Linzwi la Mulimu Li Be Liseli la mwa Nzila ya Mina
Linzwi la Mulimu Li Be Liseli la mwa Nzila ya Mina
“Linzwi la hao ki . . . liseli la mwa nzila ya ka.”—SAMU 119:105.
1, 2. Linzwi la Jehova li kona ku ba cwañi liseli la mwa nzila ya luna?
LINZWI la Jehova li ka ba liseli la mwa nzila ya luna haiba lu li tuhelela ku lu monyehela. Kuli lu ikole liseli leo la kwa moya, lu lukela ku ba baituti ba ba tukufalezwi ba Linzwi la Mulimu le li ñozwi ni ku sebelisa kelezo ya lona. Kihona lu ka bulela sina mwa n’a bulelezi muñoli wa samu ye kuli: “Linzwi la hao ki lumonyi lwa mwa mautu a ka, ki liseli la mwa nzila ya ka.”—Samu 119:105.
2 Cwale ha lu nyakisiseñi Samu 119:89-176. Mwa litimana ze ku tezi litaba za butokwa hahulu, mi li beilwe mwa likalulo ze 11! Li kona ku lu tusa ku zwelapili ku ba mwa nzila ye liba kwa bupilo bo bu sa feli.—Mateu 7:13, 14.
Lu Latelañi Linzwi la Mulimu?
3. Samu 119:89, 90 i bonisa cwañi kuli lwa kona ku itinga fa linzwi la Mulimu?
3 Ku lata linzwi la Jehova ku tahisa kuli lu tiye kwa moya. (Samu 119:89-96) Muñoli wa samu n’a opezi kuli: “Linzwi la hao [Muñ’a] Bupilo li tiile mwa lihalimu. . . . U tomile lifasi, mi li tiile.” (Samu 119:89, 90) Ka linzwi la Mulimu—yona “milao ye tama lihalimu”—lizazi, kweli, ni linaleli li zamaya hande mwa mipotoloho ya zona mi lifasi li tiile ku ya ku ile. (Jobo 38:31-33; Samu 104:5) Lwa kona ku kolwa linzwi kaufela le li zwa mwa mulomo wa Jehova. Z’a bulela Mulimu ‘li ka sebeza’ ilikuli mulelo wa hae u talelezwe.—Isaya 55:8-11.
4. Ku lata linzwi la Mulimu ku tusa cwañi batanga ba hae ba ba mwa manyando?
4 Muñoli wa samu n’a kabe a ‘shwile mwa ku nyanda kwa hae kabesi mulao wa Mulimu ku ba tabo ya hae.’ (Samu 119:92) Ba ne ba mu nyandisa ne si bazwahule; n’a toilwe ki Maisilaele ba ne ba sweli ku loba mulao. (Livitike 19:17) Kono nto yeo ne i si ka mu zwafisa, kakuli n’a tabela mulao wa Mulimu o tiisa. Ha n’a li kwa Korinte, muapositola Paulusi n’a tahezwi ki “likozi kwa balumeli ba buhata,” mwendi ku kopanyeleza cwalo ni ba ne ba twi ki “baapositola ba batuna ku fita” ba ne ba bata ku mu tama litaba. (2 Makorinte 11:5, 12-14, 26) Niteñi, Paulusi n’a punyuhile kwa moya bakeñisa kuli n’a tabela linzwi la Mulimu. Bakeñisa kuli lu tabela Linzwi la Jehova le li ñozwi mi lu latelela ze li bulela, lu lata mizwale ba luna. (1 Joani 3:15) Nihaiba sona sitoyo sa lifasi ha si koni ku lu libalisa litaelo lifi kamba lifi za Mulimu. Lu zwelapili ku eza tato ya Mulimu ka ku swalisana ka buñwi ni mizwale ba luna ha lu nze lu libelezi bupilo bo bu sa feli bwa ku sebeleza Jehova ka tabo.—Samu 119:93.
5. Mulena Asa n’a batile cwañi Jehova?
5 Ka ku bonisa buipeyo bwa luna ku Jehova, lu kana lwa lapela kuli: “Ni wa hao, ni pilise! Kakuli ni tundamezi litemuso za hao.” (Samu 119:94) Mulena Asa n’a batile Mulimu mi n’a toozi bukwenuheli mwa Juda. Fa mukopano o mutuna wa mwa silimo sa bu-15 sa puso ya Asa (963 B.C.E.), bayahi ba Juda ne ba ‘itamile bulikani bwa ku bata Mulimu.’ Mulimu n’a ba tuhelezi ku “mu fumana” mi “a ba fa pumulo mwa maneku kaufela.” (2 Makolonika 15:10-15) Mutala wo u swanela ku susueza ufi kamba ufi ya ikauhanyize kwa puteho ya Sikreste ku kalisa sinca ku bata Mulimu. Jehova u ka fuyola ni ku sileleza ba ba kalisa sinca ku swalisana ka tukufalelo ni batu ba hae.
6. Ki muhato mañi o ka lu sileleza kwa kolofalo ya kwa moya?
6 Linzwi la Jehova li fa butali bo bu kona ku lu sileleza kwa kolofalo ya kwa moya. (Samu 119:97-104) Milao ya Mulimu i lu talifisa hahulu ku fita lila za luna. Ku utwa litemuso za hae kwa lu talifisa, mi ‘ku tokomela litemuso za hae ku fa zibo ye fita ya ba ba hulile.’ (Samu 119:98-100) Haiba manzwi a Jehova ‘a fita linosi kwa munati mwa mulomo wa luna,’ lu ka toya ni ku ambuka “nzila kamukana ya buhata.” (Samu 119:103, 104) Ku eza cwalo ku ka lu sileleza kwa kolofalo ya kwa moya ha lu nze lu talimana ni batu ba ba ikuhumusa, ba ba sabisa, ni bahedeni mwa mazazi a, a maungulelo.—2 Timotea 3:1-5.
Lumonyi lwa mwa Mautu a Luna
7, 8. Ka ku latelela Samu 119:105, lu tokwa ku ezañi?
7 Linzwi la Mulimu ki simbule sa liseli la kwa moya le li sa feli. (Samu 119:105-112) Ibe kuli lu Bakreste ba ba tozizwe kamba lu mizwale ba bona ba “lingu ze ñwi,” lu ka li: “Linzwi la hao ki lumonyi lwa mwa mautu a ka, ki liseli la mwa nzila ya ka.” (Joani 10:16; Samu 119:105) Linzwi la Mulimu li swana sina lampi ye monyeha mwa nzila ya luna, ilikuli lu si ke lwa sitatala ni ku yenduka kwa moya. (Liproverbia 6:23) Niteñi, lu lukela ku tuhelela ka butu linzwi la Jehova ku ba lumonyi lwa mwa mautu a luna.
8 Lu swanela ku tiya sina muñoli wa Samu 119. N’a ikatulezi ku sa biuka mwa litemuso za Mulimu. N’a ize: “Ni itamile ka luci, mi ni ka tiisa mwa ku mamela likatulo za [Jehova] za niti.” (Samu 119:106) Ni kamuta lu si keshebisi tuto ya Bibele ya kamita ni ku abana mwa mikopano ya Sikreste.
9, 10. Lu ziba cwañi kuli batu ba ba ineezi ku Jehova ba kona ku ‘fapuha mwa litemuso za hae,’ kono nto yeo i kona ku tibelwa cwañi?
9 Muñoli wa samu n’a si ka ‘fapuha mwa litemuso za Mulimu,’ kono nto yeo ya kona ku ezahala ku mutu ya ineezi ku Jehova. (Samu 119:110) Mulena Salumoni n’a fapuhile nihaike n’a li mwa sicaba se ne si ineezi ku Jehova mi nihaike kuli kwa makalelo n’a ezize lika ka butali bwa n’a filwe ki Mulimu. ‘Basali ba macaba a sili ne ba mu fosisize’ ka ku mu kukueza ku lapela milimu ya buhata.—Nehemia 13:26; 1 Malena 11:1-6.
10 “Mutei wa linyunywani,” Satani, u teile tutwa to tuñata. (Samu 91:3) Ka mutala, mutu ya n’a kile a ba muzwale a kana a lika ku lu fapuhisa mwa liseli la kwa moya kuli lu kene mwa lififi la bukwenuheli. Mwahal’a Bakreste ba kwa Tiyatira, ne ku na ni ya n’a twi ki “Jezabele,” mi mwendi seo ne li sikwata sa basali ba ne ba luta ba bañwi ku lapelanga balimu ni ku eza buhule. Jesu n’a si ka tuhelela libi ze cwalo, mi ha lu swaneli ku li tuhelela ni luna. (Sinulo 2:18-22; Juda 3, 4) Kacwalo haike lu lapelele tuso ya Jehova ilikuli lu si ke lwa fapuha mwa likelezo za hae kono lu zwelepili mwa liseli la Mulimu.—Samu 119:111, 112.
Ku Tiiswa Ki Linzwi la Mulimu
11. Ka ku ya ka Samu 119:119, Mulimu u nga cwañi ba ba maswe?
11 Haiba lu sa fapuhi mwa litaelo za hae, Mulimu u ka lu tiisa. (Samu 119:113-120) Ha lu tabeli “batu ba lipilu ze peli,” sina Jesu ha sa tabeli batu ba ba ikunga kuli ki Bakreste kacenu kono ki ba ba “enya fela.” (Samu 119:113; Sinulo 3:16) Bakeñisa kuli lu sebeleza Jehova ka pilu kaufela, ki yena ‘sisabelo sa luna’ mi u ka lu tiisa. U ka ‘hana kaufela ba ba fapuha mwa litaelo za hae’ ka ku itusisa bupumi ni buhata. (Samu 119:114, 117, 118; Liproverbia 3:32) Ba ba maswe bao u ba nga sina “makango”—sina lika ze maswe ze zwisizwe fa macwe a butokwa a cwale ka silivera ni gauda. (Samu 119:119; Liproverbia 17:3) Haike kamita lu bonise kuli lwa lata litemuso za Mulimu, kakuli ha lu bati ni hanyinyani ku swalisana ni ba ba maswe ba ba ka yundiswa sina makango!
12. Ki kabakalañi ku saba Mulimu ha ku li kwa butokwa?
Samu 119:120) Ku saba Mulimu ka nzila ye swanela, ka ku ambuka lika z’a toile, kwa tokwahala kuli a lu tiise ka ku ba batanga ba hae. Sabo ya ku saba Jehova ne i tusize Jobo ku pila bupilo bo bu lukile. (Jobo 1:1; 23:15) Ku saba Mulimu ku kona ku lu tiisa kuli lu zwelepili mwa nzila ya tabela ku si na taba ni ze ka lu tahela. Kono ku itiisa ku tokwa ku lapelanga ka t’ata ka tumelo.—Jakobo 5:15.
12 Muñoli wa samu ye n’a ize: “Mubili wa ka wa ngangama fapil’a hao [Jehova].” (Mu Lapele ka Tumelo
13-15. (a) Ki kabakalañi ha lu kona ku kolwa kuli litapelo za luna li ka alabiwa? (b) Ku kona ku ezahalañi haiba lu sa zibi za ku lapela? (c) Mu bonise ka m’o Samu 119:121-128 i kona ku lumelelana ni ‘sitongo sa luna’ ha lu lapela.
13 Lwa kona ku lapela ka tumelo kuli Mulimu a lu shemube. (Samu 119:121-128) Sina muñoli wa samu ye, lu kolwa kuli litapelo za luna li ka alabiwa. Kabakalañi? Kakuli lu lata litaelo za Mulimu “ku fita gauda, mane gauda ye kenile.” Mi hape ‘lu kolwa litemuso za Mulimu kaufela, kuli li lukile.’—Samu 119:127, 128.
14 Jehova u teelezanga likupo za luna kakuli lu lapelanga ka tumelo mi hape lu latelelanga ka tokomelo litaelo za hae. (Samu 65:2) Kono ku cwañi haiba lu na ni matata a mañata mi ha lu zibi nihaiba za ku lapela? Fohe ‘moya isali ona wa lu lapelela, ka sitongo se si sa konwi ku taluswa.’ (Maroma 8:26, 27) Ka linako ze cwalo, Mulimu u amuhelanga ze ñozwi mwa Linzwi la hae sina litapelo za ku kupa lika ze lu tokwa.
15 Mwa Mañolo ku tezi litapelo ni mihupulo ye ka lumelelana ni ‘sitongo sa luna se si sa konwi ku taluswa.’ Mu nge Samu 119:121-128 ka mutala. Mo li bulelezwi lika mwa litimana zeo ku kana kwa lumelelana ni miinelo ya luna. Ka mutala, haiba lu saba ku komiwa, lwa kona ku kupa tuso ku Mulimu ka mwa n’a kupezi muñoli wa samu. (Litimana 121-123) Ku cwañi haiba lu bata ku eza katulo ye t’ata hahulu? Fohe lwa kona ku lapela kuli moya wa Jehova u lu tuse ku hupula ni ku latelela litemuso za hae. (Litimana 124, 125) Nihaike lu ‘toile nzila ya buhata kaufela,’ lu kana lwa tokwa ku kupa Mulimu kuli a lu tuse ilikuli lu si ke lwa tulwa ki muliko o muñwi cwalo wa ku loba mulao wa hae. (Litimana 126-128) Haiba lu bala Bibele ka zazi, litimana ze cwalo ze tusa, li ka tahanga mwa munahano muta lu lapela ku Jehova.
Ku Tusiwa Ki Litemuso za Jehova
16, 17. (a) Lu tokwelañi litemuso za Mulimu, mi lu swanela ku li nga cwañi? (b) Ba bañwi ba kana ba lu nga cwañi, kono ki sifi luli sa butokwa?
16 Kuli lu utwiwe ha lu lapela ni ku shemubwa ki Mulimu, lu lukela ku mamela litemuso za Mulimu. (Samu 119:129-136) Bakeñisa kuli lwa libalanga, lu tokwa litemuso za Jehova kuli li lu hupulise litaelo ni milao ya hae. Mi lu itumela ku ba ni liseli la kwa moya le li patululwa ka kutwisiso kaufela ye nca ya manzwi a Mulimu. (Samu 119:129, 130) Lu itumela hape kuli ‘pata ya Jehova i lu monyehezi’ ka ku lu shemuba, nihaike kuli ‘linuka za mezi za shukumuka mwa meto a luna’ bakeñisa kuli ba bañwi ba loba milao ya hae.—Samu 119:135, 136; Numere 6:25.
17 Lu ka zwelapili ku shemubiwa ki Mulimu ibile fela lwa mamela litemuso za hae ze lukile. (Samu 119:137-144) Ka ku ba batanga ba Jehova, lwa ziba kuli Mulimu u eza hande ku lu hupulisa litemuso za hae ze lukile ni ku lu libelela ku zamaya ka zona. (Samu 119:138) Bakeñisa kuli muñoli wa samu n’a mamezi litaelo za Mulimu, ki kabakalañi ha n’a bulezi kuli: “Ni mutu yo munyinyani, na shubulwa”? (Samu 119:141) Ku bonahala kuli n’a talusa mwa n’a ngelwa ki lila za hae. Ha lu zwelapili ku sa biuka mwa nzila ya busepahali, ba bañwi ba kana ba lu nenaula. Kono sa butokwa ki ku shemubwa ki Jehova kabakala ku pila ka ku ya ka litemuso za hae ze lukile.
Ku Pila ka Buiketo ni ka Kozo
18, 19. Ki lika mañi ze zwa mwa ku mamela litemuso za Mulimu?
18 Ku mamela litemuso za Mulimu ku lu suteleza ku yena. (Samu 119:145-152) Bakeñisa kuli lu isa pilu kwa litemuso za Jehova, lu ikutwa ku lukuluha ku lapela ku yena ka pilu ya luna kaufela, mi lwa kona ku libelela ku utwiwa. Lu kana lwa zuha “ku si ka yanduluka kale” ni ku itilelela ku yena. Yeo ki nako ye nde luli ya ku lapela! (Samu 119:145-147) Mulimu hape u fakaufi ni luna bakeñisa kuli lu ambukile muzamao o maswe mi lu nga linzwi la hae mwa n’a li ngezi Jesu kuli ki yona niti. (Samu 119:150, 151; Joani 17:17) Bulikani bwa luna ni Jehova bwa lu tiisa mwa lifasi le, le li unjamwi ki matata mi bu ka lu tiisa ku fitela lu punyuha ndwa ye tuna ya Armagedoni.—Sinulo 7:9, 14; 16:13-16.
19 Bakeñisa ku itebuha hahulu linzwi la Mulimu, lu ikola ku pila mwa buiketo. (Samu 119:153-160) Ka ku sa swana ni ba ba maswe, luna ha ‘lu si ka keluha mwa lituto za Jehova.’ Lu lata litaelo za Mulimu mi kacwalo lu pila ka buiketo mwa lilato la hae. (Samu 119:157-159) Litemuso za Jehova za lu talifisa kuli lu kone ku hupula z’a tokwa ku luna ha lu li mwa miinelo ye miñwi cwalo. Kono litaelo za Mulimu ki liketelelo, mi ha lu kakanyi kuli Mubupi wa luna u na ni tukelo ya ku lu etelela. Ka ku lemuha kuli ‘mubisi wa linzwi la Mulimu ki niti’ ni kuli ha lu koni ku izamaisa ili luna, lu amuhela ka tabo ketelelo ya Mulimu.—Samu 119:160; Jeremia 10:23.
20. Ki kabakalañi ha lu pila mwa “kozo ye tuna”?
20 Ku lata mulao wa Jehova ku lu pilisa mwa kozo ye tuna. (Samu 119:161-168) Nyandiso ha i lu byanguli “kozo ya Mulimu” ye sa bapanyehi. (Mafilipi 4:6, 7) Lu itebuha hahulu likatulo za Jehova mi mane lwa mu lumbeka hañata-ñata—‘linako ze 7 ka zazi ni zazi’—kabakala likatulo zeo. (Samu 119:161-164) Muñoli wa samu n’a ize: “Ba pila mwa kozo ye tuna ba ba lata mulao wa hao; se si ka ba yaulula ha si yo.” (Samu 119:165) Haiba ka butu lu lata ni ku mamela mulao wa Jehova, ha lu na ku yaululwa kwa moya ki za eza mutu yo muñwi kamba nto ifi kamba ifi.
21. Ki mitala mañi ya ka Mañolo ye bonisa kuli ha lu swaneli ku yauluka muta matata a zuha mwa puteho?
3 Joani 1-3, 9, 10) Paulusi n’a elelize basali ba Sikreste bo Evodia ni Sintike kuli ba “be ni pilu i liñwi ku Mulena,” kakuli ku bonahala kuli ne ba shelani. Ku bonahala kuli ne ba tusizwe ku felisa fapano ye n’e li mwahal’a bona mi ne ba zwezipili ku sebeleza Jehova ka busepahali. (Mafilipi 4:2, 3) Kacwalo ha lu swaneli ku yauluka muta matata a mañwi cwalo a zuha mwa puteho. Ha lu iseñi pilu kwa ku mamela likelezo za Jehova, inze lu hupula kuli ‘mizamao ya luna kaufela i fapil’a meto a hae.’ (Samu 119:168; Liproverbia 15:3) Fohe ha ku na nto ni ye kana ye ka lu byangula “kozo ye tuna” ku ya ku ile.
21 Ba bañata ba ba bulezwi mwa Bibele ne ba si ka lumeleza nto ifi kamba ifi ku ba yaulula kamita-ni-mita. Ka mutala, Mukreste ya bizwa Gayusi n’a si ka yaululwa ki moya o maswe wa Diotrefi kono n’a zwezipili ku ‘zamaya mwa niti.’ (22. (a) Haiba lu utwa Mulimu, lu kona ku ikola tohonolo mañi? (b) Lu swanela ku nga cwañi batu ba ba ikauhanyize kwa puteho ya Sikreste?
22 Haiba lu utwa Jehova kamita, lu ka ba ni tohonolo ya ku zwelapili ku mu lumbeka. (Samu 119:169-176) Ha lu ka pila ka litaelo za Mulimu, ha lu na fela ku ikola buiketo bwa kwa moya kono hape ‘mulomo wa luna u ka lumba Jehova.’ (Samu 119:169-171, 174) Yeo ki yona tohonolo ye tuna ka ku fitisisa ye lu kona ku ba ni yona mwa mazazi a maungulelo a. Muñoli wa samu ye n’a bata ku zwelapili ku pila ni ku lumbeka Jehova, kono ka nzila ye ñwi cwalo ye si ka taluswa, a “yambaela sina ngu ye latehile.” (Samu 119:175, 176) Ba bañwi ba ba ikauhanyize kwa puteho ya Sikreste ba kana ba sa lata Mulimu mi ba kana ba sa bata ku mu lumbeka. Kacwalo he, ha lu ezeñi ka mo lu konela kaufela ku ba tusa ilikuli ba fumane sinca silelezo ya kwa moya ni ku ipumanela tabo ya ku lumbeka Jehova hamoho ni batu ba hae.—Maheberu 13:15; 1 Pitrosi 5:6, 7.
Liseli Le Li Inelela la mwa Nzila ya Luna
23, 24. Ki lifi lituso ze mu fumani mwa Samu 119?
23 Samu 119 i kona ku lu tusa mwa linzila ze ñata. Ka mutala, i kona ku lu tusa ku itinga hahulu ku Mulimu, kakuli i bonisa kuli tabo sakata i zwa mwa ku “ya ka mulao wa [Muñ’a] Bupilo.” (Samu 119:1) Muñoli wa samu ye u lu hupuza kuli ‘mubisi wa linzwi la Mulimu ki niti.’ (Samu 119:160) Nto yeo kaniti i swanela ku tungisa kutwisiso ya luna ya Linzwi la Mulimu mutumbi le li ñozwi. Ku yeya Samu 119 ku swanela ku lu susueza ku balanga Mañolo ka tukufalelo. Muñoli wa samu ye n’a kupile Mulimu hañata-ñata kuli: “U ni lute litaelo za hao.” (Samu 119:12, 68, 135) Hape n’a itilelezi kuli: “U ni lute kutwisiso ye nde ni zibo, kakuli ni lumezi litaelo za hao.” (Samu 119:66) Haike ni luna lu lapele ka nzila ye swana.
24 Lituto za Mulimu li lu konisa ku itama bulikani ni Jehova. Muñoli wa samu n’a ipizize hañata-ñata kuli ki mutang’a Mulimu. Mane, n’a bulelezi Jehova ka manzwi a lilato, a li: “Ni wa hao.” (Samu 119:17, 65, 94, 122, 125; Maroma 14:8) Ki tohonolo hakalo ku sebeleza ni ku lumbeka Jehova sina yo muñwi wa Lipaki za hae! (Samu 119:7) Kana mwa sebeleza Mulimu ka tabo sina mushaeli wa taba ya Mubuso? Haiba ku cwalo, mu kolwe kuli Jehova u ka zwelapili ku mi tusa ni ku mi fuyola mwa musebezi wa butokwa wo haiba mu sepa linzwi la hae kamita ni ku li tuhelela ku ba lumonyi lwa mwa mautu a mina.
Mu Ka Alaba Cwañi?
• Ki kabakalañi ha lu swanela ku tabela linzwi la Mulimu?
• Lu tiiswa cwañi ki linzwi la Mulimu?
• Litemuso za Jehova li lu tusa ka linzila lifi?
• Ki kabakalañi batu ba Jehova ha ba pila mwa buiketo ni kozo?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 16]
Linzwi la Mulimu ki simbule sa liseli la kwa moya
[Siswaniso se si fa likepe 17]
Haiba lu lata litemuso za Jehova, ha na ku lu nga sina “makango”
[Siswaniso se si fa likepe 18]
Haiba lu bala Bibele ka zazi, litimana ze ñwi li kana za taha mwa munahano ha lu lapela