MWA linako zene iñolwa Bibele, lubasi lwa musali nelulifiwanga malobolo ka nako yene kulukiswa za linyalo. Batu nebalifanga lika zeñwi za butokwa, lifolofolo, kamba masheleñi sina malobolo. Fokuñwi, batu nebalifanga malobolo ka kueza musebezi omuñwi sina feela mone kubezi ku Jakobo, ili yanaasebelelize ndatahe Rahele ka lilimo ze 7 kuli anyale mwanaa hae wamusizana. (Gen. 29:17, 18, 20) Ki kabakalañi batu hane balifanga malobolo?

Caziba wa litaba za Bibele yabizwa Carol Meyers utalusa kuli: “Malobolo naalifiwanga kuli alifele musebezi wanaaswanela kueza fa lapa musali yanyaliwa, inge cwalo misebezi ya kulima.” Kubonahala kuli malobolo hape naatusa kutamahanya mabasi amabeli a batu bane banyalana anaasa bile lubasi lululuñwi kabakala linyalo leo. Mabasi amabeli naakatusana ka nako ya ziyezi. Hape kulifa malobolo nekubonisa kuli musali ubeelelizwe mi naakazwa mwa pabalelo ya bo ndatahe ni kukala kupila ni muunaa hae.

Kulifa malobolo nekusa talusi kuli musali naangiwa kuba sika sesikona kulekiwa kamba kulekiswa. Buka yeñwi (Ancient Israel—Its Life and Institutions) italusa kuli: “Taba yene baezanga Maisilaele ya kulifa malobolo kwa lubasi lwa musali kamba nto yeñwi yekona kulikana ni teko ya malobolo ikona kubonahala inge kuli hane banyalanga, nebalekanga basali babona. Kono kubonahala kuli malobolo naangiwa sina tifo yelifiwa kwa lubasi lwa musali isiñi sina teko ya musali yo.”

Kacenu, mwa linaha zeñwi, batu bazwezipili kulatelela sizo seo sa kulifanga malobolo. Bashemi ba Sikreste habatoma malobolo, batuhelelanga kuli ‘kutwisiso yabona izibahale kwa batu kaufela’ ka kusatulisa hahulu malobolo. (Mafil. 4:5; 1 Makor. 10:32, 33) Habaeza cwalo, babonisa kuli haki batu “babalata masheleñi” kamba ba mukwañuli. (2 Tim. 3:2) Kutuha fo, haiba bashemi ba Sikreste basatulisi hahulu malobolo, muzwale yabata kunyala mwanaa bona wamusizana haana kutokwa kukasheza kwapili lizazi la sinawenga ilikuli afumane masheleñi kamba lika zeñwi zatomezwi. Kamba muzwale yabata kunyala mwanaa bona wamusizana haana kuikutwa kuli utokwa kutuhela bupaina ilikuli afumane musebezi oka mukonisa kulifa masheleñi amañata atomezwi.

Mwa libaka zeñwi za lifasi, muuso utomile sipimo sa malobolo aswanela kulifiwa. Bashemi ba Sikreste babapila mwa libaka zecwalo balatelelanga milao yeo. Kabakalañi? Kabakala kuli Mulimu mwa Linzwi lahae ubata kuli Bakreste ‘baipeye kwatasaa milonga’ ni kumamela milao yesalwanisani ni milao yahae.—Maro. 13:1; Lik. 5:29.