Lu Swanela ku Bona Cwañi Batu Lizazi la Jehova Ha Li Nze Li Sutelela?

“Mulena h’a liyehisi lisepiso za hae, . . . kono u isa nako kwapili kabakala luna; kakuli h’a lati ba bañwi ha ba ka timela, kono u lata kuli kaufela ba kene mwa ku baka.”—2 PITROSI 3:9.

1, 2. (a) Jehova u bona cwañi batu kacenu? (b) Lu kona ku ipuza lipuzo mañi?

BATANGA ba Jehova ba filwe musebezi wa ku ‘luta macaba kaufela.’ (Mateu 28:19) Ha lu nze lu peta musebezi w’o ni ku libelela “lizazi la [Muñ’a] Bupilo le lituna,” lu tokwa ku bona batu mw’a ba bonela. (Zefania 1:14) U ba bona cwañi? Muapositola Pitrosi u li: “Mulena h’a liyehisi lisepiso za hae, mo ba hupulela ba bañwi kuli ki ku liyeha; kono u isa nako kwapili kabakala luna; kakuli h’a lati ba bañwi ha ba ka timela, kono u lata kuli kaufela ba kene mwa ku baka.” (2 Pitrosi 3:9) Mulimu u bona kuli batu b’a kona ku baka. U “lata kuli batu kamukana ba piliswe, mi ba fite fa zibo ya ku ziba niti.” (1 Timotea 2:4) Mane, Jehova w’a tabelanga “ya maswe h’a bakela mizamao ya hae, kuli a pile”!—Ezekiele 33:11.

² Kana ni luna ka butu lu bona batu mw’a ba bonela Jehova? Sina yena, kana lwa bonanga batu ba mibala ni ba mwa linaha kaufela kuli ba kona ku ba “mutapi o liswa ki Yena”? (Samu 100:3; Likezo 10:34, 35) Ha lu nyakisiseñi mitala ye mibeli ye bonisa butokwa bwa ku ba ni mubonelo wa Mulimu. Mwa miinelo ye mibeli yeo, sinyeho ne i li fakaufi, mi batanga ba Jehova ne ba zibisizwe cimo ka za teñi. Mitala yeo ki ya butokwa sihulu ha lu nze lu libelela lizazi la Jehova le lituna.

 Abrahama N’a Na ni Mubonelo wa Jehova

3. Jehova n’a bona cwañi batu ba mwa Sodoma ni Gomora?

³ Mutala wa pili ki wa Abrahama, toho ya lubasi ya n’a sepahala, ni minzi ye maswe ya Sodoma ni Gomora. Jehova ha n’a utwile “muhuwo o zwa kwa Sodoma ni Gomora,” n’a si ka yundisa minzi yeo ni bayahi ba yona kaufela honaf’o. Pili n’a ezize patisiso. (Genese 18:20, 21) Mangeloi a mabeli n’a lumilwe kwa Sodoma, ko ne a il’o ina mwa ndu ya Lota, munna ya lukile. Busihu bwa n’a fitile mangeloi, “banna ba mwa munzi, . . . ba potoloha ndu, micaha ni ba ba hulile, batu kaufela,” ba lakaza ku eza kalombe ni mangeloi ao. Kaniti, muinelo o maswe wa be ne ba pila mwa munzi w’o ne u bonisize kuli munzi ne u swanela ku sinyiwa. Niteñi, mangeloi n’a ize ku Lota: “U sa na ni mañi mo? Ha u na ni mukwenyani kamba bana ba bashimani kamba ba basizana, nihaili wahenu kaufela ya inzi ni wena mo mwa munzi u ba zwise.” Jehova n’a kwaluzi nzila ya kuli ba bañwi ba mwa munzi w’o ba piliswe, kono kwa mafelelezo, ki Lota fela ni bana ba hae ba babeli ba basizana be ne ba punyuhile sinyeho.—Genese 19:4, 5, 12, 16, 23-26.

4, 5. Ki kabakalañi Abrahama ha n’a kupile ka za batu ba mwa Sodoma, mi kana mubonelo wa hae wa batu ne u lumelelana ni wa Jehova?

⁴ Cwale ha lu kuteñi kwa nako yeo Jehova n’a bulezi mulelo wa hae wa ku tatuba minzi ya Sodoma ni Gomora. N’e li ka nako yeo Abrahama ha n’a kupile kuli: “Mwendi ku ka fumanwa mwa munzi batu ba ba lukile ba ba eza mashumi aketa-lizoho; kana u ka sinya munzi, u si ke wa u shemuba kabakala ba ba lukile ba ba eza mashumi aketa-lizoho ba ba li mwateñi? Ku eza taba ye cwalo ku be kwahule ni wena; ku bulaya ya lukile hamoho ni ya maswe, kuli ya lukile a tahelwe ki kozi i li ñwi ni ya maswe, taba yeo i be kwahule ni wena! Muatuli wa lifasi kaufela kana a si ke a eza ka ku luka?” Abrahama n’a bulezi kuli “taba yeo i be kwahule ni wena” ni kuli, “ku eza taba ye cwalo ku be kwahule ni wena.” Abrahama n’a ziba kuli Jehova n’a si ke a bulaya ba ba lukile hamoho ni ba ba si ka luka. Jehova ha n’a ize n’a si ke a sinya Sodoma ha ne ku ka fumaneha “batu ba ba lukile ba ba eza mashumi aketa-lizoho,” Abrahama a zwelapili ku kutiseza palo kwatasi ku to fita fa lishumi fela.—Genese 18:22-33.

 ⁵ Kambe likupo za Abrahama ne li sa lumelelani ni mubonelo wa Jehova, kana Jehova n’a ka li utwa? Kutokwa. Ka ku ba “mulatiwa wa Mulimu,” ku bonahala kuli Abrahama n’a ziba mubonelo wa Mulimu mi ni yena n’a na ni mubonelo o swana. (Jakobo 2:23) Jehova ha n’a talimile Sodoma ni Gomora, n’a tabela ku nyakisisa likupo za Abrahama. Kabakalañi? Kakuli Ndat’a luna wa kwa lihalimu “h’a lati ba bañwi ha ba ka timela, kono u lata kuli kaufela ba kene mwa ku baka.”

Mubonelo wa Jonasi wa Batu—Shutano Ye Tuna

6. Ba mwa Ninive ne ba ezizeñi ka za zibahazo ya Jonasi?

⁶ Cwale, mu bone mutala wa bubeli, ona wa Jonasi. Ka nako yeo, munzi o ne u lukela ku sinyiwa ne li wa Ninive. Mupolofita Jonasi n’a bulelezwi ku shaela kuli bumaswe bwa munzi w’o ne bu ‘kambamezi ku Jehova.’ (Jonasi 1:2) Ku kopanyeleza cwalo ni lifukambanda za yona, Ninive ne li munzi o mutuna, “o zamaiwa mazazi a malalu.” Kwa mafelelezo, Jonasi ha n’a utwile ni ku kena mwa Ninive, a shaela kuli: “Ku sa na ni mazazi a mashumi a mane, mi Ninive u ka feliswa!” Kacwalo, “batu ba mwa Ninive ba lumela ku Mulimu, mane ba toma lizazi la ku itima lico, ba apala masila a masaka.” Nihaiba mulena wa Ninive n’a bakile.—Jonasi 3:1-6.

7. Jehova n’a ngile cwañi ku baka kwa ba kwa Ninive?

⁷ Yeo ne li shutano ye tuna ni ze n’e ezahezi mwa Sodoma! Jehova n’a boni cwañi batu ba mwa Ninive be ne ba bakile? Jonasi 3:10 i li: “Mulimu ni Yena a tuhela koto ye tata y’a n’a bulezi kuli u ka ba nata ka yona; mi h’a si ka i eza.” Jehova n’a ‘tuhezi koto ya hae’ ka ku cinca mwa n’a bata ku ezeza batu ba mwa Ninive kakuli ne ba cincize linzila za bona. Lipimo za Mulimu ne li si ka cinca, kono Jehova n’a cincize katulo ya hae ha n’a boni kuli batu ba mwa Ninive ne ba bakile.—Malaki 3:6.

8. Ki kabakalañi Jonasi ha n’a swabile?

⁸ Jonasi ha n’a lemuhile kuli Ninive ne i si ke ya sinyiwa, kana n’a boni lika ka mw’a li bonela Jehova? Batili, kakuli lu talusezwa kuli: “Kono taba yeo ya swabisa Jonasi hahulu, a nyema mo ku maswe.” Jonasi n’a ezizeñi ze ñwi? Taba i li: “A lapela [Muñ’a] Bupilo, a li: Mawe [Muñ’a] Bupilo, ha ni li, u ezize mo ne ni bulelezi ha ne ni sa inzi kwa naha ya hesu? Ki ka libaka leo ha ne ni akufezi ku sabela kwa Tareshishi; kakuli ne ni ziba kuli Wena, u Mulimu ya na ni sishemo, ya tezi mukekecima, ya sa akufi ku halifa, ya na ni musa hahulu, ya sa lati ku utwisa butuku.” (Jonasi 4:1, 2) Jonasi n’a ziba mikwa ya Jehova. Kono ka nako yeo, mupolofita y’o n’a swabile mi n’a si ka ba ni mubonelo o swana ni wa Mulimu ka za batu ba mwa Ninive be ne ba bakile.

9, 10. (a) Jehova n’a lutile Jonasi tuto mañi? (b) Lu kona ku lumelelañi kuli Jonasi kwa mafelelezo n’a bile ni mubonelo wa Jehova wa batu ba kwa Ninive?

⁹ Jonasi a zwa mwa Ninive, a yo yaha munganda, mi a ina mwa muluti wa ona “kuli a  bone se si ka tahela munzi.” Jehova a melisa libonobono kuli li fe Jonasi muluti. Kono lizazi le li tatama, libonobono leo la letuka. Jonasi ha n’a halifile ka za seo, Jehova n’a ize: “Wena u katezwi libonobono . . . Mi u li, Na, ni si ke na shemuba munzi o mutuna wa Ninive, mo ku pila batu ba ba fita 60,000 ba ba si ka ziba kale ku keta lizoho la bulyo ku la nzohoto; hape mo ku na ni likomu ze ñata?” (Jonasi 4:5-11) Jonasi n’a itutile tuto ye tuna mwa taba yeo ka za m’o Jehova a’ ngela batu!

¹⁰ Kalabo ya Jonasi ku Mulimu ka za ku shemubwa kwa batu ba mwa Ninive ha i si ka ñolwa. Kono kwa iponelwa kuli mupolofita y’o n’a cincize mubonelo wa hae wa batu ba mwa Ninive be ne ba bakile. Lu lumela cwalo kakuli Jehova n’a itusisize yena kwa ku ñola taba ye buyelezwi yeo.

Moya wa Mina Ki Ufi?

11. Abrahama mwendi n’a ka ba ni mubonelo mañi wa batu ba ba pila kacenu?

¹¹ Kacenu, lu libelezi sinyeho ye ñwi, yona ya muinelo wa linto wa cwale o maswe, ye ka taha mwa lizazi la Jehova le lituna. (Luka 17:26-30; Magalata 1:4; 2 Pitrosi 3:10) Abrahama n’a ka bona cwañi batu ba ba pila mwa lifasi le, le li tuha li sinyiwa? Mwendi n’a ka iyakatwa ba ba si ka utwa kale ‘evangeli ya mubuso.’ (Mateu 24:14) Abrahama n’a kuta-kutezi ku kupa Mulimu ka za ba ba lukile bao mwendi ne ba fumaneha mwa Sodoma. Kana luna ka butu lwa iyakatwa batu be ne ba ka tuhela linzila za lifasi le, le li zamaiswa ki Satani, ha ne ba ka fiwa kolo ya ku baka ni ku sebeleza Mulimu?—1 Joani 5:19; Sinulo 18:2-4.

12. Ki kabakalañi ha ku li bunolo ku ba ni moya o swana ni wa Jonasi kwa batu be lu katana mwa bukombwa, mi lu kona ku ezañi ka za teñi?

¹² Ku lakaza kuli bumaswe bu fele kwa swanela. (Habakuki 1:2, 3) Kono ku bunolo ku ba ni moya o swana ni wa Jonasi, wa ku sa iyakatwa buiketo bwa batu ba ba kona ku baka. Ku kona ku ba cwalo sihulu haiba lu katananga batu ba ba sa isi pilu, ba ba hanyeza, kamba mane ba ba na ni bulwani ha lu ba taluseza taba ya Mubuso fa mandu a bona. Lu kana lwa sa isa pilu ku bao Jehova a sa na ni ku kubukanya ku zwa mwa muinelo wa linto o maswe wo. (Maroma 2:4) Haiba ha lu itatubisisa lu fumana kuli nihaiba hanyinyani lu na ni moya wa n’a na ni ona Jonasi lwa pili kwa batu ba mwa Ninive, lwa kona ku lapela kuli mubonelo wa luna u swane ni wa Jehova.

13. Lu kona ku bulelelañi kuli Jehova wa iyakatwa batu kacenu?

¹³ Jehova wa iyakatwa ba ba si ka kala kale ku mu sebeleza, mi wa utwa likupo za batu ba hae  ba ba ineezi. (Mateu 10:11) Ka mutala, ka ku utwa litapelo za bona, u ka “atulela baketwa ba hae.” (Luka 18:7, 8) Hape, Jehova u ka peta lisepiso ni milelo ya hae kaufela ka nako y’a ketile. (Habakuki 2:3) Ku eza cwalo ku ka kopanyeleza ku zwisa bumaswe kaufela mwa lifasi, sina mwa n’a sinyelize Ninive batu ba mwateñi ha ne ba kutezi ku eza bumaswe.—Nahumi 3:5-7.

14. Ha lu nze lu libelela lizazi la Jehova le lituna, lu swanela ku ezañi?

¹⁴ Ku fitela muta muinelo wa linto o maswe wo u sinyiwa mwa lizazi le lituna la Jehova, kana lu ka libelela, lu nze lu patehile ku eza tato ya hae? Ha lu zibi litaba kaufela ka za fo u kuma musebezi wa ku kutaza o sa na ni ku eziwa lizazi la Jehova li si ka taha kale, kono lwa ziba kuli taba ye nde ya Mubuso i ka kutaziwa mwa lifasi kaufela ka mw’a batela Mulimu mafelelezo a si ka taha kale. Mi kaniti lwa swanela ku iyakatwa “bufumu” bo bu sa na ni ku kubukanywa Jehova h’a nz’a zwelapili ku taza ndu ya hae ka kanya.—Hagai 2:7.

Mubonelo wa Luna U Boniswa ka Likezo za Luna

15. Ki lika mañi ze kona ku ekeza kwa k’u nga kwa luna musebezi wa ku kutaza ka butokwa?

¹⁵ Mwendi lu pila mwa silalanda m’o ku kutaza ku s’a ngiwi hande, mi muinelo wa luna ha u lu konisi ku tutela ko ku na ni butokwi bo butuna bwa bashaeli ba Mubuso. Lu nge kuli mwa silalanda sa luna ku kona ku fumanwa b’a 10 mafelelezo a si ka taha kale. Kana lwa ikutwa kuli b’a 10 bao ba swanela ku batiwa? Jesu n’a ‘utwezi butuku’ undi wa nyangela “kakuli ne ba katezi, ba hasani, inge lingu ze si na mulisana.” (Mateu 9:36) Ka ku ituta Bibele ni ku bala ka tokomelo litaba za mwa Tora ya ku Libelela ni Awake!, lwa kona ku fita fa ku utwisisa hahulu butata bo bu mwa lifasi le. Ku eza cwalo ku kona ku lu tusa hahulu ku lemuha butokwa bwa ku kutaza taba ye nde. Hape, ku itusisa ka buitebuho litaba ze tomile fa Bibele ze fiwa ka “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso” ku kona ku ekeza kwa ku tahisa kuli lu teelezwe ha lu kutaza mwa libaka ze kutazwanga hahulu.—Mateu 24:45-47; 2 Timotea 3:14-17.

16. Lu kona ku eza cwañi hande ni ku fita mwa bukombwa bwa luna?

¹⁶ Ku iyakatwa kwa luna ba ba kona ku amuhela lushango lwa Bibele lo lu pilisa ku lu susueza ku bona linako ni linzila ze shutana-shutana za ku potela batu mwa bukombwa bwa luna. Kana ha lu potanga lu fumananga kuli ba bañata ha ba yo fa mandu? Haiba ku cwalo, mwendi lu kona ku kondolosa bukombwa bwa luna ka ku shuta-shutanisa linako ni libaka ze lu kutaleza teñi. Bayambi ba yambanga ha ba kona ku swala litapi. Kana lwa kona ku eza cwalo mwa musebezi wa luna wa buyambi bwa kwa moya? (Mareka 1:16-18) Mwendi lwa kona ku lika ku kutaza manzibwana kamba fa luwaile k’o mulao u lumeleza. Ba bañwi ba fumani kuli mayemisezo a limota, a limbayambaya, ni masintolo ki ‘mayambelo’ a mande. Hape, ku ba ni mubonelo o swana ni wa Abrahama kwa batu ku bonahala ha lu fumana linako za ku paka ka ku tandalelwa.

17. Lu kona ku susueza cwañi balumiwa ni ba bañwi ba ba sebeleza mwa linaha li sili?

¹⁷ Ba bañata ha ba si ka utwa kale lushango lwa Mubuso. Kwand’a ku kutaza, kana lwa kona ku bonisa buiyakato kwa batu ba ba cwalo niha lu li fa malapa a luna? Kana ku na ni balumiwa kamba likombwa ba ka nako kaufela ba ba sebeleza kwa linaha li sili be lu ziba? Haiba ku na ni be lu ziba, lwa kona ku ba ñolela mañolo a ku fitisa buitebuho kwa musebezi wa bona. Ku eza cwalo ku kona ku bonisa cwañi kuli lwa iyakatwa batu kaufela? Mañolo a luna a buitebuho ni a ku ba babaza a kona ku tiisa balumiwa kuli ba zwelepili mwa musebezi wa bona, mi kacwalo ili ku tusa batu ba bañata ba bañwi ku fita fa ku ziba niti. (Baatuli 11:40) Hape lwa kona ku lapelela balumiwa ni ku lapelela ba mwa linaha ze ñwi ba ba nyolelwa niti. (Maefese 6:18-20) Nzila ye ñwi ya ku bonisa ka yona buiyakato ki ka ku fa  linubu za mali kwa musebezi wa mwa lifasi kaufela wa Lipaki za Jehova.—2 Makorinte 8:13, 14; 9:6, 7.

Kana Mwa Kona ku Tuta?

18. Bakreste ba bañwi ba ezize lika mañi ze tusa ku za Mubuso mwa naha mo ba pila?

¹⁸ Ba ba tutezi kwa libaka ko ku tokwahala hahulu bashaeli ba Mubuso ba fumani limbuyoti ze tuna kabakala buikatazo bwa bona bwa buitomboli. Kono Lipaki za Jehova ba bañwi niha ba pila mwa linaha za habo bona, ba itutile puo i sili kuli ba kone ku tusa kwa moya ba ba zwa ku sili. Buikatazo bo bu cwalo bu tahisize ze nde luli. Ka mutala, Lipaki b’a 7 be ne ba tusa batu ba kwa China mwa muleneñi o muñwi mwa Texas, kwa U.S.A., ne ba amuhezi batu b’a 114 be ne ba tile kwa Mulalelo wa Mulena ka 2001. Ba ba tusa likwata za batu ba ba cwalo ba fumani kuli masimu a bona a tokwa ku kutulwa.—Mateu 9:37, 38.

19. Ki ifi nto ye nde ya ku eza haiba mu nahana za ku tutela kwa naha i sili ku yo tusa ku za Mubuso?

¹⁹ Mwendi mina ni lubasi lwa mina mu ikutwa kuli mwa kona ku tutela kwa sibaka ko ku tokwahala hahulu bakutazi ba Mubuso. Luli, nto ya pili ya butokwa ki ku ‘ina pili ni ku likanyisa teko.’ (Luka 14:28) Ku eza cwalo ku butokwa sihulu haiba mutu u nahana za ku tutela kwa naha i sili. Mutu kaufela ya nahana zeo n’a kana a ipuza lipuzo ze cwale ka ze: ‘Kana ni ka kona ku babalela lubasi lwa ka? Kana na kona ku fumana liñolo le li swanela la ku ni lumeleza ku kena mwa naha? Kana na ziba puo ye bulelwa mwa naha yeo, kamba kana na tabela ku ituta yona? Kana ni nyakisisize ka za sizo ni miinelo ya teñi, ye cwale ka ku cisa, ku bata, ni ze ñwi cwalo? Kana luli na kona ku ‘tiisa pilu’ balumeli ba bañwi mwa naha yeo ku fita ku ba imeza?’ (Makolose 4:10, 11) Kuli mu zibe fo bu kuma butokwi mwa naha ye mu lela ku tutela ku yona, kamita kwa swanela ku ñolela ofisi ya mutai ya Lipaki za Jehova ye zamaisa musebezi wa ku kutaza mwa sibaka seo. *

20. Mukulwani yo muñwi wa Sikreste u ifanile cwañi kwa ku tusa balumeli ba bañwi ni batu ba bañwi mwa naha i sili?

²⁰ Mukreste yo muñwi ya n’a tusanga kwa ku yaha Mandu a Mubuso mwa Japan n’a utwile kuli kwa Paraguay ne ku tokwahala babeleki ba ba na ni yeloseli ba ku yaha sibaka sa ku lapelela teñi. Ka ku ba kuli n’a si ka nyala mi n’a sa na ni m’ata a bucaha, a tutela kwa naha yeo mi a yo sebeza likweli ze 8 fa muyaho w’o, a li yena mubeleki a nosi wa ka nako kaufela. Ha n’a li k’o, a ituta puo ya si-Spanish mi a zamaisa lituto za Bibele. N’a kona ku bona kuli mwa naha yeo ne ku tokwahala bashaeli ba Mubuso. Nihaike n’a kutile kwa Japan, hamulahonyana a kutela kwa Paraguay mi a yo tusa kwa ku tisa batu kwa Ndu ya Mubuso ye swana yeo.

21. Ha lu nze lu libelela lizazi la Jehova le lituna, ki ifi nto ya pili ye lu lukela ku iyakatwa, mi lu lukela ku ba ni mubonelo mañi?

²¹ Mulimu u ka bona teñi kuli musebezi wa ku kutaza w’a petiwa ka ku tala, ka mw’a batela. Kacenu, wa akufisa kutulo ya mafelelezo ya kwa moya. (Isaya 60:22) Kacwalo, ha lu nze lu libelela lizazi la Jehova, lu abane ka cisehelo mwa musebezi wa kutulo ni ku bona batu mw’a ba bonela Mulimu wa luna ya lilato.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Hupula?

• Ha lu nze lu libelela lizazi la Jehova, lu swanela ku bona cwañi batu?

• Abrahama n’a bona cwañi ba ba lukile be ne ba ka be ba pila mwa Sodoma?

• Jonasi n’a bona cwañi batu ba mwa Ninive be ne ba bakile?

• Lu kona ku bonisa cwañi kuli mubonelo wa luna wa batu ba ba si ka utwa kale taba ye nde wa swana ni wa Jehova?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 16]

Abrahama n’a bona batu mw’a ba bonela Jehova

[Siswaniso se si fa likepe 17]

Jonasi hasamulaho n’a bile ni mubonelo wa Jehova wa batu ba mwa Ninive be ne ba bakile

[Maswaniso a fa likepe 18]

Ku iyakatwa batu ku lu susueza ku bona linako ni linzila ze shutana-shutana za ku kutaza taba ye nde