1-3. (a) Batu ba bañata ba ikutwa cwañi ka za musebezi wa bona? (b) Bibele i susueza batu ku nga cwañi musebezi, mi ki lipuzo mañi ze lu ka nyakisisa mwa kauhanyo ye?

 MWA lifasi kacenu, batu ba bañata ha ba tabeli ku sebeza. Bakeñisa ku mbindananga nako ye telele inze ba eza musebezi o ba sa tabeli, ba utwanga bunsu kwa pilu mo ba zuhela kakusasana ha ba nahana za ku ya kwa musebezi. Batu ba ba cwalo ba kona ku tusiwa cwañi ku lata musebezi wa bona, mane ni ku fumana tabo mwa ku u eza?

² Bibele i susueza batu ku tabela ku sebeza ka taata. I talusa kuli musebezi hamohocwalo ni ze nde ze zwa mwateñi ki mpo. Salumoni naa ñozi kuli: ‘Mutu kaufela a ce, a nwe, mi a tabele saa fumana ka musebezi wa hae, ki mpo yaa filwe ki Mulimu.’ (Muekelesia 3:13) Jehova, yena Mulimu wa luna yaa lu lata ni ya tabela ku lu fa ze nde ka nako kaufela, u bata kuli lu fumane tabo mwa musebezi wa mazoho a luna ni ku ikola ze nde ze zwa mwateñi. Kuli lu zwelepili ku tiiseza mwa lilato la hae, lu swanela ku pila ka ku lumelelana ni likuka ni mubonelo wa hae ka za musebezi.—Muekelesia 2:24; 5:18.

³ Mwa kauhanyo ye, lu ka nyakisisa lipuzo zee ne ze: Lu kona cwañi ku tabela musebezi wa mazoho a luna? Ki misebezi ya mufuta mañi ye ba sa swaneli ku eza Bakreste ba niti? Lu kona ku eza cwañi kuli musebezi wa luna wa kwa mubili u si ke wa filikanya lika za kwa moya? Mi ki musebezi ufi o butokwa hahulu o lu swanela ku eza? Kono pili ha lu nyakisiseñi mitala ya batu ba babeli, ba ba li babeleki ba  batuna ka ku fitisisa mwa pupo kaufela—Jehova Mulimu ni Jesu Kreste.

4, 5. Bibele i bonisa cwañi kuli Jehova ki mubeleki ya maata?

⁴ Jehova ki mubeleki ya maata, yo mutuna ka ku fitisisa. Genese 1:1 i bulela kuli: “Kwa simuluho Mulimu naa ezize Lihalimu ni Lifasi.” Ha naa felize ku bupa lifasi ni ze ku lona kaufela, Mulimu naa ize “li lukile hahulu.” (Genese 1:31) Ka manzwi a mañwi, naa tabezi hahulu musebezi wa hae kaufela wa fa lifasi. Ku si na ku kakanya, “Mulimu ya tabile” Jehova, naa fumani tabo ye tuna ka ku ba mubeleki ya maata.—1 Timotea 1:11, NW.

⁵ Mulimu wa luna ki mubeleki ya sa tuheli ku sebeza. Hamulaho wa nako ye telele, lifasi inge li bupilwe kale-kale, Jesu naa ize: “Ndate wa sebeza ku fitela cwale.” (Joani 5:17) Ki lika mañi za sweli ku sebeza Ndatahe? Mulimu u zwezipili ku etelela ni ku babalela batu fa lifasi inge a li kwa lihalimu. U onga-ongile sikwata sa batu ba ba “bupilwe sinca,” bona Bakreste ba ba tozizwe ka moya ba ba ka busa hamoho ni Jesu kwa lihalimu. (2 Makorinte 5:17) U zwezipili ku sebeza ilikuli a pete mulelo wa hae kwa batu—wa kuli ba ba mu lata ba fumane bupilo bo bu sa feli mwa lifasi le linca. (Maroma 6:23) Lu kolwa kuli Jehova u tabela hahulu misebezi ya sweli ku peta. Batu ba bañata-ñata ba amuhezi lushango lwa Mubuso ba mano hohiwa ki Mulimu, mi ba ezize licinceho mwa bupilo bwa bona ilikuli ba tiiseze mwa lilato la hae.—Joani 6:44.

6, 7. Jesu saa bile cwañi mubeleki yo mutuna ka nako ye telele?

⁶ Jesu saa belekile ka taata ka nako ye telele. A si ka taha kale fa lifasi sina mutu, naa li mubeleki yo mutuna ya naa “sebeleza” Mulimu ha ne ku bupiwa lika kaufela “ze kwa lihalimu, ni ze mwa lifasi.” (Liproverbia 8:22-31; Makolose 1:15-17) Niha naa li fa lifasi, Jesu naa zwezipili ku ba mubeleki yo mutuna. Naa itutile bubeti a sa li mwanana, mi a zibahala  sina “mupangi.” a (Mareka 6:3) Wo ki musebezi o tokwa ku mbindana ni ku ba ni zibo ya lika ze shutana-shutana—sihulu ka nako ye ne ku si na libelekiso za malaiti, libaka ko ku sahiwa mabala, kamba kwa kona ku lekwa. Mu beye Jesu mwa pono kuli ki yo u yo bata mabala—kamba mane u yo lema mitandalo ka sibili ni ku i hohela kwa sibaka sa belekela. Mu nge kuli ki yo u sweli ku yaha mandu—ku lukisa ni ku yemisa lituwa, ku panga likwalo, mane ni ku beta lika ze ñwi. Ku si na ku kakanya, Jesu naa ziba tabo ye tiswa ki ku sebeza ka taata ni ka bukwala.

⁷ Ha lu taha kwa bukombwa bwa hae, Jesu naa li mubeleki yo mutuna. Naa patehile hahulu mwa musebezi o butokwa hahulu wo ka lilimo ze talu ni licika. Kuli a kutaze kwa batu ba bañata, Jesu naa patehanga mwa musebezi wa ku kutaza zazi ni zazi; naa zuhanga kakusasana ni ku beleka musihali kaufela mane ku isa busihu. (Luka 21:37, 38; Joani 3:2) Naa yanga “mwa minzi ni minzinyana, a nzaa luta batu, a bulela Evangeli ya mubuso wa Mulimu.” (Luka 8:1) Jesu naa zamayanga libima ze ñata-ñata ka mahutu mwa mikwakwa ya maluli ku yo taluseza batu lushango lwa Mubuso.

8, 9. Jesu naa fumani cwañi tabo mwa musebezi wa mazoho a hae?

⁸ Kana Jesu naa tabezi za naa sweli ku peta mwa bukombwa? Eni. Naa cezi lipeu za niti ya Mubuso ze ne fetuhile masimu a buzwize a naa tokwa ku kutulwa. Ku eza musebezi wa Mulimu ne ku matafaza hahulu Jesu kuli mane naa kona ku itima lico ilikuli a pete musebezi wo. (Joani 4:31-38) Mu nahane feela tabo ya naa bile ni yona kwa mafelelezo a bukombwa bwa hae bwa fa lifasi, ha naa bulelezi Ndatahe ka pilu kaufela kuli: “Ni ku lumbile mwa lifasi; ni felize musebezi o noo ni file kuli ni u eze.”—Joani 17:4.

⁹ Kaniti luli, Jehova ni Jesu ki mitala ye minde hahulu ya batu ba ba tabela musebezi wa mazoho a bona. Lilato la luna  ku Jehova li lu susueza ku ba “ba ba likanyisa Mulimu.” (Maefese 5:1) Lilato la luna ku Jesu li lu susueza kuli lu “hate mwa naa hatile.” (1 Pitrosi 2:21) Kacwalo, ha lu nyakisiseñi mo ni luna lu kona ku fumanela tabo mwa musebezi wa mazoho a luna.

10, 11. Ki sika mañi se si kona ku lu tusa ku ba ni mubonelo o munde wa musebezi wa luna?

¹⁰ Bakreste ba niti ba kona ku ba ni mubeleko wa kwa mubili. Lu bata kuli lu ikole musebezi wa luna, kono ku eza cwalo ku kona ku ba taata haiba kuli lu eza musebezi o lu sa lati hande. Lu kona cwañi ku tabela musebezi wa mazoho a luna haiba lu ipumana mwa muinelo o cwalo?

¹¹ Ka ku ba ni mubonelo o munde. Hañata ku taata hahulu ku cinca muinelo wa luna, kono lwa kona ku cinca mubonelo wa luna. Ku nahanisisanga mo Mulimu a ngela lika kwa kona ku lu tusa ku ba ni mubonelo o munde wa musebezi. Ka mutala, haiba mu toho ya lubasi, mu nahanange kuli musebezi wa mina u mi tusa ku babalela lubasi lwa mina kwa mubili, ku si na taba kuli mwendi u ngiwa ku ba musebezi wa kwatasi. Mi ku babalela lubasi lwa mina ki taba ye butokwa hahulu ku Mulimu. Linzwi la hae li bulela kuli ya palelwa ku babalela lubasi lwa hae “u fitwa ki mutu ya latuzi Jehova.” (1 Timotea 5:8, NW; litaluso za kwatasi) Ku lemuha kuli musebezi wa mina u na ni mulelo—wona wa ku mi tusa ku peta buikalabelo bo mu filwe ki Mulimu—ku kona ku mi tusa ku fumana tabo ni susuezo mwa musebezi wa mina, ili lika ze ba sa koni ku fumana be mu beleka ni bona.

12. Ku beleka ka taata ni ku ba ni busepahali fa musebezi ku lu fumanisa cwañi limbuyoti?

¹² Ka ku beleka ka taata ni ka busepahali. Ku beleka ka taata ni ku ituta mwa ku ezeza hande musebezi wa luna ku kona ku lu fumanisa limbuyoti. Babeleki ba ba sebeza ka taata  ni ba ba na ni bunangu mwa musebezi wa bona hañata ba itebuhiwanga hahulu ki babelekisi ba bona. (Liproverbia 12:24; 22:29) Ka ku ba Bakreste ba niti, hape lu swanela ku sepahala fa musebezi—ha lu swaneli ku uzweza mubelekisi wa luna mali, lika, kamba nako. (Maefese 4:28) Sina mo lu itutezi mwa kauhanyo ye felile, busepahali bu tahisa limbuyoti. Mubeleki ya zibahala ka busepahali wa sepiwanga hañata. Mi ibe kuli mubelekisi wa luna wa bona kuli lu sweli ku beleka ka taata kamba kutokwa, lu ka ba ni tabo ye tiswa ki ku ba ni ‘lizwalo le linde’ ni ku ziba kuli lu sweli ku tabisa Mulimu wa luna ye lu lata.—Maheberu 13:18; Makolose 3:22-24.

13. Ki lifi ze nde ze kona ku tahiswa ki muzamao wa luna o munde ha lu li kwa musebezi?

 ¹³ Ka ku lemuha kuli muzamao wa luna wa kona ku lumbekisa Mulimu. Haiba lu zwelapili ku ba ni muzamao o pahami wa Sikreste kwa sibaka sa luna sa mubeleko, ku si na ku kakanya, ba bañwi ba ka lemuha mupilelo wa luna. Mi ki lifi ze ka zwa mwateñi? Lu ka “[kutekehisa] . . . tuto ya Mulimu Mupilisi wa luna.” (Tite 2:9, 10) Kaniti, muzamao wa luna o munde u kona ku tahiseza ba bañwi ku tabela hahulu bulapeli bwa luna. Mu nahane feela mo mu kona ku ikutwela, haiba mutu ye mu beleka ni yena a kala ku ituta niti kabakala mutala wa mina o munde kwa sibaka sa mubeleko! Mi sa butokwa ni ku fita se mu swanela ku hupula ki se: Ha ku na taba ye ñwi hape ye kona ku mi tabisa hahulu, ye fita ku ziba kuli muzamao wa mina o munde u lumbekisa Jehova ni ku tabisa pilu ya hae.—Liproverbia 27:11; 1 Pitrosi 2: 12.

14-16. Ha lu eza keto ka za mubeleko, ki lipuzo lifi za butokwa hahulu ze lu swanela ku nyakisisa?

¹⁴ Bibele ha i tolongoshi litaba ze ñata ka za mifuta ya misebezi kaufela ye ba kona ku eza Bakreste ni ye ba swanela ku ambuka. Kono seo ha si talusi kuli lwa kona ku amuhela musebezi o li teñi kaufela ku si na taba kuli ki o cwañi. Mañolo a kona ku lu tusa ku keta musebezi o munde, o kona ku lu fumanisa ze lu tokwa kwa mubili, kono ili wa tabela Mulimu, mi hape a kona ku lu tusa ku ambuka mibeleko ye sa mu tabisi. (Liproverbia 2:6) Ha lu keta musebezi, ku na ni lipuzo ze peli za butokwa hahulu ze lu swanela ku nyakisisa.

¹⁵ Kana musebezi wo, u ka ni tokwa ku eza nto ye hanisizwe mwa Bibele? Linzwi la Mulimu la hanisa busholi, buhata, ni ku eza milimu ya maswaniso. (Exoda 20:4; Likezo 15:29; Maefese 4:28; Sinulo 21:8) Ha lu amuheli musebezi ufi kamba ufi o lu tokwa ku eza lika ze cwalo. Lilato la luna ku Mulimu ha li lu lumelezi ku amuhela musebezi o lu kenya mwa likezo ze loba milao ya Mulimu.—1 Joani 5:3.

 ¹⁶ Kana ku eza musebezi wo, ikaba ku susueza kamba ku zwisezapili mukwa o maswe? Ki wo mutala. Musebezi wa ku amuhela baenyi ka ili ona feela ha u si ka fosahala. Kono ku cwañi haiba Mukreste a fiwa musebezi o cwalo kwa sipatela se si tusa batu ku sulula limba? Ki niti kuli hasi yena luli ya ka sululisanga batu limba. Kono kana musebezi wa hae wa ka zazi ni zazi, ha u na ku tusa ku zwisezapili mukwa wa ku sulula limba o si sweli ku eza sipatela seo—ili mukwa o lwanisana ni Linzwi la Mulimu? (Exoda 21:22-24) Ka ku ba batu  ba ba lata Jehova, ha lu tabeli ku ba ni swalisano ni mikwa ye lwanisana ni Mañolo.

17. (a) Ki litaba mañi ze lu kona ku nyakisisa ha lu eza liketo ka za mubeleko? (Mu bone  taba ye fa likepe 177.) (b) Lizwalo la luna li kona ku lu tusa cwañi ku eza liketo ze tabisa Mulimu?

¹⁷ Buñata bwa lipuzo ze zuhanga ka za mibeleko li kona ku alabiwa ka ku nyakisisa hande likalabo za lipuzo ze peli ze buzizwe mwa paragilafu 15 ni 16. Kono ku na ni litaba ze ñwi hape ze lu swanela ku nyakisisa ka tokomelo ha lu eza liketo ka za mibeleko. b Ha lu libeleli sitopa sa mutanga ya sepahala ku lu fa likuka kaufela ze lu swanela ku latelela mwa muinelo ni muinelo o lu kana lwa ipumana ku wona. Mwa miinelo ye cwalo, lu tokwa ku itusisa kutwisiso. Sina mo ne lu itutezi mwa Kauhanyo 2, lu swanela ku luta lizwalo la luna ni  ku li twaelisa ka ku ituta mo lu kona ku sebeliseza kelezo ye mwa Linzwi la Mulimu mwa bupilo bwa luna bwa ka zazi. Ka ku eza cwalo, lu ka ‘twaelisa kutwisiso’ ya luna, mi lizwalo la luna li ka lu tusa ku eza liketo ze tabisa Mulimu ni ze lu tusa ku tiiseza mwa lilato la hae.—Maheberu 5:14.

18. Ki kabakalañi ha ku si ko ku bunolo ku bona teñi kuli mubeleko wa luna ha u lu filikanyi kwa moya?

¹⁸ Ku nga musebezi ka nzila ye itikanelezi hasi ko ku bunolo mwa “mazazi a maungulelo” a, a “tata.” (2 Timotea 3:1) Ku kona ku ba taata ku fumana musebezi ni ku bona teñi kuli ha mu u luzi. Ka ku ba Bakreste ba niti, lwa ziba butokwa bwa ku beleka ka taata kuli lu fumanele mabasi a luna ze tokwahala. Kono haiba lu sa tokomeli, sineneketo ya kwa musebezi kamba lilato la bufumu le li atile mwa lifasi la kona ku kena mwa pilu ya luna ni ku lu tahiseza kuli lu keshebise lika za kwa moya. (1 Timotea 6:9, 10) Ha lu nyakisiseñi mo lu kona ku ngela mubeleko ka nzila ye itikanelezi, ilikuli lu lemuhe “linto ze nde ku fita.”—Mafilipi 1:10.

19. Ki kabakalañi Jehova ha swanela ku sepiwa ka ku tala, mi sepo ye cwalo i lu tusa ku ambukañi?

¹⁹ Mu sepe Jehova ka ku tala. (Liproverbia 3:5, 6) Kwa swanela ku sepa Jehova ka ku tala kakuli wa lu tokomela. (1 Pitrosi 5:7) Wa ziba hande ze lu tokwa mane ku lu fita, mi haa na ku palelwa ku lu tusa ni kamuta. (Samu 37:25) Kacwalo, lu swanela ku utwa kelezo ye mwa Linzwi la hae ye li: “Mwa mukwa wa mina, lilato la ku lata bufumu li be siyo; mu kolwe ki se mu na ni sona; kakuli Mulimu u ize: Ha ni na ku ku tuhela, ha ni na ku ku fulalela.” (Maheberu 13:5) Batanga ba Mulimu ba bañata ba ba mwa sebelezo ya nako kaufela ba kona ku paka buniti bwa kuli Mulimu u na ni maata a ku fa batu ba hae ze tokwahala mwa bupilo. Haiba lu sepa Jehova ka ku tala kuli u ka lu tokomela, ha lu na ku bilaela hahulu ka za ku fumanela lubasi lwa luna ze lu tokwa kwa mubili. (Mateu 6:25-32) Ha lu na ku lumeleza mubeleko wa kwa  mubili ku lu tahiseza kuli lu keshebise lika za kwa moya, ze cwale ka ku kutaza taba ye nde ni ku fumanehanga kwa mikopano.—Mateu 24:14; Maheberu 10:24, 25.

20. Ku ba ni liito le li bona hande ku talusañi, mi mu kona cwañi ku zwelapili ku ba ni mubonelo wo?

²⁰ Mu be ni liito le li bona hande. (Mateu 6:22, 23) Ku ba ni liito le li bona hande ku talusa ku sa iyakatwa lika ze ñata hahulu  mwa bupilo. Mukreste ya na ni liito le li bona hande u beya mamelelo ya hae fa nto iliñwi feela—ya ku eza tato ya Mulimu. Haiba lu isa mamelelo ya luna kwa lika ze swanela, ha lu na ku patehiswa hahulu ki ku bata misebezi ya masheleñi a mañata kamba bupilo bwa mayemo a fahalimu. Hape, ha lu na ku pitihanywa ki ku bata ku ipumanela lika ze nca nako kaufela ni ze nde ka ku fitisisa, ili zeo bafundoti ba bata kuli lu leke, ka ku lu nahanisa kuli lu tokwa ku ba ni zona kuli lu be ni tabo. Mu kona cwañi ku ba ni liito le li bona hande nako kaufela? Mu ambuke ku ikimeza ka likoloti ze mu sa tokwi. Mu si ke mwa ituwela lika ze ñata-ñata ze tokwa mamelelo ya mina nako kaufela ni ze mi sinyeza nako ye ñata. Mu utwe kelezo ya Bibele ya kuli lu kolwe ka “lico ni liapalo.” (1 Timotea 6:8) Mu like ku nolofaza bupilo bwa mina ka mo mu konela kaufela.

21. Ki kabakalañi ha lu swanela ku lemuha lika ze lu swanela ku peta pili mwa bupilo, mi ki lika mañi ze swanela ku ba mwa sibaka sa pili mwa bupilo bwa luna?

²¹ Mu lemuhe lika za kwa moya ze mu swanela ku peta, mi mu li kumalele. Bakeñisa kuli nako ha i lu lumelezi ku peta nto kaufela ye lu bata mwa bupilo, lu swanela ku lemuha lika za butokwa ze lu swanela ku peta pili. Hakusicwalo, lika ze si za butokwa hahulu za kona ku lu cela nako ya luna kaufela ni ku lu palelwisa ku peta linto ze nde ku fita. Ki lika mañi ze swanela ku ba za butokwa hahulu mwa bupilo bwa luna? Batu ba bañata mwa lifasi ba nga kuli ku ndongwama tuto ye pahami ye ka ba fumanisa musebezi wa mali a mañata kona nto ya butokwa hahulu. Kono Jesu naa elelize balateleli ba hae kuli ba “bate pili mubuso.” (Mateu 6:33) Kaniti, ka ku ba Bakreste ba niti, lu beya Mubuso wa Mulimu mwa sibaka sa pili mwa bupilo bwa luna. Mupilelo wa luna kaufela—o kopanyeleza liketo ze lu eza, likonkwani ze lu itomela, ni lika ze lu ndongwama—u swanela ku bonisa kuli Mubuso wa Mulimu ni tato ya hae kona lika za butokwa hahulu ku luna ze fita lika za kwa mubili ni likonkwani za lifasi.

22, 23. (a) Ki ufi musebezi o mutuna o ba na ni Bakreste ba niti, mi lu kona ku bonisa cwañi kuli musebezi wo ki wa butokwa ku luna? (Mu bone  taba ye fa likepe 180.) (b) Ki sika mañi se mu ikatulezi ku eza ku amana ni mubeleko wa mina?

²² Ku ziba kuli se lu pila mwa mazazi luli a mafelelezo, ku lu tahiseza ku isa mamelelo ya luna kwa musebezi o mutuna o ba filwe Bakreste ba niti—wona wa ku kutaza ni ku tahisa balutiwa. (Mateu 24:14; 28:19, 20) Lu bata ku likanyisa Jesu ka ku pateha hahulu mwa musebezi wo o tahiseza batu puluso. Lu kona ku bonisa cwañi kuli musebezi wo ki wa butokwa ku luna? Buñata bwa batu ba Mulimu mwa liputeho, ba sebeza sina bahasanyi ba taba ye nde, mi ba ifanile ku eza musebezi wo ka pilu kaufela. Ba bañwi ba lukisize miinelo ya bona hande kuli ba sebeze sina mapaina kamba balumiwa. Ka ku lemuha butokwa bwa ku ba ni likonkwani za kwa moya, bashemi ba bañata ba susuelize bana ba bona kuli ba eze sebelezo ya nako kaufela. Kana bashaeli ba Mubuso ba ba na ni tukufalelo ba tabela musebezi wa mazoho a bona mwa bukombwa? Hahulu! Ku sebeleza Jehova ka moyo kaufela ku tahiseza mutu bupilo bwa tabo ni limbuyoti ze ñata.—Liproverbia 10:22.

²³ Buñata bwa luna lu na ni ku tandanga nako ye ñata kwa mubeleko ilikuli lu babalele lubasi lwa luna kwa mubili. Mu hupule kuli Jehova u bata kuli lu tabele musebezi wa mazoho a luna. Haiba lu bona teñi kuli mubonelo wa luna ni likezo za luna za lumelelana ni mubonelo ni likuka za hae, lu ka fumana tabo mwa musebezi wa luna. Nihakulicwalo, ni kamuta lu si ke lwa lumeleza mubeleko wa luna ku tahisa kuli lu keshebise musebezi wa luna o mutuna—wa ku shaela taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu. Ka ku beya musebezi wo mwa sibaka sa pili mwa bupilo bwa luna, lu bonisa lilato la luna ku Jehova, mi ku eza cwalo ku lu tusa ku zwelapili ku tiiseza mwa lilato la hae.