Ba Ba Shwela Tumelo ba mwa Miteñi Ye Ba Fa Bupaki mwa Sweden
Piho ya Bashaeli ba Mubuso
Ba Ba Shwela Tumelo ba mwa Miteñi Ye Ba Fa Bupaki mwa Sweden
LINZWI la Sigerike le li talusa “paki” ki martyr ili fo ku simuluha linzwi la Sikuwa la “martyr,” le li talusa “mutu ya fa bupaki ka lifu la hae.” Bakreste ba bañata ba mwa lilimo za mwanda wa pili ne ba pakile ka za Jehova ka ku shwela tumelo ya bona.
Ka ku swana, mwa lilimo za mwanda wa bu 20, likiti-kiti za Lipaki ne ba bulailwe ki bayemeli ba Hitler kabakala kuli ne ba zwezipili ku ikambusa ku za bupolitiki ni kwa litaba za naha. Bao ba ba shwezi tumelo mwa miteñi ye ni bona ba fa bupaki bo bu m’ata. Ki mona mo ne ku ezahalezi ni mwa Sweden cwanoñu fa.
Ha ne ku lukiswa za mukiti wa bu 50 wa ku fela kwa Ndwa ya Lifasi ya II, mulonga wa Sweden n’o tahisize musebezi wa ku luta mwa naha kaufela ka za Pulao Ye Situhu ye n’e ezizwe ki ba Nazi. Musebezi w’o n’o bizizwe Living History. Lipaki za Jehova ne ba memilwe ku to abana teñi ni ku to talusa ze n’e ezahezi ku bona.
Lipaki ba lumela ka ku tahisa ponahazo ya toho ya taba ye li The Forgotten Victims of the Holocaust (Bonalimai Ba Ba Se Ba Libezwi Ba Pulao Ye Situhu). Ne i kalezi ku bonisezwa kwa Ndu ya Mukopano O Mutuna wa Lipaki za Jehova mwa Strängnäs. Lipaki be ne ba bandukile Pulao Ye Situhu yeo ne ba li teñi kuli ba taluse makandauko a bona kwa bapoti ba ba fitelela 8,400 be ne ba fumanehile teñi lizazi la pili! Silimo sa 1999 ha si to felanga, ponahazo yeo ne se i bonisizwe mwa limiziyamu ze 100 ni mwa mabulukelo a libuka za nyangela za mwa Sweden, mi ne se i bonwi ki batu ba ba bat’o ba 150,000. Mwahal’a bapoti ne ku na ni makwambuyu ba mulonga, ili be ne ba babalize ze ne ba boni.
Ha ku si ka ba ni kezahalo ye ñwi ye ama misebezi ya Lipaki za Jehova mwa Sweden ye kile ya fita hahulu cwalo kwa batu ni ku babaziwa hahulu cwalo. Bapoti ba bañata ne ba buzize kuli: “Kiñi ha ne mu si ka lu bulelela kale lani ze n’e ezahezi ku mina mwa Pulao Ye Situhu?”
Ha se ku bonisizwe ponahazo yeo mwa sibaka sa bona, puteho ye ñwi ya biha kekezeho ye eza 30 pesenti ya lituto za Bibele za fa mandu! Paki yo muñwi n’a memezi ya n’a sebeza ni yena kwa ponahazo yeo. Ya n’a beleka ni yena y’o a lumela ka tabo mi a taha ni mulikan’a hae. Hamulaho, mulikani y’o a li n’a sa koni ku utwisisa batu mo ba kona ku bela ni tumelo ye cwalo kuli mane ba kona ku tabela ku bulaiwa ku fita ku saina liñolo la ku tuhela tumelo ya bona. Seo ne si tahisize kuli ku be ni lipuhisano ze ñwi, mi kwa kaliswa tuto ya Bibele ni yena.
Ka ku swana ni be ne ba shwezi tumelo ba mwa lilimo za mwanda wa pili, batu ba ba sepahala ba ba shwezi tumelo ba mwa lilimo za mwanda wa bu 20 ba file bupaki ka bundume bwa kuli Jehova ki yena fela Mulimu wa niti, ya swanela ku boniswa tumelo ya luna ye sa shekeshi ni busepahali.—Sinulo 4:11.
[Manzwi a bañi ba siswaniso fa likepe 13]
Mutamiwa wa mwa munganda: Państwowe Muzeum Oświęcim-Brzezinka, ka tumelezo ya ba USHMM Photo Archives