Muta Tato ya Mulimu I Ezwa fa Lifasi
Muta Tato ya Mulimu I Ezwa fa Lifasi
JESU ha n’a lutile balutiwa ba hae ku lapela kuli, “Se si latwa ki Wena si ezwe mwa lifasi, mo si ezezwa kwa lihalimu,” n’a bulela cwalo kakuli n’a se a pilile kwa lihalimu ni Ndat’ahe. (Mateu 6:10; Joani 1:18; 3:13; 8:42) A si ka taha kale fa lifasi, Jesu n’a iponezi nako yeo lika kaufela ze n’e ezahala kwa lihalimu ni fa lifasi ne li lumelelana ni tato ya Mulimu. Zeo ne li linako ze tabisa za ku peta lika ili za munyaka.—Liproverbia 8:27-31.
Za n’a bupile Mulimu pili ne li libupiwa za moya, ili “mangeloi a hae, [a] tiile ka mata, [a’] eza litaelo za hae.” Ka nako yeo ni ya cwale, a bile “batanga ba hae ba ba eza se si latwa ki Yena.” (Samu 103:20, 21) Kana lingeloi ni lingeloi ne li na ni tato ya lona? Ee, mi kwa simuluho ya lifasi, “bana ba Mulimu [bao] ne ba luluweziswa ki tabo.” (Jobo 38:7) Ku luluweza kwa ona ne ku bonisa kuli ona ka sibili n’a nyakalalisizwe ki za n’a latile Mulimu kuli li ezahale, mi ne a swalisanisize tato ya ona ku ya hae.
Mulimu ha s’a tomile lifasi, a li bakanyeza batu ku t’o pila fateñi mi kwa mafelelezo a bupa bo munna ni musali ba pili. (Genese, kauhanyo 1) Kana ni f’o miluluwezo n’e swanela? Taba ye tahile ka moya o kenile i li: “Mulimu a bona kaufela z’a ezize kuli li lukile hahulu,” ee, li petehile, li si na koli.—Genese 1:31.
Ne li ifi tato ya Mulimu kwa bashemi ba luna ba pili ni bana ba bona? Ka ku ya ka Genese 1:28, ni yona ne i li ye nde hahulu. I li: “Mulimu a ba fuyaula, mi Mulimu a ba bulelela, a li: Mu tahise lusika, mu ate, mu tale mwa lifasi, mu buse fahalimw’a lona, mi mu buse litapi za mwa liwate, ni ze fufa mwa mbyumbyulu kaufela, ni ze pila kaufela, ni ze zamaya ka mba fafasi.” Kuli ba pete musebezi o makaza w’o, bashemi ba luna ba pili, hamoho ni bana ba bona, ne ba ka tokwa ku zwelapili ku pila ku ya ku ile. Ne ku si na ze n’e akaleza ziyezi, sobozi, masitapilu, kamba lifu.
Yeo ne li yona nako fo ne i sweli ku ezezwa tato ya Mulimu kwa lihalimu ni fa lifasi. Be ne ba ezize tato ya hae ne ba ka nyakalaliswa hahulu ki ku eza cwalo. Bumaswe ne bu kalile cwañi?
Ka ku sa libelela, tato ya Mulimu ya hanyezwa. Haki kuli kanyezo yeo ne i sa konahali ku tatululwa. Niteñi, ne i labuzi nako ye telele ya masitapilu a n’a ka tisa ku lyangana kwa batu ka za tato ya Mulimu. Kaufela luna lu ipumani mwa masitapilu ao. Kanyezo yeo ne li ifi?
Tato ya Mulimu Mwahal’a Nako ya Buipanguli
Yo muñwi wa “bana ba Mulimu” ba moya n’a boni kuli kw’a konahala ku sinanisa tato ya Mulimu kwa batu, ka mulelo wa ku ipumanela se siñwi fateñi. Sibupiwa sa moya seo ha si nze si nahanisisa cwalo, sa bona kuli kw’a konahala luli mi kw’a lakazeha hakakañi. (Jakobo 1:14, 15) Mwendi n’a alakanyize kuli ha n’a ka kukueza fela bo munna ni musali ba pili kuli ba mu utwe ku fita ku utwa Mulimu, f’o Mulimu n’a ka tameha ku lumelela puso ye n’e ka kangisana ni ya Hae. Mwendi n’a nahanile kuli Mulimu n’a si ke a ba silaha, kakuli seo ne si ka ba ku mbwanjingela mulelo wa Mulimu. Mwendi a li Jehova Mulimu n’a ka tokwa ku cinca mulelo wa hae, ili ku lumelela situlo sa mwana wa moya y’o ili y’o batu b’a bupile Mulimu ne ba ka ipeya ku mu utwa cwale. Ka swanelo, muipanguli y’o hasamulaho a bizwa Satani, ili ku talusa “Muhanyezi.”—Jobo 1:6.
Ka ku eza za n’a lakaza, Satani a atumela musali. A mu susumeza ku keshebisa tato ya Mulimu ni ku ba ni tukuluho ya ku iketela mwa ku pilela, a li: “Ku shwa, ha mu na ku shwa. . . . Mu ka ba sina milimu, mu zibe bunde ni bumaswe.” (Genese 3:1-5) Musali h’a utwile cwalo a nahana kuli n’a ka ipumanela tukuluho, mi a lumela zeo ka ku hupula kuli neikaba mupilelo o munde. Hasamulaho, a susueza munn’a hae ku eza nto ye swana.—Genese 3:6.
Yeo ne si yona tato ya Mulimu ku bo munna ni musali bao. Ne li tato ya bona. Mi ne i ka labula maziyezi. Mulimu n’a se a ba bulelezi kuli mukwa w’o n’o ka ba isa kwa lifu. (Genese 3:3) Ne ba si ka bupwa ba na ni buikoneli bwa ku pila ku si na ketelelo ya Mulimu. (Jeremia 10:23) Fahalimu a seo, ne ba ka ba ba ba si ka petahala, mi ku sa petahala ni lifu cwale ne li ka yambukela bana ba bona. (Maroma 5:12) Satani n’a si ke a kona ku tatulula bumai b’o.
Kana likezahalo zeo ne li cincelelize zeo Mulimu n’a lelezi, kamba ku lata ku ezeza, batu ni lifasi? Batili. (Isaya 55:9-11) Kono ne li zusize lipuzo ze n’e tokwa ku alabiwa: Kana batu b’a kona ku ba ‘sina milimu, ili ku ziba bunde ni bumaswe,’ ka mwa n’a kabangiselize Satani? F’o kikuli, ha ne lu ka fiwa nako ye likani, kana lwa kona ku izibela lu nosi se sinde ni se si maswe, se si tusa ni se si sinya, mwa miinelo kaufela ya bupilo? Kana Mulimu w’a lukela ku utwiwa ka ku tala, kuli mubusezo wa hae ki ona o munde ka ku fitisisa? Kana tato ya hae ya lukela ku latelelwa ka ku tala? Ne mu ka alaba cwañi?
Ne ku na ni nzila i liñwi fela ya ku tatulula ka yona litaba zeo fapil’a libupiwa kaufela ze nahana, mi nzila yeo ki ku fa baipanguli bao sibaka sa ku lika ku eza mo ba latela. Ku ba bulaya fela ne ku si ke kwa alaba lipuzo ze n’e zusizwe zeo. Ku tuhelela bana ba batu ku ipilela ka nako ye likani ne ku ka tatulula litaba kakuli ze zwa mwateñi ne li ka iponelwa. Mulimu n’a bonisize kuli n’a ka tatulula litaba zeo cwalo ha n’a bulelezi musali kuli n’a ka ba ni bana. Kacwalo lusika lwa batu ne lu ka kalisa ku ba teñi. Kona libaka ha lu pila kacenu.—Genese 3:16, 20.
Nihakulicwalo, seo ne si sa talusi kuli Mulimu n’a ka tuhelela batu ni mwana wa moya wa muipanguli ku eza mo ne ba ka latela kaufela. Mulimu n’a si ka itulula fa bulena bwa hae, mi n’a si ka tuhela mulelo wa hae. (Samu 83:18) N’a bonisize seo hande-nde ka ku sinula kuli kwa mafelelezo musimululi wa buipanguli y’o n’a ka timezwa mi ze maswe kaufela ze n’e zwile mwateñi ne li ka kansulwa. (Genese 3:15) Kacwalo, ku zwa kwa makalelo, lusika lwa batu ne lu kona ku sepa ku imuluha.
Kono pili, bashemi ba luna ba pili ne se ba ikauhanyize ni ku kauhanya bana be ne ba ka pepa, kwa puso ya Mulimu. Kuli Mulimu a
tibele ze tomohisa kaufela ze n’e ka tiswa ki keto ya bona, ne ku ka tokwahala kuli nako kaufela a ba hapeleze ku eza tato ya hae. Ne ku ka swana fela sina ku sa tuhelela batu ku lika ku ipilela mo ba latela.Ki niti kuli batu ne ba kona ku keta puso ya Mulimu. Ne ba kona ku ituta tato ya Mulimu kwa batu ba ba pila mwahal’a nako yeo ni ku i latelela mo ku konahalela kaufela. (Samu 143:10) Nihakulicwalo, ne ba si ke ba takelezwa kwa maziyezi ibile fela taba ya tukuluho ye tezi ya batu i sa tatululwi.
Bumai bwa liketo za ka butu ne bu bonahezi isali kwa makalelo. Mweli wa lusika lwa batu, Kaine, n’a bulaile munyan’a hae Abele kakuli “misebezi ya hae ne li ye maswe, kanti ya munyan’a hae n’e lukile.” (1 Joani 3:12) Yeo ne si tato ya Mulimu, kakuli Mulimu n’a lemusize kale Kaine mi hasamulaho a mu fa koto. (Genese 4:3-12) Kaine n’a ketile tukuluho ya ku ipilela mw’a latela ye n’e filwe ki Satani; kacwalo a swalisana ni Satani mwa ku ba “ya maswe.” Ni ba bañwi ne ba ezize cwalo.
Batu ha se ba bile fa lifasi ka lilimo ze 1,500, “lifasi [la ba le] li bolile fapil’a Mulimu, mi lifasi [la ba le] li tezi lipulayano.” (Genese 6:11) Ne ku tokwahala muhato o mutuna kuli lifasi le, li si ke la shandauka. Mulimu n’a ngile muhato ka ku tahisa munda o n’o ambakani lifasi mi a sileleza lubasi lu lu luñwi lo lu lukile lo ne lu sa pila—ili Nuwe, musal’a hae, bana ba hae, ni basali ba bana ba hae. (Genese 7:1) Kaufela luna lu simuluhile ku bona.
Ku zwa nako yeo ku t’o fita cwale, Mulimu u etelezi ba ba lakaza luli ku ziba tato ya hae. N’a susumelize banna ba ba sepahala ku ñola litaba ze n’e ka tusa mañi ni mañi ya n’a bata ku etelelwa ki yena. Litaba zeo li ñozwi mwa Bibele. (2 Timotea 3:16) Ka lilato, a lumeleza batu ba ba sepahala ku kena mwa swalisano ni yena, mane ni ku ba balikani ba hae. (Isaya 41:8) Mi n’a ba file m’ata e ne ba tokwa kuli ba tiyele maziyezi a’ loba pilu a’ melile batu mwahal’a lilimo ze likiti-kiti ze fitile za buipanguli ku yena. (Samu 46:1; Mafilipi 4:13) Kaniti lwa kona ku itebuha zeo kaufela!
“Se Si Latwa ki Wena Si Ezwe”—Ka Ku Tala
Z’a ezize Mulimu ku fitela cwale haki zona fela z’a lelezi ku ezeza bana ba batu. Muapositola Pitrosi wa Sikreste n’a ñozi kuli: “Ka sepiso ya hae, lu talimezi lihalimu le linca, ni lifasi le linca, mo ku yahile Ku Luka.” (2 Pitrosi 3:13) Lipulelo za swanisezo zeo li talusa mulonga o munca o busa bana ba batu mi ni nyangela ye nca ya batu mwatas’a mulonga w’o.
Ka ku itusisa lipulelo ze utwahala, mupolofita Daniele n’a ñozi kuli: “Mwa mazazi a malena ao, Mulimu wa mwa lihalimu u ka tahisa mubuso o si na ku sinyeha ku ya ku ile . . . Mubuso wo, u ka ketula ni ku feza mibuso kaufela; kono ona u ka ba teñi kamita ni ku ya ku ile.” (Daniele 2:44) Bupolofita b’o bu talusa ku fela kwa miinelo ye sa sebezi ye mwa lifasi le ni ku yoliwa kwa yona ki Mubuso, kamba mulonga, wa Mulimu. Ki taba kwa bunde! Mikwangalakanyi ni mukwañuli ze nyunganisa lifasi la kacenu ili zeo hape li hanelela ku sinya lifasi-mubu li ka yunda zazi le liñwi.
Lika zeo li ka ezahala lili? Balutiwa ba Jesu ne ba kupile kuli: “U lu bulelele zeo fo li ka bonahalela, ni se si ka supa ku taha kwa hao, ni ku fela kwa lifasi.” Ku ze ñwi za n’a bulezi Jesu, n’a ize: “Evangeli ye ya mubuso i ka bulelwa mwa lifasi kaufela, ibe bupaki mwa macaba kamukana; kihona ku ka taha mafelelezo.”—Mateu 24:3, 14.
Kw’a izibelwa hande kuli musebezi wa ku kutaza w’o u sweli w’a ezwa kai ni kai mwa lifasi. Mwendi mu iponezi ona mwa silalanda sa mina. Mwa buka ya hae ye bizwa kuli These Also Believe, Professor Charles S. Braden u ñola kuli: “Lipaki za Jehova ba talize lifasi-mubu kaufela ka bukutazi bwa bona. . . . Ha ku na bulapeli bo buñwi mwa lifasi bo bu bile ni tukufalelo ni tundamo ye swana ni ya Lipaki za Jehova mwa ku lika ku hasanya taba ye nde ya Mubuso.” Lipaki ba tukufalezwi ku
shaela taba ye nde yeo mwa linaha ze fitelela 230 ni mwa lipuo ze bat’o ba 400. Musebezi o n’o polofitilwe w’o kwa li ku simwa u sa petiwi ka butuna cwalo mwa lifasi. Ki bo buñwi bwa bupaki bo buñata bwa kuli nako i fitile yeo Mubuso w’o u ka yola milonga ya batu.Mubuso wa n’a bulezi Jesu kuli u ka shaelwa ki ona luli wa n’a lu lutile ku u lapelela mwa tapelo ya hae ye li mutala, kuli: “Ku tahe mubuso wa hao; Se si latwa ki Wena si ezwe mwa lifasi, mo si ezezwa kwa lihalimu.” (Mateu 6:10) Ee, Mubuso w’o ki ona w’a ka itusisa Mulimu kwa ku peta mulelo wa hae, yona tato ya hae, kwa batu ni lifasi.
Seo si talusañi? Ki leo liñolo la Sinulo 21:3, 4 la alaba, li li: “Na utwa linzwi le lituna le li zwa mwa Lubona, li li: Mu bone Tabernakele ya Mulimu, i inzi ni batu; U ka yaha ni bona, ba be macaba a hae; mi Mulimu u ka ba ni bona, Yena luli, ibe Mulimu wa bona; mi u ka takula miyoko kaufela kwa meto a bona; mi lifu ha li sa na ku ba teñi; nihaiba ku tahelwa ki maswabi ni ku lila, ni ku utwa butuku; kakuli za pili li felile.” F’o cwale tato ya Mulimu i ka ezwa luli fa lifasi ni kwa lihalimu—ka ku tala. * Kana ne mu si ke mwa tabela ku tusiwa ki yona?
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 26 Haiba ne mu ka tabela ku ituta ze ñwi ka za Mubuso wa Mulimu, shangwe mu bonane ni Lipaki za Jehova mwa silalanda sa mina kamba mu ñolele ku ye ñwi ya likeyala ze bonisizwe fa likepe 2 la magazini ye.
[Siswaniso se si fa likepe 5]
Ku ipangula kwa tato ya Mulimu ne ku labuzi ziyezi