“Si Sabi, ni ka ku Tusa”

JESU naa lemusize balateleli ba hae kuli: “Diabulosi wa ta, saa to kenya ba bañwi ku mina mwa tolongo kuli mu likwe.” Kono pili a si ka fa kale temuso yeo, Jesu naa bulezi kuli: “U si ke wa saba butuku bo ka utwiswa.” Bakeñisa kuli Satani u zwelapili ku bemba Bakreste kuli u ka ba kenya mwa litolongo ilikuli a palelwise musebezi wa ku kutaza Mubuso, milonga ye miñwi ya kona ku nyandisa Bakreste ba niti. (Sin. 2:10; 12:17) Kacwalo ki sika mañi se si ka lu tusa ku itukiseza ku hanyeza Satani ni kuli ‘lu si ke lwa saba,’ sina mwa naa lemuselize Jesu?

Ki niti kuli buñata bwa luna lu kile lwa ba ni sabo ka nako ye ñwi. Nihakulicwalo, Linzwi la Mulimu li lu sepisa kuli Jehova u ka lu tusa kuli lu si ke lwa komiwa ki sabo. Ka mukwa ufi? Ye ñwi ya linzila za lu tusa ka zona Jehova kuli lu itukiseze nyandiso ki ka ku patulula mikwa ya itusisa Satani ni balateleli ba hae. (2 Makor. 2:11) Kuli lu bone buniti bwa taba yeo, ha lu nyakisiseñi taba ye ne ezahezi mwa miteñi ya Bibele. Hape lu ka nyakisisa mitala ya balumeli ba ba sepahala ba mwa miteñi ya luna be ne ba ‘itiisize kwa lunya lwa Diabulosi.’—Maef. 6:11-13.

Mulena ya Saba Mulimu U Bembiwa ki Mubusi ya Maswe

Mwa lilimo za ma-700 B.C.E., Mulena Senakeribi ya maswe wa Asirya naa tulile macaba a mañatanyana. Bakeñisa ku ikutwa kuli ki ndwalume, a lela ku lwanisa batu ba Jehova ni muleneñi wa bona wa Jerusalema, ili mwa naa busa Mulena Ezekiasi ya naa saba Mulimu. (2 Mal. 18:1-3, 13) Ku si na ku kakanya, Satani naa itusisa kolo yeo ku susueza Senakeribi kuli a pete milelo ya hae, ilikuli bulapeli bwa niti bu feliswe mwa lifasi.—Gen. 3:15.

Senakeribi naa lumile makwambuyu kwa Jerusalema ku yo bulelela muleneñi wo kuli u koze. Yo muñwi wa bona ne li Rabishake, ya naa izo ba sina mubuleli yo mutuna wa mulena. * (2 Mal. 18:17) Rabishake naa bata ku zwafisa Majuda kuli ba koze ba sa lwani. Ki ifi mikwa ya naa itusisize Rabishake kuli a bembe Majuda?

Naa Sepahalile Niha Naa li A Nosi

Rabishake naa bulelezi bayemeli ba Ezekiasi kuli: “Mulena yo muhulu, mulena wa Asirya sa bulela ki se, u li: Ku sepa ko sepile ki ku mañi? Bona, u isepisa ka Egepita, litaka lani le li munyukile, le li li, mutu ha itiiseza ku lona la mu taba mwa lizoho ku li punya.” (2 Mal.  18:19, 21) Za naa bulezi Rabishake ne li za buhata bakeñisa kuli Ezekiasi naa si ka eza tumelelano ni Egepita. Kono tamelezo yeo ne i bonisa kuli Rabishake naa bata kuli Majuda ba hupule hande taba ye: ‘Ha ku na ya ka mi tusa. Mu inzi mu nosi.’

Mwa lilimo za cwanoñu, balwanisi ba bulapeli bwa niti ni bona ba likile ku sabisa Bakreste ba niti kuli ha ku na ya ka ba tusa. Kaizeli wa Sikreste yo muñwi ya naa tamilwe bakeñisa tumelo ya hae ni ku beiwa mwa sibaka mo ku si na Bakreste sina yena ka lilimo-limo, naa talusize se ne si mu tusize kuli a si ke a komiwa ki sabo. Naa ize: “Tapelo ne i ni tusize ku sutelela ku Jehova . . . Ne ni hupuzi manzwi a tiisa pilu a ñozwi kwa Isaya 66:2, a li, Mulimu u talima ‘mutu ya ikokobeza, ya lobehile pilu.’ Manzwi ao naa ni tiisanga ni ku ni omba-omba kamita.” Ka mukwa o swana, muzwale ya naa kwalezwi mwa sitokisi a nosi ka lilimo-limo naa ize: “Ne ni lemuhile kuli niha ne ni kwalezwi mwa sitokisi, ne ni sa kona ku ba ni bulikani bo bu tiile ni Mulimu.” Kaniti, ku ba ni bulikani bo bu tiile ni Jehova ne ku tusize Bakreste ba babeli bao ku itiisa niha ne ba li ba nosi. (Samu 9:9, 10) Be ne ba ba nyandisize ne ba ba kauhanyize ni mabasi a bona, balikani, ni balumeli sina bona, kono Lipaki be ne ba tamilwe bao ne ba ziba kuli balwanisi bao ne ba sa koni ku ba kauhanya ni Jehova.—Maro. 8:35-39.

Kacwalo ki kwa butokwa hahulu kuli lu itusise kolo ye lu na ni kaufela kuli lu tiise bulikani bwa luna ni Jehova! (Jak. 4:8) Lu swanela ku ipuzanga kamita kuli: ‘Kana na ikutwa ku ba bukaufi ni Jehova? Kana manzwi a hae a ni etelela ha ni nze ni eza liketo ze tuna ni ze nyinyani ka zazi ni zazi?’ (Luka 16:10) Haiba lu zwelapili ku ikataza ku tiisa bulikani bwa luna ni Mulimu, ha lu tokwi ku ba ni sabo. Mupolofita Jeremia ha naa bulela ka ku yemela Majuda be ne ba nyandiswa, naa ize: “Na biza Libizo la hao Muñaa Bupilo, ha ni li mwa sikoti se si tungile . . . Lizazi le ni bizize ku Wena wa sutelela ku na, wa li: Si sabi!”—Mali. 3:55-57.

Naa Palezwi ku Tahiseza Batanga ba Mulimu ku Kakanya Jehova

Rabishake naa itusisize bupumi kuli a tahiseze batanga ba Mulimu ku kakanya Jehova. Naa ize: “Ezekiasi ki yena ya lutuluzi mabaka mo ku lapelelwa Muñaa Bupilo ni tutala cwalo . . . Ki yena Muñaa Bupilo kasibili ya ni bulelezi kuli ni lwanise naha ya hae ni ku i sinya.” (2 Mal. 18:22, 25, Bibele ye Kenile, hatiso ya 1984) Kacwalo Rabishake naa bulezi kuli Jehova ha na ku lwanela batu ba Hae kakuli ne ba si ka mu tabisa. Kono bo ne li buhata. Jehova naa tabiswa ki Ezekiasi ni Majuda be ne ba kutezi mwa bulapeli bwa niti.—2 Mal. 18:3-7.

Kacenu, banyandisi ba kona ku hasanya litaba za niti ilikuli ba lumelelane ni balumeli, kono ba kona ku li zwakanya ni litaba za buhata ilikuli ba tahiseze balumeli bao ku kala ku kakanya lika ze ñwi. Ka mutala, ka linako ze ñwi mizwale ni likaizeli ba ba tamilwe ba bulelezwi kuli muzwale ya li muokameli mwa naha ya bona u latuzi tumelo ya hae mi kacwalo ku lukile kuli ni bona ba eze cwalo. Nihakulicwalo, litaba ze cwalo za palelwanga ku tahiseza Bakreste ba ba butali ku kala ku kakanya lika ze ñwi.

Mu nyakisise ze ne ezahalezi kaizeli yo  muñwi wa Sikreste Ndwa ya Lifasi ya Bubeli ha ne inze i kolota. Ha naa li mwa tolongo naa bonisizwe manzwi a ñozwi a naa bonisa kuli muzwale yo muñwi ya naa na ni buikalabelo naa latuzi tumelo ya hae. Ya naa mu tosangisa a mu buza haiba naa sepile Paki yo. Kaizeli naa alabile kuli: “Ki mutu ya si ka petahala.” Naa ekelize ku bulela kuli muzwale yo naa itusiswa ki Mulimu ha naa latelela likuka za Bibele. “Kono bakeñisa kuli manzwi a hae a lwanisana ni Bibele, ha sa li muzwale wa ka.” Kaizeli ya sepahala yo naa latelezi kelezo ya Bibele ye li: “Mu si ke mwa isepisa ka malena, nihaiba ka bana ba batu, ba ba palelwa ku tusa.”—Samu 146:3.

Ku ba ni zibo ye nepahezi ya Linzwi la Mulimu ni ku sebelisa likelezo ze ku lona ku ka lu tusa ku itibelela kwa litaba za buhata ze kona ku lu palelwisa ku zwelapili ku itiisa. (Maef. 4:13, 14; Maheb. 6:19) Kacwalo, kuli lu itukiseze kuli lu kone ku nahana hande ha lu li mwa butata, lu tokwa ku isa hahulu pilu kwa ku balanga Bibele ka zazi ni zazi ni ku ezanga tuto ya ka butu. (Maheb. 4:12) Kaniti, ye ki yona nako ye lu swanela ku ekeza kwa zibo ya luna ni ku tiisa tumelo ya luna. Muzwale yo muñwi ya naa kwalezwi mwa sitokisi a nosi ka lilimo-limo naa ize: “Ni susueza mañi ni mañi ku itebuha lico kaufela za moya ze lu fiwa, kakuli ha lu zibi mo li ka lu tuseza nako ye ñwi.” Kaniti, haiba lu ituta Linzwi la Mulimu ka tokomelo ni lihatiso ze lu fiwa ki sitopa sa mutanga kacenu, moya o kenile u ka ‘lu hupulisa’ litaba ze lu itutile ha lu ka tahelwa ki butata mwa bupilo.—Joa. 14:26.

Ku Silelezwa ku ze Bemba

Rabishake naa likile ku bemba Majuda. Naa ize: “U eze tumelelano ni muñaa ka, mulena wa Asirya. Ni ku fe lipizi ze eza bolule ba babeli ha u ka zwisa bapahami ba ba likana ku li pahama. Mukwa ki ufi o ka kona ku lelekisa muzamaisi a li muñwi, niheba yo munyinyani, wa batanga ba muñaa ka?” (2 Mal. 18:23, 24) Ka ku ya ka mubonelo wa butu, Ezekiasi ni batu ba hae ne ba sa koni ku yema fapilaa mpi ye maata ya Maasirya.

Kacenu, banyandisi ba kona ku bonahala ku ba ba ba na ni maata a matuna hahulu, sihulu haiba muuso wa ba yemela. Banyandisi ba Nazi ne ba yemezwi ki muuso mwa Ndwa ya Lifasi ya Bubeli. Ne ba likile ku bemba batanga ba Mulimu ba bañata. Yo muñwi wa mizwale ba luna ya naa kile a tamiwa mwa tolongo ka lilimo ze ñata, naa talusize mo ne ba mu bembelanga. Ka nako ye ñwi, mupolisa yo muñwi naa mu buzize kuli: “Kana ne u boni mwa naa kunupezwi munyanaa hao? Ne u itutileñi?” Naa alabile kuli: “Ni paki ya Jehova mi ni ka zwelapili ku ba paki.” Mupolisa a mu bemba, a li: “Kanti ki wena ye lu ka kunupa cwale.” Nihakulicwalo, muzwale wa luna a tiya, mi sila sa tuhela ku mu bemba. Ki nto mañi ye ne mu tusize ku itiisa ha naa bembiwa cwalo? Naa alabile kuli: “Ne ni sepile libizo la Jehova.”—Liprov. 18:10.

Ka ku ba ni tumelo ye tiile ku Jehova, lu lwala tebe ye tuna ye lu sileleza kwa lika kaufela za itusisa Satani kuli a sinye bulikani bwa luna ni Mulimu. (Maef. 6:16) Kacwalo lu tokwa ku kupa Jehova mwa tapelo kuli a lu tuse ku tiisa tumelo ya luna. (Luka 17:5) Hape lu swanela ku itusisa ze lu fiwa ki sitopa sa mutanga ya sepahala ze tiisa tumelo ya luna. Ha lu bembiwa, lu tiiswa ka ku hupula manzwi ao Jehova naa bulelezi mupolofita Ezekiele, ya naa lumilwe kwa batu ba ba taata. Jehova naa mu bulelezi kuli: “Sifateho sa hao ni si ezize taata, inge mo ba tatafalelize za bona, ni pata ya hao ni i ezize taata, inge mo ba tatafalelize za bona. Sina daimani ye fita muhotolo kwa taata, ki mo ni ezelize pata ya hao.” (Ezek. 3:8, 9) Haiba ku tokwahala, Jehova wa kona ku lu tusa ku ba ba ba tiile inge daimani sina mwa naa tokwa ku bela Ezekiele.

Ku Hanyeza Miliko

Balwanisi ba lemuhile kuli haiba mikwa ye miñwi kaufela i pala, mutu u kona ku tuhela  ku sepahala haiba a sepiswa nto ye ñwi ye nde. Rabishake ni yena naa itusisize mukwa wo. Naa bulelezi batu ba mwa Jerusalema kuli: “Mu eze tumelelano ni na, mi mu kombe ku na . . . Mane ni te, ni mi ise mwa naha ye swana sina naha ya mina: naha ya buloto ni ya veine, naha ya buhobe ni ya masimu a likota za veine, naha ye na ni oli ya olive ni linosi; kuli mu pile, mi mu si ke mwa shwa.” (2 Mal. 18:31, 32) Sepiso ya kuli ne ba ka ca buhobe ni ku nwa veine i swanela ku ba ye ne i tabisize hahulu batu be ne ba li mwa munzi o no ambekilwe wo!

Sepiso ye cwalo i kile ya fiwa mulumiwa yo muñwi ya naa tamilwe ilikuli tumelo ya hae i fokole. Naa bulelezwi kuli naa ka iswa kwa “lihae le linde” le li li mwa “simu ye nde” ka likweli ze silezi ilikuli a yo nahanisisa hande. Kono muzwale yo naa tiiselize mwa ku sepahala kwa hae mi naa si ka latula likuka za Sikreste. Ki sika mañi se ne si mu tusize? Naa talusize kuli: “Ne ni nahananga ka za Mubuso sina sepo ya luli. . . . Ne ba palezwi ku ni susueza kuli ni latule tumelo ya ka kabakala kuli ne ni tiisizwe ki zibo ya ku ziba mubuso wa Mulimu, ne ni kolwa kuli u teñi, mi ne ni sa u kakanyi ni hanyinyani.”

Kana lu nga Mubuso wa Mulimu ku ba wa luli? Toho ya lusika Abrahama, muapositola Paulusi, ni Jesu kasibili ne ba itiisize mwa miliko kakuli ne ba nga Mubuso ku ba wa luli. (Mafil. 3:13, 14; Maheb. 11:8-10; 12:2) Haiba lu zwelapili ku bata pili Mubuso ni ku nahananga limbuyoti za kamita ze u ka tisa, ni luna lu ka kona ku hanyeza muliko wa ku amuhela lisepiso za ku imululwa nakonyana kwa nyandiso.—2 Makor. 4:16-18.

Jehova ha na ku lu Siya

Rabishake niha naa likile ku sabisa Majuda, Ezekiasi ni batu ba hae ne ba sepile Jehova ka ku tala. (2 Mal. 19:15, 19; Isa. 37:5-7) Mi Jehova naa alabile litapelo za bona za kuli a ba tuse ka ku luma lingeloi le ne li bulaile masole ba Maasirya ba 185,000 mwa busihu bu li buñwi. Ka lizazi le li tatama, Senakeribi naa kutezi kwa muleneñi wa hae wa Ninive inge a swabile, mi naa kutile ni masole ba hae ba ba nyinyani be ne ba siyezi.—2 Mal. 19:35, 36.

Kaniti, Jehova naa si ka siya batu be ne ba mu sepile. Mitala ya mwa miteñi ya luna ya mizwale ni likaizeli be ne ba itiisize mwa miliko i bonisa kuli ni kacenu Jehova ha siyangi batu ba hae. Kona libaka Ndataa luna wa kwa lihalimu ha lu sepisa kuli: “Na, Muñaa Bupilo Mulimu wa hao, ni ku sweli kwa lizoho la bulyo, mi ni ku bulelela, ni li: Si sabi, ni ka ku tusa.”—Isa. 41:13.

[Litaluso za kwatasi]

[Manzwi a fa likepe 13]

Mwa Linzwi la hae, Jehova u taluseza batanga ba hae ha fitelela 30 kuli: “Si sabi”

[Siswaniso se si fa likepe 12]

Mikwa ya naa itusisize Rabishake i swana cwañi ni ye li itusisa lila za batu ba Mulimu kacenu?

[Maswaniso fa likepe 15]

Ku ba ni bulikani bo bu tiile ni Jehova ku lu tusa ku tiiseza mwa ku sepahala kwa luna ha lu li mwa miliko