‘Katulo ya Jehova’ Ha I Koni ku Pala
‘Katulo ya Jehova’ Ha I Koni ku Pala
“Ni ka talusa mw’a atulezi: [Muñ’a] Bupilo u ni bulelezi, a li: Ki wena Mwan’a ka; . . . kupa ku Na, mi ni ka ku fa macaba, ibe sanda sa hao.”—SAMU 2:7, 8.
1. Ki shutano mañi ye li teñi mwahal’a mulelo wa Mulimu ni mulelo wa macaba?
JEHOVA MULIMU u na ni z’a lelezi batu ni lifasi. Macaba ni ona a na ni mulelo. Kono milelo yeo i shutanela kwahule! Lwa swanela ku libelela nto yeo, kakuli Mulimu u li: “Sina lihalimu ha li pahami fahalimu a lifasi, ni linzila za ka li pahami cwalo fahalimu a linzila za mina, ni mihupulo ya ka fahalimu a mihupulo ya mina.” Mulelo wa Mulimu kaniti u ka petahala kakuli u ekeza ku bulela kuli: “Sina pula ni litwa ha li zwa kwa lihalimu, mi li sa kuteli kwateñi li si ka kolobisa lifasi, kuli li zwiseze mucali peu, ni muci buhobe, ki mo ku inezi ni kwa linzwi la ka, le li zwa mwa mulomo wa ka; ha li na ku kutela ku Na mukungulu, li si ka sebeza se si latwa ki Na, ni ku eza ze ni li lumezi.”—Isaya 55:9-11.
2, 3. Ki sifi se si boniswa hande mwa samu ya bubeli, kono ku zuha lipuzo mañi?
2 Samu ya bubeli i bonisa hande kuli mulelo wa Mulimu ka za Mulena wa hae ya li Mesiya u ka petahala. Muñoli wa yona, Mulena Davida wa Isilaele wa kwakale n’a susumelizwe ki moya wa Mulimu ku polofita kuli ne ku ka ba ni nako f’o macaba n’a ka halifa. Babusi ba ona ne ba ka lwanisa Jehova Mulimu ni Mutoziwa wa hae. Kono walisamu hape n’a opezi kuli: “Ni ka talusa mw’a atulezi: [Muñ’a] Bupilo u ni bulelezi, a li: Ki wena Mwan’a ka; . . . kupa ku Na, mi ni ka ku fa macaba, ibe sanda sa hao, ni mafelelezo a lifasi, ibe liluwo la hao.”—Samu 2:7, 8.
3 ‘Katulo ya Jehova’ i yemelañi ka ku ama kwa macaba? I ama cwañi batu? Mi ze i ka tahisa katulo yeo li ama cwañi babali ba samu ya bubeli ba ba saba Mulimu?
Macaba A Halifile
4. Ne mu ka talusa cwañi ka bukuswani lisupo ze tuna ze mwa Samu 2:1, 2?
4 Ka ku ama kwa likezo za macaba ni babusi ba ona, walisamu u kala pina ya hae ka ku opela kuli: “Macaba a halifeziñi, mi batu ba lelelañi ze si na tuso? Malen’a lifasi ba lumelelani, ni bazamaisi ba kopani ku lelisana, mo ba ka lwaniseza [Muñ’a] Bupilo ni Mutoziwa wa hae.”—Samu 2:1, 2. *
5, 6. Macaba a ‘lelisani’ ku ezañi ze ‘si na tuso’?
5 “Ze si na tuso” z’a ‘lela’ macaba a cwale ki lika mañi? Ku fita ku amuhela Mutoziwa wa Mulimu—Mesiya kamba Kreste—macaba a zwezipili ku ‘lela’ kamba ku kengeela mwa ku zwisezapili m’ata a bona. Manzwi ao a mwa samu ya bubeli hape ne a bile ni talelezo mwa linako za baapositola muta babusi ba Majuda ni ba Maroma ne ba lelisani ni ku bulaya Jesu Kreste, yena Mulena ya n’a ka fiwa bulena ki Mulimu. Kono talelezo ye tuna ne i kalile ka 1914 Jesu ha n’a filwe Bulena mwa lihalimu. Ku zwa yona nako yeo, ha ku na kopano ya bupolitiki nihaiba i liñwi fa lifasi ye amuhezi Mulena ya tomilwe ki Mulimu.
6 Ne ku talusañi walisamu ha n’a buzize kuli ‘batu ne ba lelelañi ze si na tuso’? Mulelo wa bona ki ona o si na tuso; ki wa mbango mi ha u na ku konda. Ha ba koni ku tisa kozo ni swalisano mwa lifasi le. Kono mane ba fita fa ku lwanisa bubusi bwa Mulimu. Mane ba lumelelani mi ba swalisani mwa ku lwanisa Muambakani-ya-Pahami ni Mutoziwa wa hae. Ki butoto kwa butuna!
Mulena ya Tuzi wa Jehova
7. Balateleli ba Jesu ba kwa makalelo ne ba sebelisize cwañi manzwi a’ kwa Samu 2:1, 2 mwa tapelo?
7 Balateleli ba Jesu ne ba bonisize kuli manzwi a’ kwa Samu 2:1, 2 a ama yena. Ha ne ba nyandisezwa tumelo ya bona ne ba lapezi kuli: “Mulena [Jehova], ki Wena ya ezize lihalimu, ni lifasi, ni liwate, ni linto kamukana ze ku zona; n’o bulezi ka mulomo wa Davida mutang’a hao, wa li: Macaba a halifeziñi, mi batu ba lelelañi ze si na tuso? Malen’a lifasi ba lumelelani, ni bazamaisi ba kopani, ku lwanisa Mulena ni Mutoziwa wa Hae. Ki niti, Heroda [Antipasi] ni Ponse Pilato ba kopani ni bamacaba ni masika a Isilaele, mwa munzi wo, ku lwanisa Mutang’a hao ya Kenile, Jesu ye u ketile.” (Likezo 4:24-27; Luka 23:1-12) * Luli, mwa linako za Jesu, ne ku bile ni ku lelisana ku lwanisa Jesu, yena mutang’a Mulimu ya tozizwe. Kono samu yeo ne i ka ba ni talelezo ye ñwi hape lilimo ze mianda-nda hasamulaho.
8. Samu 2:3 i ama cwañi macaba a cwale?
8 Isilaele wa kwakale ha n’a busiwa ki batu, ba ba cwale ka Davida, macaba a sihedeni n’a kubukani ku lwanisa Mulimu ni mulena wa hae ya tozizwe. Kono ku cwañi mwa linako za luna? Macaba a cwale h’a lati ku eza ze tokwiwa ki Jehova ni Mesiya. Kacwalo ba boniswa ku ba ba ba bulela kuli: “A lu pume mawenge a bona, lu nepele kwahule matamiso a bona.” (Samu 2:3) Likaniso lifi kamba lifi ze tomiwa ki Mulimu ni Mutoziwa wa hae li lwaniswa ki babusi ni macaba. Niteñi, buikatazo kaufela bo bu eziwa bwa ku puma mawenge ni ku nepela kwahule matamiso a cwalo ha bu na ku konda.
Jehova Wa Ba Seha
9, 10. Ki kabakalañi Jehova h’a seha macaba?
9 Jehova h’a bilaezwi ki buikatazo bufi kamba bufi bwa babusi ba linaha bwa ku bata ku ipusa. Samu ya bubeli i zwelapili kuli: “Ya inzi mwa lihalimu wa ba nyaziseza; [Muñ’a] Bupilo wa ba seha.” (Samu 2:4) Mulimu u zwelapili mwa ku peta mulelo wa hae inge kuli babusi bao ha ba na tuso. U seha kashwau ka bona. Ba itundumune ka ze ba bata ku eza. Bona ku Jehova ki sisomo. U seha bulwanisi bwa bona bwa mbango.
10 Ku ye ñwi ya lisamu za hae, Davida u bulela za batu ni macaba a’ li lila mi u opela kuli: “Wena [Muñ’a] Bupilo, Mulimu wa limpi, Mulimu wa Isilaele, u zuhe, ku t’o tatuba macaba kaufela, u si ke wa shemuba niheba a li muñwi wa baikanyisi ba ba maswe. Ba kuta manzibwana, ba hona sina linja. Mi ba potoloha munzi. U bone, milomo ya bona i taza nyefulo, mwa milomo ya bona ku na ni mikwale. Ba li: Ya utwa ki mañi? Kono Wena [Muñ’a] Bupilo u ka ba seha; u ka soma macaba kaufela.” (Samu 59:5-8) Jehova u seha buikanyisi ni ku lyangana kwa macaba mwa kezo ya bona ya bukuba ya ku bata ku mu lwanisa.
11. Ku ezahalañi muta macaba a lika ku lwanisa mulelo wa Mulimu?
11 Manzwi a mwa Samu 2 a tiisa tumelo ya luna ya kuli Mulimu ha ku na s’a palelwa. Lu kona ku kolwa kuli kamita u petanga tato ya hae mi ni kamuta h’a fulaleli batanga ba hae ba ba sepahala. (Samu 94:14) Kacwalohe, ki sifi se si ezahala muta macaba a lika ku lwanisa mulelo wa Jehova? Ka ku ya ka samu ye, Mulimu u ka “bulela ni bona inz’a halifile,” inge ya bulela ka mulumo o mutuna wa mushika. Hape, “ka ku nyema kwa hae,” u ka ba “sabisa” inge ya ba sabisa ka lumonyi lo lutuna lwa pula.—Samu 2:5.
Mulena Ya Tomilwe wa Mulimu
12. Samu 2:6 i ama ku beiwa fa lubona kufi?
12 Z’a bulela Jehova cwale ka walisamu kaniti li filikanya macaba. Mulimu u li: “Ni tomile mulen’a ka Fa Sione, lilundu la ka le li kenile.” (Samu 2:6) Lilundu la Sione ne li kalundunyana mwa Jerusalema f’o Davida n’a beezwi fa bulena bwa ku busa Isilaele kaufela. Kono Mulena ya li Mesiya h’a na ku ina fa lubona lwa mwa munzi w’o kamba kwa sibaka se siñwi sa fa lifasi. Mane, Jehova s’a file kale Jesu Kreste bulena fa Lilundu la Sione la kwa lihalimu, kuli a be yena Mulena wa hae ya li Mesiya.—Sinulo 14:1.
13. Jehova n’a ezize bulikani mañi ni Mwan’a hae?
13 Mulena ya li Mesiya cwale wa bulela. U li: “Ni ka talusa mw’a atulezi: [Muñ’a] Bupilo [ya ezize bulikani bwa Mubuso ni Mwan’a hae] u ni bulelezi [Jehova Mulimu], a li: Ki wena Mwan’a ka; ni ku pepile kacenu.” (Samu 2:7) Kreste n’a bulezi ka za bulikani bwa Mubuso ha n’a bulelezi baapositola ba hae kuli: “Mina mu tiiselize ni na mwa miliko ya ka; mihe ni ka mi fa mubuso, sina ndate h’a ni file ona.”—Luka 22:28, 29.
14. Ku konwa ku bulelelwañi kuli swanelo ya Jesu ya ku busa ha i koni ku kakanyiwa?
14 Ka mo ku polofitezwi kwa Samu 2:7, ka nako ya n’a kolobezwa Jesu, ni ka ku mu zusa kwa bafu ni ku mu fa bupilo bwa moya, Jehova n’a zibahalize kuli Jesu ki Mwan’a Hae. (Mareka 1:9-11; Maroma 1:4; Maheberu 1:5; 5:5) Luli, Mulena wa Mubuso wa kwa lihalimu ki Mwan’a Mulimu wa libanda. (Joani 3:16) Ka ku ba ya n’a simuluhile mwa lusika lwa bulena lwa Mulena Davida, swanelo ya Jesu ya ku ba mulena ha i koni ku kakanyiwa. (2 Samuele 7:4-17; Mateu 1:6, 16) Ka ku ya ka yona samu ye, Mulimu u bulelela Mwan’a hae kuli: “Kupa ku Na, mi ni ka ku fa macaba, ibe sanda sa hao, ni mafelelezo a lifasi, ibe liluwo la hao.”—Samu 2:8.
15. Ki kabakalañi Jesu h’a kupa kuli macaba a be sanda sa hae?
15 Situlo sa Mulena, yena Mwan’a Mulimu tota, si tatama sa Jehova. Jesu h’a likilwe, Jehova u mu fumani ku ba ya sepahala, ya kona ku itingiwa. Hape, Jesu ki yena Mweli wa Mulimu. Jesu Kreste kaniti “ki siswaniso sa Mulimu Ya sa bonwi, mweli ku ze bupilwe kamukana.” (Makolose 1:15) S’a tokwa fela ku eza ki ku kupa, mi Mulimu ‘u mu fa macaba, ibe sanda sa hae, ni mafelelezo a lifasi, ibe liluwo la hae.’ Jesu kupo yeo u i eza ka ku ba ya ‘wabelelwa bana ba batu’ ni ka libaka la kuli u na ni takazo ye tuna ya ku eza tato ya Ndat’ahe wa kwa lihalimu ye ama lifasi ni batu.—Liproverbia 8:30, 31.
Katulo ya Jehova Fahalimw’a Macaba
16, 17. Ka ku ya ka Samu 2:9, ku ka ezahalañi kwa macaba?
16 Ka ku ba kuli samu ya bubeli i sweli ku talelezwa cwale, mwa nako ya ku ba teñi kwa Jesu Kreste ka ku sa bonahala, ku ka ezahalañi kwa macaba? Mulena u tuha a eza z’a bulezi Mulimu kuli: “U ka ba tubaka [macaba] ka mulamu wa sipi; u ba pyate tuemba-emba sina pizana ya mubupi.”—Samu 2:9.
17 Milamu ya malena ba mwa linako za kwakale ne i yemela m’ata a bulena. Milamu ye miñwi ne li ya sipi, sina o bulezwi mwa samu ye. Swanisezo ye itusisizwe fa i bonisa kuli Mulena Kreste u ka pyata macaba ka bunolo. Piza ya lizupa ha i natiwa ka mulamu wa sipi, i kona ku tubeha kuli mane i palelwe ku nungelelwa.
18, 19. Kuli ba tabelwe ki Mulimu, malena ba lifasi ba tokwa ku ezañi?
18 Kana babusi ba macaba ba na ni ku tahelwa luli ki sinyeho ye cwalo? Kutokwa, kakuli walisamu u ba kupa ka manzwi a: “Mina malena mu talife; ni mina baatuli ba lifasi mu utwe ku elezwa.” (Samu 2:10) Malena ba kupiwa ku utwa ni ku talifa. Ba swanela ku lemuha kuli milelo ya bona ki ya mbango, mi i shutana ni zeo Mubuso wa Mulimu u ka ezeza batu.
19 Kuli ba tabelwe ki Mulimu, babusi ba lifasi ba tokwa ku cinca likezo za bona. Ba susuezwa ku ‘sebeleza Muñ’a Bupilo inze ba saba, mi ba tabe, inze ba tutumela.’ (Samu 2:11) Ha ne ba ka eza cwalo ne ku ka ezahalañi? Ku fita ku lyangana, ne ba ka kona ku ba ni tabo kabakala lisepiso ze ne ba ka fiwa ki Mulena ya li Mesiya. Ku butokwa kuli babusi ba lifasi ba tuhele buikanyisi ni buikuhumuso bo ba bonisa ka bubusi bwa bona. Hape ba tokwa ku cinca ka bubebe ni ku lemuha bubusi bwa Jehova bo bu pahami ka ku fitisisa ni m’ata a matuna a Mulimu ni a Mulena wa hae ya li Mesiya.
“Mu Tubete Mwana”
20, 21. Ku ‘tubeta mwana’ ku talusañi?
20 Samu 2 cwale i fitisa memo ye sishemo kwa babusi ba macaba. Ku fita ku kopana kuli ba lele za ku lwanisa, ba elezwa kuli: “Mu tubete Mwana, [Jehova Mulimu] a ka swana a halifa, mi mwa shwa mwa nzila ya mina, kakuli buhali bwa hae bu ka tuka kapili.” (Samu 2:12a) Jehova Mulena y’a pahami ka ku fitisisa h’a fa taelo, i lukela ku utwiwa. Mulimu ha n’a beile Mwan’a hae fa lubona, babusi ba lifasi ne ba lukela ku tuhela ku ‘lela ze si na tuso.’ Kambe ne ba amuhezi Mulena honaf’o ni ku kala ku mu utwa ka ku tala.
21 Ki kabakalañi ha ba swanela ku ‘tubeta mwana’? Ka nako ye ne i ñolwa samu ye, ku tubeta ne ku bonisa bulikani mi ne ku itusiswa kwa ku amuhela baeñi mwa ndu ya mutu, mo ne ba kona ku ikola kamuhelo ye nde. Ku tubeta hape ku kona ku bonisa busepahali. (1 Samuele 10:1) Mwa timana ye ya samu ya bubeli, Mulimu u laela macaba ku tubeta, kamba ku amuhela Mwan’a hae ka ku ba yena Mulena ya tozizwe.
22. Babusi ba linaha ba lukela ku utwa temuso mañi?
22 Ba ba hana ku amuhela m’ata a Mulena ya ketilwe ki Mulimu ba lwaha Jehova. Ba hana bubusi bwa Jehova Mulimu bwa pupo kaufela ni m’ata ni ku kona kwa hae ku keta Mulena ya swanela ka ku fitisisa wa batu. Babusi ba macaba ba ka lemuha kuli buhali bwa Mulimu bu ka ba tulukela ka sipundumukela, ha ba nze ba lika ku peta milelo ya bona. ‘Buhali bwa hae bu tuka kapili,’ kamba ku tuka ka bubebe ni ka ku sa tibelwa. Babusi ba linaha ba lukela ku utwa temuso yeo ka buitebuho ni ku eza ze tokwahala. Ku eza cwalo ku tahisa bupilo.
23. Ku sa na ni nako ya kuli batu ba ezeñi?
23 Samu ye nyangumuna yeo i fela ka manzwi a: “Ba filwe mbuyoti batu kaufela ba ba tiile mwa sepo ya bona, ku Yena [Jehova].” (Samu 2:12b) Ku sa na ni nako ya kuli batu ba fumane makundamo. Nihaiba babusi ba ba ne ba yemela milelo ya macaba ba kona ku fumana makundamo. Ba kona ku matela ku Jehova, ya fa silelezo mwa puso ya Mubuso. Kono ba na ni ku eza cwalo Mubuso wa Mesiya u si ka yundisa kale macaba a’ lwanisa.
24. Lu kona cwañi ku pila bupilo bo bunde nihaiba mwa lifasi la matata le?
24 Haiba lu ituta Mañolo ka tukufalelo ni ku latelela ze a bulela mwa bupilo, lu kona ku pila bupilo bo bunde ni ku fita nihaiba nako ye, mwa lifasi la matata le. Ku sebelisa kelezo ya mwa Mañolo ku tahisa tabo mwa lubasi ni tukuluho kwa lipilaelo ni sabo ze ñata ze mwa lifasi. Ku latelela likuka za mwa Bibele ku tahisa buikolwiso bwa kuli lu tabisa Mubupi. Kwand’a Muambakani-ya-Pahami, ha ku na yo muñwi hape ya kona ku fa sepiso ya “bupilo bwa cwale, ni ya bo bu sa taha” ha s’a ka be a zwisize fa lifasi ba ba lwanisa ze lukile ni ku hana puso ya Mubuso.—1 Timotea 4:8.
25. Ka ku ba kuli ‘katulo ya Jehova’ ha i koni ku pala, lu kona ku libelela kuli mwa linako za luna ku ka ezahalañi?
25 ‘Katulo ya Jehova’ ha i koni ku pala. Ka ku ba Mubupi wa luna, Mulimu u ziba ze swanela batu hande ka ku fitisisa mi u ka peta mulelo wa hae wa ku fuyaula batu ba ba ipeya ku utwa ka ku ba fa kozo, tabo, ni buiketo bwa ku ya ku ile mwa Mubuso wa Mwan’a hae ya lata hahulu. Ka za linako za luna, mupolofita Daniele n’a ñozi kuli: “Mi mwa mazazi a malena ao, Mulimu wa mwa lihalimu u ka tahisa mubuso o si na ku sinyeha ku ya ku ile. . . . U ka ketula ni ku feza mibuso kaufela; kono ona u ka ba teñi kamita ni ku ya ku ile.” (Daniele 2:44) Kacwalohe, ye ki yona nako ya ku ‘tubeta Mwana’ ni ku sebeleza Jehova Muambakani-ya-Pahami!
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 4 Kwa makalelo, Mulena Davida ne li yena “mutoziwa,” mi “malen’a lifasi” ne li babusi ba Mafilisita be ne ba kopanyize limpi za bona ku mu lwanisa.
^ para. 7 Litimana ze ñwi mwa Mañolo a Sigerike a Sikreste ni zona li bonisa kuli Jesu ki yena Mutoziwa wa Mulimu ya bulezwi mwa samu ya bubeli. Seo si bonahala ha ku bapanyiwa Samu 2:7 ni Likezo 13:32, 33, ni Maheberu 1:5; 5:5. Mu bone ni Samu 2:9 ni Sinulo 2:27.
Ne Mu Ka Alaba Cwañi?
• Ki lika mañi “ze si na tuso” ze ba ‘lelisani’ macaba?
• Ki kabakalañi Jehova h’a seha macaba?
• Katulo ya Mulimu fahalimw’a macaba ki nto mañi?
• Ku ‘tubeta mwana’ ku talusañi?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 16]
Davida n’a opezi ka za Mulena Mesiya ya tuzi
[Siswaniso se si fa likepe 17]
Babusi ni batu ba Isilaele ne ba lelisani ku lwanisa Jesu Kreste
[Siswaniso se si fa likepe 18]
Kreste u beilwe fa Bulena fa Lilundu la Sione mwa lihalimu