‘Jehova Ibe Yena Ye Mu Tabela’
‘Jehova Ibe Yena Ye Mu Tabela’
“[Muñ’a] Bupilo ibe Yena y’o tabela; mi u ka ku fa s’e shukelwa pilu ya hao.” —SAMU 37:4.
1, 2. Ki mañi Simbule sa tabo sakata, mi Mulena Davida n’a bulezi cwañi ka za taba yeo?
“TABO ki ya ba ba ikutwa ku ba ni butokwi bwa kwa moya, . . . tabo ki ya ba ba ishuwa, . . . tabo ki ya ba ba batiseza batu kozo.” Jesu n’a kalile ngambolo ya hae ye tumile ya fa lilundu ka ku bulela lika ze fumanisa tabo zeo hamoho ni ze ñwi ze silezi, ku likana ni mwa n’a ñolezi Mateu muñoli wa litaba za Evangeli. (Mateu 5:3-11, NW) Manzwi a Jesu a lu kolwisa kuli lwa kona ku ba ni tabo.
2 Samu ye ne ñozwi ki Mulena Davida wa kwaikale i bulela za Simbule sa tabo sakata, Jehova. Davida n’a ize: “[Muñ’a] Bupilo ibe Yena y’o tabela; mi u ka ku fa s’e shukelwa pilu ya hao.” (Samu 37:4) Kono kiñi se si tahisa kuli ku ziba Jehova ni mikwa ya hae ye miñata ku ‘tabise’? Mu kona cwañi ku sepa ku ‘fiwa s’e shukelwa pilu ya mina’ ka ku nyakisisa za ezize kale Jehova ni z’a ka eza kwapili kuli a pete mulelo wa hae? Kuli lu fumane likalabo, ha lu nyakisiseñi ka butungi liñolo la Samu 37, litimana 1 ku isa 11.
‘Mu Si Ke Mwa Shwa Muna’
3, 4. Sina ka mo ku ñolezwi kwa Samu 37:1, ki kelezo mañi ya n’a file Davida, mi ki kabakalañi ha ku li ko ku swanela ku i utwa kacenu?
3 Lu pila mwa “linako ze tata,” mi bumaswe bu atile. Lu iponezi manzwi a muapositola Paulusi ha talelezwa a kuli: “Batu ba lunya, ba ba puma, ba ka zwelapili mwa bumaswe, inze ba puma batu, mi ba pumiwa ni bona.” (2 Timotea 3:1, 13) Ku bunolo hahulu ku filikanywa ki lika ze bonahala ku konda za ba ba maswe! Lika zeo kaufela za kona ku lu kelusa, ku lu paleliswa ku bona hande kwa moya. Mu lemuhe m’o manzwi a makalelo a Samu 37 a lu lemuseza ka za kozi yeo ye kona ku lu tela. A li: “U si ke wa filikana kabakala ba ba maswe, u si ke wa shwela muna ba ba sa yi ka mulao.”
4 Ka zazi ni zazi babihi ba makande ba lu bihela litaba ze ñata ze maswe. Ba ba eza lipisinisi za busholi ha ba fiwi koto. Likebenga li nyandisa batu ba ba si na ya ba tusa. Babulai ha ba swaliwi kamba ku fiwa koto. Mitala yeo kaufela ya ku sa ya ka mulao ya kona ku lu halifisa ni ku lu filikanya mwa munahano. Ku kondisa k’o baezalibi ba kana ba bonahala kuli ba kondisa mane kwa kona ku lu shwisa muna. Kono kana ku halifa ku ka cinca lika? Kana ku shwela muna lika ze bonahala bunde ze ba ikola ba ba maswe kwa kona ku cinca katulo ye
ka taha ku bona? Kutokwa ni hanyinyani! Mi mane ha lu na libaka ni le likana la ku ‘filikana.’ Ki kabakalañi?5. Ki kabakalañi ba ba maswe ha ba swanisezwa kwa bucwañi?
5 Walisamu u alaba kuli: “Kakuli fakaufinyana ba ka pumiwa sina bucwañi, mi ba ka oma, mo bu omela bucwañi bo butala.” (Samu 37:2) Bucwañi bo butala bu kana bwa bonahala hande, kono matali a bona a letuka kapili ni ku shwa. Ku cwalo ni ku ba ba maswe. Lika ze ba bonahala ku ikola haki ze inelela. Ha ba shwa, lika ze ne ba fumani ka ku sa luka ha li na ku ba tusa ni kamuta. Ba ka fumana mupuzo o lukile o ba swanela. Paulusi n’a ñozi kuli: “Mupuzo wa sibi ki lifu.” (Maroma 6:23) Baezalibi ni ba ba si ka luka kaufela ba ka fiwa “mupuzo” wa bona kwa mafelelezo. Ba pila bupilo bwa mbango luli!—Samu 37:35, 36; 49:16, 17.
6. Ki tuto mañi ye lu kona ku ituta kwa Samu 37:1, 2?
6 Kacwalo, kana lwa swanela ku filikanywa ki lika za swalelele za ba ba maswe? Tuto ye lu ituta kwa litimana za pili ze peli za Samu 37 ki ye: Ku onyoka kwa bona ku si ke kwa mi yaulula mwa nzila ye mu ketile ya ku sebeleza Jehova. Kono mu ise pilu ya mina kwa mipuzo ni lika za kwa moya.—Liproverbia 23:17.
‘Mu Sepe Jehova mi Mu Eze Se Si Lukile’
7. Ki kabakalañi ha lu swanela ku sepa Jehova?
7 Walisamu u lu susueza kuli: “U sepe [Muñ’a] Bupilo, mi u eze se si lukile.” (Samu 37:3a) Ha lu bilaezwa ki lika ze ñwi kamba mane ku kakanya ze ñwi cwalo, lu swanela ku beya sepo ya luna ku Jehova. Ki Yena ya lu fa silelezo luli ya kwa moya. Mushe n’a ñozi kuli: “Ya yahile mwa mukunda wa Muambakani-ya-Pahami, u pila mwa muluti wa Ya-Mata-Kaufela.” (Samu 91:1) Ha lu filikanywa ki bumaswe bo bu ekezeha mwa muinelo wo, lu tokwa ku itinga hahulu ku Jehova. Ha lu kweta mwa ngongo, lwa tabelanga mulikani ha lu tusa. Ka ku swana, ha lu ikataza ku zamaya ka busepahali, lu tokwa ku tusiwa ki Jehova.—Isaya 50:10.
8. Musebezi wa Sikreste wa ku kutaza u kona ku lu tusa cwañi ku sa filikanywa ki ku onyoka kwa ba ba maswe?
8 Nto ye ñwi ye ka lu tusa kuli lu si ke lwa filikanywa ki ku onyoka kwa ba ba maswe ki ku pateha ku bata ni ku tusa batu ba ba swana sina lingu kuli ba fite fa ku ba ni zibo ya niti ya mulelo wa Jehova. Bumaswe ha bu nze bu ekezeha, lu tokwa ku pateha hahulu mwa ku tusa ba bañwi. Muapositola Paulusi n’a bulezi kuli: “Mu si ke mwa libala ku eza ba bañwi hande, ni ku fana; kakuli Mulimu u tabela matabelo a cwalo.” Nto ‘ye nde’ hahulu ye lu kona ku eza ki ku bulelela ba bañwi taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu. Ku kutaza kwa luna fa nyangela kaniti ki “sitabelo sa milumbeko.”—Maheberu 13:15, 16; Magalata 6:10.
9. Mu taluse za n’a talusa Davida ha n’a ize “yaha mwa naha.”
9 Davida u zwelapili kuli: “Yaha mwa naha, mi u tundamene ku ba ya sepahala.” (Samu 37:3b) Mwa miteñi ya Davida “Naha” yeo ne li Naha ya Sepiso, yeo Jehova n’a file Isilaele. Mwa puso ya Salumoni naha yeo ne i kalela kwa Dani kwa mutulo ku y’o fita kwa Beeresheba kwa mboela. Yeo ne li yona naha mwa n’a pila Isilaele. (1 Malena 4:25) Kacenu ibe kuli lu pila kai kamba kai, lu libelezi nako yeo lifasi kaufela li ka ba paradaisi mwa lifasi le linca la ku luka. Ka nako ya cwale, lu pila mwa buiketo bwa kwa moya.—Isaya 65:13, 14.
10. Ku ka ezahalañi ha lu ‘tundamena ku ba ya sepahala’?
10 Ku ka ezahalañi ha lu ka ‘tundamena ku ba ya sepahala’? Lishitanguti le li ñozwi ka ketelelo ya moya wa Mulimu li lu hupuza kuli: “Mutu ya sepahala u ka fiwa limbuyoti ze ñata.” (Liproverbia 28:20) Ha lu ka sepahala ni ku tundamena ku kutaza taba ye nde kai ni kai, ku mañi ni mañi, lu ka fumana mipuzo ye zwa ku Jehova. Ka mutala, Bo Frank ni bo musal’a bona bo Rose, ne ba ezize bupaina lilimo ze 40 kwamulaho k’o mwa tolopo ye kwa mutulo wa Scotland. Ku sona sibaka seo batu ba sikai be ne ba kile ba tabela niti ne ba yembulukile. Bosinyalana bao ne ba si ka kutela mwamulaho kono ba kalisa musebezi wa ku kutaza ni ku tahisa balutiwa. Kacenu le, mwa tolopo yeo ku na ni puteho ye tiile. Bosinyalana bao ne ba fuyauzwi ki Jehova bakeñisa busepahali bwa bona. Frank u bulela ka buikokobezo kuli: “Mbuyoti ye tuna hahulu kikuli lu sa li mwa niti mi Jehova u sa kona ku itusisa luna.” Ki niti, ha lu ‘tundamena ku ba ya sepahala,’ lu ka fumana limbuyoti ze ñata.
‘Jehova Ibe Yena Ye Mu Tabela’
11, 12. (a) Lu kona ku fita cwañi fa ku “tabela” Jehova? (b) Ki sikonkwani sifi se mu kona ku itomela ka za tuto ya ka butu, mi ku kona ku zwañi mwateñi?
11 Kuli lu tiise silikani sa luna ni Jehova ni kuli lu zwelepili ku mu sepa, lu swanela ku ‘mu tabela.’ (Samu 37:4a) Lu fita cwañi fa ku eza cwalo? Ka ku sa pateha hahulu ku eza za luna, kono ka ku isa pilu ya luna ku Jehova, ku be t’ata ku mane. Nzila ye ñwi ye lu kona ku isa ka yona pilu ku Jehova ki ka ku fumana nako ya ku bala Linzwi la hae. (Samu 1:1, 2) Kana ha mu balanga Bibele mwa tabelanga? Mu ka tabela haiba mu bala ka mulelo wa ku ituta ze ñata ka za Jehova. Neikaba hande ha ne mu ka kutumana ha mu feza ku bala kalulo ye ñwi ni ku ipuza kuli, ‘Litaba ze ni balile ze li ni lutañi ka za Jehova?’ Mu ka tuseha hahulu ha mu ka ba ni buka kamba pampili fa ku ñola ha mu nze mu bala. Nako kaufela ye mu lilimala kuli mu nahanisise ze mu balile, mu ñole pulelo ye mi hupuza za ka kañwi ka tulemeno to tunde twa Mulimu. Mwa Samu ye ñwi, Davida n’a opezi kuli: “Manzwi a mwa mulomo wa ka, ni minahano ya mwa pilu ya ka, ibe zona z’o ka [tabela Jehova, NW], Wena Licwe la ka, ni Muliululi wa ka.” (Samu 19:14) Ku isa pilu hahulu cwalo kwa Linzwi la Mulimu kwa ‘tabisa’ Jehova mi ni luna kwa lu tabisa.
12 Lu kona ku fumana cwañi tabo ha lu ituta ni ha lu nahanisisa ze lu balile? Lwa kona ku itomela sikonkwani sa ku ituta ze ñata hahulu ka za Jehova ni linzila za hae. Lihatiso ze cwale ka Mutu Yo Mutuna ka ku Fitisisa ya Kile a Pila fa Lifasi-Mubu ni Mu Sutelele ku Jehova * li lu fa litaba ze ñata ze lu kona ku nahanisisa ka buitebuho. Mi Davida u sepisa ba ba sepahala kuli Jehova ‘u ka ba fa s’e shukelwa pilu ya bona.’ (Samu 37:4b) Sepo ye cwalo mwendi ki yona ye n’e susuelize muapositola Joani ku ñola manzwi a’ li: “Sepo ye tuna ye lu na ni yona ku Yena kikuli ha lu kupa nto ka ku lata kwa hae, wa lu utwa. Mi ha lu ziba kuli wa lu utwa niha lu tahisa kupo ifi kamba ifi, lwa ziba kuli lu amuhezi se lu kupile ku Yena.”—1 Joani 5:14, 15.
13. Mwa lilimo za cwanoñu fa, ku bonahalile yanduluko mañi mwa musebezi wa ku kutaza mwa linaha ze ñata?
13 Ka ku ba basepahali, se lu tabela hahulu ki ku bona bubusi bwa Jehova ha bu boniswa ku luka. (Liproverbia 27:11) Kana ha lu tabangi hahulu ha lu utwa za ku konda kwa musebezi wa ku kutaza o petiwa ki mizwale ba luna mwa linaha ze ne busiwa ki bahateleli kwamulaho? Lu nyolelwa hahulu ku bona tukuluho ye lu ka fiwa mafelelezo a muinelo wo a si ka fita kale. Buñata bwa batanga ba Jehova ba ba pila mwa linaha mo ku na ni tukuluho ya ku lapela ba tukufalezwi ku kutaza kwa bana ba sikolo, babalehi, ni ba bañwi ba ba til’o ina nakonyana mwa linaha zeo mi ba ikola tukuluho yeo. Sepo ya luna ki ya kuli batu bao ha ba ka kutela habo bona ba yo zwelapili ku benyisa liseli la niti nihaiba mwa lififi le ne li sa bonahali kuli la kona ku punyiwa.—Mateu 5:14-16.
‘Mu Beye Nzila Ya Mina ku Jehova’
14. Ki lifi ze bonisa kuli lwa kona ku itinga ku Jehova?
14 Kwa imulula luli ku ziba kuli lika ze bilaeza ni ze ñwi ze bonahala inge mitiyo ye buima z’a kona ku feliswa! Ka mukwa ufi? Davida n’a ize: “U beye nzila ya hao ku [Muñ’a] Bupilo. U mu sepe, mi ku ka sebeza Yena.” (Samu 37:5) Mwa liputeho za luna lu iponela lika ze ñata ze bonisa kuli Jehova ki masabelo a luna. (Samu 55:22) Ba ba mwa bukombwa bwa ka nako kaufela, ibe mapaina, baokameli ba maeto, balumiwa, kamba baitateli ba ba sebeleza fa Betele, ba kona ku paka hande kuli Jehova wa ba babalela. Mu ikambote fela ni ba bañwi ku bona be mu ziba ni ku ba buza kuli Jehova u ba tusize cwañi. Ku si na ku kakanya mu ka ikutwela ze ñata ze bonisa kuli nihaiba mwa linako ze t’ata, Jehova w’a tusanga. U fanga ze tokwahala kamita.—Samu 37:25; Mateu 6:25-34.
15. Ku luka kwa batu ba Mulimu ku benya cwañi?
15 Ha lu beya sepo ya luna ku Jehova ka ku tala, manzwi a tatama a walisamu a kona ku talelezwa ku luna. N’a ize: “A bonahalise niti ya hao, sina liseli, ni ku atulelwa kwa hao sina lizazi fa musihali o mutuna.” (Samu 37:6) Luna Lipaki za Jehova hañata lu sinyiwanga libizo. Kono Jehova u apula meto a batu ba lipilu ze nde ku ba tusa ku lemuha kuli ze lu kutaleza ki lilato la luna ku Jehova ni kwa batu ba bañwi. Ka nako ye swana, muzamao wa luna o munde ni k’o bulelwa maswe, ha u konwi ku patiwa. Jehova wa lu tusa mwa twaniso kamba nyandiso ya mufuta ufi kamba ufi. Kacwalo, ku luka kwa batu ba Mulimu kwa benya sina lizazi fa musihali o mutuna.—1 Pitrosi 2:12.
‘Mu Talimele, Mu Libelele ka Pilu ye Tiile’
16, 17. Ku likana ni Samu 37:7, nako ye ki ya ku ezañi, mi ki kabakalañi?
16 Manzwi a tatama a walisamu a li: “U talimele ku [Muñ’a] Bupilo, u mu libelele ka pilu ye tiile; u si ke wa filikana kabakala yo muñwi h’a kondisa nzila ya hae, kabakala mutu ya kondisa z’a lela ka lunya.” (Samu 37:7) Davida f’o u koñomeka taba ya kuli lu swanela ku libelela ka pilu-telele kuli Jehova a nge muhato. Nihaike kuli mafelelezo a lifasi le la kale ha si ka fita kale, ha lu lukeli ku bilaela. Kana ha lu si ka lemuha kuli sishemo sa Jehova ni pilu telele ya hae ki ze tuna hahulu ku fita mo ne lu nahanezi sapili? Kana ni luna lu ka bonisa kuli lwa libelela ka pilu telele ka ku pateha ku kutaza taba ye nde pili mafelelezo a si ka fita kale? (Mareka 13:10) Ye ki nako ya ku ambuka ku mata-mata ku eza lika ze kona ku felisa tabo ni buiketo bwa luna bwa kwa moya. Ye ki nako ya ku hana ka ku tiya likukuezo ze sinya za lifasi la Satani. Mi ye ki nako ya ku zwelapili ku ba ni muzamao o kenile ni ku sa sinya-sinya silikani sa luna ni Jehova. Ha lu zweleñipili ku kayutula mihupulo ye maswe mwa lipilu za luna ni ku ambuka likezo za buhule kamba mane za kalombe.—Makolose 3:5.
17 Davida u eleza kuli: “Lisela ku fela pilu, u tuhele ku halifa. U si ke wa filikana, ki ku isa fela kwa sibi. Kakuli ba ba maswe ba ka yundiswa; kono ba ba sepile [Muñ’a] Bupilo ki bona ba ba ka luwa naha.” (Samu 37:8, 9) Ki niti, lwa kona ku libelela ka sepo nako yeo—ye se li bukaufi hahulu cwale—muta Jehova a ka zwisa bumaswe kaufela mwa lifasi ni ba ba bu tisa.
“Ku Sa Na ni Nakonyana ye Nyinyani”
18, 19. Ki ifi susuezo ye mu fumani kwa Samu 37:10?
18 “Ku sa na ni nakonyana ye nyinyani, mi ya maswe h’a sa na ku ba teñi; e, u ka bata sibaka sa hae, kono si se si ka ba siyo.” (Samu 37:10) Manzwi ao a lu susueza hahulu ha lu nze lu atumela mafelelezo a muinelo wo ni ku fela kwa tukuluho ye maswe ya ku itukulula ku Jehova! Milonga ni lipuso lifi kamba lifi ze tomilwe ki batu li palezwi ku palelelwa. Mi cwale lu fakaufi ni ku bona puso ya Mulimu, ona Mubuso wa Jehova o mwa mazoho a Jesu Kreste, ha u kalisa sinca ku busa. U ka okamela lika kaufela fa lifasi ni ku zwisa batu kaufela ba ba hanyeza Mubuso wa Mulimu.—Daniele 2:44.
19 Mwa lifasi le linca le li ka busiwa ki Mubuso wa Mulimu, mu bate mu mane, ha mu na ku fumana “ya maswe.” Mane, mutu kaufela ya ka kwenuhela Jehova u ka zwisiwa kapili-pili. Ha ku na mutu ya lwanisa bubusi bwa Hae kamba ya hana ku latelela puso ya Hae ya ka ba teñi. Batu be mu ka yaha ni bona kaufela ikaba batu ba ba na ni takazo ya ku tabisa Jehova. B’o ikaba buiketo luli—ha ku na ku ba ni likulukulu, kamba lisipi za ku kiya ka zona, mi ha ku na ni se si kana se si ka feza sepo ni tabo tuna yeo!—Isaya 65:20; Mika 4:4; 2 Pitrosi 3:13.
20, 21. (a) Ki bafi “ba ba ishuwa” ba ba ñozwi kwa Samu 37:11, mi ba fumana kai “kozo ye tuna”? (b) Ki limbuyoti lifi ze lu ka fumana haiba lu likanyisa Davida yo Mutuna?
20 Kihona, “ba ba ishuwa ba ka luwa naha.” (Samu 37:11a) Kono “ba ba ishuwa” bao ki bomañi? Linzwi le li tolokilwe kuli ku “ishuwa” li zwa fa linzwi le li talusa “ku nyandisa, ku kokobeza, ku tompolola.” Ki niti, “ba ba ishuwa” ki batu ba ba libelela ka buikokobezo ku Jehova kuli a felise lika ze maswe kaufela ze ezizwe ku bona. Kaniti “ba ka ikola kozo ye tuna.” (Samu 37:11b) Nihaiba kacenu lu ikola kozo ye tuna mwa paradaisi ya kwa moya ye mwa puteho ya Bakreste ba niti.
21 Nihaike ha lu si ka imululwa kale kwa manyando, lwa tusana ni ku omba-omba ba ba lobehile lipilu. Kacwalo, batu ba Jehova ba na ni buiketo luli mwa lipilu za bona. Mizwale ba ba ketilwe ku ba balisana ba lu sebeleza ka lilato kwa moya, mi fokuñwi nihaiba kwa mubili, mi ba lu tusa ku itiisa ha lu nyandisezwa ku luka. (1 Matesalonika 2:7, 11; 1 Pitrosi 5:2, 3) Kozo yeo ki mpo ye tuna luli! Hape lu na ni sepo ya bupilo bo bu sa feli mwa Paradaisi ya kozo ye fakaufi. Kacwalo, haike lu likanyise Davida yo Mutuna, Jesu Kreste, y’o tukufalelo ya hae ku Jehova ne i mu susumelize ku mu sebeleza ku isa kwa mafelelezo. (1 Pitrosi 2:21) Ka ku eza cwalo, lu ka zwelapili ku ba ba ba tabile, lu nze lu lumbeka ye lu tabela, yena Mulimu wa luna, Jehova.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 12 Li hatisizwe ki Lipaki za Jehova.
Kana Mwa Kona ku Alaba?
• Ki lifi lituto ze mu itutile mwa Samu 37:1, 2?
• Mu kona ku fita cwañi fa ku ‘tabela Jehova’?
• Ki lifi lika ze bonisa kuli lwa kona ku itinga ku Jehova?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 9]
Bakreste ‘ha ba shweli muna ba ba eza ze maswe’
[Siswaniso se si fa likepe 10]
‘Mu sepe Jehova mi mu eze se si lukile’
[Siswaniso se si fa likepe 11]
Mu tabele Jehova ka ku ituta ka mo mu konela kaufela ka za hae
[Siswaniso se si fa likepe 12]
“Ba ba ishuwa ba ka luwa naha”