Jehova U Fa Ya Katezi M’ata

“[Jehova] u fa ya katezi mata; mi ya fokola wa mu tiisa.”—ISAYA 40:29.

1. Mu taluse za m’ata a’ inzi mwa lika z’a bupile Mulimu.

M’ATA a Jehovah ha ku na mw’a felela. Mi ki m’ata kwa butuna a’ inzi mwa lika z’a bupile! Kanto ka kanyinyani-nyinyani ka ka bizwa atomu—kona kakalulo ka kanyinyani ka ku fitisisa ili fo ku pangilwe lika zote—ki ka kanyinyani hahulu kuli mane lilotoli li li liñwi la mezi li na ni liatomu ze eza libilioni za libilioni ze mwanda. * Ze fa lifasi kaufela li itingile fa m’ata a’ tiswa ki ku bilingana kwa liatomu za lizazi. Kono ku tokwahala m’ata a’ kuma kai a’ zwa kwa lizazi kuli bupilo fa lifasi bu zwelepili? Lifasi li amuhelanga kabelo ye nyinyani-nyani fela ya m’ata e litahisa lizazi. Nihakulicwalo, kona kakabelo ka kanyinyani-nyinyani kao ka m’ata a lizazi ka ka wela fa lifasi ka fitela kwahule-hule m’ata ote a’ itusiswa mwa likampani za mwa lifasi kaufela ze panga-panga lika.

2. Isaya 40:26 i bulelañi luli ka za m’ata a Jehova?

² Ibe kuli lu nahana za atomu kamba ku nahanisisa za pupo ye tuna-tuna, m’ata a Jehova a’ sabisa a lu komokisa. Ku swanezi ha n’a kona ku bulela kuli: “A mu talime lihalimu, mu  buhe: Ya ezize linto zeo ki mañi? Ki Yena ya zamaisa limpi za zona ka mulao, ya li biza kaufela ka mabizo; ka butuna bwa mata a hae ni kabakala bulena bwa hae bo bu tiile, ha ku na ye tokwahala”! (Isaya 40:26) Ee, Jehovah u na ni ‘mata a matuna,’ mi ki yena Simbule sa ‘bulena bo bu tiile’ bo ne bu itusisizwe mwa ku tahisa pupo kamukana.

Ku Tokwahala M’ata A Matuna Hahulu ku Fita a ka Taho

3, 4. (a) Ki lifi lika ze ñwi ze kona ku lu katalisa? (b) Ki ifi puzo ye tokwa ku nyakisiswa?

³ Hailif’o Mulimu h’a felelwi ki m’ata, batu bona ba katalanga. Ko lu ya kaufela, lu bona batu ba ba katezi. Ba zuha inze ba katezi, ba ya kwa musebezi kamba kwa sikolo inze ba katezi, ba kuta kwahae inze ba katezi, mi ha ba ya kwa ku lobala ha ba si ka katala fela kono ba tambile. Ba bañwi ba ikumbuta kuli kambe ne ba ka ya ko kuñwi ku y’o ikatulusa hanyinyani fela kakuli ba tokwa hahulu ku eza cwalo. Ka ku ba batanga ba Jehova, ni luna lwa katalanga, kakuli mupilelo wa luna wa buipeyo bwa silumeli u tokwa kuli lu ikataze ka t’ata. (Mareka 6:30, 31; Luka 13:24; 1 Timotea 4:8) Mi ku na ni lika ze ñwi ze ñata ze lu anyanga m’ata.

⁴ Nihaike kuli lu Bakreste, ni luna lwa banga ni butata bo ba fumana batu kaufela. (Jobo 14:1) Matuku, ku felelwa ki mali, kamba butata bo buñwi bwa mwa bupilo li kana za tisa zwafo, ye tisanga lika ze fokolisa. Kwand’a butata b’o hape ku na ni miliko ye welanga ba ba nyandisezwa ku luka. (2 Timotea 3:12; 1 Pitrosi 3:14) Bakeñisa mbambitwa ya ka zazi ni zazi ye li tisa lifasi ni twaniso kwa musebezi wa luna wa ku kutaza Mubuso, ba bañwi ku luna lu kana lwa topwela maswe kuli mane lu bata ku kutela mwamulaho mwa sebelezo ya Jehova. Hape, Satani Diabulosi u itusisa nto kaufela y’a na ni yona h’a nze a ikataza ku loba busepahali bwa luna ku Mulimu. Cwale lu kona ku fumana cwañi m’ata a kwa moya a’ tokwahala kuli lu si ke lwa katala ni ku itulela?

5. Ki kabakalañi ha ku tokwahala m’ata a’ fita a butu kuli bukombwa bwa Sikreste bu petwe?

⁵ Kuli lu tiiswe kwa moya, lu lukela ku tiyela ku Jehova, yena Mubupi ya m’ata ote. Muapositola Paulusi n’a talusize kuli bukombwa bwa Sikreste ne bu ka tokwa m’ata a fita a batu ba ba si ka petahala. N’a ñozi kuli: “Bufumu bo, lu na ni bona mwa lipiza za lizupa, kuli mata ao a matuna hahulu ibe a Mulimu, isi a luna.” (2 Makorinte 4:7) Bakreste ba ba tozizwe ba peta “sebelezo ya kutisano” mi ba tusiwa ki balikani ba bona ba ba na ni sepo ya ku pila fa lifasi-mubu. (2 Makorinte 5:18; Joani 10:16; Sinulo 7:9) Bakeñisa kuli luna batu ba ba si ka petahala lu eza musebezi wa Mulimu lu nze lu nyandiswa, ha lu koni ku u eza ka m’ata a luna fela. Jehova u lu tusa ka moya wa hae o kenile, mi kacwalo ku fokola kwa luna ku bonisa m’ata a hae. Mi lwa tiiswa pilu hakalo ki sepiso ye li “[Muñ’a] Bupilo u tiisa ba ba na ni niti”!—Samu 37:17.

‘Muñ’a Bupilo Ki Yena M’ata a Luna’

6. Mañolo a lu kolwisa cwañi kuli Jehova ki Yena ya lu tiisa?

⁶ Ndat’a luna wa kwa lihalimu u na ni ‘mata a matuna’ mi wa kona ku lu matafaza ka bunolo. Mane lu bulelezwi kuli: “[Jehova] u fa ya katezi mata; mi ya fokola wa mu tiisa. Batangana ba ka katala ni ku fokola, micaha mane ba we; kono ba ba sepa [Muñ’a] Bupilo ba fiwa mata a manca; ba pahama inze ba fufa sina mbande; ba mata, mi ha ba katali; ba zamaya, mi ha ba fokoli.” (Isaya 40:29-31) Bakeñisa maziyezi a’ ekezeha, fokuñwi lu kana lwa ikutwa inge mumati ya bombile ili y’o mahutu a hae a bonahala kuli h’a sa kona ku mata. Kono mafelelezo a takano ya bupilo a fa ngo ni mulomo, mi lu si ke lwa itulela. (2 Makolonika 29:11) Sila sa luna Diabulosi u yuna-yuna “sina tau ye lila,” mi u bata ku lu tuhelisa. (1 Pitrosi 5:8) Lu hupule kuli ‘Jehova ki mata a luna ni tebe ya luna,’ mi u ezize litukiso ze ñata-ñata kuli ‘a fe ya katezi mata.’—Samu 28:7.

7, 8. Ki bufi bupaki bo bu bonisa kuli Jehova n’a tiisize bo Davida, Habakuki, ni Paulusi?

⁷ Jehova n’a tiisize pilu ya Davida ka mo ne  ku tokwahalela kuli a zwelepili niha ne ku na ni matulungundu a matuna. Ka tumelo ni sepo ye tezi, Davida kacwalo a ñola kuli: “Ka Mulimu lu ka ba lindume, kakuli ki Yena ya ka hatikela lila za luna.” (Samu 60:12) Jehova hape n’a matafalize Habakuki ilikuli ite a kone ku ungula musebezi wa hae wa bupolofita. Habakuki 3:19 i li: “Mata a ka, ki Yena Mulena [Muñ’a] Bupilo, u fa mautu a ka ku swana sina a lipala, u ni zamaisa mwa mabaka a ka a’ lumbile.” Nto ye ñwi ye lemuseha hape ki mutala wa Paulusi, ya n’a ñozi kuli: “Ni kona linto kamukana ka Kreste ya ni fa mata.”—Mafilipi 4:13.

⁸ Sina Davida, Habakuki, ni Paulusi, lu swanela ku bonisa tumelo mwa buikoneli bwa Mulimu bwa ku lu tiisa ni m’ata a hae a ku lu pilisa. Inze lu hupula kuli Jehova Muambakani ya Pahami ki yena Simbule sa “mata” a luna, cwale ha lu nyakisiseñi mwa ku ikungela m’ata a kwa moya kwa litukiso zeo Mulimu a eza ka buñata.

Litukiso za kwa Moya Ze Lu Matafaza

9. Lihatiso za Sikreste li petañi mwa ku lu fepa?

⁹ Ku ituta Mañolo ka tukufalelo ka tuso ya lihatiso za Sikreste kwa kona ku lu matafaza ni ku lu seheza. Walisamu n’a opezi kuli: “U filwe mbuyoti mutu ya . . . tabela mulao wa [Muñ’a] Bupilo; mi wa u nahana musihali ni busihu. U swana sina kota ye calilwe kwatuko ni mezi a’ buba, ye beya miselo mwa nako ya yona, ye matali a yona a sa omi; s’a eza kaufela sa konda.” (Samu 1:1-3) Sina ha lu lukela ku ca kuli lu n’o ba ni m’ata mwa mubili, lu tokwa ku ca lico za kwa moya z’a fa Mulimu ka Linzwi la hae ni ka lihatiso za Sikreste kuli lu zwelepili ku tiya kwa moya. Kacwalo, tuto ya ngana ni nahanisiso ki za butokwa hahulu.

10. Lu kona ku ituta ni ku nahanisisa nako mañi?

¹⁰ Kwa tusa luli ku nahana lika “ze tungile za Mulimu.” (1 Makorinte 2:10) Kono lu kona ku li nahanisisa ka nako mañi? Isaka mwan’a Abrahama “ili nako ya manzibwana, . . . n’a ilo tambala mwa naheñi ku y’o nahana.” (Genese 24:63-67) Davida walisamu ‘n’a nahanile za Mulimu mwa linako za busihu.’ (Samu 63:6) Lwa kona ku ituta Linzwi la Mulimu ni ku li nahana kakusasana, manzibwana, busihu—ee, ka nako ifi kamba ifi. Tuto ni nahanisiso ye cwalo li libisa ku ye ñwi ya litukiso za Jehova ze tiisa kwa moya—yona tapelo.

11. Ki kabakalañi ha lu swanela k’u nga ka butuna hahulu ku lapela kamita?

¹¹ Ku lapela kamita ku Mulimu kwa lu matafaza. Kacwalo, haike lu “tundamene mwa ku lapela.” (Maroma 12:12) Fokuñwi, lu tokwa ku eza kupo ye natile fa sisupo ya kuli lu be ni butali ni m’ata a’ tokwahala mwa ku konana ni muliko o muñwi. (Jakobo 1:5-8) Hape lu itumele ku Mulimu ni ku mu lumba ha lu bona talelezo ya milelo ya hae kamba ha lu bona kuli u lu tiiselize ku zwelapili mwa sebelezo ya hae. (Mafilipi 4:6, 7) Haiba lu zwelapili ku ba fakaufi ni Jehova ka tapelo, h’a na ku lu yumba simulamu ni kamuta. Davida n’a opezi kuli: “A mu bone! Mulimu ki Yena ya ni tusa.”—Samu 54:4.

12. Ki kabakalañi ha lu swanela ku kupa Mulimu ku lu fa moya o kenile wa hae?

¹² Ndat’a luna wa kwa lihalimu wa lu matafaza ni ku lu tiisa pilu ka moya o kenile, kamba m’ata a hae a’ sebeza. Paulusi n’a ñozi kuli: “Ni kubama ka mañwele fapil’a Ndate, . . . ni nze ni lapela kuli, ka bufumu bwa kanya ya hae, a mi fe ku tiiswa ka mata ki Moya wa hae mwa mutu wa mwahali.” (Maefese 3:14-16) Lu swanela ku lapelela moya o kenile, inze lu sepile kuli Jehova u ka lu kapweka ona. Jesu n’a talusize kuli: Haiba mwana a kupa tapi, kana ndate ya lilato u ka mu fa noha? Kutokwa. Kacwalo a wiseza taba likamba kuli: “Mbali mina ba ba [na ni sibi  mi kacwalo ka nzila ye ñwi mu] na ni lunya, mu ziba ku fa bana ba mina lika ze nde, Ndate ya kwa lihalimu u ka mi fita hahulu mwa ku fa Moya o Kenile ku ba ba u kupa ku yena.” (Luka 11:11-13) Haike lu lapele lu nze lu kolwa cwalo mi kamita lu hupule kuli batanga ba Mulimu ba ba sepahala ba kona “ku tiiswa” ka m’ata a taha ka moya wa hae.

Puteho Ya Lu Tiisa

13. Lu swanela k’u nga cwañi mikopano ya Sikreste?

¹³ Jehova u lu matafaza ka mikopano ya puteho ya Sikreste. Jesu n’a ize: “Mo ku na ni ba babeli kamba ba balalu ba ba kopani ka Libizo la ka, ni mwateñi mwahal’a bona.” (Mateu 18:20) Jesu ha n’a file sepiso yeo, n’a talusa litaba ze ne tokwa mamelelo ya ba ba etelela mwa puteho. (Mateu 18:15-19) Nihakulicwalo, manzwi a hae a ama hape ni mikopano ya luna kaufela, ye minyinyani ni ye mituna, ye ungekwanga ni ku ungulwa ka tapelo ye fiwa ka libizo la hae. (Joani 14:14) Kacwalo ki tohonolo ku yanga kwa mikopano ye cwalo ya Sikreste, ibe kuli ku na ni kwateñi ba sikai kamba likiti-kiti. Kacwalo haike lu bonise kuli lwa itebuha linako zeo ze lukiselizwe ku lu tiisa kwa moya ni ku lu susumeza ku ba ni lilato ni misebezi ye minde.—Maheberu 10:24, 25.

14. Lu tusiwa cwañi ki buikatazo bwa maeluda ba Sikreste?

¹⁴ Maeluda ba Sikreste ba fanga tuso ni susuezo ya kwa moya. (1 Pitrosi 5:2, 3) Paulusi n’a tusize ni ku susueza liputeho za n’a sebeleza, sina mo ba ezeza baokameli ba maeto kacenu. Mane, n’a lakaza hahulu ku ba ni balumeli ba bañwi ilikuli ku be ni ku susuezana ko ku yahisa. (Likezo 14:19-22; Maroma 1:11, 12) Haike lu bonise kamita kuli lwa itebuha maeluda ba luna ba mwa puteho ni baokameli ba bañwi ba Sikreste, ba ba peta ze ñata hahulu mwa ku lu tiisa kwa moya.

15. Balumeli ba bañwi mwa puteho ya luna ki ba ba ‘tiisa pilu’ cwañi?

¹⁵ Balumeli ba bañwi ba ba li lilama za puteho ya luna ba kona ku ba ba ba ‘tiisa pilu.’ (Makolose 4:10, 11) Bakeñisa kuli ki ‘balikani,’ ba kona ku lu tusa mwa linako za maziyezi. (Liproverbia 17:17) Ka mutala, batanga ba Mulimu ba 220 ha ne ba zwisizwe mwa munganda wa nyandiso wa kwa Sachsenhausen ba nze ba liswa ki ba Nazi ka 1945, ne ba na ni ku zamaya musipili wa likilomita ze 200. Ne ba zamaile ka sikwata, mi ba ba tiile ne ba hoholozi ba ba fokola hahulu mwa tukocikala tu sikai. Kwa ba cwañi? Mwa lieto la ku ya kwa ku bulawa le ne li felize mapantiti ba kwa munganda wa nyandiso ba ba fitelela 10,000, ne ku si na ni yo mukana kwa Lipaki za Jehova ya n’a shwile. Litaba ze cwalo ze zwanga mwa lihatiso za Watch Tower, hamoho ni Yearbook of Jehovah’s Witnesses ni Jehovah’s Witnesses—Proclaimers of God’s Kingdom, li paka kuli Mulimu u fanga mata batu ba hae, ilikuli ba si ke ba tuhela.—Magalata 6:9. *

 Ku Tiiswa ki Bukombwa bwa Luna bwa mwa Simu

16. Ku abana kamita mwa bukombwa ku lu tiisa cwañi kwa moya?

¹⁶ Ku abana kamita mwa musebezi wa ku kutaza Mubuso kwa lu tiisa kwa moya. Mipateho ye cwalo i lu tusa ku isa hahulu pilu kwa Mubuso wa Mulimu ni ku bona nako ya kamita ni ze nde hahulu ze i sepisa. (Juda 20, 21) Lisepiso za Mañolo ze lu talusa mwa bukombwa bwa luna li lu fa sepo mi za kona ku lu fa tundamo ya n’a na ni yona mupolofita Mika, ya n’a ize: “Luna, lu ka zamaya ka Libizo la [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa luna, kamita ni ku ya ku ile.”—Mika 4:5.

17. Ki lifi liakalezo ze fiwa ka za lituto za Bibele za mwa mandu?

¹⁷ Silikani sa luna tota ni Jehova sa tiiswa ha lu nze lu itusisa hahulu Mañolo mwa ku luta ba bañwi. Ka mutala, ha mu zamaisa lituto za Bibele za mwa mandu ka ku itusisa buka ya Zibo ye Isa kwa Bupilo bo Bu Sa Feli, ki hande ku bala ni ku buhisana mañolo a sikai ku a’ bonisizwe. Ku eza cwalo ku tusa muituti mi ku tibisa kutwisiso ya luna tota ya kwa moya. Haiba muituti a fumana butata ku utwisisa muhupulo wa mwa Bibele kamba swanisezo, kauhanyo i liñwi mwa buka ya Zibo ya kona ku abiwa mi likalulo zeo za kona ku itutiwa ka linako ze shutana. Kwa tabisa hakalo ha lu itukiseza hande ni ku ikataza hahulu ku tusa ba bañwi ku sutelela ku Mulimu!

18. Mu kandeke m’o buka ya Zibo i sweli ku itusisezwa hande.

¹⁸ Silimo ni silimo, buka ya Zibo i sweli ku itusiswa hande mwa ku tusa likiti-kiti ku fita fa ku ba batanga ba Jehova ba ba ineezi, mi ku bona bao ku na ni ba bañata ba ba hulile cwalo ba sa zibi za Bibele. Ka mutala, munna yo muñwi wa Muhindu wa kwa Sri Lanka ha n’a sa li mwanana, n’a utwile Paki wa musali inze a bulela za Paradaisi. Ha se ku fitile lilimo, a atumela musali y’o, mi munn’a musali y’o a kala ku ituta Bibele ni Muhindu y’o. Mane, munna y’o n’a yanga kwa ku ituta ka zazi, mi buka ya Zibo ya fezwa mwa nako ye kuswanyani. A kala ku yanga kwa mikopano yote, a ikauhanya kwa bulapeli bwa hae bwa kale, mi a ba muhasanyi wa Mubuso. Ha n’a kolobelizwe, n’a sa kalile kale ku zamaisa tuto ya Bibele ya mwa ndu ni ndambo wa hae.

19. Ha lu nze lu bata pili Mubuso, lu kona ku kolwañi?

¹⁹ Ku bata pili Mubuso ku lu tahiseza nyakalalo ye tiisa. (Mateu 6:33) Nihaike lu welwanga ki miliko ye miñata, lu tundamena ka tabo ni ka tukufalelo ku shaela taba ye nde. (Tite 2:14) Buñata bwa luna lu kwanisa ze tokwahala za ku eza bupaina bwa nako ye tezi, mi ba bañwi ba sebeleza k’o butokwi bwa babuleli ba evangeli bu li bo butuna. Ibe kuli lu yemela ka tabo litaba za Mubuso mwa linzila zeo kamba ze ñwi, lu kolwa kuli Jehova h’a na ku libala musebezi wa luna ni lilato le lu bonisa kwa libizo la hae.—Maheberu 6:10-12.

Mu Zwelepili ka M’ata a Jehova

20. Lu kona ku bonisa cwañi kuli lu itingile ku Jehova kuli a lu tiise?

²⁰ Ee luli, haike lu bonise kuli lu sepile Jehova ni kuli lu itingile ku yena kuli a lu tiise. Lu kona ku eza cwalo ka ku itusisa ka ku tala litukiso za kwa moya z’a fa ka “mutanga ya sepahala.” (Mateu 24:45) Ze ñwi za litukiso ze tiisa silikani sa luna ni Jehova ni ku lu fa m’ata a ku zwelapili mwa sebelezo ya hae ye kenile ki tuto ya ka butu ni ya ka puteho ya Linzwi la Mulimu ka tuso ya lihatiso za Sikreste, litapelo ze buniti, tuso ya kwa moya ya maeluda, mitala ye minde ya balumeli ba bañwi ba ba sepahala, ni ku abana kamita mwa bukombwa.

21. Baapositola bo Pitrosi ni Paulusi ne ba talusize cwañi kuli lu tokwa ku tiiswa ki Mulimu?

 ²¹ Ku si na taba ni bufokoli bwa mibili ya luna, Jehova u ka lu tiisa ku eza tato ya hae haiba lu tiyela ku yena kuli a lu tuse. Muapositola Pitrosi n’a lemuhile kuli nto yeo ya tokwahala. N’a ñozi kuli: “Yo muñwi h’a sebeleza batu, a eze ka mata a’ fiwa ki Mulimu.” (1 Pitrosi 4:11) Mi Paulusi n’a bonisize kuli n’a itingile fa m’ata a’ fa Mulimu ha n’a ize: “Mo ni lata ki mwa mifokolo, ni mwa linyefulo, ni mwa bubotana, ni mwa manyando, ni mwa maswabi, kabakala Kreste. Kakuli nako ye ni fokola, ki yona nako ye ni na ni mata.” (2 Makorinte 12:10) Haike lu bonise buikolwiso bo bu swana ni ku lumbekisa Jehova Muambakani ya Pahami, ya fa ya katezi m’ata.—Isaya 12:2.

[Litaluso za kwatasi]

Ne Mu Ka Alaba Cwañi?

• Ki kabakalañi batu ba Jehova ha ba tokwa m’ata a’ fita a ka taho?

• Ki bufi bupaki bwa mwa Mañolo bo bu paka kuli Mulimu u fanga batanga ba hae m’ata?

• Ki lifi litukiso ze ñwi za kwa moya zeo Jehova a lukiselize ku lu tiisa?

• Lu kona ku bonisa cwañi kuli lu itingile ku Mulimu kuli a lu tiise?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 22]

Silikani sa luna tota ni Jehova sa tiiswa ha lu nze lu itusisa Bibele mwa ku luta ba bañwi