Mwa Kona ku Lumela Kuli Lifasi Li Ka Ba Paradaisi

KU ZWA kwa makalelo, batu ba bañata se ba lumezi kuli muta o muñwi ba ka siya lifasi ku ya kwa lihalimu. Ba bañwi se ba ikutwile kuli Mubupi wa luna ni kamuta h’a si ka lu lelela ku ina fa lifasi ku ya ku ile. Ba bañwi mane se ba ikezi ku sili. Buñata bwa bona ba li lifasi ni lika ze ñwi kaufela li maswe—ba li li tibela takazo ya bulapeli sakata ku talelezwa hamohocwalo ni silikani ni Mulimu.

Batateki ba mihupulo yeo mwendi ne ba sa zibi za n’a bulezi Mulimu fa taba ya kuli lifasi li ka ba paradaisi kamba ne ba keshebisa fela taba yeo ka bomu. Mane, kacenu ba bañata ha ba tabeli ku tatuba seo Mulimu n’a susumelize batu ku si ñola ka za taba yeo mwa Linzwi la hae, yona Bibele. (2 Timotea 3:16, 17) Kono kana haki ko kunde ku sepa Linzwi la Mulimu ku fita ku latelela mihupulo ya batu? (Maroma 3:4) Kaniti ku butokwa kuli lu eze cwalo. Libaka kikuli, Bibele i lu lemusa kuli sibupiwa se si sa bonahali, se si m’ata kono ili se si maswe, si foufalize batu kwa moya mi cwale si sweli ku ‘puma lifasi kamukana.’—Sinulo 12:9; 2 Makorinte 4:4.

Ku Lyangana Ku Tisizwe Kiñi?

Mihupulo ye lwanisana ka za moyo i tisize kuli batu ba palelwe ku ziba mulelo wa Mulimu kwa lifasi. Ba bañata ba lumela kuli lu na ni moyo o sa shwi, o ba li ki nto ye kauhani ni mubili wa butu ye bandukanga lifu. Ba bañwi ba lumela kuli moyo n’o li teñi pili mubili wa butu u si ka bupiwa kale. Ka ku ya ka buka ye ñwi, mufilosofi wa Mugerike, Plato, n’a ikutwile kuli moyo “u lengilwe mwa tolongo ya mwa mubili ili koto kwa libi ze n’o ezize ha n’o sa li kwa lihalimu.” Hape, Origen, muituti wa za bulapeli wa mwa lilimo za ma 200 n’a ize “mioyo n’e fosize [kwa lihalimu] pili i si ka kenywa kale mwa mibili” mi ne i “otezwi libi za yona ka ku lengiwa mwa tolongo [fa lifasi ku yona mibili yeo].” Mi likiti-kiti ba lumela kuli lifasi ki sibaka fela sa ku likiwa kwa batu mwa musipili wa ku ya kwa lihalimu.

Hape ku na ni mibonelo ye shutana-shutana ka za se si ezahala mutu h’a shwa. Ka ku ya ka buka ya History of Western Philosophy, Maegepita ne ba tahisize muhupulo wa kuli “mioyo ya bafu i shetumukelanga kwatas’a lifasi.” Hamulaho, mafilosofi ne ba hanile kuli mioyo ya bafu ha i shetumukeli mwa sibaka sa kwatasi se si lififi kono niti kikuli i kambamela kwa liluko le li pahami la kwa moya. Mufilosofi wa Mugerike, Socrates, kutwi n’a lumela kuli fa lifu mutu “u ya kwa sibaka se si sa bonahali . . . mi bupilo bwa hae bo bu siyezi u bu pila teñi m’o ni milimu.”

Bibele Iliñi?

Linzwi la Mulimu, Bibele, ha li buleli kuli batu ba na ni moyo o sa shwi. Mu ipalele taba ye kwa Genese 2:7. I li: “[Muñ’a] Bupilo Mulimu a bupa mutu ka liluli la lifasi, mi a bululela mwa lingo za hae moya wa ku pila, mi mutu a ba moyo o pila.” Yeo ki taba ye utwahala fo ku sweu. Mulimu ha n’a bupile mutu wa pili, Adama, N’a si ka beya ku yena nto ye ñwi ye sa bonahali. Kutokwa, kakuli Bibele i bulela kuli “mutu a ba moyo o pila.” Moyo n’o siyo mwahali ku mutu. Kono mutu ka sibili ne li yena moyo.

Ha n’a bupa lifasi ni batu, Jehova n’a si ka lela kuli batu ba shwe. Mulelo wa Mulimu ne  li kuli batu ba pile ku ya ku ile mwa Paradaisi fa lifasi-mubu. Adama n’a shwile ka libaka fela la kuli n’a si ka ipeya ku utwa mulao wa Mulimu. (Genese 2:8, 15-17; 3:1-6; Isaya 45:18) Kana mutu wa pili ha n’a shwile, n’a ile kwa liluko le liñwi la kwa moya? Kutokwa! Adama, yena moyo, na kutezi kwa liluli le li sa pili la n’a bupilwe ku lona.—Genese 3:17-19.

Kaufela luna lu hozize sibi ni lifu ku mushemi wa luna Adama. (Maroma 5:12) Lifu leo ki mafelelezo a ku pila, sina mo ne ku bezi ku Adama. (Samu 146:3, 4) Mane, mwa libuka za mwa Bibele ze 66 kaufela manzwi a “ku sa shwa” kamba “ku ya ku ile” ha itusiswi ha ku bulelwa za “moyo.” Ka ku fapahana, Mañolo a bonisa fo ku sweu kuli fa lifu bupilo bwa mutu bw’a felanga mbuu.—Muekelesia 9:5, 10.

Kana Lika Z’e Li Teñi Li Na ni Bumaswe bwa Ka Taho?

Ku cwañi ka za muhupulo wa kuli lika z’e li teñi, ku kopanyeleza ni lifasi, li maswe? Wo ne li ona mubonelo wa ba Manichaeism, ili tuto ya bulapeli ya mwa lilimo za ma 200 C.E. ye n’e simuluzwi mwa Peresia ki mutu ya n’a bizwa Mani. Buka ya The New Encyclopædia Britannica i li: “Manichaeism ne i simuluzwi kabakala masitapilu a’ tiswa ki ku ba mutu.” Mani n’a lumela kuli ku ba mutu ne li nto “ye sienyi, ye eshula, ili bumaswe bo butuna.” Hape n’a lumela kuli nzila fela ya ku zwa mwa “masitapilu” ao ki haiba moyo u siya mubili, ku siya lifasi, ni ku fumana bupilo bwa kwa moya mwa liluko la kwa moya.

Ka ku fapahana, Bibele i lu bulelela kuli Mulimu n’a boni kuli ‘z’a n’a ezize kaufela’ ha n’a bupile lifasi ni batu ne li “lukile hahulu.” (Genese 1:31) Ka nako yeo, ne ku si na mukwalelo mwahal’a Mulimu ni batu. Bo Adama ni Eva ne ba ikola silikani se situna ni Jehova, inge mutu ya petehile Jesu Kreste mwa n’a ikolezi silikani se situna fa lifasi ni Ndat’ahe wa kwa lihalimu.—Mateu 3:17.

Kambe bashemi ba luna ba pili, bo Adama ni Eva, ne ba si ka latelela nzila ya sibi, ne ba ka be ba bile ni silikani se sinde ni Jehova Mulimu ku ya ku ile mwa lifasi le li li paradaisi. Ne ba kalezi bupilo mwa Paradaisi kakuli Mañolo a lu bulelela kuli: “[Muñ’a] Bupilo  Mulimu a cala simu ya Edeni, kwa neku la Upa, mi a beya mwateñi mutu y’a n’a bupile.” (Genese 2:8) Ki mwa simu y’e li paradaisi yeo mwa n’a bupezwi Eva. Kambe bo Adama ni Eva ne ba si ka eza sibi, bona ni bana ba bona ba ba petehile ne ba ka be ba sebelize hamoho ka tabo ku fitela lifasi kaufela li ba paradaisi. (Genese 2:21; 3:23, 24) Lifasi le li li paradaisi ne li ka ba lihae la batu ku ya ku ile.

Kiñi Ba Bañwi Ha Ba Ya kwa Lihalimu?

Mu kana mwa buza kuli, ‘Kono esi Bibele i bulela ka za batu ba ba ya kwa lihalimu, nji?’ Ee. Adama ha sa ezize sibi, Jehova n’a lelile ku toma Mubuso kwa lihalimu ili w’o ku ona ba bañwi kwa bana ba Adama ne “ba ka busa lifasi” hamoho ni Jesu Kreste. (Sinulo 5:10; Maroma 8:17) Ne ba ka zusezwa kwa lihalimu, ba na ni bupilo bo bu sa koni ku shwa. Palo ya bona hamoho ki 144,000, mi ba pili ku bona ne li balutiwa ba Jesu ba ba sepahala ba mwa linako za baapositola.—Luka 12:32; 1 Makorinte 15:42-44; Sinulo 14:1-5.

Kono kwa makalelo Mulimu n’a si ka lela kuli batu ba ba sepahala ba siye lifasi ni ku ya kwa lihalimu. Mane, Jesu ha n’a li fa lifasi, n’a ize: “Ha ku na ya kambamezi kwa lihalimu, konji ya tulukile kwa lihalimu, yena Mwan’a mutu ya inzi mwa lihalimu.” (Joani 3:13) Ka “Mwan’a mutu,” yena Jesu Kreste, Mulimu n’a file tiululo ye konisa ba ba na ni tumelo mwa sitabelo sa Jesu ku ba ni bupilo bo bu sa feli. (Maroma 5:8) Kono likiti-kiti za batu ba ba cwalo ba ka pila kai ku ya ku ile?

Mulelo wa Mulimu wa kwa Makalelo U Ka Petiwa

Nihaike Mulimu n’a lelile ku nga batu ba bañwi kuli ba yo busa ni Jesu Kreste mwa Mubuso wa kwa lihalimu, seo ha si talusi kuli batu ba bande kaufela ba ka ya kwa lihalimu. Jehova n’a bupile lifasi kuli li be paradaisi mo ba ka pila batu. Ona cwale-cwale fa, Mulimu u ka taleleza mulelo wa kwa makalelo w’o.—Mateu 6:9, 10.

Mwa puso ya Jesu Kreste ni ba ba ka busa hamoho ni yena kwa lihalimu, kozo ni tabo li ka ata mwa lifasi. (Samu 37:9-11) Ba ba hupulwa ki Mulimu ba ka zusiwa kwa bafu mi ba ka ikola buikangulo bo bu petehile. (Likezo 24:15) Ka busepahali bwa bona ku Mulimu, batu ba ba ipeya ku utwa ba ka fiwa ze ne ba latehisize bashemi ba luna ba pili—ili bupilo bo bu sa feli mwa lifasi le li li paradaisi ka ku ba batu ba ba petehile.—Sinulo 21:3, 4.

Jehova Mulimu h’a palelwangi ku peta z’a lelile. Ka mupolofita wa hae Isaya, n’a zibahalize kuli: “Sina pula ni litwa ha li zwa kwa lihalimu, mi li sa kuteli kwateñi li si ka kolobisa lifasi, kuli li zwiseze mucali peu, ni muci buhobe, ki mo ku inezi ni kwa linzwi la ka, le li zwa mwa mulomo wa ka; ha li na ku kutela ku Na mukungulu, li si ka sebeza se si latwa ki Na, ni ku eza ze ni li lumezi.”—Isaya 55:10, 11.

Mwa buka ya mwa Bibele ya Isaya, lu boniswa mo bu ka bela bupilo mwa lifasi le li li paradaisi. Ha ku na ya ka ba mwa Paradaisi ya ka li, “Na kula.” (Isaya 33:24) Lifolofolo ha li na ku tisa kozi kwa batu. (Isaya 11:6-9) Batu ba ka yaha mandu a mande ni ku pila ku ona mi ba ka cala likota ni ku ca ku lamba. (Isaya 65:21-25) Hape, Mulimu u ka ‘miza lifu ku ya ku ile; Mulena Muñ’a Bupilo u ka takula mioko kwa lipata kamukana.’—Isaya 25:8.

Batu ba ba ipeya ku utwa ba tuha ba pila mwa miinelo ye minde hahulu yeo. Ba ka ‘lukululwa kwa butanga bwa ku bola, kuli ba fiwe tukuluho ya kanya ya bana ba Mulimu.’ (Maroma 8:21) I ka ba bunde hakalo ku pila ku ya ku ile mwa Paradaisi ye sepisizwe fa lifasi! (Luka 23:43) Mwa kona ku ba ku yona haiba mu sebelisa zibo ye nepahezi ye mwa Mañolo ni ku ba ni tumelo ku Jehova Mulimu ni Jesu Kreste. Mi mwa kona ku kolwa kuli ku lumela kuli Paradaisi i ka ba teñi fa lifasi ki nto ye utwahala.

[Siswaniso se si fa likepe 5]

Bo Adama ni Eva ne ba bupilwe kuli ba pile ku ya ku ile mwa Paradaisi fa lifasi

 [Maswaniso a fa likepe 7]

Mwa Paradaisi fa lifasi . . .

ba ka yaha mandu

ba ka cala likota za veine

ba ka fuyolwa ki Jehova

[Manzwi a bañi ba siswaniso fa likepe 4]

U.S. Fish & Wildlife Service, Washington, D. C./NASA