Lipuzo Zezwa Kwa Babali
Mwa lsilaele wa kwaikale, kana mutu naatokwa kuba mweli kuli Mesia asimuluhe mwa lusika lwahae?
Nelutalusanga cwalo mwa lihatiso zaluna za kwamulaho. Mi nekubonahala kuli taba yeo neilumelelana ni zeñozwi kwa Maheberu 12:16. Timana yeo italusa kuli Isau neli mutu “yasaitebuhi za Mulimu” mi naafile Jakobo litukelo zahae za bueli ka ‘kulicincanisa ni musulo ulimuñwi wa sico.’ Taba yeo neibonisa inge kuli Jakobo hanaafilwe ‘litukelo za bueli,’ kipeto nekutalusa kuli ni Mesia naakasimuluha mwa lusika lwahae.—Mat. 1:2, 16; Luka 3:23, 34.
Kono litaba zeñwi za mwa Bibele libonisa kuli mutu naasatokwi kuba mweli kuli Mesia asimuluhe mwa lusika lwahae. Munyakisise bupaki bobulatelela:
Rubeni neli yena mweli wa Jakobo (Isilaele), ku musalaa hae Lea. Hasamulaho, Jakobo apepa mwana wamushimani yabizwa Josefa, ili yena mwana wapili ku musalaa hae Rahele yanaalata hahulu. Rubeni hanaaezize mafosisa amatuna, aamuhiwa tukelo ya bueli, mi tukelo yeo yafiwa ku Josefa. (Gen. 29:31-35; 30:22-25; 35:22-26; 49:22-26; 1 Makol. 5:1, 2) Nihakulicwalo, Mesia naasika simuluha mwa lusika lwa Rubeni kamba lwa Josefa. Naasimuluhile mwa lusika lwa Juda, mwanaa Jakobo wabune ku Lea.—Gen. 49:10.
Luka 3:32 likolohanya mabizo a batu baketalizoho ba mwa lusika mone kukasimuluha Mesia. Kubonahala kuli yomuñwi ni yomuñwi wa batu bao neli mweli. Ki lona libaka hakuñozwi kuli Obedi neli mwanaa Boazi, mi Jese neli mwanaa Obedi.—Ruti 4:17, 20-22; 1 Makol. 2:10-12.
Liñolo laKono Davida mwanaa Jese nesi mweli. Neli yena ñomba kwa bana ba Jese ba 8. Niteñi, Mesia naasimuluhile mwa lusika lwa Davida. (1 Sam. 16:10, 11; 17:12; Mat. 1:5, 6) Ka nzila yeswana, mutu yomuñwi yabulezwi mwa mukoloko neli Salumoni, nihaike kuli nesi yena mweli wa Davida.—2 Sam. 3:2-5.
Kono taba yeo neisa bonisi kuli kuba mweli nesi kwa butokwa. Mane mwana wamushimani wa mweli naakutekiwa hahulu, mi hañata ki yena yanaayolanga ndatahe kuba toho ya lubasi. Hape ki yena mwana yanaafiwanga habeli kwa maluwo a ndatahe.—Gen. 43:33; Deut. 21:17; Josh. 17:1.
Kono tukelo ya bueli neikona kufiwa ku mwana usili. Abrahama hanaalelekile Ishimaele, tukelo ya bueli neifilwe ku Isaka. (Gen. 21:14-21; 22:2) Mi sina mose kutaluselizwe, Rubeni naaamuhilwe tukelo ya bueli, mi tukelo yeo neifilwe ku Josefa.
Cwale halunyakisiseñi hape liñolo la Maheberu 12:16, lelibulela kuli: “Mutokomele kuli mwahalaa mina kusike kwaba ni mutu wa muzamao wa buhule kamba mutu yasaitebuhi za Mulimu, sina Isau, yanaacincanisize litukelo zahae za bueli ni musulo ulimuñwi wa sico.” Ki sisupo mañi sesitaluswa mwa liñolo le?
Mwa liñolo le, muapositola Paulusi naasabuleli za simuluho ya Mesia. Asika bulela kale manzwi a mwa liñolo leo, naasusuelize Bakreste kuli ‘baezeze mahutu abona linzila zelukile.’ Hane bakaeza cwalo, nebasike ‘bapalelwa kufumana sishemo sa Mulimu,’ kono hane bakapila ka muzamao wa buhule, nebaka palelwa kufumana sishemo seo. (Maheb. 12:12-16) Mi ka kueza cwalo, nebakaba sina Isau. Isau naasika ‘itebuha za Mulimu,’ mi abonisa kuli naaiyakatwa feela lika za nama.
Isau naapilile mwa linako za kwaikale, mi mwendi fokuñwi naabanga ni tohonolo ya kufa matabelo. (Gen. 8:20, 21; 12:7, 8; Jobo 1:4, 5) Kono bakeñisa kuli Isau naaisize hahulu pilu yahae kwa lika za nama, afanisa matohonolo ao kaufela kuli afiwe musulo ulimuñwi wa sico. Mwendi naasalati kunyanda sina mone kupolofitezwi kuli bana ba Abrahama nebaka nyandiswa. (Gen. 15:13) Isau hape naaisize hahulu pilu kwa lika za nama, mi naabonisize kuli naasaitebuhi lika za Mulimu ka kunyala basali bababeli babasa lapeli Mulimu, mi taba yeo neiutwisize hahulu bashemi bahae butuku kwa pilu. (Gen. 26:34, 35) Kaniti luli, naashutanela kwahule ni Jakobo, yanaaikatulezi kunyala musali yanaalapela Mulimu wa niti!—Gen. 28:6, 7; 29:10-12, 18.
Kacwalo, lukona kubulelañi ka za lusika mwanaasimuluha Jesu, yena Mesia? Babañwi mwa lusika mwanaasimuluha Mesia neli baeli, kono nesi batu kaufela ku bona bane bali baeli. Majuda nebaziba hande taba yeo, kakuli mane nebalumela kuli Kreste naakasimuluha ku Davida, yena ñomba wa Jese.—Mat. 22:42.