Litoloko za Bibele zeñata za Sikuwa zakale, yecwale ka Bibele ya King James Version, liitusisa linzwi la”lihele” mwa litimana zeñwi. (Samu 16:10; Likezo 2:27 a) Sina mwaboniseza maswaniso a bulapeli a mwa taba ye, batu babañata balumela kuli lihele ki sibaka mo batu babamaswe batukufazwanga mwa mulilo kuya kuile. Kono kana zeo kona zeiluta Bibele?

Mwa taba ye, lukanyakisisa zelatelela:

•  Kana lihele ki sibaka mobayo nyandiswanga batu kuya kuile?

•  Nguli ya Jesu ya muuna wa mufumi ni Lazaro italusañi?

•  Kana lihele litalusa kuli mutu hasana silikani ni Mulimu?

•  Kana kunani yakile alukululwa mwa lihele?

•  Litimana za mwa Bibele zebulela ka za lihele kamba Libita

•  Manzwi a mwa puo yapili mone iñozwi Bibele

•  Simuluho ka za tuto ya lihele

 Batili. Manzwi atolokilwe kuli “lihele” mwa litoloko zeñwi za Bibele zakale (mwa Siheberu ki “Sheol”; mwa Sigerike ki “Hades”) atalusa luli “Libita”, ili sibaka mokuyanga batu habashwa. Bibele ibonisa kuli batu babali mwa ‘mabita,’ habapili.

•   Babashwile hakuna zebaziba, kacwalo habakoni kuutwa butuku. “Hakuna musebezi kamba milelo kamba zibo kamba butali mwa lihele mouya.” (Muekelesia 9:10, ka kuya ka toloko ya Douay-Rheims Version) Mwa lihele hakuna batu babalila kabakala kuutwa butuku. Ka kushutana, Bibele ibulela kuli: “Haike babamaswe baswabe; bakuziswe mwa libita [kamba lihele, ka kuya ka toloko ya Douay-Rheims].”—Samu 31:17; ka kuya ka toloko ya King James Version (30:18, ka kuya ka toloko ya Douay-Rheims); Samu 115:17.

•   Mulimu ulukisize kuli batu babaeza sibi bashwe isiñi kuli batukufazwe mwa lihele. Mulimu naabulelezi mutu wapili, yena Adama, kuli koto yanaaka fiwa hanaaka loba mulao wa Mulimu, neikaba lifu. (Genese 2:17) Mulimu naasika bulela za kutukufaza batu mwa lihele kuya kuile. Hasamulaho, Adama hasaaezize sibi, Mulimu naamubulelezi koto yanaaka fiwa kuli: “Uliluli mi ukakutela kwa liluli.” (Genese 3:19) Naakatuhela kubateñi. Kambe Mulimu naabata kuli Adama hashwa aye mwa lihele, naakabulela zateñi luli. Mulimu hasika cinca koto yafanga batu babaloba milao yahae. Adama hasaaezize sibi, Mulimu naasusumelize muñoli yomuñwi wa Bibele kuñola kuli: “Mupuzo wa sibi ki lifu.” (Maroma 6:23) Hakuna koto yeñwi hape yekona kufiwa kwandaa lifu, “kakuli yashwile ulukuluzwi kwa sibi sahae.”—Maroma 6:7.

•   Muhupulo wa kutukufaza batu kuya kuile mwa lihele, wanyenyisa ku Mulimu. (Jeremia 32:35) Muhupulo ocwalo walwanisana ni zeiluta Bibele kuli “Mulimu ki lilato.” (1 Joani 4:8) Mulimu ubata kuli lumulapele kabakala kuli lwamulata isiñi kabakala kuli lusaba kutukufazwa mwa lihele kuya kuile.—Mateu 22:36-38.

•   Batu babande nebaile mwa lihele. Libibele zeitusisa linzwi la “lihele” libonisa kuli baana babasepahala babacwale ka Jakobo ni Jobo, nebakaya mwa lihele. (Genese 37:35; Jobo 14:13) Nihaiba Jesu Kreste kasibili naabulezwi kuli naali mwa lihele ka nako yanaashwile. (Likezo 2:31, 32) Kaniti luli, haiba linzwi la “lihele” liitusisizwe mwa Libibele ze, litalusa feela libita. b

 Nguli ye neibulezwi ki Jesu mi iñozwi kwa Luka 16:19-31. Linguli ki liswanisezo zeluluta kuziba likuka za niti ni kuziba mwaangela lika Mulimu. Kacwalo, nguli ya muuna wa mufumi ni Lazaro nesi nto yeneezahalile luli. (Mateu 13:34) Kuli muitute zeñata ka za nguli ye mubone taba yeli “Muuna wa Mufumi ni Lazaro Neli bo Mañi?”

 Batili. Tuto ya kuli babashwile bakona kuziba kuli bakauhanyizwe ku Mulimu yalwanisana ni Bibele, ili yebulela ka kunonga kuli babashwile hakuna sebaziba.—Samu 146:3, 4; Muekelesia 9:5.

 Eni. Bibele ilubulelela ka za batu ba 9 bane baile mwa Libita (ili lelitolokilwe sina “lihele” mwa Libibele zeñwi) mi nebazusizwe kwa bafu. c Kambe nebaziba mone kuutwahalela mwa lihele, nebaka bulela zene bakopani ni zona hane bali mwateñi. Kwatabisa kuli hakuna kwa batu ba 9 bao yanaabulezi ka za kutukufazwa mwa lihele kamba nto yeñwi yanaakopani ni yona. Libaka? Sina moilutela Bibele, nekusina sene baziba, nebaswana feela sina mutu ya mwa “buloko” bobutuna.—Joani 11:11-14; 1 Makorinte 15:3-6.