Kana Mu Amuhezi “Moya wa Niti”?

“Ndate . . . u ka mi fa Mutiisapilu yo muñwi, kuli a ine ni mina kamita, ona Moya wa niti.”—JOANI 14:16, 17.

1. Jesu n’a file balutiwa ba hae litaba lifi za butokwa mwahal’a lihora za mafelelezo za n’a bile ni bona mwa muzuzu wa kwahalimu?

“MULENA u ya kai?” Yeo ne li ye ñwi ya lipuzo zeo baapositola ba Jesu ne ba mu buzize mwahal’a lihora za mafelelezo za n’a bile ni bona mwa muzuzu o muñwi wa kwahalimu mwa Jerusalema. (Joani 13:36) Mukopano ha n’o nze u zwelapili, Jesu a ba zibisa kuli n’a ka tuha a ba siya ni ku kutela ku Ndat’ahe. (Joani 14:28; 16:28) N’a si ke a tola a ba ni bona hape ka sibili kuli a ba laele ni ku alaba lipuzo za bona. Kono a ba sepisa kuli: “Ni ka lapela Ndate, mi u ka mi fa Mutiisapilu [“mutusi,” NW] yo muñwi, kuli a ine ni mina kamita.”—Joani 14:16.

2. Jesu n’a sepisize ku lumelañi balutiwa ba hae ha s’a ile?

² Jesu n’a talusize mutusi y’o ni mwa n’a ka tuseza balutiwa ba hae. N’a ba bulelezi kuli: “Ha ni si ka mi bulelela zona mwa makalelo, kakuli ne ni sa inzi ni mina. Mi cwale ni ya ku Ya ni lumile . . . Kwa mi lukela ha ni ikela. Kakuli ha ni sa yi, Mutiisapilu [“mutusi,” NW] h’a na ku taha ku mina; kono ha ni ya, ni ka mi lumela yena. Moya wa niti ona ha u se u tile, u ka mi isa mwa niti kaufela.”—Joani 16:4, 5, 7, 13.

3. (a) “Moya wa niti” n’o lumilwe lili kwa Bakreste ba kwa makalelo? (b) Moya n’o bile “mutusi” ku bona ka nzila ifi ya butokwa?

³ Sepiso yeo ne i talelelizwe la Pentekonta ya 33 C.E., sina mwa n’a pakezi muapositola Pitrosi kuli: “Ki yena Jesu yo, y’a zusize Mulimu; luna kaufela lu lipaki za taba yeo. A sin’o kambamisezwa kwa lizoho la bulyo la Mulimu, u ngile ku Ndate Moya o Kenile o n’o sepisizwe, mi u u abile; ki sona se mu bona ni se mu utwa cwale.” (Likezo 2:32, 33) Sina ha lu ka bona hasamulaho, moya o kenile o n’o suluzwi la Pentekonta n’o ezelize Bakreste ba kwa makalelo lika ze ñata. Kono Jesu n’a sepisize kuli “Moya wa niti” n’o ka ‘ba hupulisa za n’a ba bulelezi kaufela.’ (Joani 14:26) N’o ka ba tusa ku hupula bukombwa ni lituto za Jesu, mane ni manzwi a hae tota, ni ku li ñola. Nto yeo neikaba ye tusa hahulu ku muapositola Joani wa musupali kwa mafelelezo a lilimo za mwanda wa pili C.E., ha n’a kalile ku ñola litaba za hae za Evangeli. Litaba zeo li bulela ni za likelezo za butokwa hahulu za n’a bulezi Jesu ha n’a tomile Kupuzo ya lifu la hae.—Joani, likauhanyo 13-17.

4. “Moya wa niti” n’o tusize cwañi Bakreste ba kwa makalelo ba ba tozizwe?

⁴ Jesu hape n’a sepisize balutiwa ba kwa makalelo bao kuli moya w’o n’o ka ba “luta litaba kaufela” ni ku ba “isa mwa niti kaufela.” Moya n’o ka ba tusa ku utwisisa ze tungile za Mañolo ni ku bukeleza buñwi bwa bona mwa mihupulo, kutwisiso, ni mulelo. (1 Makorinte 2:10; Maefese 4:3) Moya o kenile kacwalo  wa matafaza Bakreste ba kwa makalelo bao ka ku ba sitopa sa “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso” kuli ba fe Mukreste ni Mukreste ya tozizwe “lico [za kwa moya] ka nako ye lukela.”—Mateu 24:45.

Moya U Paka Niti

5. (a) Jesu n’a kwalulezi balutiwa ba hae kolo ifi ye nca busihu bwa la Nisani 14, 33 C.E.? (b) Moya o kenile n’o ka petañi mwa ku talelezwa kwa sepiso ya Jesu?

⁵ Fa busihu bwa la Nisani 14, 33 C.E., Jesu n’a bulelezi balutiwa ba hae kuli kwapili ne ba ka amuhelwa ki yena ni ku pila ni yena ni Ndat’ahe kwa lihalimu. N’a ba bulelezi kuli: “Miyaho ki ye miñata mwa munzi wa Ndate; kabe ku si cwalo, kabe ni mi bulelezi. Ni sa y’o mi lukiseza sibaka. Mi ni sin’o ya, ni ku mi lukiseza sibaka, ni ka kuta, ni t’o mi nga, kuli mo ni inzi, ni mina mu be kwateñi.” (Joani 13:36; 14:2, 3) Ne ba ka busa ni yena mwa Mubuso wa hae. (Luka 22:28-30) Kuli ba be ni sepo yeo ya ku y’o pila kwa lihalimu, ne ba ka ba ba ba “pepilwe ki Moya” ku ba bana ba kwa moya ba Mulimu ni ku toziwa ku y’o ba malena ni baprisita ni Kreste kwa lihalimu.—Joani 3:5-8; 2 Makorinte 1:21, 22; Tite 3:5-7; 1 Pitrosi 1:3, 4; Sinulo 20:6.

6. (a) Pizo ya lihalimu ne i kalile lili, mi ki ba bakai ba ba i amuhela? (b) Ba ba bizizwe ba kolobelezwa mwañi?

⁶ Yona “pizo ya lihalimu” yeo ne i kalile la Pentekonta ya 33 C.E. mi, sihulu, i bonahala ku ba ye n’e felile fahali-hali a ma-1930. (Maheberu 3:1) Palo ya be ne ba swailwe ka moya o kenile ku ba ba bañwi ba Isilaele wa kwa moya ki 144,000, “ili ba ba liuluzwi mwa lifasi.” (Sinulo 7:4; 14:1-4) Bao ne ba kolobelelizwe mwa mubili wa moya wa Kreste, mwa puteho ya hae, ni mwa lifu la hae. (Maroma 6:3; 1 Makorinte 12:12, 13, 27; Maefese 1:22, 23) Ha se ba kolobelizwe mwa mezi ni ku toziwa ka moya o kenile, ba kena mwa mupilelo wa buitomboli, ili bupilo bwa ku sepahala ku isa lifu.—Maroma 6:4, 5.

7. Ki kabakalañi Bakreste ba ba tozizwe ha ba li bona ba nosi ba ba ca ni ku nwa ka swanelo liswanisezo kwa Kupuzo?

⁷ Ka ku ba kuli ki Maisilaele ba kwa moya, Bakreste ba ba tozizwe bao ne ba li mwa bulikani bo bunca bwa n’a ezize Jehova ni “Isilaele wa Mulimu.” (Magalata 6:16; Jeremia 31:31-34) Bulikani bo bunca ne bu tiisizwe ka mali a’ suluzwi a Kreste. Jesu n’a bulezi taba yeo ha n’a tomile Kupuzo ya lifu la hae. Luka u ñola kuli: “A nga buhobe, a itumela, a bu komona mi a ba fa bona, a li: Se, ki mubili wa ka o fiwa mina. Mu eze cwalo kuli mu ni hupule. A eza cwalo ni ka sinwiso, ha ba se ba lalezi, a li: Sinwiso se, ki bulikani bo bunca bwa mwa mali a ka, a’ sululelwa mina.” (Luka 22:19, 20) Bomasiyaleti, kamba lilama ba ba siyezi ku b’a 144,000 ili ba ba sa li fa lifasi, ki bona ba ba lukela ku ca kwa sinkwa ni ku nwa kwa veine ya swanisezo kwa Kupuzo ya lifu la Kreste.

8. Batoziwa ba ziba cwañi kuli ba amuhezi pizo ya lihalimu?

⁸ Batoziwa ba ziba cwañi kuli ba amuhezi pizo ya lihalimu? Ba amuhela bupaki bo busweu bwa moya o kenile. Muapositola Paulusi n’a ñolezi ba ba cwalo kuli: “Kaufela ba ba zamaiswa ki Moya wa Mulimu, bona ki bana ba Mulimu. . . . Ona Moya u pakelana ni moya wa luna kuli lu bana ba Mulimu. Mi ha lu li bana hape lu ka ca sanda; lu ce sanda sa Mulimu, lu si ce ni Kreste; haiba lu utwa butuku ni yena, kuli lu fumane kanya ni yena.” (Maroma 8:14-17) Bupaki bwa moya b’o bu m’ata hahulu kuli mane ba ba kakanya niheba hanyinyani ka za ku amuhela pizo ya lihalimu ba kona kaniti ku bona kuli ha ba si ka i amuhela, mi kabakaleo, ba ka ambuka ku ca kwa liswanisezo fa Kupuzo.

M’o Moya U Amela Lingu Ze Ñwi

9. Libuka za Evangeli ni buka ya Sinulo li bulela za likwata lifi ze peli?

⁹ Ka ku hupula bunyinyani bwa palo ya Bakreste ba ba bizelizwe ku ba Isilaele wa kwa moya, Jesu n’a ba bulezi ku ba “mutapinyana.”  Ba kenywa mwa “mulaka” wa bulikani bo bunca, ka ku sa swana ni ba “lingu ze ñwi” ba bañata-ñata bao Jesu n’a ize ni bona u lukela ku ba kubukanya. (Luka 12:32; Joani 10:16) Ba ba li ba lingu ze ñwi ba ba kubukanyizwe mwa nako ya maungulo ikaba “buñata bo butuna bwa batu” ba ba lelezwi ku punyuha “ñalelwa ye tuna,” ka sepo ya ku pila ku ya ku ile mwa paradaisi fa lifasi-mubu. Nto ye lu lemuha kikuli, pono ya n’a amuhezi Joani kwa mafelelezo a lilimo za mwanda wa pili C.E., i taluhanya buñata bo butuna b’o kwa lilama ze 144,000 za Isilaele wa kwa moya. (Sinulo 7:4, 9, 14) Kana lingu ze ñwi ni bona ba amuhela moya o kenile, mi haiba ku cwalo, u ama cwañi bupilo bwa bona?

10. Lingu ze ñwi ba kolobezwa cwañi “ka Libizo la Ndate, ni la Mwana, ni la Moya o Kenile”?

¹⁰ Moya o kenile kaniti u peta ze tuna mwa bupilo bwa lingu ze ñwi. Ba bonahaza buineelo bwa bona ku Jehova ka ku kolobezwa “ka Libizo la Ndate, ni la Mwana, ni la Moya o Kenile.” (Mateu 28:19) Ba amuhela puso ya Jehova, ku ipeya ku Kreste ka ku ba yena Mulena ni Muliululi wa bona, ni ku latelela zeo moya wa Mulimu, kamba m’ata a hae a’ sebeza, a li eza mwa bupilo bwa bona. Zazi ni zazi, ba lika ku hulisa “muselo wa Moya” mwa bupilo bwa bona, ona ‘lilato, tabo, kozo, pilu-telele, musa, bunde, busepahali, ku ishuwa, ni buiswalo.’—Magalata 5:22, 23.

11, 12. (a) Batoziwa ba kenisizwe cwañi ka nzila ye ipitezi hahulu? (b) Lingu ze ñwi ba kenisizwe ni ku twekiswa cwañi?

¹¹ Lingu ze ñwi hape ba lukela ku tuhelela Linzwi la Mulimu ni moya wa hae o kenile ku ba kenisa. Batoziwa ba kenisizwe kale ka nzila ye ipitezi hahulu, ili ku beiwa ba ba lukile ni ku kena ka ku ba munyaliwa wa Kreste. (Joani 17:17; 1 Makorinte 6:11; Maefese 5:23-27) Mupolofita Daniele u ba biza kuli ki “ba ba kenile ba Muambakani-ya-Pahami” ba ba amuhela Mubuso mwatas’a “mwan’a mutu,” yena Kreste Jesu. (Daniele 7:13, 14, 18, 27) Kwamulaho, ka Mushe ni Aruni, Jehova n’a ize kwa sicaba sa Isilaele: “Ki Na [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa mina: Mu ikenise mi mu be ba ba kenile; kakuli Na, ni Ya Kenile.”—Livitike 11:44.

¹² Linzwi la “bukeni” luli li talusa “kezo kamba musebezi wa ku kenisa, ku kauhanya, kamba ku beelwa ku sebeliswa kamba ku itusiswa ki Jehova Mulimu; ku ba ya kenile, ya kenisizwe, kamba ya twekisizwe.” Kale-kale ka 1938, The Watchtower ne i bulezi kuli bo Jonadabi, kamba lingu ze ñwi, “ba lukela ku ituta kuli mañi ni mañi ya ka ba yo muñwi wa buñata bo butuna bwa batu ni ku pila fa lifasi-mubu u lukela ku sumekelwa [ku ineela] ni ku keniswa.” Mwa pono ya za buñata bo butuna bwa batu, ye ñozwi mwa buka ya Sinulo, ba bulelwa ku ba ba ba “tapisize liapalo za bona, ba li sweufalize mwa mali a Ngunyana” ni kuli “ba . . . sebeleza [Jehova] musihali ni busihu mwa Tempele ya hae.” (Sinulo 7:9, 14, 15) Ka tuso ya moya o kenile, lingu ze ñwi ba lika ka t’ata ku latelela z’a tokwa Jehova ka za bukeni.—2 Makorinte 7:1.

Ku Eza Hande Banyani ba Kreste

13, 14. (a) Ka ku ya ka nguli ya Jesu ya za lingu ni lipuli, ku punyuha kwa lingu ku itingile fañi? (b) Mwa nako ye ya maungulo, lingu ze ñwi ba ezize cwañi hande banyani ba Kreste?

¹³ Jesu n’a koñomekile tamo ye tuna ye  mwahal’a lingu ze ñwi ni mutapinyana mwa nguli ya hae ya za lingu ni lipuli, ili ye n’e li kalulo ya bupolofita bwa hae bwa za “ku fela kwa [muinelo wa linto, NW].” Mwa nguli yeo, Kreste n’a bonisize hande-nde kuli ku punyuha kwa ba lingu ze ñwi ku itingile ka mo ba ezeza batoziwa, ba n’a bulezi kuli ki “banyani ba ka.” N’a ize: “Mulena kih’a ka bulelela ba ba inzi ku la hae la bulyo, a li: A mu tahe, mina ba ba fuyozwi ki Ndate, mu yole mubuso o n’o lukiselizwe mina haisamba lifasi li tomwa; . . . Kaniti na mi bulelela, ni li: Kamita ha mu ezize yo muñwi wa banyani ba ka bao cwalo, nihaiba yo munyinyani ku bona, ki na ye mu ezize cwalo.”—Mateu 24:3; 25:31-34, 40.

¹⁴ Pulelo ye li “ha mu ezize” i ama likezo za ku tusa ka lilato banyani ba Kreste ba ba pepilwe ka moya, bao lifasi la Satani li ezize inge kuli ki baluilui, mane ni ku lenga ba bañwi ku bona mwa tolongo. Ba bile ba ba tokwile lico, liapalo ze likani, ni ku lekulwa. (Mateu 25:35, 36, litaluso za kwatasi, NW) Mwa nako ye ya maungulo, ku kala ka 1914, buñata bwa batoziwa ba bile mwa miinelo ye cwalo. Ze ezahezi kwa Lipaki za Jehova mwa miteñi ye li paka kuli ba sehelizwe ki balikani ba bona ba ba sepahala, bona lingu ze ñwi, kakuli ne ba susumelizwe ki moya.

15, 16. (a) Ki mwa musebezi ufi sihulu m’o lingu ze ñwi ba tusize banyani ba Kreste ba ba tozizwe ba ba li fa lifasi? (b) Batoziwa ba bonisize cwañi buitebuho bwa bona ku ba lingu ze ñwi?

¹⁵ Banyani ba Kreste ba ba tozizwe ili ba ba li fa lifasi mwa nako ye ya maungulo ba tusizwe hahulu ki lingu ze ñwi sihulu mwa ku peta musebezi w’a ba file Mulimu wa ku ‘bulela evangeli ye ya mubuso mwa lifasi kaufela kuli ibe bupaki mwa macaba kamukana.’ (Mateu 24:14; Joani 14:12) Hailif’o palo ya batoziwa fa lifasi i sweli ku fukuzeha mwahal’a lilimo ze fitile, ya lingu ze ñwi yona i ekezehile ku eza limilioni. Likiti-kiti ku bao ba bile babuleli ba evangeli ba ka nako ye tezi—ili mapaina ni balumiwa—inze ba hasanya taba ye nde ya za Mubuso “ku isa kwa mafelelezo a lifasi.” (Likezo 1:8) Ba bañwi ba abana ka mo ba konela kaufela mwa musebezi w’o wa ku kutaza mi ba yemela ka tabo musebezi w’o ka linubu.

¹⁶ Banyani ba Kreste ba ba tozizwe ba itebuha hahulu tuso ya ka busepahali ye ba ba fa balikani ba bona bao ba lingu ze ñwi! Maikuto a bona n’a talusizwe hande mwa buka ya Buiketo Lifasi Kaufela Mwatas’a “Mulena wa Kozo,” ye ne si lukisize sitopa sa mutanga ka 1986. I li: “Haisali ku zwiwa fa Ndwa ya Lifasi ya II, talelezo ya bupolofita bwa Jesu ka za ‘ku fela kwa lifasi’ i fita fa ku petiwa sihulu bakeñisa kalulo ye tuna ye eziwa ki buñata bo butuna bwa ‘lingu ze ñwi.’ . . . Buitumelo bo butuna, kacwalo, bu fitiswa kwa ‘buñata bo butuna’ bwa mishobo-shobo ya mwahal’a macaba kwa neku la kalulo ye tuna ye ba petile mwa ku taleleza bupolofita bwa [Jesu] bwa kwa Mateu 24:14!”

‘Ku Sa Fumana ku Petahala, Luna Lu Li Siyo’

17. Ku talusañi ha ku izwe basepahali baikale ba ba ka zusezwa fa lifasi, ‘ha ba na ku fumana ku petahala batoziwa ba li siyo kwateñi’?

¹⁷ Ka ku bulela sina yo muñwi wa batoziwa ni ku ama kwa banna ni basali ba ba sepahala be ne ba lakile Kreste, muapositola Paulusi  n’a ñozi kuli: “Bona bao kaufela, niha ba pakilwe hande ka za tumelo ya bona, ha ba si ka amuhela ze ne ba sepisizwe; kakuli Mulimu n’a lu bonezi ze nde ku fita, kuli bale ba si ke ba fumana ku petahala, luna lu li siyo kwateñi.” (Maheberu 11:35, 39, 40) Mwahal’a Lilimo ze Sikiti, Kreste ni banyani ba hae b’a 144,000 ba ba tozizwe ba ka ba malena ni baprisita kwa lihalimu ni ku aba lituso za sitabelo sa Kreste sa tiululo fa lifasi. Lingu ze ñwi kacwalo ba ka “fumana ku petahala” kwa mubili ni mwa munahano.—Sinulo 22:1, 2.

18. (a) Litaba za mwa Bibele li swanela ku tusa lingu ze ñwi ku utwisisa nto mañi? (b) Ki ka sepo mañi lingu ze ñwi ha ba libelela “ku patululwa kwa bana ba Mulimu”?

¹⁸ Kaufela zeo li swanela ku tusa lingu ze ñwi ku utwisisa libaka Mañolo a Sigerike a Sikreste h’a ambola hahulu za Kreste ni banyani ba hae ba ba tozizwe ni ze tuna ze ba peta mwa ku petahala kwa milelo ya Jehova. Lingu ze ñwi kacwalo b’a nga kuli ki tohonolotuna ku tusa sitopa sa mutanga ya tozizwe ka mo ku konahalela kaufela ha ba nze ba libelela “ku patululwa kwa bana ba Mulimu” fa Armagedoni ni mwahal’a Lilimo ze Sikiti. Ba kona ku libelela ku “lukululwa kwa butanga bwa ku bola, kuli [ba] fiwe tukuluho ya kanya ya bana ba Mulimu.”—Maroma 8:19-21.

Ku Swalisana ka Moya fa Kupuzo

19. “Moya wa niti” u ezelizeñi batoziwa ni balikani ba bona, mi ba ka swalisana cwañi hahulu manzibwana a la March 28?

¹⁹ Mwa tapelo ya hae ya mafelelezo ona busihu bwani bwa la Nisani 14, 33 C.E., Jesu n’a ize: “Ni lapelela . . . kuli kaufela ba be a li muñwi, sina Wena Ndate ha u li ku na, ni na ku Wena. Ni bona cwalo, ba be a li muñwi ku luna; kuli lifasi li lumele kuli ki Wena ya ni lumile.” (Joani 17:20, 21) Ka lilato, Mulimu n’a lumile Mwan’a hae ku t’o itombola bupilo bwa hae kuli ku piliswe batoziwa ni batu kamukana ba ba ipeya ku utwa. (1 Joani 2:2) “Moya wa niti” u swalisanisize banyani ba Kreste ni balikani ba bona. Manzibwana a la March 28, lizazi ha se li likezi, sibeli sa likwata zeo ba ka kopana hamoho ku ikupuza za lifu la Kreste ni ku hupula zote z’a ba ezelize Jehova ka sitabelo sa Mwan’a hae ya latwa, yena Kreste Jesu. Haike ku ba teñi kwa bona fa kezahalo yeo ya butokwa ku tiise buñwi bwa bona ni ku uncafaza tundamo ya bona ya ku zwelapili ku eza tato ya Mulimu, ili ku fa cwalo bupaki bwa kuli ba ikola ku ba mwahal’a batu b’a lata Jehova.

Lundululo

• “Moya wa niti” n’o lumilwe lili kwa Bakreste ba kwa makalelo, mi n’o bile cwañi “mutusi”?

• Batoziwa ba ziba cwañi kuli ba amuhezi pizo ya lihalimu?

• Moya wa Mulimu u sebeza ku ba lingu ze ñwi ka linzila lifi?

• Lingu ze ñwi ba ezize hande cwañi banyani ba Kreste, mi ki kabakalañi ha ba “si ke ba fumana ku petahala, [batoziwa ba] li siyo kwateñi”?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 21]

“Moya wa niti” n’o sululezwi balutiwa la Pentekonta ya 33 C.E.

[Maswaniso a fa likepe 23]

Lingu ze ñwi ba ezize hande banyani ba Kreste ka ku ba tusa ku peta musebezi wa Mulimu wa ku kutaza