Ku Fumana Maluo A ‘Patilwe ku Yena’
Ku Fumana Maluo A ‘Patilwe ku Yena’
“Ye ku yena ku patilwe maluwo kamukana a butali ni a zibo.”—MAKOLO. 2:3.
1, 2. (a) Ki lika mañi ze ne fumanwi ka 1922, mi ne li isizwe kai? (b) Linzwi la Mulimu li mema mañi ni mañi ku eza nto mañi?
KU FUMANA maluo a patilwe hañata ku banga taba ye tuna ye bihiwanga mwa makande. Ka mutala, ka 1922, hamulaho wa lilimo ze ñata-ñata za ku sebeza ka taata mwa miinelo ye taata, mupumbuli wa lika za ikale wa kwa Britain, Howard Carter, na fumani lika ze makalisa. Na fumani libita le li kwanile la mulena Pharaoh Tutankhamen, mi mwa libita leo ne ku na ni libyana-byana ze bato ba 5,000.
2 Kono lika za na fumani Carter zeo niha ne li makalisa hahulu, ne li isizwe feela mwa limiziyamu ni kwa libaka ze ñwi cwalo. Lika zeo mwendi ne li lika za butokwa za kwaikale, kono ha li koni ku lu tusa mwa bupilo bwa luna bwa ka zazi ni zazi. Nihakulicwalo, Linzwi la Mulimu li lu mema kuli lu bate maluo a ka lu tusa luli. Mañi ni mañi u lukuluhile ku amuhela memo yeo, mi mupuzo wa ka fumana u fitela kwahule maluo afi kamba afi.—Mu bale Liproverbia 2:1-6.
3. Maluo ao Jehova a susueza balapeli ba hae ku bata ki a butokwa cwañi?
3 Mu nyakisise butokwa bwa maluo ao Jehova a susueza balapeli ba hae ku bata. Maluo ao a kopanyeleza “sabo ya Muñaa Bupilo” ili nto ye kona ku lu sileleza mwa linako ze taata ze. (Samu 19:9) Ku ba ni “zibo ya Mulimu” ku kona ku lu fumanisa tohonolo ye tuna ka ku fitisisa ya ku ba ni silikani se situna ni Muambakani ya Pahami. Mi ha lu na ni liluo la butali bo bu zwa ku Mulimu hamohocwalo ni zibo ni kutwisiso, lu ka ziba mwa ku tatululela matata ni lipilaelo mwa bupilo bwa luna bwa ka zazi ni zazi. (Liprov. 9:10, 11) Lu kona ku fumana cwañi maluo a butokwa hahulu ao?
Ku Fumana Maluo a Kwa Moya
4. Lu kona ku fumana kai maluo a kwa moya?
4 Ka ku sa swana ni bapumbuli ba za ikale ni bazamai ba ba zamayanga misipili ye mitelele ku bata maluo, luna lwa ziba luli kwa ku fumana maluo a kwa moya. Sina mapa ye bonisa kwa ku fumana maluo, Linzwi la Mulimu li lu supeza ko lu kona ku fumana luli maluo aa sepisize Mulimu. Ka ku ama ku Kreste, muapositola Paulusi na ñozi kuli: “Ye ku yena ku patilwe maluwo kamukana a butali ni a zibo.” (Makolo. 2:3) Ha lu bala manzwi ao, lu kana lwa ipuza kuli: ‘Ki kabakalañi ha lu swanela ku bata maluo ao? A “patilwe” cwañi ku Kreste? Mi lu kona ku a fumana cwañi?’ Kuli lu fumane likalabo, ha lu nyakisiseñi manzwi a muapositola Paulusi.
5. Ki kabakalañi Paulusi ha na ñozi ka za maluo a kwa moya?
5 Paulusi na ñolezi manzwi ao Bakreste sina yena ba kwa Kolose. Na ba taluselize kuli na ba lwanela kuli “lipilu za bona li tiiswe, li kopane mwa lilato.” (Mu bale Makolose 2:1, 2.) Ki kabakalañi ha na iyakatilwe bona? Ku bonahala kuli Paulusi na lemuhile kuli mizwale ba kwa Kolose ne ba kukuelizwe ki batu ba ne ba luta lituto za Sigerike za mihupulo ya batu kamba ba ne ba ba susueza ku kalisa ku mamela hape Mulao wa Mushe. Na elelize mizwale ba hae ka ku tiya kuli: “Mu tokomele, mutu a si ke a mi swasa ka tuto ya butali, ni ka ku mi shemba ka ze si na tuso, a mi ise ka litaba ze ba fanana batu ka mulomo, ni ka lituto za lifasi za makalelo, isi ka Kreste.”—Makolo. 2:8.
6. Ki kabakalañi ha lu swanela ku mamela kelezo ya Paulusi?
6 Kacenu lu sweli ku talimana ni likukuezo ze swana ze zwelela ku Satani ni kwa muinelo wa hae o maswe. Lituto za mihupulo ya batu, ze cwale ka lituto za mupilelo wa batu ni lituto za ku ipilaula, li kukueza mihupulo ya batu, muzamao wa bona, likonkwani ze ba itomela, ni mupilelo wa bona. Bulapeli bwa buhata bu ikenyize hahulu mwa mikiti ye miñata ya lipumulo. Lika ze ñata ze boniswa fa mazimumwangala ni mwa mafilimu ni lika ze ñwi za ku itabisa ka zona li lukiselizwe ku hulisa litakazo za nama ze fosahezi, mi ze ñata ze boniswa fa Intaneti li tahisa kozi kwa banana hamohocwalo ni ku ba bahulu. Ku ndongwama hahulu lika za ku itabisa ka zona ni lika ze ñwi za lifasi ku kona ku cinca ka bunolo maikuto ni mubonelo wa luna kwa neku la litaelo za lu fa Jehova, mi ku kona ku lu tuhelisa ku kumalela bupilo bo bu sa feli. (Mu bale 1 Timotea 6:17-19.) Kacwalo, haiba ha lu lati ku swasiwa ki Satani mwa tutwa twa hae, lu swanela ku utwisisa taluso ya manzwi a Paulusi a na ñolezi ba kwa Kolose ni ku mamela kelezo ya hae.
7. Ki lika lifi ze peli za na talusize Paulusi kuli ne li ka tusa ba kwa Kolose?
7 Ka ku ama hape kwa manzwi a Paulusi a na ñolezi ba kwa Kolose, lu lemuha kuli hamulaho wa ku talusa taba ye ne mu bilaeza, na zwezipili ku talusa lika ze peli ze ne ka tiisa mizwale ba hae ni ku ba swalisanisa ka lilato. Nto ya pili ya na bulezi ki ‘kutwisiso ya bona ye tezi.’ Ne ba swanela ku ikolwisisa kuli kutwisiso ya bona ya Mañolo i nepahezi, ilikuli tumelo ya bona i tome fa mutomo o tiile. (Maheb. 11:1) Nto ya bubeli ya na bulezi ki ‘zibo ya kunutu ye kenile ya Mulimu.’ Ne ba sa swaneli ku ba feela ni zibo ya lituto za makalelo kono ne ba swanela ku ba ni kutwisiso ya lika ze tungile za Mulimu. (Maheb. 5:13, 14) Yeo ne li kelezo ye nde ye ne filwe ku ba kwa Kolose, mi ki kelezo ye nde ni ku luna kacenu! Kono cwale lu kona ku fumana cwañi zibo ni kutwisiso ye tezi ye cwalo? Paulusi na talusize ko lu kona ku fumana tuso ha na bulezi ka za Jesu Kreste kuli: “Ye ku yena ku patilwe maluwo kamukana a butali ni a zibo.”
Maluo A “Patilwe” ku Kreste
8. Pulelo ya kuli maluo aa “patilwe” ku Kreste i talusañi?
8 Ha ku bulelwa kuli maluo a butali ni a zibo a “patilwe” ku Kreste, ha ku talusi kuli maluo ao a patilwe luli mi batu ha ba koni ku a fumana. Kono taluso luli kikuli, kuli lu fumane maluo ao, lu tokwa ku sebeza ka taata ni ku isa mamelelo ya luna ku Jesu Kreste. Ku eza cwalo ku lumelelana ni za na bulezi Jesu kuli: “Ki na nzila, ni niti, ni bupilo; ha ku na mutu ya ka taha ku Ndate, konji ka na.” (Joa. 14:6) Kacwalo kuli lu fumane zibo ya Mulimu, lu tokwa tuso ni ketelelo ya Jesu.
9. Ki misebezi mañi ye filwe ku Jesu?
9 Kwandaa ku ba feela “nzila,” Jesu hape na ize ki yena “niti ni bupilo.” Seo si bonisa kuli Jesu u peta misebezi ye miñata kwandaa ku ba feela nzila ya ku atumela ka yona Ndate. Jesu hape u peta misebezi ye miñata ya butokwa ye lu tusa ku utwisisa Bibele ni ku fumana bupilo bo bu sa feli. Kaniti, ku Jesu ku patilwe maluo a kwa moya a sa koni ku bapanyiwa ni maluo afi kamba afi, mi maluo ao a itulezi feela ku libelela baituti ba ba ikataza ku a fumana. Ha lu nyakisiseñi a mañwi a maluo ao a ama luli sepo ya luna ya kwapili ni silikani sa luna ni Mulimu.
10. Ki lika mañi ze lu ituta ka za Jesu kwa Makolose 1:19 ni 2:9?
10 “Ku Kreste ki mo ku inzi mutalelela luli wa Bumulimu, ka mubili.” (Makolo. 1:19; 2:9) Bakeñisa kuli Jesu u pilile ni Ndataahe wa kwa lihalimu ka lilimo-lilimo, wa ziba hande butu bwa Mulimu ni tato ya hae ku fita ufi kamba ufi. Mwa bukombwa bwa hae bwa fa lifasi, Jesu na lutile ba bañwi za na mu lutile Ndataahe mi mwa likezo za hae, na bonisize mikwa ye minde ya na mu lutile Ndataahe. Kona libaka Jesu ha na kona ku bulela kuli: “Ya ni boni, u boni Ndate.” (Joa. 14:9) Butali hamohocwalo ni zibo kaufela ya Mulimu li patilwe, kamba li fumaneha ku Kreste, mi ha ku na nzila ye nde hahulu ye lu kona ku ituta ka yona ka za Jehova ye fita ku ituta ka tokomelo ka za Jesu.
11. Jesu u amilwe cwañi mwa bupolofita bwa Bibele?
11 “Bapolofita kaufela ba mu pakile.” (Lik. 10:43) Manzwi ao a bonisa kuli Jesu u peta musebezi wa butokwa hahulu wa ku taleleza bupolofita bo buñata bwa Bibele. Ku kala ka bupolofita bwa pili bwa Jehova bo bu ñozwi kwa Genese 3:15 ku isa cwalo kwa lipono ze makaza ze mwa buka ya Sinulo, bupolofita bwa Bibele bu kona feela ku utwisiswa hande haiba lu nyakisisa misebezi ya peta Jesu mwa Mubuso wa Mesiya. Kona libaka bupolofita bo bu buñata bwa mwa Mañolo a Siheberu ha bu lyanganisanga ba ba sa lumeli kuli Jesu ki yena Mesiya ya na sepisizwe. Kona libaka hape Jesu ha ngiwa ku ba mutu-tu fela ki ba ba keshebisa Mañolo a Siheberu a na ni bupolofita bo buñata ka za Mesiya. Ku ziba Jesu ku tusa batu ba Mulimu ku utwisisa taluso ya bupolofita bwa Bibele bo bu si ka talelezwa kale.—2 Makor. 1:20.
12, 13. (a) Jesu ki “liseli la lifasi” ka mukwa ufi? (b) Ha se ba lukuluzwi kwa lififi la ku sa ziba niti, balateleli ba Jesu ba mwa tamo ifi?
12 “Ki na liseli la lifasi.” (Mu bale Joani 8:12; 9:5.) Pili Jesu a si ka pepwa kale fa lifasi, mupolofita Isaya na bulezi kuli: “Sicaba se ne si zamaya mwa lififi si boni liseli le lituna; liseli li pazulezi ba ba yahile mwa naha ya muluti wa lifu.” (Isa. 9:2) Muapositola Mateu na talusize kuli Jesu na talelelize bupolofita boo ha na kalile ku kutaza, ili fa na bulelezi kuli: “Mu bake, kakuli mubuso wa kwa lihalimu u sutelezi fakaufi.” (Mat. 4:13, 14, 16, 17) Bukombwa bwa Jesu ne bu file batu monyehelo ya kwa moya ni ku lukulula batu kwa lituto za bulapeli bwa buhata. Jesu na bulezi kuli: “Ni tile mwa lifasi, na ni li liseli, kuli mutu ya lumela ku na, a si ke a ina mwa lififi.”—Joa. 1:3-5; 12:46.
13 Lilimo-lilimo hasamulaho, muapositola Paulusi na bulelezi Bakreste sina yena kuli: “Kale ne mu li lififi, kono cwale mu liseli ku Mulena; hakulicwalo mu zamaye sina bana ba liseli.” (Maef. 5:8) Ha se ba lukuluzwi kwa butanga bwa lififi la ku sa ziba niti, Bakreste ba mwa tamo ya ku zamaya sina bana ba liseli. Ku eza cwalo ku lumelelana ni za na talusize Jesu mwa Ngambolo ya fa Lilundu ha na bulelezi balutiwa ba hae kuli: “Liseli la mina a li bonise batu cwalo, kuli ba bone misebezi ya mina ye minde, mi ba lumbe Ndataa mina ya kwa lihalimu.” (Mat. 5:16) Kana mwa itebuha hahulu maluo a kwa moya e mu fumani ku Jesu kuli mane mwa kona ku a taluseza ba bañwi ni ku bonisa buitebuho bwa mina ka muzamao o munde wa Sikreste?
14, 15. (a) Lingu ni lifolofolo ze ñwi ne li itusisizwe cwañi mwa bulapeli bwa niti mwa linako za litaba ze ñozwi mwa Bibele? (b) Ki kabakalañi Jesu ka ku ba “Ngunyana ya Mulimu” ha sa koni ku bapanyiwa ni maluo afi kamba afi?
14 Jesu ki “Ngunyana ya Mulimu.” (Joa. 1:29, 36) Mwa linako za litaba ze ñozwi mwa Bibele, lingu ne li itusisizwe kwa neku la swalelo ya libi ni kwa ku atumela Mulimu. Sina ka mutala, Abrahama ha sa bonisize kuli na kona ku eza mwanaa hae Isaka sitabelo, na taluselizwe kuli a si ke a holofaza mwanaa hae Isaka, mi na filwe ngu, kuli a i eze sitabelo. (Gen. 22:12, 13, NW) Maisilaele ha ne ba lukuluzwi mwa Egepita, ne ba na ni ku bulaya ngunyana ni ku sasa mali a yona fa misumo ya kwa minyako pili ba si ka ca kale “paseka” ya Jehova. (Ex. 12:1-13) Ku zwafo, mwa Mulao wa Mushe ne ku bulezwi ka za matabelo a lifolofolo za mifuta-futa, ku kopanyeleza cwalo ni a lingu ni lipuli.—Ex. 29:38-42; Liv. 5:6, 7.
15 Ha ku na sitabelo sifi kamba sifi se ne si ezwa ki batu se ne si kona ku tahisa tukuluho ya ku ya ku ile kwa sibi ni lifu. (Maheb. 10:1-4) Kono Jesu yena ki ‘Ngunyana ya Mulimu ye zwisa sibi mwa lifasi.’ Taba yeo i bonisa kuli Jesu u fitela kwahule maluo afi kamba afi a kile a fumanwa. Kacwalo, lu ka eza hande ku fumana nako ya ku ituta ka tokomelo ka za sitabelo sa Jesu ni ku ba ni tumelo mwa sitabelo seo. Ka ku eza cwalo, lu ka ba ni sepo ya ku fiwa mbuyoti ye tuna ni mupuzo—ba “mutapinyana” ba ka fiwa kanya ni likute hamoho ni Kreste mwa lihalimu mi ba “lingu ze ñwi” ba ka fiwa bupilo bo bu sa feli mwa Paradaisi fa lifasi.—Luka 12:32; Joa. 6:40, 47; 10:16.
16, 17. Ki kabakalañi ha lu swanela ku utwisisa musebezi wa Jesu wa ku ba “Mutateki ni Mufelelezi wa tumelo”?
16 Jesu ki “yena Mutateki ni Mufelelezi wa tumelo.” (Mu bale Maheberu 12:1, 2.) Kwa Maheberu kauhanyo 11, lu fumana teñi taba ye tuna ya na bulezi Paulusi ka za tumelo. Mwa taba yeo, Paulusi na file taluso ya tumelo mi hape na pundile baana ni basali ba tumelo ba ba cwale ka Nuwe, Abrahama, Sara, ni Rahaba. Ha sa bulezi za lika zeo, Paulusi na susuelize Bakreste sina yena kuli ba talimele ku Jesu, “yena Mutateki ni Mufelelezi wa tumelo.” Kabakalañi?
17 Nihaike kuli baana ni basali ba ba sepahala bao ba ba ñozwi kwa Maheberu kauhanyo 11 ne ba na ni tumelo ye tiile mwa sepiso ya Mulimu, ne ba si ka ziba hande ka mo Mulimu na ka taleleza lisepiso za hae ka Mesiya ni Mubuso. Mane, nihaiba bona luli ba na itusisize Jehova kwa ku ñola bupolofita bwa za Mesiya ne ba si ka utwisisa hande taluso ya litaba ze ne ba ñozi. (1 Pit. 1:10-12) Kono luna kacenu lu iponezi talelezo ya bupolofita bo buñata ka za Jesu mi taba yeo i petahalisa tumelo ya luna. Kona libaka ha lu kona ku bulela kuli Jesu ki “yena Mutateki ni Mufelelezi wa tumelo” ya luna. Kacwalo ki kwa butokwa kuli lu utwisise ni ku lemuha kuli Jesu ki yena “Mutateki ni Mufelelezi wa tumelo.”
Mu Tundamene ku Bata
18, 19. (a) Mu taluse maluo a mañwi a kwa moya a patilwe ku Kreste. (b) Ki kabakalañi ha lu swanela ku zwelapili ku fumana maluo a kwa moya ku Jesu?
18 Lu nyakisisize feela ye miñwi ya misebezi ye mituna ya peta Jesu kwa neku la mulelo wa Mulimu wa ku pulusa batu. Ku sa na ni maluo a mañwi hape a kwa moya a butokwa aa patilwe ku Kreste. Ku a fumana ku ka lu fumanisa tabo ni limbuyoti. Ka mutala, muapositola Pitrosi na bizize Jesu kuli ki “Mulena bupilo” ni “naleli ya Lilungwe.” (Lik. 3:15; 5:31; 2 Pit. 1:19) Mi Bibele i biza Jesu kuli ki “Amen.” (Sin. 3:14) Kana mwa ziba taluso ya misebezi yeo ya peta Jesu? Sina mwa na bulelezi Jesu, “mu tundamene ku bata, mi mu ka fumana.”—Mat. 7:7.
19 Kwandaa Jesu, ha ku na mutu yo muñwi hape ya kile a peta misebezi ye mituna ye lu tusa ku fumana bupilo bwa ku ya ku ile. Ku yena ku patilwe maluo a kwa moya ili ao mañi ni mañi ya a bata ka pilu kaufela a kona ku fumana ka bunolo. Haike mu fumane tabo ni mbuyoti mwa ku bata maluo a “patilwe ku yena.”
Kana Mwa Hupula?
• Bakreste ba susuezwa ku bata maluo afi?
• Ki kabakalañi kelezo ya na file Paulusi ku ba kwa Kolose ha i lu tusa ni luna kacenu?
• Mu punde ni ku talusa a mañwi a maluo a “patilwe” ku Kreste.
[Lipuzo za Tuto]
[Maswaniso a fa likepe 5]
Bibele i swana sina mapa ye libisa kwa maluo a “patilwe” ku Kreste