Ze Ezahezi mwa Bupilo

Ne Ni Filwe ‘Se I Shukelwa Pilu ya Ka’

KA MO LI KANDEKEZWI KI BO DOMINIQUE MORGOU

Hasamulaho wa lilimo-limo kihona ni punya mwa Africa ka December 1998. Takazo ya ka ya kwa bwanana ne se i talelelizwe. Nako kaufela ne ni tabela ku bona mo li bonahalela libaka za Africa ze yahilwe maambala ni lifolofolo za teñi ze buheha. Kono cwale ne se ni li mwa Africa luli! Mi ku na ni takazo ye ñwi ye n’e talelelizwe ka yona nako ye swana yeo. Ne ni li mukutazi wa nako kaufela ya ilo sebeleza mwa naha i sili. Ba bañata ne ba kana ba hana taba yeo. Ni mutu ya sa boni hande, mi ni zamayanga mwa mikwakwa ya mwa mahae a Africa ye tezi lishabati inge ni etelelwa ki nja ye lutilwe ku zamaisa libofu mwa litolopo za Yurope. Kashe ni mi kandekele mo ne ku tezi kuli ni yo belekela mwa Africa ni mo Jehova n’a ni fezi ‘s’e shukelwa pilu ya ka.’—Samu 37:4.

NE NI pepilwe la 9 June 1966 kwa mboela wa France. Ni ñomba mwa mba ya luna ya bashimani ba babeli ni basizana ba ketalizoho. Kaufel’a luna ne lu utilwe ki bashemi ba luna ba ba lilato. Kono ni na ni butata bo ne bu kalisize kwa bwanana. Ni kula butuku bwa sihozo. Ki butuku bwa meto mi kwa mafelelezo bu libisanga kwa bubofu. Ba bañwi ba ba kula butuku b’o ki bokuku, boma, ni muhulwan’a ka wa musizana.

Ne ni nyandile kwa bwanana kabakala saluluti sa mubala, ketululo, ni buipi, mi kiha se ni  fetuhela nyangela. Mi yeo kona nako ye lu tutela kwa Hérault. Ha ne lu li k’o, kwa ezahala nto ye ñwi ye nde.

Sunda ye ñwi, ili la Sunda kakusasana, Lipaki za Jehova ba babeli ba taha ku luna. Boma ne ba zibana ni bona mi ba ba bulelela kuli ba kene mwa ndu. Ibe yo muñwi wa basali bao a buza boma za haiba ne ba sa hupula kuli ne ba kile ba bulela kuli zazi le liñwi ba ka tabela ku ituta Bibele. Boma ba hupula ngambolo yeo mi ba buza kuli: “Lu kalise lili?” Kiha ba lumelelana ku itutanga la Sunda kakusasana, mi boma kona mo ne ba kalezi ku ituta “niti ya Evangeli” cwalo.—Magalata 2:14.

Ni Kalisa ku Utwisisa

Boma ne ba ikataza ku utwisisa ni ku hupula ze ba itutile. Ne ba tokwa ku peta lika kaufela kakuli n’e li libofu. Lipaki ne ba ituta ni bona ka pilutelele ye tuna. Haili na ne ni ipatanga mwa muzuzu wa ka fo ne ba telanga Lipaki kaufela, mi ne ni shokomokanga mwateñi fela ha se ba ile. Kono zazi le liñwi musihali na kopana ni Paki yo muñwi wa musali ya bizwa Eugénie mi a ni ambota. A ni taluseza kuli Mubuso wa Mulimu u ka t’o felisa buipi, sitoyo ni ketululo kaufela mwa lifasi. N’a ize: “Ki Mulimu fela ya kona ku felisa lika ze.” A buza haiba ne ni tabela ku ziba ze ñata. Habusa na kalisa ku ituta Bibele.

Nto kaufela ye ne ni ituta ne i utwahala bunca. Na kala ku utwisisa kuli Mulimu u na ni mabaka a utwahala ha tuhelezi manyando ka nakonyana. (Genese 3:15; Joani 3:16; Maroma 9:17) Hape na ituta kuli Jehova ha si ka lu siya fela cwalo lu si na sepo. U lu file sepiso ye nde ya bupilo bo bu sa feli mwa paradaisi ya fa lifasi-mubu. (Samu 37:29; 96:11, 12; Isaya 35:1, 2; 45:18) Mwa paradaisi ne ni ka yo fiwa sinca mpo ya ka ya ku bona, ye n’e sweli ku yunda hanyinyani-hanyinyani.—Isaya 35:5.

Ni Kalisa Sebelezo ya Nako Kaufela

Ka la 12 December 1985 na bonisa buineelo bwa ka ku Jehova ka ku kolobezwa mwa mezi, sina mwa n’a ezelize kale Marie-Claire muhulwan’a ka. Ne ku si ka fita nako Jean-Pierre kaizel’a ka hamoho ni boma ba ba lateha ba kolobezwa.

Puteho ye ne ni kopana ni yona ne i na ni mapaina ba kamita ba sikai, kamba bona bakutazi ba nako kaufela. Tabo ni mafulofulo a bona mwa bukombwa ne li ni susuelize. Nihaiba Marie-Claire mukuli wa meto, ya li sihole kwa lihutu le liñwi, a kalisa sebelezo ya nako kaufela. Ni kacenu le mutala wa hae u sa ni susuezanga kwa moya. Bakeñisa ku ba mwa siango sa mapaina mwa puteho ni mwa lubasi, ni na na kalisa ku tabela ku kena mwa sebelezo ya nako kaufela. Ibe mwa November 1990 kiha ni kalisa bupaina mwa tolopo ya Béziers.—Samu 94:17-19.

Mo Ne Ni Batezi ku Zwafela

Mapaina ba bañwi ki bona ba ne ba ni tokomelanga ha lu li mwa bukombwa. Nihakulicwalo ne ni ikutwanga ku zwafa ka linako ze ñwi kabakala butuku bwa ka mi ne ni palelwa ku eza mo ne ni tokwela. Kono Jehova n’a ni tiisanga mwa linako zeo ze ne ni ikutwanga ku zwafa. Ne ni ngile Watch Tower Publications Index mi na batisisa makande a bupilo bwa mapaina ba ne ba katalizwe ki ku sa bona hande sina na. Ne ni komokile ku bona kuli kanti n’e li ba bañata! Makande a a susueza a bupilo bwa bona na ni lutile ku itebuha ze ne ni kona ku eza ni ku sa bilaelanga.

Na ni Lipaki ba bañwi ne lu yo kenisanga kwa libenkele kuli lu ipilise. Zazi le liñwi ne ni lemuhile kuli bo ni beleka ni bona ne ba kutela ku kenisa mo ne ni sa z’o kenisa. Ku si na ku kakanya ne ni sweli ku siya masila a mañata. Se ni ya ku Valérie, paina ya n’a zamaisa sikwata sa luna sa babeleki, mi na mu kupa kuli a ni bulelele niti haiba n’a bona kuli ni tatafaleza ba bañwi musebezi. Yena ka musa a ni bulelela kuli ku itingile ku na fo ne ni ka ikutwela kuli ha ni sa kona. Mi mwa March 1994 na tuhela musebezi wo.

Na katazeha hape kabakala ku ikutwa kutokwa tuso. Na lapela ka t’ata ku Jehova, mi na ziba kuli n’a utwile likupo za ka. Se ni fumana  tuso ye tuna hape ka ku ituta Bibele ni libuka za Linzwi la Mulimu. Nihakulicwalo, meto a ka niha n’a totobela, takazo ya ku sebeleza Jehova yona ne i sweli ku hula. Ne ni ezize cwañi?

Ne ni Libelezi Pili mi Se ni Pakisa ku Lumela

Ne ni ñolezi kwa sikolo sa libofu ni ba ba sa boni hande se ne si li kwa Nîmes mi na amuhelwa kuli ni yo ituta ka likweli ze talu. Ne ni ezize hande ku itusisa nako ya ka cwalo. Ne ni fitile fa ku utwisisa mayemo a ka ni ku ziba mwa ku ezeza. Ku swalisana ni liyanga za mifuta-futa ne ku ni tusize ku lemuha butokwa bwa sepo ya ka ya Sikreste. Kakuli na ne ni na ni sikonkwani mi ne ku na ni lika ze ñwi ze ne ni kona ku peta hande. Mi hape ne ni itutile ku bala muñolo wa libofu wa Sifura.

Ha ni kuta kwa ndu lubasi lwa hesu ne lu lemuhile mo ne i ni tuselize hahulu tuto yeo. Kono nto ye ne ni si ka tabela luli n’e li mulamu o musweu o ne ni filwe kuli ni itusisange. Ne ku ni ngezi nako kuli ni twaele mulamu wo. Mbubo kambe n’e li nto i sili, inge cwalo nja ye lutilwe ku zamaisa libofu.

Se ni fitisa kupo ya ka ya nja kono na talusezwa kuli ne ku na ni mukoloko o mutelele wa ba ba libelezi. Hape kopano ye ne talima za likupo zeo ne i na ni ku ni tikitiba. Nja ya libofu ha i ifelwi-felwi fela mutu. Zazi le liñwi musali cwana wa ba kopano ye ñwi ye talima za libofu a ni taluseza kuli babapali ba tenesi mwa silalanda sa luna ne ba lelile ku fa nja ku sibofu kamba mutu yo muñwi ya sa boni hande ya pila mwa silalanda sa luna. A ni taluseza kuli n’a ni hupuzi. A ni buza haiba nji ne ni ka lumela. Na lemuha kuli yeo n’e li tukiso ya Jehova mi se ni lumela mpo yeo ye sishemo. Kono nihakulicwalo ne ni sa tokwa ku libelela nako fo ne ni ta felwa nja yeo.

 Ne Ni Si Ka Libala za Africa

Ha ne ni sa libelela cwalo, na singanyeka nto ye ñwi. Sina ha se ni bulezi kale, ku zwa kwa bwanana bwa ka ne ni tabela hahulu Africa. Meto a ka niha n’a totobela, takazo ya ka yona ne i hula, sihulu kakuli ne ni utwile kuli batu ba bañata mwa Africa ba tabela hahulu Bibele ni ku sebeleza Jehova. Nako ye ñwi kwamulaho ne ni kile na bulelela Valérie kuli ni tabela ku yo pota kwa Africa. Kiha ni mu buza za haiba n’a ka tabela kuli lu ye hamoho. A lumela mi lwa ñolela kwa mitai i sikai ya Lipaki za Jehova mwa Africa, ye n’e itusisa Sifura.

Lwa amuhela kalabo ye ne zwa kwa Togo. Na kupa Valérie ka tabo kuli a ni balele liñolo leo. Liñolo leo ne li susueza luli, mi Valérie kiha s’a li: “Kiñi se si kona ku lu palelwisa?” Ha se ni ambozi ni mizwale ba kwa mutai, na talusezwa kuli ni ambole ni Sandra, paina ya n’a pila mwa Lomé ona muleneñi wa naha ya Togo. Ne lu tomahanyize ku funduka la 1 December 1998.

Ne lu boni kuli Togo ki naha ye fapahana, kono ne ku tabisa luli! Fulai ha se i lulile mwa Lomé, lwa tuluka mi lwa kalisa ku utwa mufutumala wa mwa Africa. Sandra a taha ku t’o lu amuhela. Lwa li ku ba lu bonane kono ne lu ikutwile inge kaufel’a luna lu lindambo. Sandra ni mulikan’a hae kihona ha ne ba sa z’o ketiwa ku yo ba mapaina ba ba ipitezi kwa katauni ka mwahali luli ka ka bizwa Tabligbo. Mi cwale ni luna se lu ba ni tohonolo ya ku ya ni bona kwa sibaka seo se ne ba cincelizwe ku sona. Ne lu felize ibat’o ba likweli ze peli ni bona, mi ha lu menuha, ne ni ziba kuli ni kabe ni kutile.

Ne ni Tabile Ha ne ni Kutile

Ha ni fita kwa France na kala ku lukisa kapili-pili za musipili wa bubeli wa ku ya kwa Togo. Ka tuso ya lubasi lwa hesu ne ni konile ku eza litukiso za ku yo feza likweli ze silezi kwateñi. Mi ka September 1999 na kwela hape fulai ye liba kwa Togo. Kono ka nako ye ne ni zamaya ni nosi. Mu nahane fela mo ne ba ikutwezi bana ba hesu ha ba ni bona ni funduka ni li nosi na mutu ya li sianga! Kono ne ba sa lukeli ku bilaela. Ne ni koñomekile kwa bashemi ba ka kuli balikani ba ka, ili ba ne ba swana sina lubasi ku na, ne ba ka ni libelela mwa Lomé.

Ne ni tabile hakalo ha ni punya lwa bubeli mwa naha yeo mo ku pila batu ba bañata ba ba tabela za Bibele! Ha ku komokisi ku bona batu ba ba bala Bibele mwa nzila. Mane mwa Tabligbo batu b’a kona ku ku bizeza fela ku yo ambola ni bona za Bibele. Mi ne ni na ni tohonolo ye tuna ya ku pila mwa ndu i liñwi ni mapaina ba ba ipitezi ba babeli ba likaizeli. Ne ni fitile fa ku ituta mubonelo u sili wa lika. Sa pili ne ni lemuhile kuli mizwale ni likaizeli mwa Africa ba beile za Mubuso mwa sibaka sa pili mwa bupilo bwa bona. Sina ka mutala, ha ba palelwi ku ya kwa ku kopana kabakala butelele bwa musipili wa ku ya kwa Ndu ya Mubuso. Hape ne ni itutile ze ñata ku zwelela kwa siango ni kamuhelo ya bona.

Zazi le liñwi ha ni kuta mwa bukombwa, na sebela Sandra taba ye tuna ye ne ni ikalezwi mwa pilu, yona ya ku kutela kwa France. Meto a ka na sa foufezi hahulu. Ne ni nahana za siimpiti ni lilata la mwa mikwakwa ya mwa Béziers, za mapahamelo a miyaho, ni lika ze  ñwi ze kona ku tatafalela mutu ya sa boni hande. Kono mwa mikwakwa ya Tabligbo mona niha ne ku si ka yalwa hande, ne ku kuzize—ne ku si ka ata batu mi ne ku sa zamayi limota ze ñata. Ne ni bilaela ka mo ne ni ka yo pilela mwa France ha u bona ne se ni twaezi ku pila mwa Tabligbo.

Ha se ku fitile mazazi a mabeli boma ba ni lizeza luwaile ili ku ni zibisa kuli ba sikolo se si luta linja za libofu ne ba ni libelela. Ne ku lukisizwe kuli njanana ya libizo la Océane i be ona “meto” a ka. Ni f’o hape, ne ni fumani lika ze ne ni tokwa mi lipilaelo za ka za fela. Ha se ni felize likweli ze silezi inge ni sebeza ka tabo mwa Tabligbo, na kutela kwa France ku yo bona Océane nja ya ka.

Hamulaho wa tuto ya likweli li sikai, Océane a fiwa mwa mazoho a ka. Ne ku li t’ata kwa makalelo. Ne lu na ni ku zibana sibeli sa luna. Kono hanyinyani-hanyinyani na fita fa ku lemuha tuso ya Océane. Niti kikuli Océane s’a li inge kalulo ya mubili wa ka. Batu ba mwa Béziers ne ba ezize cwañi ha ne ba ni boni ni fita ni nja fa mandu a bona? Ne ni bonisizwe hahulu likute ni musa. Océane a tuma mwa silalanda. Bakeñisa kuli ba bañata ha ba ikutwangi ku lukuluha ha ba inzi ni mutu wa sianga, ku zamaya ni nja ne ku ni tusize ku bulela ka tukuluho za buanga bwa ka. Batu ne ba lukuluhanga mi ne ba ni teelezanga. Océane kaniti n’a bile nzila ye nde ya ku kalisa ka yona lingambolo ni batu.

Ni ya ni Océane kwa Africa

Ne ni si ka libala Africa, mi cwale na kalisa ku lukisa za musipili wa ka wa bulalu. Ne ni ya ni Océane fa musipili wo. Mi hape ne ni zamaelezi hamoho ni Anthony ni musal’a hae Aurore, ba ne ba sa li ba banca, ku beya mulikan’a ka Caroline. Mi kaufela bona ne li mapaina sina na. Ne lu fitile mwa Lomé la 10 September 2000.

Kwa makalelo ba bañata ne ba ikalezwi Océane. Ki ba sikai fela mwa Lomé ba ne ba kile ba bona nja ye kuma f’o, kakuli buñata bwa linja za mwa Togo ki ze nyinyani. Batu ha ne ba boni kuli Océane u zamaela kwa muhala, ba hupula kuli mwendi ki nja ye buhali ye ne tokwa ku mamelwa. Océane n’a kalile ku itita, ili ku ni sileleza kwa nto kaufela ye ne bonahala ku ba lubeta. Niteñi Océane kapili-pili a twaela sibaka se sinca seo. Ha tamilwe muhala, wa ziba kuli musebezi u kalile, mi wa iketa, ni ku tukufalelwa musebezi wa hae kwatuko ni na. Ha lukuluzwi, wa ipapalelanga, mane fokuñwi wa katazanga. Lu ikolanga ku bapala hamoho.

Kaufela luna ne lu amuhezwi ki bo Sandra ni Christine mwa Tabligbo. Kuli lu tuse mizwale ni likaizeli mwa puteho kuli ba twaelane ni Océane, ne lu ba memanga kwa ndu ni ku ba taluseza musebezi wa nja yeo, libaka ha ne i tokwahala, ni mo ba swanela ku ezezanga ha ba kopana ni yona. Maeluda ne ba lumezi kuli ni yange ni Océane kwa Ndu ya Mubuso. Bakeñisa kuli yeo ne li tukiso ye nca mwa Togo, kwa fiwa zibiso ya ku talusa hande taba yeo kwa puteho. Kono mwa bukombwa ne ni sa yangi ni Océane konji ha ni ya kwa misipili ya makutisezo ni kwa lituto za Bibele, kakuli yeo ki yona nako sihulu ye ne ba kona ku utwisisa batu kuli ne ni zamaelangañi ni yona.

Ni sa tabela hahulu ku kutaleza mwa sibaka seo. Nako kaufela ne ni susuezwanga hahulu ki buiyakato bwa batu ba teñi ba ba musa. Buiyakato bwa bona ne bu bonahala ka likezo za bona ze sishemo, ze cwale ka buikatazo bwa bona bwa ku ni fumanela sipula. Mwa October 2001, boma ne ba ile ni na ha ni tama musipili wa bune wa ku ya kwa Togo. Hasamulaho wa likweli ze talu ba kutela kwa France ka tabo, inze ba wile pilu.

Ni itumela hahulu ku Jehova kakuli u ni tusize ku sebeleza mwa Togo. Ni na ni sepo ye tiile ya kuli Jehova u kana a ni fa ‘se i shukelwa pilu ya ka’ ha ni nze ni sweli ku eza mo ni konela kaufela mwa sebelezo ya hae. *

[Litaluso za kwatasi]

[Maswaniso a fa likepe 10]

Nako kaufela ne ni tabela ku bona mo li bonahalela libaka za Africa ze yahilwe maambala ni lifolofolo za teñi ze buheha

[Siswaniso se si fa likepe 10]

Océane na yanga ni na kwa misipili ya makutisezo

[Siswaniso se si fa likepe 11]

Maeluda ba lumela kuli ni yange ni Océane kwa mikopano