‘Ku Saba Jehova Ki Bona Butali’
‘Ku Saba Jehova Ki Bona Butali’
“MI CWALE litaba ze, mafelelezo a zona ki a: Saba Mulimu, mi u mamele milao ya hae. Kakuli ki yona swanelo kaufela ya mutu.” (Muekelesia 12:13) Ao luli ki manzwi a susueza a n’a bulezi Mulena Salumoni wa Isilaele wa kwaikale ka moya wa Mulimu! Ñulukundi Jobo ni yena n’a lemuhile butokwa bwa ku saba Mulimu, ha n’a bulezi kuli: “Ku saba [Muñ’a] Bupilo ki bona butali; mi ku kauhana ni bumaswe ki yona ngana.”—Jobo 28:28.
Bibele i koñomeka butokwa bwa ku saba Jehova. Ki kabakalañi ku ituta ku saba Mulimu ha ku li butali? Ku saba Mulimu ku lu tusa cwañi—ka butu ni ka sikwata sina balapeli ba niti? Liproverbia kauhanyo 14 litimana 26-35 i alaba lipuzo zeo. *
Ki Mutomo wa “Sepo Ye Tiile”
Salumoni u bulela kuli: “Mwa ku saba [Muñ’a] Bupilo ku na ni sepo ye tiile; ki mapilelo a bana ba mutu ya mu saba.” (Liproverbia 14:26) Mutomo wa sepo ya mutu ya saba Mulimu ki Mulimu ya sepahala ya M’ata Ote, Jehova. Ha ku komokisi he mutu ya cwalo h’a talimela kwapili ka sepo ye tiile! Bupilo bwa hae bwa kwapili ikaba bo butelele ili bwa tabo.
Kono ku cwañi ka za bupilo bwa kwapili bwa ba ba sepile lifasi—ili milelo ya lona, likopano za lona, litumelo za lona, ni tutu ya lona? Bupilo kaufela bo ba kulubela ku ba ni bona kwapili ki bo bu kuswani, kakuli Bibele i bulela kuli: “Lifasi la fela, ni takazo ya lona; kono ya eza tato ya Mulimu u ina ku ya ku ile.” (1 Joani 2:17) Kona libaka he ha lu sa swaneli ku ‘lata lifasi, nihaiba ze mwateñi.’—1 Joani 2:15.
Bashemi ba ba saba Mulimu ba swanela ku ezañi kuli bana ba bona ba fumane “mapilelo”? Walisamu n’a opezi kuli: “Bana ba ka, a mu tahe, mu ni teeleze, ni ka mi luta za ku saba [Muñ’a] Bupilo.” (Samu 34:11) Haiba banana ba lutiwa ku saba Mulimu ka mutala ni ka lituto za bashemi, ba kana ba hula ku fita fa ku ba banna ni basali ba ba sepile hahulu Jehova.—Liproverbia 22:6.
Salumoni u ekeza kuli: “Ku saba [Muñ’a] Bupilo ki liwelu-welu la bupilo, le li pimisa batu mwa malaba a lifu.” (Liproverbia 14:27) Ku saba Jehova ki “liwelu-welu la bupilo” kakuli Mulimu wa niti ki yena “liweluwelu la mezi a’ pilisa.” (Jeremia 2:13) Ku ituta zibo ya Jehova ni Jesu Kreste ku kona ku lu fumanisa bupilo bo bu sa feli. (Joani 17:3) Hape ku saba Mulimu ku lu pimisa malaba a lifu. Kamukwaufi? Liproverbia 13:14 i bulela kuli: “Se si lutiwa ki ya butali, ki liwelu-welu la bupilo; si pimisa batu kwa lilaba la lifu.” Ha lu saba Jehova, ku mamela milao ya hae, ni ku tuhelela Linzwi la hae ku lu etelela, lwa silelezwa kwa mikwa ni mihupulo ye maswe ye kona ku lu bulaisa kapili.
“Mulena wa Bubekwa”
Ibat’o ba mwahal’a puso ya hae kaufela, Salumoni ne li mulena ya n’a saba Mulimu mi n’a ipeile ku utwa Jehova. Seo ne si bisize puso ya hae ku ba ye nde. Ki lika mañi ze bonisanga kuli mulena wa busa hande? Liproverbia 14:28 i alaba kuli: “Sicaba ha si li se siñata, mulena wa bubekwa; kono batu ha ba li ba banyinyani, puso ya mulena ya shandoka.” Ku busa hande kwa mulena ku boniswanga ka mo ba pilela babusiwa ba hae. Haiba sicaba se siñata si tabela ku busiwa ki yena, seo si bonisa kuli ki mulena yo munde. Salumoni n’a ‘busize ku kalela kwa liwate le li Fubelu ku ya ku la Mediteranea; ku zwa kwa Nuka Eufrati, ku ya kwa mafelelezo a lifasi.’ (Samu 72:6-8) Puso ya hae ne i zibahala ka kozo ni mbombolelwa ze n’e si ka bonwa kale haisali. (1 Malena 4:24, 25) Puso ya Salumoni ne li ye nde. Kwa neku le liñwi, batu ba bañata ha ba sa bubeki puso, kipeto ya shandoka.
Kacwalohe, ku cwañi ka za puso ya Salumoni yo Mutuna, yena Mulena Mesiya, Jesu Kreste? Ha mu nahane fela babusiwa b’a na ni bona kacenu. Mwa lifasi kaufela, banna ni basali ba ba saba Mulimu ba ba fitelela 6 milioni ba iketezi ku busiwa ki Kreste. Ba na ni tumelo ku Jesu mi ba swalisani mwa bulapeli bwa niti bwa Mulimu ya pila. (Joani 14:1) Kwa mafelelezo a Puso ya Lilimo ze Sikiti, kaufela ba ba hupulwa ki Mulimu ba kabe ba zusizwe. Lifasi le li ka ba paradaisi li ka tala batu ba ba tabile, ili ba ba lukile ba ba bonisize kuli ba itebuha Mulen’a bona. Seo luli si ka fa bupaki bwa kuli puso ya Kreste ki ye nde! Haike lu swale ka t’ata sepo ya luna ya Mubuso.
Mipuzo ya kwa Moya ni ya kwa Mubili
Ku saba Mulimu ka swanelo ku kona ku lu bisa ni mombecima ni mwangalo. Kucwalo kakuli mwa butali ku iputezi tulemeno to tuñata to tu cwale ka temuho ni ngana. Liproverbia 14:29 i li: “Ya sa halifi kapili u na ni ngana ye tuna; kono wa kacima-cima u bonahala bukuba.” Ngana i lu tusa ku lemuha kuli mabifi a kona ku lu fokolisa kwa moya. ‘Sitoyo, lifapahano, lifufa, buhali, ni likañi’ li fa mukoloko wa misebezi ye kona ku lu paleliswa ku “ca sanda sa mubuso wa Mulimu.” (Magalata 5:19-21) Lu elezwa ku ambuka nihaiba ku nyema ka mabaka a utwahala. (Maefese 4:26, 27) Mane kacima-cima ka kona ku lu bulelisa lipulelo ni ku lu ezisa likezo za butoto ze ka tisa kuli lu inyaze hasamulaho.
Ha n’a bulela za matuku a tiswa ki buhali, mulena wa Isilaele u li: “Pilu ye sweu i pilisa mubili; kono ku shwela ba bañwi muna ku bolisa masapo.” (Liproverbia 14:30) Buhali ni mabifi li kona ku tisa matata a cwale ka ku fipelwa, ku lukuma pilu, butuku bwa sibiti ni butuku bwa ñati. Baalafi hape ba bulela kuli bunyemi ni mabafi ki zona ze tisa matuku a mwa mba a cwale ka litombo za mwa mba, mane ni matuku a cwale ka ku tutuluka litalo, ni a sifuba. Kono “pilu ye sweu i pilisa mubili.” (Liproverbia 14:30) Kacwalo lu na ni butali haiba lu ‘tundamena mwa ku bata ze tahisa kozo, ni ze lu ka yahisana ka zona.’—Maroma 14:19.
Ku Saba Mulimu ku Lu Tusa ku Sa Ba ni Ketululo
Salumoni u li: “Ya swenya mubotana, u shwaula Mubupi wa hae; kono ya na ni sishemo ku yo museta, wa mu lumba.” (Liproverbia 14:31) Mutu ya saba Mulimu u lemuha kuli batu kaufela ba na ni Mubupi a li muñwi, Jehova Mulimu. Kacwalo mubotana ni yena ki mutu, mi mwa ngelwa ku bonisa mo lu ngela Mubupi wa batu. Kuli lu lumbeke Mulimu, lu swanela ku eza ba bañwi hande ku si na ketululo. Mukreste ya li mubotana u swanela ku tusiwa kwa moya ku si na ketululo. Lu swanela ku fitisa taba ye nde ya Mubuso wa Mulimu kwa bafumi ni kwa babotana.
Ha n’a bulela za mupuzo o muñwi wa ku saba Mulimu, mulena ya butali u li: “Ya maswe h’ a tahelwa ki bumai wa wiselezwa; kono ya na ni niti, u na ni sepo ni mwa lifu la hae.” (Liproverbia 14:32) Ya maswe u wiselezwa cwañi? Ba bañwi se ba akalelize kuli manzwi ao a talusa kuli ya maswe ha na sepo ya ku angulukelwa muta a ba mwa kozi. Kono mutu ya saba Mulimu yena u silelezwa ki busepahali bwa hae ku Mulimu muta ku ba ni kozi. Bakeñisa kuli u sepile Jehova ku isa lifu, u ba ni tundamo ye swana ni ya Jobo, ya n’a bulezi kuli: “Ni ka bulela kuli ni tokwa mulatu, mane ku isa kwa lifu la ka.”—Jobo 27:5.
Kuli lu zwelepili ku sepahala, lu tokwa ku saba Mulimu ni ku ba ni butali. Butali bu kona ku fumanwa kai? Liproverbia 14:33 i alaba kuli: “Butali bu bulukilwe mwa pilu ya mutu ya na ni ngana; kono se si mwa lipilu za likuba sa lemuhiwa.” Ee, butali bu kona ku fumanwa mwa pilu ya mutu ya na ni ngana. Kono se si mwa lipilu za likuba si lemuhiwa cwañi? Ka ku ya ka hatiso ye ñwi, “sikuba, si lata ku iponahalisa kuli si talifile, mi si mbwasauka ze si hupula kuli ki butali, kono bakeñisa kuli ha si na butali, ze si bulela li ba butoto.”
‘Ku Hulisa Sicaba’
Kwand’a ku bonisa ka m’o ku saba Mulimu ku kona ku amela mutu, mulena wa Isilaele n’a bulezi ka za mo ku kona ku amela sicaba ha n’a ize: “Se si hulisa sicaba ki ku luka; kono sibi si tiseza macaba maswabi.” (Liproverbia 14:34) Manzwi ao luli n’a talelelizwe kwa sicaba sa Isilaele! Ku kumalela lipimo za Mulimu ze pahami ne ku tisize kuli Isilaele i huliswe mwahal’a macaba kaufela. Nihakulicwalo, likezo za bukwenuheli ze ne ba kuta-kutezi ku eza ne li tisize kuli Isilaele i swabiswe ni ku haniwa ki Jehova. Sikuka seo sa sebeza ni kwa batanga ba Mulimu kacenu. Puteho ya Sikreste ya shutana ni lifasi kakuli i kumalela lipimo za Mulimu ze lukile. Mi kuli lu zwelepili ku huliswa, luna ka butu lu swanela ku ba ni mizamao ye minde. Ku eza sibi ku ka lu swabisa fela luna ka butu ni ku tisa nyazo fahalimw’a puteho ni ku Mulimu.
Ha n’a bulela ka ze kona ku tabisa mulena, Salumoni n’a bulezi kuli: “Mulena u keta ndun’a hae ya eza ka butali; kono u ka halifela ya mu tiseza ze swabisa.” (Liproverbia 14:35) Mi Liproverbia 16:13 i bulela kuli: “Malena ba tabela wa mulomo o bulela niti; mi ba lata ya bulela ze lukile.” Ee, Mueteleli ni Mulen’a luna Jesu Kreste, wa nyakalala ha lu eza lika ka butali ni ku itusisa milomo ya luna mwa musebezi wa ku kutaza Mubuso ni ku tahisa balutiwa. Haike kaufela luna lu like mo lu konela kaufela ku pateha mwa musebezi wo ha lu nze lu ikola limbuyoti ze zwa mwa ku saba Mulimu wa niti.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 3 Haiba mu bata ku ipalela litaba ze ñata ka za Liproverbia 14:1-25, mu bone Tora ya ku Libelela ya November 15, 2004, makepe 26-9, ni July 15, 2005, makepe 17-20.
[Siswaniso se si fa likepe 15]
Lwa kona ku luta mutu ku saba Mulimu