kamba tumelo yahae” ni “kubatisisa litaba kamba kubulelelwa litaba zeo ni kuliluta babañwi,” mi litaba zeo likopanyeleza ni litaba za bulapeli. c Nihakulicwalo, litukelo zeo hape litokwa kuli lukuteke litukelo za babañwi, kakuli banani tukelo ya kuzwelapili mwa bulapeli bwabona ni kuhana litaba zebasa lumelelani ni zona.
Kana mutu hacinca bulapeli bwahae, kufita kulatelela feela bulapeli bwa sizo, kutalusa kuli haasika sepahala ku ba lubasi lwahae?
Batili. Bibele ilususueza kukuteka batu kaufela kusina taba ni bulapeli bobaswalisana ni bona. (1 Pitrosi 2:17) Hape, Lipaki za Jehova bamamela taelo ya mwa Bibele yebonisa kuli mutu uswanela kukuteka bashemi bahae niha bali ba bulapeli busili.—Maefese 6:2, 3.
Kono haki batu kaufela babalumela zeibulela Bibele. Musali yomuñwi yanaahulezi mwa Zambia naatalusize kuli: “Mwa sibaka mone nihulezi, kucinca bulapeli nekubonisa kuli mutu hasika sepahala mi ubetekile ba lubasi lwahae ni ba mwa sibaka saahulezi ku sona.” Musali yo naaipumani mwa muinelo wo hanaakalile kuituta Bibele ni Lipaki za Jehova inze ali mwa lilimo za kunonoboka, ili ka nako yanaaikatulezi kucinca bulapeli bwahae. Musali yo utalusa kuli: “Bashemi baka nebakuta-kutelanga kunibulelela kuli nebasika tabiswa ki katulo yene niezize mi nebaikutwa kuli nibaswabisize hahulu. Neniikutwanga hahulu bumaswe kakuli nitabela kutabisa bashemi baka luli. . . . Kuikatulela kusepahala ku Jehova kufita kulatelela feela bulapeli bwa sizo hakutalusi kuli hanisa sepahala ku ba lubasi lwaka.” d
a Mubone Tora ya ku Libelela ya January 1, 2002, likepe 12, paragilafu 15.
b Ka mutala, ibato ba ka silimo sa 785 C.E., mubusi yabizwa Charlemagne naatomile mulao wa kuli mutu kaufela yanaapila mwa Saxony yanaaka hana kukolobezwa ni kuba Mukreste abulaiwe. Hape tumelelano yeñwi (yebizwa Peace of Augsburg) yenenyatezwi ka 1555 C.E. ki likwata zenelwanisana mwa mubuso wa Roma (Holy Roman Empire), neibonisize kuli mubusi kaufela yanaafumaneha mwa sibaka seo naaswanela kuba wa Katolika kamba wa keleke ya Lutheran, ni kuli mutu kaufela yanaafumaneha mwa mubuso wahae naaswanela kuba mwa bulapeli bwanaaswalisana ni bona. Batu bane bahana kuswalisana ni bulapeli bwa mubusi yo nebalunduliwa mwa sibaka sene sibusiwa ki yena.
c Litukelo zeswana zeo liñozwi mwa litumelelano za mulao zecwale ka tumelelano ya African Charter on Human and Peoples’ Rights, ya American Declaration of the Rights and Duties of Man, tumelelano ya Arab Charter on Human Rights ya silimo sa 2004, tumelelano ya ASEAN (Association of Southeast Asian Nations) Human Rights Declaration, tumelelano ya European Convention on Human Rights, ni ya International Covenant on Civil and Political Rights. Kono nihaiba linaha zeikutwa kuli lifa batu bazona litukelo zecwalo, haliezi cwalo luli.
d Jehova ki libizo la Mulimu sina mokuboniselizwe mwa Bibele.