Busepahali Bwa Tusa

KU SA sepahala ku bile teñi ku kala mwa simu ya Edeni. Kono batu ba lizo ze ñata ba nga ka butuna busepahali ni ku nga buhata kuli bu maswe. Haiba lu ngiwa kuli lwa sepahala lu swanela ku taba luli. Nihakulicwalo, hañata kutokwa busepahali ku ngiwa kuli ki kwa butokwa kuli mutu a pile hande mwa miteñi ye. Mu ikutwa cwañi ka za teñi? Kana ku ba ni busepahali kwa swanela? Mu kona ku ziba cwañi likezo za ku sepahala ni za ku sa sepahala?

Kuli lu tabise Mulimu, lu lukela ku sepahala mwa mubulelelo ni mupilelo wa luna. Muapositola Paulusi n’a elelize Bakreste ka yena kuli: “Mutu ni mutu a bulelele wahabo niti.” (Maefese 4:25) Hape n’a ñozi kuli: “Mwa lika kaufela lu lata ku eza se si lukela.” (Maheberu 13:18) Ha lu sepahaleli kuli lu lumbiwe ki batu ba bañwi. Kono ze lu sepahalela kikuli lu kuteke Mubupi wa luna mi lu bata ku mu tabisa.

Mu Si Ke Mwa Ipa

Mwa linaha ze ñata, batu ba b’anga baipi kuli ba ipumanele ze ba tokwa mwa bupilo. B’a nganga mañolo a buhata, a za buituti, ni mapampili a ba paka a ku kena ni ku zwa mwa naha ye ñwi kamba a ku fumana musebezi kamba situlo inze ba sa swaneli. Bashemi ba bañwi ba ñolisanga lilimo za buhata fa mañolo a ku pepwa a bana ba bona ilikuli bana ba bona ba ekelezwe kwa tuto ya bona ya kwa sikolo.

Kono kuli lu tabise Mulimu, ha lu swaneli ku puma. Bibele i bulela kuli Jehova ki “Mulimu wa niti” mi u tokwa kuli balikani ba hae ba bulele niti. (Samu 31:5) Haiba lu bata ku zwelapili ku ba balikani ba batuna ba Jehova, ha lu koni ku likanyisa “ba lishano,” ni “ba ba ipa.”—Samu 26:4.

Hape, batu ba bulelanga buhata ha ba bona kuli ba ka fiwa koto ya bumaswe bo ba ezize. Nihaiba mwa puteho ya Sikreste, mutu wa kona ku kenwa ki muliko wa ku bulela buhata. Ka mutala, mwa puteho ye ñwi, mutangana yo muñwi n’a itumelezi kwa maeluda kuli u ezize libi ze ñwi. Kono na si ka itumelela za kuli u uzwize, niha ne ku na ni bupaki bo ne bu bonisa cwalo. Kwa nalulelule kwa fumanwa kuli na puma mi a zwisiwa mwa puteho. Kana ne ku si ke kwa ba butali ha na ka bulela niti ni ku tusiwa ku kutisa silikani sa hae sa butokwa ni Jehova? Mane, Bibele i bulela kuli: “U si ke wa nyaza Mulena h’a ku kalimela, mi u si ke wa fela pilu ha u omanyiwa ki Yena; kakuli Mulena u kalimela ya latwa ki Yena.”—Maheberu 12:5, 6.

 Fokuñwi, muzwale ya fita ku ze konisa mwa puteho a kana a pata matata a ka butu kamba muzamao o maswe wa n’a na ni ona pili. Ka mutala, ha taleleza fomu ya ku kupa sebelezo ye ñwi ye ipitezi, a kana a sa alabi ngambu lipuzo ze ama buikangulo kamba muzamao wa hae, ka ku nahana kuli ha ka bulela niti fa litaba zeo ha na ku fita ku ze konisa. U kana a nahana kuli, ‘Ne ni si ka puma luli,’ kono kana fo kikuli na bulezi niti kamba ku sepahala ku ba bañwi? Mu nyakisise sisupo se si fumaneha kwa Liproverbia 3:32: “Ya maswe [kamba ya sa sepahali] u toilwe ki [Muñ’a] Bupilo; kono ya lukile u latwa ki Yena.”

Ku sepahala ku talusa ku sa ipuma ili luna. Hañata lu lumelanga ze lu bata ku lumela ku fita ku lumela ze lukile kamba za niti. Ku kona ku lu bela bunolo ku itusa mwa mulatu ni ku u lamba mutu yo muñwi! Ka mutala, Mulena Saule na likile ku itusa mwa mulatu wa ku sa ipeya ku utwa ka ku u lamba ba bañwi. Kacwalo, Jehova a mu zwisa fa bulena. (1 Samuele 15:20-23) N’a shutana luli ni Mulena Davida, ya na lapezi ku Jehova kuli: “Ni ku bulelezi sibi sa ka, ha ni si ka pata bumaswe bwa ka; ni ize, ni ka ipulela lifoso za ka ku [Muñ’a] Bupilo; mi Wena u swalezi mulatu wa sibi sa ka.”—Samu 32:5.

Busepahali Bu Tahisa Limbuyoti

Ku sepahala, kamba ku sa sepahala, ku ka ama mo ba  ka mi ngela batu ba bañwi. Haiba batu ba lemuha kuli ne mu ba pumile nihaiba hañwi fela, ha ba sa tola ba mi sepa, mi ku ka ba t’ata kuli ba mi sepe hape. Kono haiba mu bulelanga niti mi mwa sepahala, mu ka ngiwa kuli mu batu ba ba sepahala, ba ba swanela ku sepiwa. Lipaki za Jehova ba ipumanezi libubo le li cwalo. Mu nyakisise mitala ye latelela.

Muzamaisi yo muñwi wa kampani na lemuhile kuli buñata bwa babaleki ba hae ne ba uzweza kampani, kacwalo a biza mapokola. Ha na lemuhile kuli mubeleki ya na li yo muñwi wa Lipaki za Jehova u tamelezwi hamoho ni ba bañwi, a ya kwa polisi ku yo kupa kuli Paki yo a lukululwe kapili-pili. Kabakalañi? Kakuli muzamaisi wa kampani y’o na ziba kuli mutu yo ne li mubeleki ya sepahala ni kuli yena na si na mulatu. Paki yo na si ka zwisiwa fa musebezi, haili ba bañwi kaufela bona ne ba zwisizwe musebezi. Lipaki ka yena ne ba tabile, ka ku ziba kuli busepahali bwa hae bu kutekehisize libizo la Jehova.

Busepahali bwa zibahalanga. Mwa naha ye ñwi ya mwa Africa, mbilici ye ne fita fahalimw’a mungelo o mutuna o bubisa mezi ne i tokwa ku lukiswa kakuli mabala a n’a li kwateñi na uzwizwe. Ba mwa silalanda ba lela ku koleka mali kuli ba yolise mabala ao, kono ki mañi ya na sepahala ya na ka buluka hande mali? Kaufela ba lumelelana kuli a swanela ku bulukiwa ki yo muñwi wa Lipaki za Jehova.

Naha ye ñwi ya mwa Africa ha ne i bile ni mifilifili ya za bupolitiki ni mikowa, Paki yo muñwi ya na talima za mali mwa kampani ye ne fumaneha mwa linaha ze ñata na cincelizwe kwa naha isili, kakuli bupilo bwa hae ne bu li mwa kozi. Kampani ya lukisa kuli a yo belekela mwa naha ye ñwi ka likweli ze ñata ku fitela muinelo u ombala. Ki kabakalañi kampani ha ne i mu silelelize cwalo? Ki bakeñisa kuli na kile a hana ku swalisana ni be ne ba lela ku uzweza kampani. Ba bahulu fa musebezi ne ba ziba kuli ki mutu ya sepahala hahulu. Kana ne ba ka itakaleza ku tusa mubeleki yo kambe na zibahala ka ku ba mutu ya sa sepahali?

Liproverbia 20:7 i bulela kuli: ‘Mutu ya na ni niti u pila ka ku sepahala.’ Mutu ya na ni niti ki mutu ya sepahala. Ha pumangi batu ba bañwi. Kana ha mu tokwi kuli batu ba bañwi ba mi nge cwalo? Busepahali ki kalulo ya butokwa hahulu mwa bulapeli bwa niti. Ki poniso ya kuli lwa lata Mulimu ni bomuyahwa ni luna. Ha lu sepahala, lu bonisa kuli lwa itakaleza ku latelela likuka za muzamao ze bulezwi ki Jesu kuli: “Linto kamukana ze mu lata kuli batu ba mi ezeze, mu ba ezeze zona ni mina.”—Mateu 7:12; 22:36-39.

Ku sepahala nako kaufela ku kana kwa tahisa lika ze ñwi ze lu sa tabeli, kono ku ba ni lizwalo le li kenile ki kwa butokwa hahulu ku fita nto ifi kamba ifi ye maswe ye zwa mwa busepahali. Hasamulaho, busepahali bu tahisanga ze nde hahulu. Niti kikuli ku eza silikani se si nde ni Jehova ki kwa butokwa hahulu. Ha lu swaneli ku sinya silikani sa luna ni Jehova ka ku eza nto ye ñwi ka bupumi kuli lu kutekiwe ki batu kamba ku fumana lika isi ka mulao. Ku si na taba ni butata bufi kamba bufi bo lu kana lwa kopana ni bona, lwa kona ku sepa manzwi a walisamu a li: “U filwe mbuyoti mutu ya sepile [Muñ’a] Bupilo, ya sa sabi baikuhumusi, ni ba ba keluhezi ku ze puma.”—Samu 40:4.

[Maswaniso a fa likepe 18]

Bakreste ba niti ha ba lekangi kamba ku itusisa mañolo a buhata