Kauhanyo 9

Kana Lu Pila mwa “Mazazi a Maungulelo”?

Ki likezahalo mañi za mwa linako za luna ze n’e polofitilwe mwa Bibele?

Linzwi la Mulimu li bulela kuli batu ba ka ba cwañi mwa “mazazi a maungulelo”?

Bibele i polofitañi ze nde ka za “mazazi a maungulelo”?

1. Lu kona ku fumana kai lituto ka za nako ya kwapili?

KANA se mu buhile makande fa TV ni ku ipuza kuli, ‘Lifasi le, li libile kai?’ Likozi li ezahalanga ka sipundumukela luli kuli ha ku na mutu ya kona ku ziba cimo ze ka ezahala kamuso. (Jakobo 4:14) Kono Jehova yena wa ziba ze ka ezahala kwapili. (Isaya 46:10) Kale k’o, Linzwi la hae yona Bibele ne i polofitile ka za lika ze maswe ze ezahala mwa mazazi a luna, mi hape ne i polofitile ka za lika ze nde ze ka ezahala honafa kwapili.

2, 3. Balutiwa ne ba buzize Jesu puzo mañi, mi n’a alabile cwañi?

² Jesu Kreste n’a bulezi ka za Mubuso wa Mulimu, o ka felisa bumaswe ni ku bisa lifasi paradaisi. (Luka 4:43) Batu ne ba bata ku ziba kuli Mubuso w’o ne u ka taha lili. Mane balutiwa ba Jesu ne ba mu buzize kuli: “U lu bulelele . . . se si ka supa ku taha kwa hao, ni ku fela kwa lifasi.” (Mateu 24:3) Jesu n’a ba alabile kuli ki Jehova Mulimu fela ya ziba nako luli fo li ka felela lifasi. (Mateu 24:36) Niteñi, Jesu n’a bulezi cimo ka za lika ze n’e ka ezahala fa lifasi nakonyana pili Mubuso w’o u si ka tisa kale kozo ni buiketo za luli kwa batu. Za n’a polofitile li sweli za ezahala cwale!

 ³ Lu si ka tatuba kale bupaki bwa kuli lu pila mwa nako ya “ku fela kwa lifasi,” ha lu nyakisiseñi ka bukuswani ndwa ye n’e si ka bonwa ki mutu ufi kamba ufi wa fa lifasi. Ne i ezahalezi mwa mahalimu, mi ze n’e zwile ku yona za lu ama.

NDWA MWA LIHALIMU

4, 5. (a) Hamulahonyana wa ku fiwa bulena kwa Jesu, ne ku ezaheziñi mwa lihalimu? (b) Ka ku ya ka Sinulo 12:12, ndwa ye n’e bile teñi mwa lihalimu ne i ka tahisañi?

⁴ Mwa kauhanyo ye felile ya buka ye, ne ku talusizwe kuli Jesu Kreste n’a kalile ku busa mwa lihalimu ka 1914. (Daniele 7:13, 14) Hamulahonyana wa ku fiwa mata a ku busa mwa Mubuso, Jesu a eza nto ye ñwi. Bibele i li: “Ndwa ya lwanwa mwa lihalimu. Mikaele [libizo le liñwi la Jesu] ni mangeloi a hae a lwanisa drakoni [Satani Diabulosi]. Drakoni ya lwana, i na ni mangeloi a yona.” * Satani ni mangeloi a hae a maswe, a bizwa badimona ba luza ndwa yeo mi ba lundulelwa fa lifasi ku zwa mwa lihalimu. Mangeloi a Mulimu a sepahala n’a tabezi kuli Satani ni badimona ba hae ne ba lunduzwi. Kono batu ne ba si ke ba taba cwalo. Bibele ne i polofitile kuli: “Mu na ni bumai mina ba ba yahile mwa lifasi . . . kakuli Diabulosi u shetumukezi ku mina a halifile maswe, ka ku ziba kuli nako ya hae ki ye nyinyani.”—Sinulo 12:7, 9, 12.

⁵ Mu lemuhe kuli ndwa yeo ya mwa lihalimu ne i ka tahisañi. Ka ku halifa, Satani n’a ka tahisa bumai, kamba butata ku ba ba fa lifasi. Sina ha mu ka bona, lu pila ku yona nako yeo ya bumai. Kono ha i na ku ba ka nako ye telele—ikaba fela ka ‘nako ye nyinyani.’ Ni yena Satani wa ziba cwalo. Bibele i biza nako yeo kuli ki “mazazi a maungulelo.” (2 Timotea 3:1) Lu kona ku ba ni tabo  ku ziba kuli honafa, Mulimu u ka felisa m’ata a Diabulosi a ku zamaisa lifasi! Ha lu nyakisiseñi lika ze ñwi ze n’e polofitilwe mwa Bibele ze sweli ku ezahala nako ye. Zeo li bonisa kuli lu pila mwa mazazi a maungulelo ni kuli Mubuso wa Mulimu u tuha u tahisa limbuyoti za ku ya ku ile ku ba ba lata Jehova. Pili, ha lu nyakisiseñi likalulo ze talu za sisupo sa n’a bulezi Jesu kuli ne si ka bonisa nako ye lu pila ku yona.

LIKEZAHALO ZE TUNA ZA MWA MAZAZI A MAUNGULELO

6, 7. Manzwi a Jesu ka za lindwa ni tala a talelezwa cwañi kacenu?

⁶ “Sicaba si ka lwanisa sicaba se siñwi, mubuso u lwanise mubuso o muñwi.” (Mateu 24:7) Bolule-lule ba batu se ba bulailwe mwa lindwa mwa lilimo ze 100 ze felile. Muituti yo muñwi wa litaba za kale wa kwa Britain n’a ñozi kuli: “Lilimo za ma-1900 ki zona mo ku bile ni lipulao ze ñata ka ku fitisisa haisali. . . . Ki lilimo mo ku bile ni lindwa ka nako kaufela, mi ki ka linakonyana fela ha ku si ka ba ni lindwa mwa libaka ze ñwi.” Piho ya ba Worldwatch Institute i li: “Palo ya batu ba ba amilwe ki lindwa mwa lilimo za ma-1900 i minahana halalu ha i bapanyiwa ni ya mwa lindwa kaufela za ku zwa lilimo za mwanda wa  pili ku to fita ka 1899.” Ku zwa ka 1914, palo ya batu ba ba shwezi mwa lindwa i fitelela 100 milioni. Niha lu kana lwa ziba maswabi a tahiswa ki ku latehelwa mwa ndwa ki mutu a li muñwi ye lu lata, ha lu koni ku utwisisa maswabi ni matomolapilu a cwalo a tahezi bolule-lule.

⁷ “Litala li ka ba teñi.” (Mateu 24:7) Babatisisi ba litaba ba li mwa lilimo ze 30 ze felile, lico ze limiwa li ekezehile hahulu. Niteñi, lico li zwelapili ku taela kakuli batu ba bañata ha ba na mali a likani a ku leka lico mi ha ba na mubu wa ku lima teñi. Mwa linaha ze zwelapili, batu ba ba fitelela 1 bilioni ba shwa tala. Buñata bwa bona mane ba mwa lukupwe. Kopano ya World Health Organization i akaleza kuli butuku bo bu tiswa ki tala sihulu ki bona bo bu bulayanga banana ba ba fitelela 5 milioni ka silimo.

8, 9. Kiñi se si bonisa kuli bupolofita bwa Jesu ka za lizikinyeho ni mafu bu talelelizwe?

⁸ “Lizikinyeho ze tuna za lifasi li bonahale.” (Luka 21:11) Ka ku ya ka ze bulelwa ki ba U.S. Geological Survey, ku zwa fela ka 1990, avareji ya lizikinyeho ze 17 ka silimo li bile ze m’ata hahulu kuli mane li konile ku sinya miyaho ni ku eza miandala fafasi. Mi hañata, lizikinyeho ze m’ata hahulu ze kona ku shandaula luli miyaho  li bile teñi ka silimo. Piho ye zwelela ko kuñwi hape i li: “Lizikinyeho li bulaile batu ba bañata-ñata mwa lilimo ze 100 ze felile, mi zwelopili ku za bumapangapanga i kutiselize mwatasi hanyinyani fela palo ya mafu.”

⁹ Ku ka ba ni “mafu a maswe mwa mabaka a mañata.” (Luka 21:11) Ku si na taba ni zwelopili ye ezizwe ku za likalafo, matuku a manca ni a kale a sa unjami batu. Piho ye ñwi i li, matuku a 20 a zibahala hande—ku kopanyeleza TB, malaria, ni kolera—s’a atile hahulu mwa lilimonyana ze felile, mi matuku a mañwi a zwelapili ku ba t’ata ku a folisa ka milyani. Mane, se ku tile matuku a manca a bat’o eza 30. A mañwi ku ona h’a na likalafo mi a bulaya.

BATU BA MWA MAZAZI A MAUNGULELO

10. Ki mikwa mañi ye polofitilwe kwa 2 Timotea 3:1-5 ye mu bona kwa batu kacenu?

¹⁰ Kwand’a ku bonisa ze ñwi ze n’e ka ezahala mwa lifasi, Bibele hape ne i polofitile kuli batu mwa mazazi a maungulelo ne ba ka cinca. Muapositola Paulusi n’a talusize mo ne ba ka bela batu ba bañata. Kwa 2 Timotea 3:1-5 lu bala kuli: “Mwa mazazi a maungulelo, ku ka taha linako ze tata.” Ze ñwi za n’a bulezi Paulusi kikuli batu ne ba ka ba

 ▪ baitati

▪ ba ba lata mali

▪ ba ba sa utwi bashemi ba bona

▪ ba ba hana za Mulimu

▪ ba ba si na lilato la taho

▪ ba ba sa koni ku iswala

▪ ba ba na ni buhali

▪ ba ba lata minyaka, isi Mulimu

▪ ba ba eza mukwa wa bulumeli, kono se si eza mata a bulumeli ba si latuzi

11. Samu 92:7 i talusa cwañi ze ka ezahala ku ba ba maswe?

¹¹ Kana mwa sibaka mo mu pila, batu ki mona mo se ba inezi cwalo? Kaniti ki mona mo se ba inezi. Batu ba ba na ni mikwa ye maswe ba fumaneha kai ni kai. Seo si bonisa kuli Mulimu u tuha a eza se siñwi, kakuli Bibele i li: “Ba ba na ni lunya, niha ba hula inge bucwañi, ni ba ba sebeza bumaswe, niha ba bonahala bunde inge lipalisa, ki fela kuli ba sinyehelele ku ya ku ile.”—Samu 92:7.

LIKA ZE NDE!

12, 13. “Zibo ya niti” i ekezehile cwañi mwa “nako ya maungulo” ye?

¹² Sina mo ne i polofitezi Bibele, mwa mazazi a maungulelo kaniti ku tezi matata. Kono mwa lifasi la  maziyezi le, ku na ni lika ze nde ze sweli ku ezahala mwahal’a balapeli ba Jehova.

¹³ “Zibo ya niti i ka ekezeha,” ki mo ne i polofititezi buka ya Daniele ya mwa Bibele. Seo ne si ka ezahala lili? Mwa “nako ya maungulo.” (Daniele 12:4, NW) Sihulu ku zwa ka 1914, Jehova u tusize ba ba na ni takazo luli ya ku mu sebeleza ku ekeza kwa kutwisiso ya litaba za mwa Bibele. Ba ekelize kwa kutwisiso ya litaba za niti za butokwa ka za libizo la Mulimu ni mulelo wa hae, sitabelo sa tiululo sa Jesu Kreste, muinelo wa ba ba shwile, ni zuho. Hape, balapeli ba Jehova ba itutile ku pila ka nzila y’e ba tusa ni ku tahisa tumbo ku Mulimu. Hape ba bile ni kutwisiso hande ya zeo Mubuso wa Mulimu u peta ni mo u ka to lukiseza lika fa lifasi. Zibo yeo ba i ezisañi? Puzo yeo i lu tisa kwa bupolofita bo buñwi hape bo bu sweli ku talelezwa mwa mazazi a maungulelo a.

14. Taba ye nde ya Mubuso i kutazwa ku fitisa kai kacenu, mi ki bomañi ba ba i kutaza?

¹⁴ “Evangeli ye ya mubuso i ka bulelwa mwa lifasi kaufela,” ki mwa n’a bulelezi Jesu Kreste mwa bupolofita bwa hae ka za nako ya mafelelezo a muinelo wo wa linto. (Mateu 24:3, 14) Mwa lifasi kaufela, taba ye nde ya Mubuso—ili seo Mubuso u li sona, ze u ka eza, ni mo lu kona ku amuhelela limbuyoti ze u tahisa—i sweli ya kutazwa mwa linaha ze fitelela 230 ni mwa lipuo ze fitelela 400. Bolule-lule ba Lipaki za Jehova ba kutaza taba ye nde ya Mubuso ka cisehelo. Ki ba mwa “macaba kaufela, ni mwa mishobo, ni mwa masika, ni mwa lipuo kaufela.” (Sinulo 7:9) Lipaki bao ba zamaisa lituto za Bibele ze sa lifelwi kwa batu ba ba bata ku ziba zeo Bibele i luta luli. Yeo ki talelezo ye makaza luli ya bupolofita, sihulu ka ku ba kuli Jesu n’a polofitile kuli Bakreste ba niti ne ba ka “toiwa ki batu kaufela”!—Luka 21:17.

 MU KA EZAÑI?

15. (a) Kana mwa lumela kuli lu pila mwa mazazi a maungulelo, mi ki kabakalañi? (b) “Mafelelezo” a ka tahisañi ku ba ba lwanisa Jehova ni ku ba ba ipeya kwa puso ya Mubuso wa Mulimu?

¹⁵ Ka ku bona kuli bupolofita bwa Bibele bo bu talelezwa kacenu ki bo buñata, kana ha mu lumeli kuli lu pila mwa mazazi a maungulelo? Taba ye nde ha se i kutalizwe ku fita fa sipimo s’a bata Jehova, “mafelelezo” kaniti a ka taha. (Mateu 24:14) “Mafelelezo” ki nako yeo Mulimu a ka felisa bumaswe fa lifasi. Jehova u ka itusisa Jesu ni mangeloi a m’ata kwa ku yundisa ba ba mu lwanisa ka ku lata. (2 Matesalonika 1:6-9) Satani ni badimona ba hae ha ba sa na hape ku puma macaba. Mi hasamulaho, Mubuso wa Mulimu u ka tahisa limbuyoti ku bote ba ba ipeya kwa puso ya ona ye lukile.—Sinulo 20:1-3; 21:3-5.

16. Ki lifi ze nde ze mu lukela ku eza?

¹⁶ Bakeñisa kuli mafelelezo a muinelo wa linto wa Satani a fakaufi, lu tokwa ku ipuza kuli, ‘Ni swanela ku ezañi?’ Se sinde ki ku zwelapili ku ituta ka za Jehova ni z’a tokwa kuli lu eze. (Joani 17:3) Mu itute Bibele ka tukufalelo. Mu be ni mukwa wa ku swalisana kamita ni ba bañwi ba ba bata ku eza tato ya Jehova. (Maheberu 10:24, 25) Mu amuhele zibo yeo Jehova Mulimu a file batu mwa lifasi kaufela ka buñata, mi mu eze licinceho ze tokwahala mwa bupilo bwa mina kuli Jehova a mi fuyaule.—Jakobo 4:8.

17. Ki kabakalañi sinyeho ya ba ba maswe ha i ka patisa ba bañata?

¹⁷ Jesu n’a polofitile kuli batu ba bañata ne ba si ke ba isa pilu kwa bupaki bwa kuli lu pila mwa mazazi a maungulelo. Sinyeho ya ba ba maswe i ka taha ka sipundumukela. Sina lisholi le li taha busihu, i ka patisa ba bañata. (1 Matesalonika 5:2) Jesu n’a lemusize kuli: “Mo ne ku inezi mwa mazazi a Nuwe, ku ka ba cwalo kwa ku taha  kwa Mwan’a mutu. Kakuli mo ne ku inezi kwa mazazi ale, munda o mutuna u si ka bonahala kale, batu ne ba ca, ba nwa, ba nyala, ba nyalisa, mane la fita lizazi l’a kena Nuwe mwa aleka. Ha ba si ka lemuha se siñwi, mane munda wa kena, mi wa ba kukisa kaufela; ku ka ba cwalo h’a ka taha Mwan’a mutu.”—Mateu 24:37-39.

18. Ki temuso mañi ya n’a file Jesu ye lu swanela ku mamela?

¹⁸ Kacwalo, Jesu n’a bulelezi bateelezi ba hae kuli: “Mu tokomele kuli lipilu za mina li si ke za sinyiwa ki ku ca maswe, ni ku kolwa bucwala, ni ku bilaela za bupilo; mane lizazi leo li t’o mi tulukela mu si ka itukisa; kakuli li ka wela ba ba yahile mwa lifasi kaufela sina sikwela. Kifohe, mu tone mi mu lapele kamita, kuli mu kone ku banduka ku zeo kaufela ze ka bonahala, ni ku yema [ka ku kateleha] fapil’a Mwan’a mutu.” (Luka 21:34-36) Ku utwa manzwi a Jesu ao ki ku eza ka butali. Kabakalañi? Kakuli ba ba katelwa ki Jehova Mulimu ni “Mwan’a mutu,” yena Jesu Kreste, ba na ni sepo ya ku banduka sinyeho ya muinelo wa linto wa Satani ni ku pila ku ya ku ile mwa lifasi le linca le linde le li tuha li ba teñi!—Joani 3:16; 2 Pitrosi 3:13.

[Litaluso za kwatasi]

ZE I LUTA BIBELE

▪ Mwa mazazi a maungulelo, ku na ni lindwa, ku taela kwa lico, lizikinyeho, ni matuku ni mafu.—Mateu 24:7; Luka 21:11.

▪ Mwa mazazi a maungulelo, ba bañata ki baitati, ba ba lata mali ni minyaka kono ha ba lati Mulimu.—2 Timotea 3:1-5.

▪ Mwa mazazi a maungulelo a, taba ye nde ya Mubuso i sweli ya kutazwa kai ni kai. —Mateu 24:14.

[Lipuzo za Tuto]

 [Maswaniso a fa likepe 93]

“Evangeli ye ya mubuso i ka bulelwa mwa lifasi kaufela.”—Mateu 24:14