Jehova U Kabisa Batu ba Hae ka Liseli
Jehova U Kabisa Batu ba Hae ka Liseli
“Zuha Jerusalema, u benye; kakuli liseli la hao li tile, kanya ya [Muñ’a] Bupilo i ku pazulezi.”—ISAYA 60:1.
1, 2. (a) Batu ba mwa muinelo mañi? (b) Ki bomañi ba ba tahisa lififi le li kwahezi batu?
“HASI mo lu tokwela mutu ya swana ni Isaya kamba Paulusi!” Ki mwa n’a lilokezi Harry Truman cwalo, ya n’a li Prezidenti wa kwa United States mwa ma 1940. N’a lilokeziñi cwalo? Kakuli n’a ikutwile kuli ne ku tokwahala baeteleli ba ba sepahala luli mwa lifasi mwa miteñi ya hae. Batu kihona ba sa z’o talimana ni kezahalo ye maswe ka ku fitisisa ya mwa lilimo za ma 1900, yona ndwa ya lifasi ya bubeli. Nihaike ndwa yeo ne i felile, lifasi ne li si ka ba mwa kozo. Lififi ne li zwezipili. Kaniti, hamulaho wa lilimo ze 57 ku zwa fo i felezi ndwa yeo, lifasi li sa li mwa lififi. Kambe Prezidenti Truman n’a sa pila kacenu le, kaniti luli n’a ka bona kuli baeteleli ba ba sepahala ba ba swana ni Isaya kamba muapositola Paulusi ba sa tokwahala.
2 Prezidenti Truman ni kwa n’a ziba ni kwa n’a sa zibi, muapositola Paulusi n’a bulezi za lififi le ne li kwahezi batu, mi n’a lemusize ka za lona ku za n’a ñozi. Ka mutala, n’a lemusize Bakreste sina yena kuli: ‘Ndwa ya luna ha i lwani ni mali ni nama, kono i lwana ni milonga, ni mibuso, ni malen’a lifasi le, le li lififi, ni mioya ye lunya ye mwa mabaka a kwa lihalimu.’ (Maefese 6:12) Ka ku bulela cwalo, Paulusi n’a bonisa kuli n’a si ka lemuha fela ka za lififi la kwa moya le li kwahezi lifasi kono hape n’a ziba ko ne li simuluha luli—ili kwa madimona a’ m’ata a’ talusizwe sina “malen’a lifasi le.” Bakeñisa kuli libupiwa za moya ze m’ata ki zona ze tahisa lififi leo mwa lifasi, batu-tu fela ba kona ku ezañi kuli ba li felise?
3. Ku si na taba ni miinelo ye lififi mo ba ipumani batu, Isaya n’a polofitileñi ka za basepahali?
3 Ka ku swana, Isaya n’a bulezi ka za lififi le li kwahezi batu. (Isaya 8:22; 59:9) Kono ka za miteñi ya luna, n’a polofitile ka ku susuezwa ki moya kuli niheba mwa linako ze fifalile ze, Jehova n’a ka benyisa mubonelo wa ba ba lata liseli. Ee, nihaike bo Paulusi kamba Isaya ha ba yo kacenu, lu na ni litaba ze ne ba ñozi ze tahile ka moya kuli li lu etelele. Kuli lu bone mo ba tusehela ba ba lata Jehova, lu nyakisise bupolofita bwa Isaya bo bu mwa kauhanyo ya bu 60 mwa buka ya hae.
Jerusalema wa Bupolofita U Benyisa Liseli
4, 5. (a) Jehova u laela Jerusalema ku ezañi, mi u mu sepisañi? (b) Ki lifi litaba ze tabisa ze iputezi mwa Isaya kauhanyo 60?
4 Manzwi a pili a Isaya 60 a libiswa ku Jerusalema ya swabile hahulu—ya mwa lififi, a patami fafasi. Ka sipundumukela, liseli la benya mwa lififi, mi Jehova a huwa kuli: “Zuha Jerusalema, u benye; kakuli liseli la hao li tile, kanya ya [Muñ’a] Bupilo i ku pazulezi.” (Isaya 60:1) Nako i tile ya kuli Jerusalema y’o a yeme ni ku bonisa liseli la Mulimu, kanya ya hae. Libaka? Lu bona kalabo mwa timana ye tatama, ye li: “Lififi ki le, li ka kwahela lifasi; lififi le lituna li kwahele macaba; kono wena, [Muñ’a] Bupilo u ka ku pazulela, mi kanya ya hae i ka bonahala ku wena.” (Isaya 60:2) Jerusalema y’o h’a utwa taelo ya Jehova, u sepiswa mupuzo o mutuna. Jehova u li: “Ba macaba ba ka ta kwa liseli la hao, malena ba te kwa mataseli a hao a’ benya.”—Isaya 60:3.
5 Manzwi a’ tabisa a mwa litimana z’e talu zeo ki a makalelo mi ki kusufazo ya litimana ze siyezi za Isaya kauhanyo 60. I polofita za n’a ipumani ku zona Jerusalema wa bupolofita mi i talusa mo lu kona ku yahela mwa liseli la Jehova ku si na taba ni lififi le li ambekile batu. Kono lisupo ze mwa litimana z’e talu za makalelo zeo li talusañi?
6. Ki mañi Jerusalema wa kwa Isaya kauhanyo 60, mi u yemelwa ki bomañi fa lifasi?
6 Jerusalema y’a bulezwi kwa Isaya 60:1-3 ki Sione, yona kopano ya kwa lihalimu ya mangeloi a Jehova. Kacenu, Sione fa lifasi i yemelwa ki bomasiyaleti ba “Isilaele wa Mulimu,” yona puteho ye fumaneha mwa lifasi kaufela ya Bakreste ba ba tozizwe ka moya, ba ba na ni sepo ya ku busa ni Kreste kwa lihalimu. (Magalata 6:16) Palo ya sicaba seo se si tozizwe ka moya i t’o fita fa ku ba 144,000, mi talelezo ya mwa miteñi ye ya Isaya kauhanyo 60 i toma ku ba ba sa pila fa lifasi mwa “mazazi a maungulelo.” (2 Timotea 3:1; Sinulo 14:1) Bupolofita b’o hape bu bulela z’e ñata ka za balikani ba Bakreste ba ba tozizwe bao, bona “buñata bo butuna bwa batu” ba “lingu ze ñwi.”—Sinulo 7:9; Joani 10:16.
7. Sione n’a li mwa muinelo mañi ka 1918, mi seo ne si polofitilwe cwañi?
7 Kana ku na ni nako ye ñwi f’o “Isilaele wa Mulimu” a kile a ba mwa lififi, ka mo ku bonisezwa ka Jerusalema y’o wa bupolofita? Ee, seo ne si ezahezi lilimo ze fitelela 80 kwamulaho. Ndwa ya lifasi ya pili ha ne inze i kolota, Bakreste ba ba tozizwe ne ba mbindani ku zwisezapili musebezi wa ku kutaza. Kono ka 1918, sona silimo sa mafelelezo sa ndwa yeo, ku kutaza ko ku lukisizwe hande kwa bata ku yemiswa ku yemiselezwa. Joseph F. Rutherford, ya n’a sweli ku okamela musebezi wa ku kutaza mwa lifasi kamukana, ni Bakreste ba bañwi ba ba zibahala ne ba atulezwi lilimo ze ñata mwa tolongo ka milatu ya buhata. Mwa buka ya Sinulo, Bakreste ba ba tozizwe be ne ba sa li fa lifasi ka nako yeo ne ba talusizwe ka bupolofita ku ba litupu ze siyezi “fa patelo ya munzi o mutuna, o bizwa Sodoma ni Egepita, ka nguli.” (Sinulo 11:8) Yeo n’e li nako ye maswe luli ku Sione, y’a yemelwa ki bana ba hae ba ba tozizwe ba fa lifasi!
8. Ki cinceho mañi ye tuna ye ne ezahezi ka 1919, mi ne ku zwileñi mwateñi?
8 Kono ka 1919, kwa ba ni cinceho ye tuna. Jehova a monyehela Sione! Ba Isilaele wa Mulimu be ne ba bandukile ba yema ilikuli ba bonise liseli la Mulimu, ili ku kalisa ku shaela ka bundume taba ye nde. (Mateu 5:14-16) Bakeñisa cisehelo ya Bakreste bao be ne ba tiisizwe sinca, ba bañwi ne ba hohezwi kwa liseli la Jehova. Sapili, be ne ba sa z’o taha bao ba toziwa ku ba lilama ze ñwi za Isilaele wa Mulimu. Kwa Isaya 60:3, ba bulelwa kuli ki malena, kakuli ba ka busa ni Kreste mwa Mubuso wa kwa lihalimu wa Mulimu. (Sinulo 20:6) Hasamulaho, buñata bo butuna bwa lingu ze ñwi bwa kala ku sutelela kwa liseli la Jehova. Bao ki bona “macaba” a’ bulezwi mwa bupolofita b’o.
Bana ba Jerusalema Ba Kutela Habobona!
9, 10. (a) Jerusalema n’a iponezi nto mañi ye tabisa, mi nto yeo ne i swanisezañi? (b) Sione n’a na ni libaka mañi la ku ba ni tabo?
9 Cwale, Jehova u kalisa ku talusa ka butungi litaba ze bulezwi kwa Isaya 60:1-3. Hape u fa Jerusalema taelo ye ñwi. Mu teeleze s’a bulela h’a li: “Talima kafa ni kafa, u itemune mi u bone.” Jerusalema u eza honacwalo, mi z’a iponela ki ze tabisa! Bana ba hae ba kutela habobona. Liñolo leo li zwelapili kuli: “Kaufela ba kubukana hamoho mi ba taha ku wena bana ba hao ba bashimani ba ba zwa kwahule, ni ba basizana ba ambekilwe fa noka.” (Isaya 60:4) Musebezi wa ku kutaza za Mubuso mwa lifasi kaufela o n’o kalile ku eziwa ka 1919 wa hoha likiti-kiti za ba banca be ne ba tile ku t’o sebeleza Jehova. Ni bona bao ba ba ‘bana ba bashimani’ ni ‘ba basizana’ ba Sione, bona lilama ze tozizwe za Isilaele wa Mulimu. Kacwalo, Jehova u kabisize Sione ka ku kenya mwa liseli ba ba siyezi ku b’a 144,000.
10 Mu hupule fela tabo y’a ba ni yona Sione h’a kutelwa ki bana ba hae! Niteñi, Jehova u fa Sione mabaka a mañwi h’a lukela ku taba. Lu bala kuli: “Ka ku bona zeo u ka wabelwa, pilu ya hao i ka kuña, i tundulukiswe ki tabo kakuli ze nunile za mwa liwate li ka liba wena, maluwo a macaba a tahe ku wena.” (Isaya 60:5) Ka ku lumelelana ni manzwi ao a bupolofita, ku kala mwa ma 1930, Bakreste ba bañata-ñata ba ba sepa ku pila ku ya ku ile fa lifasi se ba selehanezi kwa Sione. Ba zwile mwa “liwate” la batu ba ba ipanguzi ku Mulimu mi ki bona maluwo a macaba. Ki bona “bufumu bwa macaba kamukana.” (Hagai 2:7; Isaya 57:20) Mu lemuhe hape kuli bona ba ba li “bufumu” bao ha ba tahi ku t’o sebeleza Jehova, mutu ni mutu mw’a latela. Kutokwa, ba ekeza kwa bunde bwa Sione ka ku taha kwa ku lapela hamoho ni mizwale ba bona ba ba tozizwe, ili ku ba “mutapi u li muñwi” ni bona mwatas’a “mulisana a li muñwi.”—Joani 10:16.
Balekisi ni Balisana Ba Taha kwa Sione
11, 12. Mu taluse macaba a bonwi a libile kwa Sione.
11 Ze zwile mwa ku kubukanya ko ne ku polofitilwe k’o ki kekezeho ye tuna ya palo ya balumbeki ba Jehova. Zeo li polofitilwe kwa manzwi a latelela a bupolofita b’o. Mu hupule kuli mu yemi ni Jerusalema y’o wa bupolofita fa Lilundu la Sione. Mu talimela kwa upa, mi mu bonañi? “U ka kwahelwa ki buñata bwa likamele za liluta ze peli, ni za siluta si li siñwi, ze zwa kwa Midiani ni kwa Efa; ba kwa Sheba kaufela ba ka ta, ba tise gauda ni minunko; mi ba bubanise milumbeko ya [Muñ’a] Bupilo.” (Isaya 60:6) Likwata za balekisi ba zamaisa likamele za bona mwa linzila ze liba kwa Jerusalema. Ee, likamele li swana sina munda o kwahezi naha! Balekisi bao ba shimbile limpo ze tula, ili “gauda ni minunko.” Mi balekisi bao ba taha kwa liseli la Mulimu kuli ba mu lumbeke patalaza, “ba bubanise milumbeko ya [Muñ’a] Bupilo.”
12 Haki balekisi fela ba ba taha. Balisana ni bona ba selehanela kwa Sione. Bupolofita b’o bu zwelapili kuli: “Mitapi ya Kedare kaufela i ka kubukanela ku wena, litotolo za Nebayoti li ka kena mwa sebelezo ya hao.” (Isaya 60:7a) Masika a balisana a sweli ku taha kwa muleneñi o kenile kuli a fe Jehova ze nde ka ku fitisisa kwa mitapi ya bona. Mane ba ifana ili bona kuli ba sebeleze mwa Sione! Jehova u amuhela cwañi bana ba macaba bao? Yena Mulimu ka sibili u alaba kuli: “Li ka ta, li amuhelwe fa aletare ya ka, mi ni ka lumba Ndu ya kanya ya ka.” (Isaya 60:7b) Jehova ka musa u amuhela matabelo ni misebezi ya bona bana ba macaba bao. Ku ba teñi kwa bona ku kabisa tempele ya hae.
13, 14. Ki lika mañi ze bonwa ku zwelela kwa wiko?
13 Cwale mu sikulule toho ya mina mi mu talimele kwa wiko. Mu bonañi? Kwahule-hule, ku na ni nto ye bonahala inge lilu le lisweu le li kwahezi liwate. Jehova u buza puzo ye mu ipuza, u li: “Ki bo mañi bani ba ba fufa sina lilu, sina linkwilimba ze y’o lula kwa minyako ya ndu ya zona?” (Isaya 60:8) Jehova wa ikalaba, kuli: “Lioli li ni libelezi, mi lisepe za kwa Tareshishi li zamaya kwapili ku tisa bana ba hao ba ba kwahule, ni ligauda ni lisilivera za bona, kuli ku huliswe Libizo la [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa hao, Yena Ya-Kenile wa Isilaele, kakuli wa lu lumba.”—Isaya 60:9.
14 Kana mwa kona ku bona mwa munahano pono yeo? Lilu le lisweu leo se li li bukaufi mi cwale kwahule-hule ili kwa wiko li bonahala inge sishañata sa bundolindoli. Li bonahala inge linyunywani ze fufa bukaufi ni mandinda. Kono ha li nze li sutelela bukaufi luli, mu bona kuli ki lisepe zeo masila a zona a sweli ku pekaukiswa ki moya. Lisepe ze fuluhelwa kwa Jerusalema ki ze ñata hahulu kuli mane li swana ni linkwilimba. Ku zwelela kwa makamba a’ kwahule, lisepe zeo li fuluhiwa ka lubilo lo lutuna, li nze li tisa batu kwa Jerusalema kuli ba t’o lapela Jehova.
Kopano ya Jehova Ya Yanduluka
15. (a) Manzwi a’ kwa Isaya 60:4-9 a polofita za yanduluko mañi? (b) Bakreste ba niti ba bonisa moya mañi?
15 Litimana 4 ku isa 9 li bonisa hande ka bupolofita yanduluko ya mwa lifasi kaufela ye s’e bile teñi ku zwa ka 1919! Jehova n’a fuyoleziñi Sione ka yanduluko ye cwalo? Kakuli ku zwa ka 1919, Isilaele wa Mulimu ka ku ipeya ku utwa u zwezipili ku bonisa liseli la Jehova. Kono kana mu lemuhile kuli, ka mo i taluseza timana 7, ba ba sa z’o fita bao ba ‘amuhelwa fa aletare ya [Mulimu]?’ Fa aletare ki fona fo ku ezezwanga matabelo, mi kalulo ye ya bupolofita i lu hupuza kuli ku sebeleza Jehova ku ama ku fa matabelo. Muapositola Paulusi n’a ñozi kuli: “Na mi lapela . . . kuli mu . . . beele [Mulimu] mibili ya mina, ibe sitabelo se si pila, se si kenile, se si kateleha ku Mulimu; ki yona sebelezo ye mi lukezi.” (Maroma 12:1) Ka ku lumelelana ni za n’a bulezi Paulusi, Bakreste ba niti ha ba kolwiswi fela ki ku fumanehanga kwa mikopano ya bulapeli hañwi ka viki. Ba itombola nako ya bona, m’ata, ni liluwo la bona kuli ba seheze bulapeli bwa niti. Kana ku ba teñi kwa balapeli ba ba sepahala ba ba cwalo ha ku kabisi ndu ya Jehova? Bupolofita bwa Isaya ne bu ize ne ku ka i kabisa. Mi lwa kona ku kolwa kuli balapeli ba ba cisehezi ba ba cwalo ni bona ki ba bande ku Jehova.
16. Ki bomañi be ne ba tusize mwa musebezi wa ku yaha sinca mwa miteñi ya kwaikale, mi ki bomañi ba ba ezize cwalo mwa miteñi ye?
16 Ba ba sa z’o taha bao ba bata ku sebeza. Bupolofita b’o bu zwelapili kuli: “Bana ba macaba ba ka yaha sinca makwakwa a hae, mi malen’a bona ba ka ku sebeleza.” (Isaya 60:10) Manzwi ao ha n’a talelelizwe lwa pili kwamulaho k’o mwa mazazi a be ne ba kutile ku zwa mwa buhapiwa bwa kwa Babilona, malena ni ba bañwi ba mwa macaba a sili mane ne ba tusize mwa ku yaha sinca tempele ni muleneñi wa Jerusalema. (Ezira 3:7; Nehemia 3:26) Mwa talelezo ya cwale, buñata bo butuna bwa batu se ba tusize bomasiyaleti ba ba tozizwe mwa ku tiisa bulapeli bwa niti. Se ba tusize mwa ku toma liputeho za Sikreste, ili ku tiisa cwalo “mamota” a swana ni muleneñi wa kopano ya Jehova. Hape ba tusa mwa musebezi luli wa ku yaha—ili ku yaha Mandu a Mubuso, Mandu a Mikopano ye mituna, ni miyaho ya Betele. Mwa linzila zeo kaufela, ba tusa mizwale ba bona ba ba tozizwe mwa ku babalela butokwi bwa kopano ya Jehova ye yanduluka!
17. Ki ifi nzila ye ñwi yeo ka yona Jehova a kabisa batu ba hae?
17 Manzwi a mafelelezo a Isaya 60:10 a susueza luli! Jehova u li: “Ne ni ku natile mwa buhali bwa ka, kono ka musa wa ka se ni ku shwela makeke.” Ee, kwamulaho ka 1918 ni 1919, Jehova luli n’a natile batu ba hae. Kono zeo ki za kale. Cwale ki nako ya kuli Jehova a shwele makeke batanga ba hae ba ba tozizwe ni balikani ba bona ba lingu ze ñwi. Bupaki bwa kuli ki mona mo ku inezi cwalo ki yanduluko-tuna y’a ba fuyozi ka yona, ili ‘ku ba kabisa,’ ka mubulelelo o muñwi.
18, 19. (a) Ki ifi sepiso y’a fa Jehova ka za ba banca ba ba taha mwa kopano ya hae? (b) Litimana ze siyezi za Isaya kauhanyo 60 li lu bulelelañi?
18 Ka silimo, “bana ba macaba” ba bañwi b’a likiti-kiti ze mianda ba sebelisana ni kopano ya Jehova, mi nzila i ka zwelapili ku ba ye atami kuli ba bañata ba bañwi ba ba latelele. Jehova u bulelela Sione kuli: “Minyako ya hao i ka be i kwaluluzwi kamita, ha i na ku kwalwa musihali ni busihu; ilikuli u tisezwe maluwo a ba macaba, hamoho ni malen’a bona ni batu ba bona.” (Isaya 60:11) Balwanisi ba bañwi ba lika ku kwala “minyako” yeo, kono lwa ziba kuli ha ba koni. Yena Jehova ka sibili u bulezi kuli ku pale ku mane, minyako yeo i ka zwelapili ku ba ye kwaluzwi. Yanduluko i ka zwelapili.
19 Jehova u fuyozi batu ba hae ka linzila ze ñwi hape, ili ku ba kabisa, mwa mazazi a maungulelo a. Litimana ze siyezi za Isaya 60 li bonisa ka bupolofita kuli linzila zeo ki lifi.
Kana Mwa Kona ku Talusa?
• “Jerusalema” wa Mulimu ki mañi, mi ki bomañi ba ba mu yemela fa lifasi?
• Bana ba Sione ne ba patami lili fafasi, mi ne ba “zuhile” lili, mi kamukwaufi?
• Ka ku itusisa lisupo ze shutana-shutana, Jehova u polofita cwañi ka za yanduluko ya cwale ya bashaeli ba Mubuso?
• Jehova u monyehezi batu ba hae ka linzila lifi?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 10]
“Jerusalema” wa Jehova u laelwa ku zuha
[Siswaniso se si fa likepe 12]
Lisepe li bonahala inge linkwilimba ku zwelela kwahule-hule