1. Muapositola Joani naakopani ni miinelo mañi yetaata kwa mafelelezo a linako za baapositola?

KWA mafelelezo a linako za baapositola, muapositola Joani naakopani ni miinelo yetaata. Ka nako yeo, muapositola Joani naasaasupezi, naali mwa buhapiwa kwa sioli sesibizwa Patmosi, mi kubonahala kuli neli yena feela muapositola yanaasa pila. (Sin. 1:9) Naaziba kuli bakwenuheli nebaluta lituto za buhata mi nebatahisa likauhano mwa puteho. Nekubonahala inge kuli kwapili nekusike kwaba ni Bakreste ba niti.—Juda 4; Sin. 2:15, 20; 3:1, 17.

2. Ka kuya ka liñolo la Sinulo 7:9-14, ki pono mañi yetabisa ya bupolofita yanaaboni Joani? (Mubone siswaniso sesi fa likepe la fahalimu.)

² Joani hanaakopana ni miinelo yetaata yeo, abona pono yetabisa ya bupolofita bone bubonisa lika zeneka ezahala kwapili. Mwa pono yeo, mangeloi naataluselizwe kuswala ka taata mioya ya sinyeho kufitela hasaafelize kuswaya sikwata sa batanga ba Mulimu. (Sin. 7:1-3) Sikwata seo ki Bakreste babatozizwe ba 144,000, ili babakayo busa ni Jesu kwa lihalimu. (Luka 12:32; Sin. 7:4) Hasamulaho, Joani naabulezi za sikwata sesiñwi, mi sikwata seo neli sesituna hahulu kuli mane naabulezi kuli: “Natalima, mi nabona buñata bobutuna bwa batu, kusina yanaakona kubabala, babazwa mwa macaba kaufela ni mishobo ni batu ni malimi, inze bayemi fapilaa lubona ni fapilaa Ngunyana.” (Mubale Sinulo 7:9-14.) Joani ulukela kuba yanaatabile hahulu hanaaboni kuli kwapili batu babañata-ñata nebakaba mwa bulapeli bwa niti.

3. (a) Ki kabakalañi pono yanaaboni Joani haikona kutiisa tumelo yaluna? (b) Lukanyakisisañi mwa taba ye?

³ Kusina kukakanya, pono yeo neitiisize tumelo ya Joani. Ni luna kacenu, tumelo yaluna yatiiswa ki pono yeo kakuli ibulela  za linako zelupila ku zona, ili ona mazazi a mafelelezo. Mwa linako zaluna, batu babañata-ñata bakalile kulapela Jehova mi banani sepo ya kupunyuha ñalelwa yetuna ni kupila fa lifasi kuya kuile. Mwa taba ye, lukanyakisisa mo Jehova naatuselize batu bahae kuziba buñata bobutuna bwa batu lilimo zefitelela 80 kwamulaho. Hasamulaho, lukanyakisisa lisupo zepeli ka za buñata bobutuna bwa batu bo, ili (1) palo yabona ni (2) kobazwa. Litaba ze likatiisa tumelo ya batu kaufela bababata kuba mwa sikwata seo.

4. Ki tuto mañi ya mwa Bibele yebusa utwisisi bulapeli bobuipapata kuba bwa Sikreste, kono mubonelo wa Baituti ba Bibele neushutana cwañi ni wabona?

⁴ Bulapeli bobuipapata kuba bwa Sikreste habuluti batu niti ya mwa Bibele ya kuli batu babautwa Mulimu bakapila kuya kuile fa lifasi. (2 Makor. 4:3, 4) Kacenu, bulapeli bobuñata bobuipapata kuba bwa Sikreste buluta kuli batu babande habashwa bayanga kwa lihalimu. Kono sikwatanyana sa Baituti ba Bibele sene sihatisa magazini ya Tawala ya Mulibeleli kwa mafelelezo a lilimo za ma 1800, nesinani mubonelo oshutana fa taba yeo. Nebalumela kuli Mulimu naakatahisa kuli lifasi libe Paradaisi hape, mi batu babañata bane baka muutwa nebaka pila fa lifasi fa isiñi kwa lihalimu. Nihakulicwalo, neku baangezi nako kuli bautwisise kuli batu bane bakautwa Mulimu bao neikaba bo mañi.—Mat. 6:10.

5. Ki lika mañi zene balumela Baituti ba Bibele ka za ba 144,000?

⁵ Kono Baituti ba Bibele hape nebalumela kuli Bibele ibonisa kuli nekukaba ni batu babañwi bane ‘bakalekiwa mwa lifasi’ kuli bayo busa ni Jesu kwa lihalimu. (Sin. 14:3) Batu bao neikaba sikwata sa Bakreste babatozizwe ba 144,000 babanani tukufalelo ni babaineezi ku Mulimu, ili baba musebelelize ka busepahali ka nako yene basapila fa lifasi. Kono ki lika mañi zene balumela ka za buñata bobutuna bwa batu?

6. Ki lika mañi zene balumela Baituti ba Bibele ka za buñata bobutuna bwa batu?

⁶ Mwa pono yahae, Joani naaboni sikwata seo ‘inze siyemi fapilaa lubona ni fapilaa Ngunyana.’ (Sin. 7:9) Manzwi ao naatahisize kuli Baituti ba Bibele banahane kuli buñata bobutuna bwa batu ni bona nebakaya kwa lihalimu sina ba 144,000. Sikwata sa ba 144,000 nesika shutana cwañi ni buñata bobutuna bwa batu hane bakaya kwa lihalimu kaufelaa bona? Baituti ba Bibele nebanahana kuli buñata bobutuna bwa batu neikaba Bakreste bane basika ipeya kuutwa Mulimu ka kutala ka nako yene basapila fa lifasi. Nihaike kuli batu bao nebalatelela likuka za Mulimu za muzamao, mwendi babañwi ku bona nebazwezipili kuba mwa bulapeli bwa buhata. Baituti ba Bibele nebanahana kuli batu bao nebalata Mulimu kono lilato labona nesi lelituna hahulu kuli babuse ni Jesu. Mi bakeñisa kuli lilato labona ku Mulimu nelisika tiya, nebalumela kuli buñata bobutuna bwa batu nebakaya kwa lihalimu ni kuyema fapilaa lubona kono nebasike baina fa mabona.

7. Baituti ba Bibele nebalumela kuli ki bo mañi bane bakapila fa lifasi ka nako ya Puso ya Kreste ya Lilimo ze 1,000, mi ki lika mañi zene balumela ka za batanga ba Mulimu bane bapilile ka busepahali kuisa lifu pili Kreste asika taha kale fa lifasi?

⁷ Kono cwale ki bo mañi bane bakapila fa lifasi? Baituti ba Bibele nebalumela kuli ba 144,000 ni buñata bobutuna bwa batu hase bakubukanyelizwe kwa lihalimu, batu babañwi babañata-ñata nebaka fiwa tohonolo ya kupila fa lifasi ni kuikola limbuyoti za kuba mwa Puso ya Kreste ya Lilimo ze 1,000. Baituti ba Bibele nebalumela kuli batu babañata-ñata bao nebaka sebeleza Jehova, Kreste hasakalisize kubusa. Mi sikwata sa batu bao nesika lutiwa likuka za Jehova ka nako ya Puso ya Kreste ya Lilimo ze 1,000. Hasamulaho, batu bane  bakalatelela likuka za Jehova nebaka fiwa tohonolo ya kupila kuya kuile fa lifasi, kono batu bane baka mukwenuhela nebaka yundiswa. Baituti ba Bibele hape nebanahana kuli mwendi batu babañwi bane bakaba “manduna” ka nako yeo, kukopanyeleza cwalo ni batanga ba Mulimu babaka zusiwa kwa bafu, ili bane bapilile ka busepahali kuisa lifu pili Kreste asika taha kale fa lifasi, nebaka fiwa mupuzo wa kuya kwa lihalimu kwa mafelelezo a Puso ya Kreste ya Lilimo ze 1,000.—Samu 45:16.

8. Ki likwata lifi zetaalu zene balumela Baituti ba Bibele kuli nelikaba teñi kwapili?

⁸ Kacwalo, Baituti ba Bibele nebalumela kuli nekunani likwata zetaalu: (1) ba 144,000 bane bakayo busa ni Jesu kwa lihalimu; (2) buñata bobutuna bwa batu, ili Bakreste bane basika tiisa lilato labona ku Mulimu, bane bakayema fapilaa lubona lwa Jesu kwa lihalimu; (3) batu babañata-ñata bane bakalutiwa likuka za Jehova ka nako ya Puso ya Kreste ya Lilimo ze 1,000. * Kono hamulaho wa nako, Jehova naatusize Baituti ba Bibele kuutwisisa hande taba ye.—Liprov. 4:18.

9. (a) Buñata bobutuna bwa batu nebaka yema cwañi “fapilaa lubona ni fapilaa Ngunyana”? (b) Ki kabakalañi kutwisiso yenca ya liñolo la Sinulo 7:9 haili yeswanela?

⁹ Ka silimo sa 1935, Lipaki za Jehova nebautwisisize hande kuli buñata bobutuna bwa batu banaaboni Joani mwa pono nebayemela bo mañi. Nebautwisisize kuli batu bao nebasa tokwi luli kuya kwa lihalimu kuli bayo yema “fapilaa lubona ni fapilaa Ngunyana.” Kono nebaka eza cwalo ka swanisezo. Nihaike kuli nebaka pila fa lifasi, buñata bobutuna bwa batu nebaka yema “fapilaa lubona” ka kuyemela bubusi bwa Jehova ni kumuutwa. (Isa. 66:1) Nebaka yema “fapilaa Ngunyana” ka kubonisa tumelo mwa sitabelo sa Jesu sa tiululo. Ka mukwa oswana, liñolo la Mateu 25:31, 32 libonisa kuli “macaba kaufela” kukopanyeleza cwalo ni batu babamaswe ‘bakakubukanyezwa fapilaa’ Jesu inze ainzi mwa lubona lwahae lwa kanya. Kaniti luli, macaba ao kaufela haana kukubukanyezwa kwa lihalimu kono akaba fa lifasi. Kutwisiso yenca yeo yenebile teñi ka silimo sa 1935 yaswanela luli. Ibonisa libaka Bibele haisa buleli kuli buñata bobutuna bwa batu bakaya kwa lihalimu. Ki sikwata silisiñwi feela sa palo ya 144,000, ‘babaka busa sina malena fahalimwaa lifasi’ hamoho ni Jesu.—Sin. 5:10.

10. Ki kabakalañi buñata bobutuna bwa batu habatokwa kulutiwa likuka za Jehova pili Puso ya Kreste ya Lilimo ze 1,000 isika kalisa kale?

¹⁰ Kuzwa feela ka silimo sa 1935, Lipaki za Jehova balumela kuli buñata bobutuna bwa batu banaaboni Joani mwa pono ki sikwata sa Bakreste babasepahala, ili babanani sepo ya kupila kuya kuile fa lifasi. Kono kuli buñata bobutuna bwa batu bato punyuha ñalelwa yetuna, baswanela kuituta likuka za Jehova pili Puso ya Kreste ya Lilimo ze 1,000 isika kalisa kale. Bakatokwa kuba ni tumelo yetiile kuli bakone “kubanduka kwa lika zeo kaufela zekaezahala” pili Puso ya Kreste ya Lilimo ze 1,000 isika kalisa kale.—Luka 21:34-36.

11. Ki kabakalañi Baituti ba Bibele hane banahanile kuli batu babande babañwi babapila fa lifasi nebakaya kwa lihalimu hamulaho wa Puso ya Kreste ya Lilimo ze 1,000?

¹¹ Kono kucwañi ka za mubonelo one banani ona Baituti ba Bibele wa kuli batu babande babañwi babapila fa lifasi nebakaya kwa lihalimu hasamulaho wa Puso ya Kreste ya Lilimo ze 1,000? Baituti ba Bibele nebabulezi za taba yeo mwa Tawala ya Mulibeleli ya Sikuwa ya February 15, 1913. Nebalumela kuli Jehova naasike afa batanga bahae babasepahala ba kwamulaho mupuzo wa kupila fa lifasi, haili fo Bakreste bane basika musebeleza  ka kutala bona bafiwe mupuzo wa kuyo pila kwa lihalimu. Kono mubonelo wo neufosahalile mi Baituti ba Bibele nebalumela cwalo bakeñisa kuli nebanahana kuli: (1) buñata bobutuna bwa batu nebakaya kwa lihalimu ni (2) buñata bobutuna bwa batu neli Bakreste bane basika tiisa lilato labona ku Mulimu.

12-13. Ki taba mañi yebaziba Bakreste babatozizwe ni buñata bobutuna bwa batu?

¹² Kono sina mose lunyakisiselize, kuzwa feela ka silimo sa 1935, Lipaki za Jehova nebalumela kuli batu babaka punyuha Armagedoni ki bona buñata bobutuna bwa batu banaaboni Joani mwa pono. ‘Bakazwa mwa ñalelwa yetuna’ ona fa lifasi fa, mi bakazwelapili “kuhuwa ka linzwi lelituna, bali: ‘Kupiliswa kwaluna kuzwa ku Mulimu, yainzi mwa lubona, ni ku Ngunyana.’” (Sin. 7:10, 14) Kono hape Bibele ibonisa kuli batu babaka zusezwa kwa lihalimu bakafiwa “lika zende hahulu” kufita batanga ba Mulimu babasepahala ba kwamulaho. (Maheb. 11:40) Mizwale baluna nebatukufalezwi kutusa batu kusebeleza Jehova ni kuba ni sepo ya kupila fa lifasi kuya kuile.

¹³ Buñata bobutuna bwa batu banani tabo bakeñisa sepo yabona. Baziba kuli Jehova ki yena yaketanga batanga bahae babasepahala kuli bayo musebeleza kwa lihalimu kamba fa lifasi. Bakreste babatozizwe ni buñata bobutuna bwa batu baziba kuli bakafiwa mupuzo ka libaka feela la kuli Jehova ubabonisize sishemo ka sitabelo sa tiululo sa Jesu Kreste.—Maro. 3:24.

14. Hamulaho wa silimo sa 1935, ki kabakalañi batu babañata hane basika utwisisa mone bukatalelelezwa bupolofita bobubulela za buñata bobutuna?

¹⁴ Nihaike kuli ka silimo sa 1935, batanga ba Jehova nebautwisisize hande kuli buñata bobutuna bwa batu neli bo mañi, babañata ku bona nebasika utwisisa mo batu babanani sepo ya kuto pila fa lifasi nebakaba palo yetuna hahulu. Ka mutala, bo Ronald Parkin nebanani feela lilimo ze 12 hane kubile ni kutwisiso yenca ya kuli buñata bobutuna bwa batu neli bo mañi. Bo Ronald batalusa kuli: “Ka nako yeo nekunani feela bahasanyi bababato eza 56,000 mwa lifasi kaufela, mi mwendi buñata bwabona neli babatozizwe. Kacwalo, nekusa bonahali kuli palo ya buñata bobutuna bwa batu neikaba yetuna.”

15. Palo ya buñata bobutuna bwa batu izwezipili cwañi kuekezeha?

¹⁵ Hamulaho wa lilimo zeñata kuzwa fo, balumiwa bakupiwa kuyo sebeleza mwa linaha zeñata, mi palo ya Lipaki za Jehova yazwelapili kuekezeha. Ka silimo sa 1968, kwaba ni tukiso ya kuitutanga Bibele ni batu mwa buka ya ya Sikuwa ya Niti ye isa kwa Bupilo Bwa Kamita. Bakeñisa kuli buka yeo neitalusa hande litaba za mwa Bibele, batu babañata batabela  kuituta niti kufita lili kaufela. Mwahalaa lilimo feela zeene, batu babafitelela 500,000 bakolobezwa. Batu babañata hane batuhezi kuswalisana ni Keleke ya Katolika mwa linaha za Latin America ni mwa linaha zeñwi, ni musebezi waluna one ukwalezwi mwa linaha za kwa upa wa Europe ni mwa libaka zeñwi za Africa hane ukalile kulumelezwa, batu babañata-ñata bakolobezwa. (Isa. 60:22) Mi cwanoñu fa, kopano ya Jehova ilukisize liitusiso zeñwi zeñata, ili zetusa batu kuituta niti ya mwa Bibele. Kwatabisa kuziba kuli Jehova usweli wakubukanya ba buñata bobutuna bwa batu, mi cwale palo yabona seifitelela 8,000 000.

16. Buñata bobutuna bwa batu nebuka zwa kai?

¹⁶ Joani hanaañola za pono yahae, naabulezi kuli buñata bobutuna nebuka zwa mwa “macaba kaufela ni mishobo ni batu ni malimi.” Mupolofita Zakaria ni yena naapolofitile nto yeswana kwamulaho. Naañozi kuli: “Mwa mazazi ao, baana baalishumi babazwa mwa lipuo kaufela za macaba bakaswalelela, ki cwalo, bakaswalelela kwa siapalo sa Mujuda, inze bali: ‘Lubata kuya ni mina, kakuli luutwile kuli Mulimu uinzi ni mina.’”—Zak. 8:23.

17. Ki lika mañi zesweli kuezwa kuli batu babazwa mwa macaba kaufela ni mishobo baitute niti?

 ¹⁷ Lipaki za Jehova baziba kuli taba yende iswanela kukutazwa mwa lipuo zeñata kuli batu ba lipuo kaufela bakone kukubukanywa. Selutolokile litaba zetomile fa Bibele ka lilimo zefitelela 130, mi cwale lueza musebezi omutuna wa kutoloka litaba zetomile fa Bibele mwa lipuo zeñata-ñata kufita lili kaufela. Kaniti luli, Jehova usweli kupeta lika zetuna mwa linako zaluna, ili kubukanya buñata bobutuna bwa batu babazwa mwa macaba kaufela. Bakeñisa kuli Bibele ni lihatiso zetomile fa Bibele litolokilwe mwa lipuo zeñata-ñata, Lipaki za Jehova baswalisani kulapela Jehova nihaike kuli bazwa mwa libaka zeshutana-shutana. Mi Lipaki bazibahala kuba batu babatukufalezwi kueza musebezi wa kukutaza mi balatana mwahalaa bona. Kaniti, taba yeo yatiisa tumelo yaluna luli!—Mat. 24:14; Joa. 13:35.

18. (a) Ka kuya ka liñolo la Isaya 46:10, 11, ki kabakalañi hakusa komokisi kuli Jehova utalelelize bupolofita bobubulela ka za buñata bobutuna bwa batu? (b) Ki kabakalañi batu babanani sepo ya kuto pila fa lifasi habasa ikutwi kuli Jehova haabalati?

¹⁸ Bupolofita bobubulela za buñata bobutuna bwa batu bwatabisa luli! Hakukomokisi kuli Jehova utalelelize bupolofita bo ka nzila yemakaza. (Mubale Isaya 46:10, 11.) Ba buñata bobutuna baitebuha hahulu kabakala sepo yabafile Jehova. Habaikutwi kuli Jehova haabalati hasika bafa tohonolo ya kutoziwa ki moya wahae kuli bayo busa ni Jesu kwa lihalimu. Mwa Bibele, lubala za baana ni basali bane basepahala bane baetelelwa ki moya okenile; kono ili bane basika toziwa mi hababalelwi ku ba 144,000. Yomuñwi wabona neli Joani Mukolobezi. (Mat 11:11) Mi yomuñwi neli Davida. (Lik 2:34) Baana bao ni batanga ba Mulimu babañwi babañata bakazusezwa fa lifasi kuli bato pila mwa paradaisi. Batanga ba Jehova bao, hamohocwalo ni ba buñata bobutuna, bakaba ni kolo ya kubonisa kuli balata Jehova ni kuyemela puso yahae.

19. Luziba cwañi kuli bupolofita bwa pono ya Joani bobubulela za buñata bobutuna bwa batu busweli bwatalelezwa mwa mazazi aluna?

¹⁹ Mwa linako zaluna, Mulimu usweli wakubukanya batu babañata-ñata babazwa mwa macaba kaufela kuli bamulapele, ili nto yesika ezahala kale. Ibe kuli lunani sepo ya kuyo pila kwa lihalimu kamba fa lifasi, luswanela kueza molukonela kaufela kutusa batu babañata kuli babe ba buñata bobutuna bwa batu, bona “lingu zeñwi.” (Joa. 10:16) Hona cwale-cwale fa, Jehova ukatisa ñalelwa yetuna yenepolofitilwe yekasinya mibuso ni bulapeli bwa buhata, ili zesweli kunyandisa hahulu batu. Kaniti luli, ba buñata bobutuna bakaba ni tohonolo yetuna ya kusebeleza Jehova kuya kuile fa lifasi!—Sin. 7:14.