Jehova Ki Yena Sanda Sa Ka

“Se si abezwi wena, so ka talima kuli ki sanda sa hao mwahalaa bana ba Isilaele, ki Na.”—NUM. 18:20.

1, 2. (a) Ki nto mañi ye ne ezahalile kwa Malivi muta masika a mañwi a Isilaele naa filwe lianda? (b) Jehova naa sepisizeñi Malivi?

MAISILAELE ha se ba hapile libaka ze ñata za Naha ya Sepiso, Joshua, Muprisita yo Muhulu Eliazare, ni ba bahulu ba masika ba aba naha mwa likalulo-kalulo. Likalulo zeo ne li bile lianda za masika. (Num. 34:13-29) Malivi bona ne ba sa swaneli ku ba ni sanda sa naha sina masika a mañwi. (Josh. 14:1-5) Ki kabakalañi Malivi ha ne ba si ka fiwa sanda mwa Naha ya Sepiso? Kana ne ba libezwi?

² Manzwi a naa bulezi Jehova kwa Malivi a lu tusa ku ziba kalabo. Jehova naa ba sepisize kuli ha na ku ba siya. Naa ize: “Se si abezwi wena, so ka talima kuli ki sanda sa hao mwahalaa bana ba Isilaele, ki Na.” (Num. 18:20) Ki sepiso kwa bunde ya kuli: “Sanda sa hao . . . ki Na”! Ne mu ka ikutwa cwañi kambe Jehova naa bulelela mina manzwi ao? Mwendi pili ne mu ka ipuza kuli: ‘Kana sepiso yeo ya ni swanela?’ Mwendi hape ne mu ka ipuza kuli: ‘Kana Jehova wa kona luli ku ba sanda, kamba buswa bwa Bakreste ba ba si ka petahala kacenu?’ Lipuzo zeo za mi ama mi li ama ni batu be mu lata. Kamukwaocwalo, ha lu boneñi ze i talusa sepiso yeo. Ku eza cwalo ku ka lu tusa ku utwisisa ka mo Jehova a kona ku bela sanda sa Bakreste kacenu. Sihulu ku ka lu tusa ku utwisisa ka mo Jehova a kona ku bela sanda sa mina kasibili, ibe kuli mu na ni sepo ya ku yo pila kwa lihalimu kamba mwa Paradaisi fa lifasi.

Jehova Naa Babalezi Malivi

3. Mulimu naa ketile cwañi Malivi kuli ba mu sebeleze?

³ Pili Jehova a si ka fa kale Mulao kwa Maisilaele, litoho za mabasi ki bona ba ne ba li baprisita ba mabasi a bona. Mulimu ha naa ba file Mulao, naa ketile ba bañwi kwa Malivi kuli ba be baprisita ni ba bañwi kuli ba be batusi. Ne ku bile cwañi cwalo? Mulimu ha naa bulaile baeli ba Maegepita, naa isumekezi baeli ba Maisilaele kuli ba be ba hae. Kono cwale Mulimu a eza cinceho ye: “Ni ngile Malivi . . . mwa sibaka sa bana ba baeli kaufela . . . ba Isilaele.” Bakeñisa kuli baeli ba Maisilaele ne li ba bañata ku fita baana ba Malivi, Maisilaele ne ba bulelezwi kuli ba life tifo ya ku liulula baeli ba bona ba ne ba siyezi. (Num. 3:11-13, 41, 46, 47) Kamukwaocwalo, Malivi ne ba kona ku kalisa ku sebeleza Mulimu wa Isilaele.

4, 5. (a) Mulimu naa li sanda sa Malivi ka mukwa ufi? (b) Mulimu naa babalezi cwañi Malivi?

⁴ Jehova ha naa ketile Malivi kuli ba mu sebeleze, naa bile cwañi sanda sa bona? Jehova naa si ka ba fa sanda sa naha, kono naa ba file musebezi  wa butokwa hahulu. “Buprisita bwa Muñaa Bupilo” ne li sona sanda sa bona. (Josh. 18:7) Liñolo la Numere kauhanyo ya 18 li lu bonisa kuli ne ba babalezwi. (Mu bale Numere 18:19, 21, 24.) Malivi ne ba fiwanga “nto i liñwi ku ze lishumi za maluwo kaufela a bana ba Isilaele” sina “mupuzo wa bona bakeñisa sebelezo ya bona.” Fo kikuli, ne ba fiwanga kalulo ya bulishumi kwa lukau lwa Maisilaele ni kwa limunanu za bona. Kwa lika ze ne ba fiwanga Malivi, ne ba nganga kwateñi kalulo ya bulishumi, ili “ku ze nde hahulu,” ni ku i fa sina nubu kuli baprisita ba itusise yona. * (Num. 18:25-29) Baprisita hape ne ba fiwanga “linubu kaufela ze nanulelwa mwahalimu” ze ne ba isanga Maisilaele ku Mulimu kwa sibaka sa hae sa milapelo. Kamukwaocwalo, baprisita ne ba kona ku sepa Jehova kuli naa ka ba babalela.

⁵ Ba bañwi ba lumela kuli Maisilaele ne ba fanga nubu ya bubeli. Mabasi a Isilaele naa itusisanga yona kuli a fumane lico, lino, ni ze ñwi za ku itabisa ka zona ka nako ya mikopano ye kenile ya silimo ni silimo. (Deut. 14:22-27) Kono nubu yeo ne i itusiswanga ka mukwa o muñwi hape. Maisilaele ne ba banga ni Sabata ya silimo kwa mafelelezo a lilimo ze supile. Kwa mafelelezo a silimo sa bulaalu ni sa busilela sa lilimo ze supile zeo, Maisilaele ne ba itusisanga nubu yeo ku tusa babotana ni Malivi. Ki kabakalañi Malivi ha ne ba fiwanga kwa nubu yeo? Kakuli ne ba “si na naha ni sanda” mwa Isilaele.—Deut. 14:28, 29.

6. Nihaike kuli Malivi ne ba si ka abelwa kwa naha, ne ba inanga kai?

⁶ Haiba Malivi ne ba si ka abelwa kwa naha, ne ba inanga kai? Mulimu naa ba babalezi. Naa ba file minzi ye 48 ku beya cwalo ni masimu a naa potolohile minzi yeo. Minzi yeo ne i kopanyeleza minzi ya masabelo ye silezi. (Num. 35:6-8) Kamukwaocwalo, Malivi ne ba na ni kwa ku ina ka nako ye ne ba sa sebelezi kwa sibaka se si kenile sa Mulimu. Jehova naa babalezi hahulu batu ba ne ba ifanile ku mu sebeleza. Mi Malivi ne ba kona ku bonisa kuli Jehova naa li yena sanda sa bona ka ku mu sepa kuli naa tabela ku ba babalela ni kuli naa na ni maata a ku eza cwalo.

7. Malivi ne ba tokwañi kuli Jehova a be sanda sa bona?

⁷ Mulao no si ka bulela koto ya naa swanelwa ku fiwa Muisilaele ya naa sa fangi nubu. Kono batu ha ne ba sa utwi mulao wa Jehova wa ku zwisa nubu, baprisita ni Malivi ne ba banga mwa butata. Nto yeo ne i ezahezi mwa miteñi ya Nehemia. Kabakaleo, Malivi ne ba tuhelanga sebelezo ya bona ni ku yo sebeleza mwa masimu a bona. (Mu bale Nehemia 13:10.) Malivi ne ba kona feela ku fumana za ku ipilisa ka zona sicaba ha ne si utwa Mulao wa Jehova. Mi baprisita ni Malivi ne ba tokwa ku ba ni tumelo ku Jehova ni ku sepa linzila za naa ba babalela ka zona.

Jehova Naa Bile Sanda sa Malivi ba Bañwi

8. Ki nto mañi ye ne ziyelize Asafi?

⁸ Jehova naa li sanda sa lusika lwa Malivi. Kono Malivi ba bañwi ka butu ne ba itusisanga manzwi a naa bonisa kuli Jehova naa li sanda sa bona ha ne ba bulelanga ka za bulikani bwa bona ni yena ni sepo ya bona ku yena. (Mali. 3:24) Mulivi yo muñwi ya naa itusisize manzwi a cwalo ne li muopeli ni muñoli wa lipina. Mulivi yo ki Asafi, nihaike kuli u kona ku ba yo muñwi wa lubasi lwa Asafi ya naa etelelanga  baopeli mwa miteñi ya Mulena Davida. (1 Makol. 6:31-43) Mwa Samu 73 lu bala ka za Asafi (kamba yo muñwi wa baikulyae) kuli naa shwezi batu ba ba maswe muna mi naa sa utwisisi libaka ha ne ba bonahala ku pila hande. Mane naa ize: “Ni kenisize pilu ya ka feela, mazoho a ka, ni a tapisize feela ku a tokwisa mulatu.” Ku bonahala kuli Asafi naa libezi kuli naa na ni tohonolo ya ku sebeleza Jehova ni kuli Jehova naa li sanda sa hae. Naa ziyelehile ku fitela a “kena mwa Sibaka se si kenile sa Mulimu.”—Samu 73:2, 3, 12, 13, 17.

9, 10. Ki kabakalañi Asafi ha naa bulezi kuli Mulimu ki ‘buswa bwa hae ku ya ku ile’?

⁹ Asafi ha sa keni mwa sibaka se si kenile, a cinca munahanelo wa hae. Mwendi nto ye cwalo i kile ya ezahala ku mina. Mwendi ka nako ye ñwi mu kile mwa libala tohonolo ye mu na ni yona ya ku sebeleza Jehova mi mwa kalisa ku nahana lika ze ne mu kona ku ba ni zona. Kono kabakala ku ituta Linzwi la Mulimu ni ku yanga kwa mikopano ya Sikreste, ne mu kalisize ku bona lika ka mwa li bonela Jehova. Asafi naa utwisisize ze ne ka ezahala kwa batu ba ba maswe. Naa kengeyezi lika ze nde za naa na ni zona ka ku ba yo muñwi wa batanga ba Mulimu mi a lemuha kuli Jehova naa ka mu swala kwa lizoho la hae la bulyo ni ku mu zamaisa. Kabakaleo, Asafi naa kona ku bulelela Jehova kuli: “Mwa lifasi ha ku na ye ni shukelwa, haisi Wena.” (Samu 73:23, 25) Mi hamulaho a bonisa kuli Jehova naa li yena sanda sa hae. (Mu bale Samu 73:26.) ‘Mubili wa hae ni pilu ya hae niha ne li ka fela,’ Jehova naa ka ba sanda sa hae ku ya ku ile. Wa lisamu naa na ni sepo ya kuli Jehova naa ka mu hupula ka ku ba mulikanaa hae mi naa si ke a libala sebelezo ya naa ezize ka busepahali. (Muek. 7:1) Asafi naa omba-ombilwe ki taba yeo. Naa opezi kuli: “Buswa bwa ka, ki ku sutelela ku Mulimu; ku Mulena Muñaa Bupilo, ki ko ni sabela.”—Samu 73:28.

¹⁰ Asafi ha naa bulezi kuli Jehova naa li sanda sa hae naa sa talusi feela ka za lika za naa mu file ka ku ba Mulivi. Sa naa talusa sihulu ne li sebelezo ya hae ku Jehova ni bulikani bwa naa na ni bona ni Muambakani ya Pahami. (Jak. 2:21-23) Kuli a zwelepili ku ba mulikanaa Jehova, Asafi naa swanela ku zwelapili ku ba ni tumelo ku yena ni ku mu sepa. Naa lukela ku kolwa kuli ha naa ka utwa Jehova naa ka ba ni bukamuso bo bunde. Ni mina mwa kona ku kolwa kuli Jehova u ka mi fuyola.

11. Jeremia naa buzize Jehova puzo ifi, mi ne i alabilwe cwañi?

¹¹ Mulivi yo muñwi ya naa bulezi kuli Jehova ne li sanda sa hae ki mupolofita Jeremia. Ha lu boneñi za naa talusa ha naa bulezi manzwi ao. Jeremia naa pila mwa Anatota, munzi wa Malivi o no li bukaufi ni Jerusalema. (Jer. 1:1) Ka nako ye ñwi Jeremia naa buzize Jehova libaka batu ba ba maswe ha ne ba pila hande kono ba ba lukile bona ne ba nyanda. (Jer. 12:1) Ha naa bona ze ne ezahala mwa Jerusalema ni mwa Juda, a bilaela ku Jehova. Jeremia naa ziba kuli Jehova ki ya lukile. Jehova  naa alabile puzo ya Jeremia ka ku mu bulelela kuli a shaele lushango lwa sinyeho, mi Jehova naa talelelize bupolofita bo. Batu ba ne ba utwile Jehova ne ba pilisizwe, kono ba ba maswe bona ne ba si ka mamela temuso mi ba timezwa.—Jer. 21:9.

12, 13. (a) Ki lika mañi ze ne tisize kuli Jeremia a bulele kuli: “Muñaa Bupilo ki buswa bwa ka,” mi naa bonisize moya o cwañi? (b) Ki kabakalañi masika kaufela a Isilaele ha naa swanela ku ba ni moya wa ku libelela?

¹² Hamulaho wa nako, muta Jeremia naa boni mo ne u sinyelizwe munzi wa habo yena, naa ikutwile inge ya naa zamaya mwa lififi. Ne ku bonahala inge Jehova naa mu inisize sina “ba ba shwile kale.” (Mali. 1:1, 16; 3:6) Jeremia naa bulelezi Maisilaele kuli ba kutele ku Ndataa bona wa kwa lihalimu, kono ba eza lika ze maswe hahulu kuli mane Jehova a sinya Jerusalema ni Juda. Nto yeo ne i utwisize Jeremia butuku nihaike kuli ne si mulatu wa hae. Mwa nako ya masitapilu yeo, Jeremia naa ize: “Ha lu sa timiswi, ki kabakala sishemo sa Muñaa Bupilo.” Kaniti, makeke a Jehova a bonahalanga sinca kakusasana, ka zazi ni zazi! Mi cwale Jeremia a li: “Muñaa Bupilo ki buswa bwa ka.” Naa zwezipili ku ba ni tohonolo ya ku sebeleza Jehova sina mupolofita.—Mu bale Malilo 3:22-24.

¹³ Ka lilimo ze 70, naha ya Maisilaele ne i si ke ya ba ni batu mi ne i ka ba matota. (Jer. 25:11) Kono manzwi a Jeremia a kuli “Muñaa Bupilo ki buswa bwa ka,” a bonisa kuli naa sepile Jehova mi kabakaleo a ba ni moya wa ku libelela. Masika kaufela a Isilaele naa latehezwi ki sanda sa ona, mi kabakaleo naa swanela ku ba ni moya o swana sina wa naa na ni ona Jeremia. Jehova ki yena feela ya naa kona ku ba tusa. Hamulaho wa lilimo ze 70, batu ba Mulimu ba kutisezwa mwa naha ya bona mi ba kalisa ku sebeleza Jehova hape mwateñi.—2 Makol. 36:20-23.

Jehova Naa Kona ku ba Sanda sa Batu ba Bañwi

14, 15. Kwandaa Malivi, ki mañi yo muñwi ya naa nga Jehova kuli ki buswa bwa hae, mi ki kabakalañi?

¹⁴ Bo Asafi ni Jeremia ne ba li ba lusika lwa Livi, kono kana ki Malivi feela ba ne ba na ni tohonolo ya ku sebeleza Mulimu? Batili! Mutangana Davida, ili ya naa ka ba mulena wa Isilaele kwapili, naa bulezi kuli Mulimu ki “buswa bwa [hae] mwa lifasi la ba ba pila.” (Mu bale Samu 142:1, 5.) Davida ha naa ñozi samu yeo, naa sa pili mwa muleneñi kamba mwa ndu. Naa ipatile lila za hae mwa mukoti. Ka nako ye ñwi Davida naa ipatile mwa mukoti o no li bukaufi ni Adulami mi ka nako ye ñwi naa ipatile ku o no li mwa lihalaupa la En-Gedi. Ku bonahala kuli naa ñozi Samu 142 ha naa li ku ye miñwi ya mikoti yeo.

¹⁵ Haiba ne ku li cwalo, kona kuli Davida naa saba ku Mulena Saule ya naa bata ku mu bulaya. Davida naa ipatile mwa mukoti o no sa konwi ku fumanwa ka bunolo. (1 Sam. 22:1, 4) Ha naa li mwa sibaka seo a nosi, mwendi naa ikutwile kuli naa si na mulikani wa ku mu sileleza. (Samu 142:4) Ka nako yeo, Davida a kupa tuso ku Mulimu.

16, 17. (a) Ki kabakalañi Davida ha naa kona ku ikutwa kuli u mwa kazuma ka ka si na mwaalo? (b) Davida naa kona ku kupa tuso ku mañi?

¹⁶ Pili Davida a si ka ñola kale Samu 142, mwendi naa utwile ze ne ezahezi ku Muprisita yo Muhulu Akimeleki, ya naa mu tusize a sa zibi kuli naa baleha ku Saule. Bakeñisa kuli Mulena Saule naa shwela Davida muna, a laela kuli Akimeleki ni ba ndu ya hae ba bulaiwe.  (1 Sam. 22:11, 18, 19) Davida naa ikutwile kuli ki yena ya naa tahisize kuli ba bulaiwe. Ne ku swana inge kuli naa bulaile muprisita ya naa mu tusize. Kambe ne li mina Davida, kana ne mu ka ikutwa ku ba ni mulatu? Fahalimu a seo, Davida naa sa pumuli kakuli Saule naa zwelapili ku mu zuma.

¹⁷ Hamulahonyana, mupolofita Samuele ya naa tozize Davida kuli kwapili a be mulena, a timela. (1 Sam. 25:1) Mwendi nto yeo ne i ekelize kwa masitapilu a Davida mi naa kona ku ikutwa kuli u mwa kazuma ka ka si na mwaalo. Kono naa ziba kuli Jehova naa kona ku mu tusa. Naa si ka fiwa musebezi o swana ni o ne ba filwe Malivi kono naa tozizwe kale kuli a eze musebezi u sili, ili wa ku ba mulena wa batu ba Mulimu. (1 Sam. 16:1, 13) Kabakaleo, Davida a bulelela Jehova ze mwa pilu ya hae kaufela mi a zwelapili ku mu sepa. Ni mina Jehova wa kona ku ba sanda sa mina. Mwa kona ku mu sepa ha mu nze mu zwelapili ku ikataza ku mu sebeleza.

18. Batu be lu bulezi mwa taba ye, ne ba bonisize cwañi kuli Jehova naa li sanda sa bona?

¹⁸ Jehova naa bile sanda sa batu be lu bulezi mwa taba ye ka ku ba fa musebezi. Batu bao ne ba sepile Mulimu kuli naa ka ba babalela. Jehova naa kona ku ba sanda sa Malivi ni sa ba bañwi ba masika a sili a Isilaele, ba ba cwale ka Davida. Mina bo? Jehova u kona ku ba cwañi sanda sa mina? Lu ka fumana kalabo mwa taba ye tatama.

[Litaluso za kwatasi]

Mu Kona ku Alaba Cwañi?

• Jehova naa li cwañi sanda sa Malivi?

• Ki lika mañi ze ne ba ezize bo Asafi, Jeremia, ni Davida kuli ba bonise kuli Jehova naa li sanda sa bona?

• Ki kalemeno kafi ke mu tokwa ku ba ni kona kuli Jehova a be sanda sa mina?

[Lipuzo za Tuto]

[Manzwi a fa likepe 8]

Malivi ne ba si ka fiwa sanda sa naha. Jehova ki yena ya naa li sanda sa bona kakuli naa ba file tohonolo ya ku mu sebeleza

[Siswaniso se si fa likepe 7]

Jehova naa li cwañi sanda sa baprisita ni Malivi?

[Siswaniso se si fa likepe 9]

Ki lika mañi ze ne tusize Asafi kuli a zwelepili ku nga Jehova sina sanda sa hae?