Manzwi A Jesu mo A Tahiseza Tabo

“[Jesu] a kambama fa lilundu; . . . mi balutiwa ba hae ba sutelela ku yena. Cwale . . . a ba luta.”—MAT. 5:1, 2.

1, 2. (a) Jesu naa file Ngambolo ya hae ya fa Lilundu mwa miinelo ifi? (b) Jesu naa kalile cwañi ngambolo ya hae?

KA SILIMO sa 31 C.E., Jesu u kauleza hanyinyani musipili wa hae wa ku kutaza mwa Galilea kuli a yo ca Paseka mwa Jerusalema. (Joa. 5:1) Haa kutile kwa Galilea, u lapela busihu kaufela ku kupa Mulimu kuli a mu tuse ku keta baapositola ba 12. Ka lizazi le li tatama, buñata bwa putehana Jesu haa nze a folisa bakuli. Cwale balutiwa ba hae ni batu ba bañwi inge ba li teñi, u ina fafasi kwatuko a lilundu mi u kalisa ku luta.—Mat. 4:23–5:2; Luka 6:12-19.

² Jesu u kalisa ngambolo ya hae—yona Ngambolo ya fa Lilundu—ka ku bonisa kuli tabo i tiswa ki ku ba ni bulikani bo bunde ni Mulimu. (Mu bale Mateu 5:1-12.) * Lipulelo za naa bulezi Jesu ka za tabo li bonisa mabaka Bakreste ha ba tabile, mi manzwi ao a tusa kacenu sina mo ne a tuseza ha ne a bulezwi lilimo ze bato eza 2,000 kwamulaho. Ha lu nyakisiseñi ye ñwi ni ye ñwi ya lipulelo zeo.

“Ba Ba Ikutwa Bubotana mwa Pilu”

3. Ku talusañi ku ikutwa bubotana mwa pilu ya luna?

³ “[Tabo] ki ya ba ba ikutwa bubotana mwa pilu, kakuli mubuso wa kwa lihalimu ki wa bona.” (Mat. 5:3) “Ba ba ikutwa bubotana mwa pilu” ba lemuha kuli ba tokwa zamaiso ya Mulimu ni sishemo sa hae.

4, 5. (a) Ki kabakalañi ba ba ikutwa bubotana mwa pilu ha ba tabile? (b) Lu kona ku felisa cwañi bubotana bwa luna bwa mwa pilu?

⁴ Ba ba ikutwa bubotana mwa pilu ba tabile, “kakuli mubuso wa kwa lihalimu ki wa bona.” Kabakala ku amuhela Jesu sina Mesia, balutiwa ba Jesu ba kwa makalelo ne ba bile ni sepo ya ku busa ni yena mwa Mubuso wa Mulimu wa kwa lihalimu. (Luka 22:28-30) Ku be kuli lu sepa ku yo busa ni Kreste kwa lihalimu kamba lu sepa ku to pila ku ya ku ile mwa paradaisi ya lifasi mwa puso ya Mubuso, lwa kona ku ba ni tabo haiba luli lu lemuha kuli lu tokwa zamaiso ni sishemo sa Mulimu.

⁵ Haki batu kaufela ba ba ikutwa kuli ba tokwa zamaiso ni sishemo sa Mulimu, kakuli ba bañata ha ba na tumelo mi ha ba isi pilu ku za Mulimu. (2 Mates. 3:1, 2; Maheb. 12:16) Lwa kona ku felisa bubotana bwa luna bwa mwa pilu ka linzila ze cwale ka ku ikataza ku ituta Bibele, ku tukufalelwa musebezi wa ku tusa batu kuli ba be balutiwa, ni ku fumanehanga kwa mikopano ya Sikreste kamita.—Mat. 28:19, 20; Maheb. 10:23-25.

“Tabo” ya Ba Ba Lila

6. “Ba ba lila” ki bo mañi, mi ki kabakalañi ha ba ‘tabile’?

⁶ “[Tabo] ki ya ba ba lila, kakuli ba ka takulwa miyoko.” (Mat. 5:4) “Ba ba lila” ki batu ba ba swana ni “ba ba ikutwa bubotana mwa pilu.” Ha ba lili ka mukwa wa ku bilaela za bupilo bwa bona. Ku lila kwa bona ki maswabi e ba utwa kabakala sibi se si li teñi ku bona ni miinelo ye li teñi bakeñisa ku sa petahala kwa batu. Ki kabakalañi ba ba lila bao ha ba tabile? Kakuli ba na ni tumelo ku Mulimu ni Kreste mi  ba takulwa miyoko ka ku ba ni bulikani bo bunde ni Jehova.—Joa. 3:36.

7. Lu lukela ku ikutwa cwañi ka za lifasi la Satani?

⁷ Kana lwa lilanga kabakala ku sa luka ko ku atile mwa lifasi la Satani? Lu ikutwa cwañi luli ka ze li sepisa lifasi le? Muapositola Joani naa ñozi kuli: “Ze mwa lifasi kaufela, takazo ya nama, ni takazo ya meto, ni buikuhumuso bwa bupilo, ha li zwi ku Ndate.” (1 Joa. 2:16) Kono lu lukela ku ezañi haiba lu lemuha kuli bulapeli bwa luna ku Jehova bu sweli ku amiwa ki “moya wa lifasi,” ona moya o maata o zamaisa batu ba ba kauhezwi ku Mulimu? Lu lukela ku lapela ka taata, ku ituta Linzwi la Mulimu, ni ku kupa tuso kwa maeluda. Ha lu nze lu sutelela hahulu ku Jehova, lu ka “wa pilu” niha lu katazwa ki nto ifi kamba ifi.—1 Makor. 2:12; Samu 119:52; Jak. 5:14, 15.

“Ba Ba Ishuwa” Ba Tabile Luli!

8, 9. Ku ishuwa ku talusañi, mi ki kabakalañi ba ba ishuwa ha ba na ni tabo?

⁸ “[Tabo] ki ya ba ba ishuwa, kakuli ba ka ca sanda sa lifasi.” (Mat. 5:5) “Musa” kamba buishuwo haki bufokoli kamba ku ipumisa ku ba ni pilu ye bunolo. (1 Tim. 6:11) Haiba lu ba ba ishuwa, lu ka bonisa musa ka ku eza tato ya Jehova ni ku amuhela zamaiso ya hae. Hape lu ka bonisa buishuwo ka mo lu ezeza balumeli ka luna ni batu ba bañwi. Musa o cwalo u lumelelana ni kelezo ya muapositola Paulusi.—Mu bale Maroma 12:17-19.

⁹ Ki kabakalañi ba ba ishuwa ha ba na ni tabo? Kakuli Jesu ya ishuwa naa ize: “Ba ka ca sanda sa lifasi.” Jesu ki yena wa pili ku ba ba ka ca sanda sa lifasi. (Samu 2:8; Mat. 11:29; Maheb. 2:8, 9) Kono Bakreste ba ba tozizwe ba ba ishuwa ni bona ba ka ca sanda sa lifasi ni Kreste. (Maro. 8:16, 17) Mi mwa lifasi le li ka buswa ki Mubuso wa Jesu, ba ba na ni musa ba bañata ba ka ikola bupilo bo bu sa feli.—Samu 37:10, 11.

10. Ku tokwa musa ku kona ku ama cwañi buikalabelo bwa luna mwa puteho ni bulikani bwa luna ni ba bañwi?

¹⁰ Sina Jesu, ni luna lu lukela ku ba ba ba ishuwa. Kono ku cwañi haiba lu zibahala kuli lu na ni moya wa bulwani? Ku ba ni moya o cwalo wa ku lata lindwa ku kona ku tisa kuli batu ba lu ambukange. Haiba lu mizwale ba ba lakaza ku fiwa buikalabelo mwa puteho, ha lu na ku bu fiwa haiba lu na ni moya wa bulwani. (1 Tim. 3:1, 3) Paulusi naa bulelezi Tite kuli a hupulisange Bakreste mwa Kreta kuli “ba sabe lindwa; ba be ni makeke; ibe ba ba na ni musa hahulu kwa batu kaufela.” (Tite 3:1, 2) Ku ba ni musa o cwalo ku tahisa tabo ye tuna ku ba bañwi luli!

“Ba Utwa Tala ya Ku Luka”

11-13. (a) Ku talusañi ku utwa tala ya ku luka ni linyolwa la kona? (b) Ba ba utwa tala ya ku luka ni linyolwa la kona, ba “kuliswa” cwañi?

¹¹ “[Tabo] ki ya ba ba utwa tala ya Ku Luka, ni linyolwa la kona, kakuli ba ka kuliswa.” (Mat. 5:6) “Ku Luka” kwa naa bulela Jesu ki mukwa wa ku eza ze lukile ka ku mamela tato ya Mulimu ni milao ya hae. Walisamu naa ize naa “shukelwa” likatulo za Mulimu ze lukile. (Samu 119:20) Kana lwa lata hahulu ku luka kuli mane lu utwa tala ni linyolwa la kona?

 ¹² Jesu naa ize ba ba utwa tala ya ku luka ni linyolwa la kona ba ka ba ni tabo kakuli ba ka “kuliswa.” Taba yeo ne i ezahezi fa mukiti wa Pentekonta wa 33 C.E., kakuli ka nako yeo moya o kenile wa Jehova ne u kalisize ku ‘kolisa lifasi kuli Ku Luka ku teñi.’ (Joa. 16:8) Ka moya o kenile, Mulimu naa susumelize batu ku ñola Mañolo a Sigerike a Sikreste, aa na ni tuso kwa “ku hulisa ka ku luka.” (2 Tim. 3:16) Moya wa Mulimu hape u lu tusa ku “apala mutu yo munca ya bupwa ka siswaniso sa Mulimu mwa ku luka.” (Maef. 4:24) Kana ye haki taba ye tiisa pilu, ya kuli ba ba bakile ba ba kupa ku swalelwa libi za bona fa mutomo wa sitabelo sa Jesu se si liulula, ba kona ku ba ba ba lukile mwa meeto a Mulimu?—Mu bale Maroma 3:23, 24.

¹³ Haiba lu na ni sepo ya ku pila fa lifasi, luna ba ba utwa tala ya ku luka ni linyolwa la kona, lu ka kuliswa ka ku tala ha lu ka fiwa bupilo bo bu sa feli mwa miinelo ye lukile fa lifasi. Ka nako ye, haike lu tiiseze ku pila ka likuka za Jehova. Jesu naa ize: “Mu bate pili mubuso wa Mulimu ni Ku Luka kwa Hae.” (Mat. 6:33) Ka ku eza cwalo, lu ka ba ni ze ñata za ku eza mwa sebelezo ya Mulimu mi lu ka ba ni tabo.—1 Makor. 15:58.

Ki Kabakalañi “Ba Ba Na Ni Sishemo” Ha Ba Tabile?

14, 15. Lu kona ku bonisa cwañi sishemo, mi ki kabakalañi “ba ba na ni sishemo” ha ba na ni tabo?

¹⁴ “[Tabo] ki ya ba ba na ni sishemo, kakuli ba ka shemubiwa.” (Mat. 5:7) “Ba ba na ni sishemo” ba bonisa makeke ni mukekecima ku ba bañwi. Jesu naa ezize limakazo za ku folisa ba bañata ba ne ba kula kakuli naa ba utwezi makeke. (Mat. 14:14) Sishemo si boniswanga muta batu ba swalela ba ba ba foselize, sina Jehova haa swalela ka sishemo ba ba bakile. (Ex. 34:6, 7; Samu 103:10) Lwa kona ku bonisa sishemo ka nzila yeo ni ka manzwi ni likezo za luna ze musa ze tusa ba ba nyandile. Nzila ye nde ye lu kona ku bonisa sishemo ka yona ki ka ku bulelela ba bañwi litaba za niti za Bibele. Kabakala ku utwela undi wa nyangela butuku, Jesu “a kala ku ba luta litaba ze ñata.”—Mare. 6:34.

¹⁵ Kacwalo, lu lumelelana ni manzwi a Jesu a kuli: “[Tabo] ki ya ba ba na ni sishemo, kakuli ba ka shemubiwa.” Haiba lu eza ba bañwi ka sishemo ni bona ba ka lu eza ka sishemo. Mulimu haa ka lu atula, u kona ku keta ku sa lu atula ka taata kabakala sishemo se lu bonisize ku ba bañwi. (Jak. 2:13) Ba ba na ni sishemo ki bona feela ba ba ka swalelwa libi za bona ni ku fiwa bupilo bo bu sa feli.—Mat. 6:15.

 Ki Kabakalañi “Ba Ba Na Ni Pilu Ye Kenile” Ha Ba Tabile?

16. Ku talusañi ku ba ni “pilu ye kenile,” mi ba ba na ni pilu ye kenile ba “bona Mulimu” ka mukwa ufi?

¹⁶ “[Tabo] ki ya ba ba na ni pilu ye kenile, kakuli ba ka bona Mulimu.” (Mat. 5:8) Haiba lu na ni “pilu ye kenile,” lu ka bonisa kuli lu ba ba kenile ka lika ze lu nga ku ba za butokwa ku luna, litakazo za luna, ni milelo ya luna. Lu ka bonisa “lilato le li zwa mwa pilu ye kenile.” (1 Tim. 1:5) Kabakala ku ba ba kenile mwa pilu, lu ka “bona Mulimu.” Fo, ha ku talusi kuli lu ka bona Jehova luli, kakuli “ha ku na mutu ya . . . bona [Mulimu], ya ka pila.” (Ex. 33:20) Kono Jesu ha naa ize: “Ya ni boni, u boni Ndate,” naa bonisize kuli nzila ye ñwi ye lu kona ku bona Mulimu ka yona ki ka ku bona likezo za hae, kakuli na likanyisize tulemeno twa Mulimu ka ku tala. (Joa. 14:7-9) Hape, ka ku ba balapeli ba Jehova fa lifasi, lwa kona ku “bona Mulimu” ka ku lemuha za lu ezeza. (Jobo 42:5) Mi cwale Bakreste ba ba tozizwe ba ka bona Mulimu luli ha ba ka zusezwa kwa bupilo bwa moya kwa lihalimu.—1 Joa. 3:2.

17. Ku ba ni pilu ye kenile ku ka lu ama cwañi?

¹⁷ Bakeñisa kuli ba ba na ni pilu ye kenile ki ba ba kenile mwa mizamao ya bona mi ba ikataza ku ba ni libizo le li kenile fapilaa Mulimu, ha ba tabeli lika za nga Jehova kuli ki ze masila. (1 Makol. 28:9; Isa. 52:11) Haiba lu na ni pilu ye kenile, ze lu ka bulela li ka ba ze kenile, mi ha lu na ku ba ni buipi mwa sebelezo ya luna ku Jehova.

“Ba Ba Batiseza Batu Kozo” Ba Fetuha Bana ba Mulimu

18, 19. “Ba ba batiseza batu kozo” ba ezanga cwañi?

¹⁸ “[Tabo] ki ya ba ba batiseza batu kozo, kakuli ba ka bizwa bana ba Mulimu.” (Mat. 5:9) “Ba ba batiseza batu kozo” ba zibwa ka ze ba ka eza ni ze ba si ke ba eza. Haiba lu swana ni batu ba naa bulela Jesu, lu ba ba lata kozo mi ‘ha lu kutisi bumaswe kwa bumaswe.’ Kono ‘kamita lu bata ku eza bunde ku ba bañwi.’—1 Mates. 5:15.

¹⁹ Kuli lu balelwe ku ba ba batiseza batu kozo, lu lukela ku tokolomoha ku eza nto ifi kamba ifi ye “kauhanya balikani ba ba utwana.” (Liprov. 16:28) Ka ku ba ba ba batiseza batu kozo, lu ka ‘tundamena ku pila mwa kozo ni batu kaufela.’—Maheb. 12:14.

20. Ki bo mañi ba ba li “bana ba Mulimu” ka nako ya cwale, mi ki bo mañi ba bañwi ba ba ka ba bana ba Mulimu?

²⁰ Ba ba batiseza batu kozo ba na ni tabo kakuli “ba ka bizwa bana ba Mulimu.” Bakreste ba ba tozizwe ba ba sepahala ba añuzwi ki Jehova mi ki “bana ba Mulimu.” Ba na ni kale ni bulikani bo butuna ni Jehova sina bana ba hae kakuli ba lumela ku Kreste mi ba lapela “Mulimu wa lilato ni kozo” ka lipilu za bona kaufela. (2 Makor. 13:11; Joa. 1:12) “Lingu ze ñwi” za Jesu bo, ze batiseza batu kozo? Jesu u ka ba “Ndate wa kamita” wa zona mwa Puso ya hae ya Lilimo ze Sikiti, kono kwa mafelelezo a puso yeo u ka ipeya kwatasaa Jehova mi zona cwale li ka ba bana ba Mulimu ka ku tala.—Joa. 10:16; Isa. 9:6; Maro. 8:21; 1 Makor. 15:27, 28.

21. Lu ka eza cwañi haiba lu “pila ka Moya”?

²¹ Haiba lu “pila ka Moya,” kozo i ka ba ye ñwi ya tulemeno twa luna ye bonwa ka bunolo ki ba bañwi. Ha lu na “ku ishemaeta” kamba “ku nyemisana.” (Magal. 5:22-26; Bibele ye Kenile, hatiso ya 1984) Kono lu ikataza ku ‘pilisana mwa kozo ni batu kaufela.’—Maro. 12:18.

 Ba Tabile Niha Ba Nyandiswa!

22-24. (a) Ki kabakalañi ba ba nyandisezwa ku luka ha ba na ni tabo? (b) Lu ka nyakisisañi mwa litaba ze peli ze tatama?

²² “[Tabo] ki ya ba ba nyandiswa kabakala Ku Luka, kakuli mubuso wa kwa lihalimu ki wa bona.” (Mat. 5:10) Ka ku ekeza, Jesu naa ize: “Mu ka ba ni [tabo] ha ba mi tapaula kabakala ka, ha ba mi nyandisa, ba mi tameleza bumaswe kamukana ka buhata. Mu wabelwe mi mu nyakalale, kakuli mupuzo wa mina ikaba o mutuna kwa lihalimu; kakuli ki mo ba nyandiselize bapolofita ba ba ne ba li teñi pili ku mina.”—Mat. 5:11, 12.

²³ “Kabakala Ku Luka,” Bakreste ba libelela ku tapaulwa, ku nyandiswa, ni ku tamelezwa bumaswe, sina mo ne ba ezelizwe bapolofita ba Mulimu ba kwaikale. Kono ka ku itiisa mwa miliko ye cwalo, lu ba ni nyakalalo ye mwa ku tabisa Jehova ni ku mu kutekehisa. (1 Pit. 2:19-21) Manyando aa lu tahela haa koni ku fukuza kwa tabo ya luna ye mwa ku sebeleza Jehova mwa nako ya cwale kamba ya kwapili. Mane manyando ao haa koni ku fukuza kwa tabo ya ba ba ka yo busa ni Kreste mwa Mubuso wa kwa lihalimu kamba tabo ya ba ba ka fiwa bupilo bo bu sa feli sina babusiwa ba fa lifasi ba mulonga wo. Limbuyoti ze cwalo li bonisa kuli Mulimu ki ya sishemo, ki ya musa, mi ki ya fana.

²⁴ Ku na ni lituto ze ñwi ze ñata ze lu kona ku ituta kwa Ngambolo ya fa Lilundu. Ze ñwi za lituto ze fitana-fitana li ka nyakisiswa mwa litaba ze peli ze tatama. Ha lu boneñi mo lu kona ku sebeliseza manzwi ao a Jesu Kreste.

[Litaluso za kwatasi]

Mu Kona ku Alaba Cwañi?

• Ki kabakalañi “ba ba ikutwa bubotana mwa pilu” ha ba tabile?

• Ki kabakalañi “ba ba ishuwa” ha ba na ni tabo?

• Ki kabakalañi Bakreste ha ba tabile niha ba nyandiswa?

• Ki ifi pulelo ya naa bulezi Jesu ka za tabo ye mu tabela hahulu?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 7]

Lipulelo za naa bulezi Jesu ka za tabo za tusa kacenu sina mo ne li tuseza ha ne li bulezwi

[Siswaniso se si fa likepe 8]

Nzila ye nde ye lu kona ku bonisa sishemo ka yona ki ka ku bulelela ba bañwi litaba za niti za Bibele