Kana Tamaiso Ya Kreste Ki Ya Luli Ku Mina?

“Hape mu si ke mwa bizwa bazamaisi: kakuli Muzamaisi wa mina ki a li muñwi, Yena Kreste.”—MATEU 23:10.

1. Ki mañi a nosi y’a li Muzamaisi wa Bakreste ba niti?

N’E LI la Bubeli, la Nisani 11. Mazazi a malalu hamulaho wa f’o, Jesu Kreste n’a ka bulaiwa. N’a pota lwa mafelelezo kwa tempele. Fa lizazi leo, Jesu n’a file tuto ya butokwa kwa sikwata sa batu be ne ba putehani ni kwa balutiwa ba hae. N’a ize: “Mu si ke mwa bizwa Rabbi; kakuli Muluti wa mina ki a li muñwi, Yena Kreste; mi mina kaufela mu bana hamoho. Mi mu si ke mwa biza mutu fafasi kuli ki ndat’a mina; kakuli ndat’a mina ki a li muñwi, Yena ya inzi kwa lihalimu. Hape mu si ke mwa bizwa bazamaisi: kakuli Muzamaisi wa mina ki a li muñwi, Yena Kreste.” (Mateu 23:8-10) Kaniti, Jesu Kreste ki yena Muzamaisi wa Bakreste ba niti.

2, 3. Ku teeleza ku Jehova ni ku amuhela Muzamaisi y’a ketile ku lu ama cwañi?

² Tamaiso ya Jesu i na ni tuso hakalo mwa bupilo bwa luna ha lu i amuhela! Ka ku polofita ka za ku taha kwa Muzamaisi y’o, Jehova Mulimu n’a bulezi ka mupolofita Isaya kuli: “Mina kaufela ba ba shwile linyolwa, a mu te kwa mezi, ni ya si na mali! A mu te, mu itekele mi mu ce. A mu te, mu itekele veine ni mabisi, mu si na mali, ku si na tifo. . . . A mu ni teeleze, mi mu ka ca ze nde, moya wa mina u tabele ze nunile. . . . A mu bone, ni mu beile kuli i be yena paki kwa macaba, i be yena toho ni muzamaisi wa macaba.”—Isaya 55:1-4.

³ Isaya n’a itusisize ka swanisezo lika ze zibahala—mezi, mabisi, ni veine—ili ku bonisa mo lu amelwa ha lu teeleza ku Jehova ni ku latelela Toho ni Muzamaisi y’o a lu file. Lwa yoyelwa. Ku swana ni ku nwa mezi a’ bata hande fa lizazi le li cisa. Linyolwa la luna la niti ni ku luka la feliswa. Sina mabisi h’a tiisa limbututu ni ku li tusa ku hula, “mabisi a moya” a lu tiisa ni ku lu tusa ku hula kwa moya mwa silikani sa luna ni Mulimu. (1 Pitrosi 2:1-3) Mi ki mañi ya kona ku latula kuli veine i ekeza kwa tabo kwa mikiti? Ka ku swana, ku lapela Mulimu wa niti ni ku hata mwa n’a hatile Muzamaisi y’a ketile ku lu tusa ku “wabelwa ku feleleza.” (Deuteronoma 16:15) Ki kwa butokwa he kuli kaufela luna—banana ni ba bahulu, banna ni basali—lu bonise kuli tamaiso ya Kreste ki ya luli ku luna. Kono lu kona ku bonisa cwañi mwa bupilo bwa luna bwa ka zazi kuli Mesiya ki yena Muzamaisi wa luna?

Ba Banca—Mu Zwelepili ku “Talifa”

4. (a) Ne ku ezaheziñi Jesu wa lilimo ze 12 ha n’a il’o pota kwa Jerusalema ka nako ya Paseka? (b) Jesu n’a li ya na ni ngana cwañi ha n’a li wa lilimo ze 12 fela?

⁴ Mu nyake mutala w’o Muzamaisi wa luna n’a tomezi banana. Nihaike ki ze nyinyani ze zibahala ka za bwanana bwa Jesu, taba ye ñwi i patulula ze ñata. Jesu ha n’a li wa lilimo ze 12, bashemi ba hae ne ba ile ni yena fa musipili wa bona wa ka silimo wa kwa Jerusalema kwa mukiti wa Paseka. Ka nako yeo, n’a keni hahulu mwa puhisano ya Mañolo, mi lubasi lwa habo ka ku sa ziba lwa mu siya. Mazazi a malalu hamulaho, bashemi ba hae be ne ba ikalezwi, bona bo Josefa ni Maria, ba mu fumana mwa tempele, “a inzi fahal’a baluti, a ba teeleza, a ba buza.” Hape, “ba ba mu utwa kaufela ne ba tabiswa ki kutwisiso ya hae, ni likalabo.” Mu nahane fela ka za teñi, ha n’a li wa lilimo ze 12 fela, Jesu n’a kona ku buza lipuzo  ze tungile ka za Mulimu, mi hape ni ku fa likalabo ze butali! Kaniti, n’a tusizwe ki bashemi ba hae.—Luka 2:41-50.

5. Banana ba kona ku nyaka cwañi mo ba ngela tuto ya Bibele ya ka lubasi?

⁵ Mwendi mu banana. Haiba bashemi ba mina ki batanga ba ba sepahala ba Mulimu, mwendi ku na ni tukiso ya kamita ya ku ituta Bibele ka lubasi mwa lapa la mina. Mu nga cwañi tuto yeo ya lubasi? Kiñi ha mu sa ipuzi lipuzo ze cwale ka ze li: ‘Kana na seheza ka pilu ya ka kaufela tukiso ya ku ituta Bibele mwa lubasi lwa hesu? Kana na i latelela, ili ku sa eza nto ifi kamba ifi kuli ni filikanye tomahanyo yeo?’ (Mafilipi 3:16) ‘Kana na abananga hahulu mwa tuto yeo? Ha ku swanela, kana na buzanga lipuzo ka za ze lu ituta ni ku fa maikuto a ka za mo li sebeleza? Ha ni nze ni hula kwa moya, kana ni sweli na hulisa takazo ya “lico ze tiile [ze li] za ba ba hulile”?’—Maheberu 5:13, 14.

6, 7. Tukiso ya ku bala Bibele ka zazi i kona ku ba ya butokwa cwañi kwa banana?

⁶ Tukiso ya ku balanga Bibele ka zazi ni yona ki ya butokwa. Walisamu n’a opezi kuli: “U filwe mbuyoti mutu ya sa zamayi ka kelezo ya ba ba maswe, . . . kono ki ya tabela mulao wa [Muñ’a] Bupilo; mi wa u nahana musihali ni busihu.” (Samu 1:1, 2) Joshua, ya n’a yolile Mushe, ‘n’a nahanile buka ya mulao musihali ni busihu.’ Ku eza cwalo ne ku mu konisize ku eza hande ni ku kona ku peta musebezi wa n’a mu file Mulimu. (Joshua 1:8) Muzamaisi wa luna, yena Jesu Kreste, n’a ize: “Mutu h’a na ku pila buhobe fela, kono u ka pila ni ona manzwi kaufela a’ zwa mwa mulomo wa Mulimu.” (Mateu 4:4) Haiba lu tokwa ku ca sico sa kwa mubili ka zazi, mu zibe lu tokwa hahulu-hulu sico sa kwa moya kamita.

⁷ Ka ku lemuha butokwi bwa hae bwa kwa moya, Nicole wa lilimo ze 13 n’a kalile ku bala Bibele ka zazi. * Cwale u na ni lilimo ze 16, mi s’a balile hañwi Bibele mutumbi mi s’a fitile fahali mwa ku i bala lwa bubeli. Muezezo wa hae ki o bunolo. U li: “Ni bonanga teñi kuli na bala niheba kauhanyo i liñwi ka zazi.” Ku bala Bibele kwa hae ka zazi ku mu tusize cwañi? U alaba kuli: “Likukuezo ze maswe kacenu ki ze ñata. Ka zazi ni talimananga ni lisineneketo kwa sikolo ni ko kuñwi cwalo, ili ze likanga hahulu tumelo ya ka. Ku bala Bibele ka zazi ku ni tusa ku hupula kapili-pili milao ni likuka za Bibele ze ni susumeza ku tokolomoha lisineneketo zeo. Kabakaleo, ni ikutwa ku ba bukaufi hahulu ni Jehova ni Jesu.”

8. Jesu n’a na ni mukwa mañi kwa sinagoge, mi banana ba kona ku mu likanyisa cwañi?

⁸ Jesu n’a na ni mukwa wa ku teelezanga  kwa Mañolo h’a baliwa ka zazi mwa sinagoge mi mane ni ku a balanga. (Luka 4:16; Likezo 15:21) Banana ne ba ka eza hande hakalo ha ne ba ka latelela mutala w’o ka ku fumanehanga kamita kwa mikopano ya Sikreste, k’o Bibele i baliwa ni ku itutiwa! Ka ku bonisa buitebuho bwa hae bwa mikopano ye cwalo, Richard wa lilimo ze 14 u li: “Mikopano ki ya butokwa hahulu ku na. Teñi, ni hupuzwa kamita ka za se sinde ni se si maswe, se si kenile ni se si masila, se si latwa ki Kreste ni se si sa latwi ki yena. Ha tokwi ku libelela kuli ni itute tuto ka ku ba mwa miinelo ye maswe.” Ee, “bupaki bwa [Muñ’a] Bupilo bwa sepahala, bu talifisa ya si na kutwisiso.” (Samu 19:7) Nicole ni yena u bona teñi kuli wa fumaneha kwa mikopano kaufela ye ketalizoho ya mwa viki. Hape u tandanga lihora ze peli kamba ze talu inge a itukiseza yona.—Maefese 5:15, 16.

9. Banana ba kona ku zwelapili cwañi ku ‘talifa ni ku hula’?

⁹ Nako ya bwanana ki yona nako ye nde hahulu ya ku ‘ziba Mulimu a nosi wa niti, ni y’a lumile, yena Jesu Kreste.’ (Joani 17:3) Mwendi mwa ziba banana ba ba tandanga nako ye ñata ku bala libuka za lishea, ku buha televishini, ku bapala lipapali za fa vidio, kamba ku alunguta-alunguta fa Intaneti. Mu ba likanyisezañi hailif’o mu kona ku latelela mutala o petehile wa Muzamaisi wa luna? Mwa bushimani bwa hae, n’a tabelanga ku ituta ka za Jehova. Mi ne ku zwileñi mwateñi? Bakeñisa kuli n’a lata lika za Mulimu, “Jesu n’a zwelapili, a talifa, a hula.” (Luka 2:52) Ni mina mwa kona ku eza cwalo.

“Mu Ipeye Yo Muñwi kwa Tas’a Yo Muñwi”

10. Ki lika mañi ze ka tusa bupilo bwa mwa lubasi ku ba bwa kozo ni tabo?

¹⁰ Lapa la kona ku ba sibaka sa kozo ni buikolwiso kamba sa mifilifili ni likañi. (Liproverbia 21:19; 26:21) Ha lu amuhela ketelelo ya Kreste, lu tusiwa ku ekeza kwa kozo ni tabo mwa lubasi lwa luna. Mane, Jesu n’a tomile mutala wa ku utwana mwa lubasi. Mañolo a li: “Mu ipeye yo muñwi kwa tas’a yo muñwi, mu nze mu saba Mulimu. Basali, mu ipeye kwatas’a banna ba mina, sina ha mu ipeya kwatas’a Mulena; kakuli munna ki toho ya musali, sina Kreste h’a li toho ya Keleke; mi ki yena Mupilisi wa mubili. . . . Banna, mu late basali ba mina, sina Kreste mw’a latezi Keleke mi a itobohile bakeñisa yona.” (Maefese 5:21-25) Kwa puteho ya kwa Kolose, muapositola Paulusi n’a ñozi kuli: “Bana, mu utwe bashemi ba mina mwa linto kaufela, kakuli ki se si tabisa Mulimu.”—Makolose 3:18-20.

11. Munna u kona ku bonisa cwañi kuli tamaiso ya Kreste ki ya luli ku yena?

¹¹ Ku latelela kelezo yeo ku talusa kuli munna u ka ba yena toho ya lubasi, musal’a hae u ka mu tusa ka busepahali, mi bana bona ba lukela ku utwa bashemi ba bona. Kono butoho bwa munna bu tahisa tabo haiba fela bu zamaiswa ka mo bu swanehela. Munna ya butali u lukela ku ituta mwa ku zamaiseza butoho ka ku likanyisa Toho ni Muzamaisi wa hae, yena Kreste Jesu. (1 Makorinte 11:3) Nihaike Jesu hasamulaho n’a til’o beiwa “fahalimw’a linto kamukana [kuli] ibe yena toho ya Keleke,” n’a si ka taha fa lifasi “kuli a sebelezwe, kono ili ku sebeleza.” (Maefese 1:22; Mateu  20:28) Ka ku swana, munna wa Sikreste u eza za butoho bwa hae, isi ka buitati, kono ka ku iyakatwa musal’a hae ni bana ba hae—ee, ku iyakatwa lubasi kamukana. (1 Makorinte 13:4, 5) U lika ku likanyisa mikwa ye minde ya toho ya hae, yena Jesu Kreste. Sina Jesu, munna ki ya musa, ya na ni pilu ye bunolo. (Mateu 11:28-30) Ku bunolo ku yena ku bulela kuli “mu ni swalele” kamba kuli “mu nepile” haiba u fosize. Mutala wa hae o munde u nolofaleza musal’a hae ku ba “mutusi” ni “mwanahabo” wa munna ya cwalo, ili ku ituta ku yena ni ku sebeza hamoho ni yena.—Genese 2:20, NW; Malaki 2:14.

12. Musali u ka tusiwa ki nto mañi kuli a sebelise sikuka sa butoho?

¹² Kono musali yena u lukela ku ipeya ku munn’a hae. Niteñi, haiba a yembululwa ki moya wa lifasi, wa kona ku kala ku keshebisa mw’a ngela sikuka sa butoho, mi h’a na ku tabela ku ipeya kwatas’a munn’a hae. Mañolo h’a talusi kuli munna u lukela ku hatelela, kono a tokwa kuli basali ba ipeye kwatas’a banna ba bona. (Maefese 5:24) Hape, Bibele i beya munna kamba ndate mwa tamo ya ku lwala buikalabelo, mi kelezo ya yona ha i sebeliswa, ku ka ba ni kozo ni buiketo mwa lubasi.—Mafilipi 2:5.

13. Jesu u tomezi banana mutala mañi wa ku ipeya kwatasi?

¹³ Bana ba lukela ku utwa bashemi ba bona. Ka za seo, Jesu n’a tomile mutala o munde hahulu. Hamulaho wa kezahalo ya kwa tempele ha n’a li wa lilimo ze 12, ili f’o Jesu n’a siilwe ka mazazi a malalu, “a shetumuka ni bona [bashemi ba hae], a ya kwa Nazareta. N’a ikokobeza ku bona.” (Luka 2:51) Bana ha ba ipeya kwatas’a bashemi ba bona, ba ekeza cwalo kwa kozo ni swalisano mwa lubasi. Mañi ni mañi mwa lubasi h’a ipeya kwatas’a ketelelo ya Kreste, lubasi lu ba mwa tabo.

14, 15. Lu ka tusiwa ki nto mañi ha lu talimana ni butata bo buñwi fa lapa? Mu fe mutala.

¹⁴ Mane niha ku zuha miinelo ye t’ata mwa lapa, lika li kona ku konda ka ku likanyisa Jesu ni ku amuhela ketelelo ya hae. Ka mutala, linyalo la Jerry wa lilimo ze 35 ni Lana, ya n’a na ni mwana ya sa nonoboka, ne li tahisize butata b’o sibeli sa bona ne ba si ka bu libelela. Jerry u talusa kuli: “Ne ni ziba kuli, kuli ni be toho yo munde, ne ni tokwa ku sebelisa zona likuka za Bibele ze tusa mwa ku kondisa mabasi a mañwi. Kono hañihañi na t’o lemuha kuli ne ni lukela ku li sebelisa ka butali ni kutwisiso ye tuna ni ku fita.” Mwan’a musal’a hae y’o n’a nga kuli Jerry n’a aluhanyize yena ni bom’ahe mi mwana y’o n’a mu toile hahulu. Jerry n’a tokwa kutwisiso ya ku bona kuli mubonelo w’o n’o ama likezo ni lipulelo za musizana y’o. N’a tatuluzi cwañi muinelo w’o? Jerry u alaba kuli: “Na ni Lana lwa lumelelana kuli ka nako yeo, Lana n’a ka kalimelanga mwana hailif’o na ne ni ka isa mamelelo kwa ku hulisa silikani se sinde ni mwan’a musal’a ka y’o. Kwa mafelelezo, nto yeo ne i petile ze nde.”

¹⁵ Ha lu talimana ni miinelo ye t’ata fa lapa, lu tokwa ku itusisa kutwisiso kuli lu zibe libaka ba mwa lubasi ha ba sa buleli ni ku eza lika hande. Hape lu tokwa butali kuli lu sebelise hande likuka za Mulimu. Ka mutala, Jesu n’a lemuhile hande libaka ha na swelwi ki musali ya n’a kula mweya, mi Jesu n’a ezize musali y’o ka butali ni ka mufelañeke. (Livitike 15:25-27; Mareka 5:30-34) Muzamaisi wa luna ki ya butali, ya na ni kutwisiso. (Liproverbia 8:12) Lu ba ba ba tabile ha lu eza lika mwa n’a ka li ezeza yena.

“Mu Bate Pili Mubuso”

16. Ki nto mañi ye lu lukela ku iyakatwa hahulu mwa bupilo bwa luna, mi Jesu n’a bonisize cwañi seo ka mutala wa hae?

¹⁶ Jesu n’a bonisize hande-nde nto ye ba lukela ku iyakatwa hahulu mwa bupilo ba ba amuhela tamaiso ya hae. N’a ize: “Mu bate pili mubuso wa Mulimu ni Ku Luka kwa Hae.” (Mateu 6:33) Mi ka mutala wa hae, n’a lu bonisize mwa ku ezeza cwalo. Kwa mafelelezo a mazazi a 40 a ku itima lico, ku yeya,  ni ku lapela hamulaho wa ku kolobezwa kwa hae, Jesu n’a tahezwi ki muliko. Satani Diabulosi n’a bulezi kuli n’a ka mu fa bubusi bwa “mibuso kamukana ya lifasi.” Mu hupule fela bupilo bwa n’a ka be a pilile Jesu kambe n’a lumezi ku eza za n’a bulezi Diabulosi! Kono Kreste n’a iyakatwa za ku eza tato ya Ndat’ahe. Hape n’a ziba kuli bupilo bo bu cwalo mwa lifasi la Satani ne bu ka ba bwa swalelele. Honaf’o, a hana ku eza za n’a bata Satani, ka ku bulela kuli: “Ku ñozwi kuli: Kubamela Mulena Mulimu wa hao, mi u sebeleze Yena a nosi.” Hamulahonyana wa f’o, Jesu “a kala ku luta batu, a li: Mu bake, kakuli mubuso wa kwa lihalimu u sutelezi fakaufi.” (Mateu 4:2, 8-10, 17) Ka mazazi kaufela a n’a pilile Kreste fa lifasi, n’a li mushaeli wa ka nako ye tezi wa Mubuso wa Mulimu.

17. Lu kona ku bonisa cwañi kuli lu iyakatwa hahulu za Mubuso mwa bupilo bwa luna?

¹⁷ Lu lukela ku likanyisa Muzamaisi wa luna mi ni ku sa tuhelela lifasi la Satani ku lu kukueza ku iyakatwa hahulu za ku ipumanela musebezi o fumisa hahulu. (Mareka 1:17-21) Ne lu ka ba likuba ha ne lu ka swasiwa ki ku bata minyaka ya lifasi mane kuli ze ama za Mubuso li be mwa sibaka sa bubeli! Jesu u lu file musebezi wa ku shaela Mubuso ni ku tahisa balutiwa. (Mateu 24:14; 28:19, 20) Ee, mwendi lu na ni lubasi kamba buikalabelo bo buñwi bwa ku tokomela, kono kana ha lu tabeli ku peta buikalabelo bwa luna bwa Sikreste bwa ku kutaza ni ku luta ka nako ya manzibwana ni fa mazazi a kwa mafelelezo a viki? Mi kwa susueza luli kuli mwa silimo sa sebelezo sa 2001, b’a 780,000 ne ba konile ku ba likombwa za ka nako ye tezi, kamba mapaina!

18. Lu tusiwa ki nto mañi ku fumana tabo mwa bukombwa?

¹⁸ Litaba za Evangeli li bonisa Jesu ku ba mutu wa misebezi ili ya mukekecima. Ha s’a boni butokwi bwa kwa moya bwa batu ba n’a li ni bona, a ba utwela makeke mi a ba tusa ka cisehelo. (Mareka 6:31-34) Bukombwa bwa luna bu ba bwa tabo ha lu bu eza ka libaka la kuli lu lata ba bañwi mi lu lakaza h’a buniti ku ba tusa. Kono lu kona ku ba cwañi ni takazo yeo? Mutangana ya bizwa Jayson u li: “Ha ne ni sa li mushimani, ne ni sa ikolangi hahulu bukombwa.” Ki nto mañi ye n’e mu tusize ku lata musebezi w’o? Jayson u alaba kuli: “Mwa lubasi lwa hesu, lizazi la Mukibelo kakusasana n’e li la ku zwelanga mwa sebelezo ya mwa simu. Tukiso yeo ne i ni bezi hande  kakuli ka ku zwelanga hahulu mwa bukombwa, na bona bunde bo bu peta, mi kacwalo na ikola bona.” Ni luna lu lukela ku abana mwa bukombwa kamita ni ka tukufalelo.

19. Lu lukela ku tundamenañi ka za tamaiso ya Kreste?

¹⁹ Kaniti, ku amuhela tamaiso ya Kreste kwa wetulusa ni ku tusa. Ha lu eza cwalo, nako ya bunca i ba nako ya ku eza zwelopili mwa zibo ni butali. Bupilo bwa lubasi bu ba bwa kozo ili bwa tabo, mi bukombwa bu ba musebezi o tabisa ili o kolwisa. Kacwalo he, haike lu tundamene ku bonisa mwa bupilo bwa luna bwa ka zazi ni mwa liketo ze lu eza kuli tamaiso ya Kreste ki ya luli ku luna. (Makolose 3:23, 24) Kono Jesu Kreste ki Muzamaisi wa luna mwa kalulo ye ñwi hape—mwa puteho ya Sikreste. Taba ye tatama i ka nyakisisa mo lu kona ku tusezwa ki tukiso yeo.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Hupula?

• Ku latelela Muzamaisi wa luna ya ketilwe ki Mulimu ku lu tusa cwañi?

• Ba banca ba kona ku bonisa cwañi kuli ba bata ku latelela tamaiso ya Jesu?

• Tamaiso ya Kreste i ama cwañi bupilo bwa lubasi bwa ba ba ipeya kwatas’a yona?

• Bukombwa bwa luna bu kona ku bonisa cwañi kuli tamaiso ya Kreste ki ya luli ku luna?

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 9]

Bunca ki nako ye nde ya ku ba ni zibo ya Mulimu ni ya Muzamaisi wa luna y’a ketilwe

[Siswaniso se si fa likepe 10]

Ku ipeya kwatas’a tamaiso ya Kreste ku tahisa tabo mwa lubasi

[Maswaniso a fa likepe 12]

Jesu n’a batile pili Mubuso. Mina bo?