‘Ku Bubana kwa Hao ku Fita Malundu’
Ku Kateleha kwa Pupo ya Jehova
‘Ku Bubana kwa Hao ku Fita Malundu’
KU BONA lizazi ha li pazula mutu a li fa njongonjongo ya Lilundu la Fuji ki nto ye tabisa hahulu. Lizazi la mubala o swana inge mulilo li tumuka kwa mapazulelo, li monyeha litwa le lisweu ni macwe a bupuzwa. Masa h’a nz’a patalala, muluti o munsu wa lilundu leo u yambalakana kapili fa tulundu ni misindi ku eza likilomita.
Ka ku swana ni Lilundu la Fuji—leo kwamulaho ne li ñolwanga ka litaku ze talusa “ku si na le li likana ni lona”—malundu a’ bubana a zwelapili ku lu komokisanga hahulu. Mane lu kana lwa kokobezwa ki butuna fela bwa ona! Ku bubana kwa malundu ku fitile fa kuli batu ba bañata ba lumele kuli linjongonjongo ze telele ka ku fitisisa, zeo kamita li kwahezwi ki mbundu ni malu, ne li banga maino a milimu.
Mulimu fela ya lumbekwa luli ka linjongonjongo za malundu ki Mubupi wa ona yo mutuna, Jehova. Ki yena fela “ya bupile malundu.” (Amosi 4:13) Ibat’o ba sibaka sa lifasi se si eza 25 pesenti ki sa malundu, mi Mulimu ha n’a bupile lifasi la luna, n’a beile teñi m’ata ao hamulaho n’a tahisize linjongonjongo za malundu ze buheha ni mizambalala ya malundu. (Samu 95:4) Ka mutala, ku lumelwa kuli mizambalala ya malundu a Himalaya ni ya Andes ne i pangilwe ki ku nyungana ko kutuna mwahali luli a lifasi ni ku shenya kwa likalulo ze ñwi za lundandala lwa lifasi.
Luna batu ha lu zibi hande mwa n’a pangehezi malundu ni libaka ha n’a pangehile. Kaniti, ha lu koni ku alaba lipuzo ze n’e buzizwe Jobo ya lukile z’e li: “N’o li kakai [na Jehova] ha ne ni toma mitomo ya lifasi? . . . Fo ku tiiselizwe mitomo ya lona, ki fañi?”—Jobo 38:4-6.
Kono lwa ziba kuli bupilo bwa luna bu itingile fa malundu. Malundu s’a bizizwe maweluwelu a mezi, bakeñisa kuli linuka kaufela ze tuna li simuluha fa malundu mi licika la palo ya batu fa lifasi ba itingile fa malundu kuli ba fumane mezi. (Samu 104:13) Ka ku ya ka magazini ye bizwa New Scientist, “ze silezi kwa limela ze 20 ze zwile mubano za lico li simuluha mwa malundu.” Mwa muinelo wa pupo o’ itikanelezi hande mwa lifasi le linca l’a sepisize Mulimu, “buloto bu ka ba bo buñata mwa naha, mane ni fahalimu a malundu.”—Samu 72:16; 2 Pitrosi 3:13.
Ba bañata ha ba utwa za malundu, ba hupula malundu a kwa Yurope a bizwa Alps. Malundu ao, ku kopanyeleza ni Lilundu la Civetta le li bonisizwe fa, li fa bupaki bo bunde ku Mubupi wa ona. (Samu 98:8) A lumbeka Jehova, yena “ya tiisa malundu ka mata a hae.”—Samu 65:6. *
Kaniti ku kutekeha kwa malundu a Alps kwa sabisa. A na ni linjongonjongo ni mizambalala ye kangezi, linjetumuko za ona li kwahezwi ki litwa, mi a na ni misindi ni masa, ni libaka mo ku melile bucwañi. Mulena Davida n’a ize Jehova ki yena “ya melisa bucwañi fa malundu.”—Samu 147:8.
Mizambalala ya tulundu—inge tulundu t’o to tu mwa Guilin, China—i kana ya bonahala ku ba ye sa makalisi hahulu Samu 104:10.
inge malundu a Alps, kono ki ye cisa pasa. Linjongonjongo za macwe a masweu ze zelile kwa munanga wa Nuka ya Li, li tabisanga bapoti ka bunde bwa zona. Ku bona mezi a masweu h’a buba mwa tulundu to tu na ni mbundu t’o ku kana kwa hupulisa mutu manzwi a walisamu a’ li: “[Jehova] u shelaula maweluwelu mwa misindi, mezi a ona a ibubela mwa lipakana za malundu.”—Kwa lukela ha lu tabisizwe ki malundu kakuli lu lemuha kuli ki a mañwi a lika ze kateleha zeo Mubupi a file ka lilato batu kuli ba be ni buiketo ni nyakalalo. Kono nih’a bonahala ku kakamalisa cwalo, malundu h’a likani ni Jehova kwa ku bubana. Kaniti ‘ku bubana kwa hae ku fita malundu.’—Samu 76:4.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 8 Mu bone 2004 Calendar of Jehovah’s Witnesses, March/April.
[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 9]
Palo ye fita fa 10 pesenti ya batu ba ba mwa lifasi ba pila mwa libaka za malundu. Kono w’o haki mukwalelo o sa konwi ku tulwa ki ba ba sweli ku shaela taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu. Bakreste ba ba li likombwa bao ba patehile hahulu mwa libaka ze ñata ze lumbile. Mi “ki a mande cwañi fa malundu, mautu a ya tisa litaba ze nde, ya shaela kozo; ya tisa litaba ze nde, ya shaela za ku pilisa!”—Isaya 52:7.
Walisamu n’a opezi kuli: “Mwa malundu a matelele ki mo ku pila lipuli za mwa naheñi.” (Samu 104:18) Lipuli za mwa naheñi, ze cwale ka lipuli za manaka a buheha za mwa sibaka sa Nubia ze bizwa ibex, ki ze ñwi za lipuli ze na ni litaku ze swanela hahulu fa malundu. Za kona ku zamaya fo kusisani hahulu kwa mañope a malundu ko ku bonahala kuli ha ku fitehi. Ibex i lukiselizwe ku pila mwa libaka ze sa fitehi. Kwa neku le liñwi, seo ki kabakala mo li bupehezwi litaku za yona. Lipakana za litaku za yona li kona ku atumuluha ni ku kona ku swala bukiti bwa puli, ni ku i konisa ku tomela hande ha i yemi kamba ha i zamaya kwa mañope fo kusisani. Kaniti, ibex i bupehile ka nzila ye makaza!
[Siswaniso se si fa likepe 9]
Lilundu la Fuji, Honshu, Japan