“Mu Tonele Ku Lapela”

“Mu be ni munahano o munde, . . . mi mu tonele ku lapela.”—1 PIT. 4:7.

MU KONA KU ALABA CWAÑI?

Ki litapelo za mufuta mañi ze lu swanela ku lapelanga hañata?

Ki kabakalañi Bakreste ba niti ha ba swanela ku zwelapili ku lapelanga?

Ki bo mañi ba ba ka tusiwa haiba lu lapelela ba bañwi?

1, 2. (a) Ki kabakalañi ha kuli kwa butokwa kuli lu “tonele ku lapela”? (b) Lu swanela ku ipuza lipuzo mañi ka za tapelo?

MUTU yo muñwi ya naa sebezanga busihu u bulela kuli: “Nako ye taata hahulu kuli mutu a zwelepili ku tona kiha se ku sutelela kwa ku sa.” Batu ba bañwi ba ba sebezanga busihu kaufela mwendi ba lumelelana ni za naa bulezi muuna yo. Lwa kona ku bapanya muinelo wo kwa nako ye lu pila ku yona. Lifasi la Satani li tuha li fela. Nako ye lu pila ku yona i swana ni fahalaa busihu bo butuna, mi Bakreste kacenu ba tokwa ku sebeza ka taata kuli ba zwelepili ku tona. (Maro. 13:12) Ku lobala kwa moya ku kona ku lu tahiseza butata. Lu tokwa ku ba ni “munahano o munde” ni ku zwelapili ku ‘tonela ku lapela.’—1 Pit. 4:7.

² Bakeñisa kuli lifasi la Satani li tuha li fela, lu swanela ku ipuza lipuzo ze latelela: ‘Kana na isanga mamelelo kwa litapelo ze ni lapelanga? Kana na lapelanga litapelo za mufuta kaufela, mi kana na lapelanga kamita? Kana na lapelelanga ba bañwi ka nako kaufela, kamba kana ni lapelanga feela ku kupa lika ze ni tokwa ni ze ni bata? Tapelo i kona ku ni tusa cwañi ku to punyuha?’

MU LAPELE LITAPELO ZA MUFUTA KAUFELA

3. Ki lika mañi ze lu kona ku bulela mwa tapelo ya luna?

³ Paulusi ha naa ñolezi Bakreste ba kwa Efese, naa bulezi za ‘litapelo za mufuta kaufela.’ (Maef. 6:18) Ha lu lapela ku Jehova, lu mu kupanga kuli a lu fe ze lu tokwa ni kuli a lu tuse ku tiyela matata e lu kopana ni ona. Bibele i bulela kuli Jehova wa “utwa milapelo,” mi bakeñisa kuli wa lu lata, wa lu teelezanga ha lu mu kupa tuso. (Samu 65:2) Kono ha lu lapela, ha lu swaneli ku kupanga feela kuli Mulimu a lu fe lika ze lu tokwa. Hape lu swanela ku lumbekanga Jehova mwa tapelo, ku itumela ku yena, ni ku mu taluseza likupo za luna.

4. Ki kabakalañi ha lu swanela ku lumbekanga Jehova ka nako kaufela mwa litapelo za luna?

⁴ Ku na ni mabaka a mañata a tahisa kuli lu lumbeke  Jehova mwa litapelo za luna. Ka mutala, lwa kona ku lumbeka Jehova ha lu nahanisisa “ze maata za ezize” ni “butuna bwa bulena bwa hae.” (Mu bale Samu 150:1-6.) Ha lu nyakisiseñi Samu 150. Mwa litimana za yona ze 6, taba ya ku lumbeka Jehova i fumaneha ha 13. Muñoli yo muñwi wa Lisamu naa bonisize lilato la hae ku Jehova ha naa opezi kuli: “Linako ki ze 7 ze ni ku lumba ka zona, ka zazi ni zazi, kabakala likatulo za hao za niti.” (Samu 119:164) Kaniti luli Jehova wa swanelwa ku lumbekwa. Kona libaka ha lu swanela ku mu lumbeka mwa litapelo za luna ka ‘linako ze 7’ ili ku talusa ku mu lumbeka ka nako kaufela.

5. Ku itumelanga mwa litapelo za luna ku kona ku lu sileleza cwañi?

⁵ Tapelo ye ñwi ye lu swanela ku lapelanga ki ya buitumelo. Paulusi naa ñozi cwana mwa liñolo la naa ñolezi Bakreste ba mwa muleneñi wa mwa Filipi: “Mu si ke mwa bilaela ka se siñwi, kono mwa lika kaufela mu zibise Mulimu ze mu kupa ka tapelo ni ka kupo hamoho ni buitumelo.” (Mafil. 4:6) Bakeñisa kuli lu pila mwa mazazi a maungulelo a lifasi la Satani mi lu pila ni batu “ba ba si na buitumelo,” lu tokwa ku itumela ha buniti ku Jehova bakeñisa limbuyoti za lu file kaufela. Mi ku eza cwalo ku ka lu tusa ku sa swana ni batu ba lifasi. (2 Tim. 3:1, 2) Batu ba bañata mwa lifasi ha ba na buitebuho. Haiba lu sa tokomeli, lwa kona ku swana ni batu ba ba cwalo. Kono haiba lu na ni moya wa buitebuho ha lu lapela, lu ka ba ni tabo mi ha lu na ku bilaela za bupilo bwa luna. (Juda 16) Litoho za mabasi ha li lapela ni mabasi a zona ni ku bulela za buitumelo mwa litapelo za bona, basali ba bona ni bana ba bona ba ka susuezwa ku ba ni moya wa buitumelo.

6, 7. Tapelo ya ku kupa ki nto mañi, mi lu kona ku kupañi ku Jehova?

⁶ Tapelo ya ku kupa i swanela ku zwelela kwatasaa pilu, mi i ama ku talusa mo lu ikutwela luli. Lu kona ku kupañi ku Jehova? Lwa kona ku kupa Jehova kuli a lu tuse haiba lu nyandiswa kamba haiba lu kula butuku bo butuna bo bu kona ku lu bitula. Ha lu ipumana mwa miinelo ye swana sina yeo, kwa swanela ku kupa Jehova kuli a lu tuse. Kono kana lu swanela ku kupa tuso ku Jehova ka nako feela ye lu nyandiswa kamba ye lu kula?

⁷ Kuli lu alabe puzo yeo, ha lu nyakisiseñi za naa bulezi Jesu mwa tapelo ya hae ye li mutala ha naa bulezi za libizo la Mulimu, Mubuso wa Mulimu, ni tato ya Mulimu. (Mu bale Mateu 6:9, 10.) Lika ze maswe ki ze ñata hahulu mwa lifasi, mi mibuso ha i koni ku fa batu nihaiba feela lika ze nyinyani ze ba tokwa. Muinelo wo u tahisa kuli lu lapele kuli libizo la Mulimu li keniswe ni kuli Mubuso wa hae u zwise puso ya Satani fa lifasi. Hape lu swanela ku lapela ku Jehova kuli tato ya hae i ezwe fa lifasi sina mo i ezezwa kwa lihalimu. Kamukwaocwalo, lu swanela ku zwelapili ku tona ni ku lapela litapelo za mufuta kaufela.

“MU ZWELEPILI KU LAPELA”

8, 9. Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku nyaza Pitrosi ni baapositola ba bañwi kuli ne ba ile fa buloko mwa simu ya Getsemani?

⁸ Pitrosi naa ñolezi Bakreste kuli ba “tonele ku lapela,” kono yena ka nako ye ñwi naa si ka eza cwalo. Pitrosi ne li yo muñwi wa balutiwa ba ne ba ile fa buloko ka nako ya naa lapela Jesu mwa simu ya Getsemani. Nihaike kuli Jesu naa ba bulelezi kuli ba ‘tiiseze ku tona mi ba zwelepili ku lapela,’ balutiwa bao ne ba ile fa buloko.—Mu bale Mateu 26:40-45.

⁹ Ku fita ku nyaza Pitrosi ni baapositola ba bañwi bakeñisa kuli ne ba ile fa buloko, lu swanela ku hupula kuli baapositola bao ne ba katezi luli kabakala ze ne ba ezize mwa lizazi leo. Ne ba lukisize ni ku eza Paseka manzibwana a lizazi leo. Mi hape Jesu naa file litaelo za Mulalelo wa  Mulena ilikuli balutiwa ba hae ba zibe mo ba swanela ku ezezanga Kupuzo ya lifu la hae. (1 Makor. 11:23-25) Bibele i bulela kuli “ha ba mano opela milumbeko, ba zwa ni ku ya kwa Lilundu la Likota za Olive.” Kuli ba yo fita kwa lilundu leo, ne ba zamaile musipili o mutelele mwa mikwakwa ya mwa Jerusalema. (Mat. 26:30, 36) Mwendi ne ba izo fita malungasiku. Ni luna ne lu ka be lu ile fa buloko kambe kuli ne lu li teñi mwa simu ya Getsemani busihu bwani. Jesu naa si ka nyaza baapositola ba hae ba ne ba katezi. Kono naa lemuhile kuli “moya ona wa lata, kono nama ya fokola.”

10, 11. (a) Pitrosi naa itutileñi ku ze ne ezahezi ku yena mwa simu ya Getsemani? (b) Lu itutañi ku ze ne ezahezi ku Pitrosi?

¹⁰ Fa busihu bwa naa ile fa buloko mwa simu ya Getsemani, Pitrosi naa itutile tuto ya butokwa hahulu ka nzila ye taata. Pili zeo li si ka ezahala kale, Jesu naa bulezi kuli: “Kaufelaa mina mu ka sitatala busihu bo kabakala ze ka ezahala ku na.” Kono Pitrosi naa alabile kuli: “Ba bañwi kaufela ni ko ba ka sitatala kabakala ze ka ezahala ku wena, na ha ni na ku sitatala ni kamuta!” Hamulaho, Jesu naa bulezi kuli Pitrosi naa ka mu latula halaalu. Kono Pitrosi naa si ka lumela za naa bulezi Jesu mi naa ize: “Ha ni na ku ku latula ni kamuta, nihaiba ku shwa ni ka shwa ni wena.” (Mat. 26:31-35) Hamulaho, za naa bulezi Jesu ne li ezahezi muta Pitrosi naa latuzi Jesu. Ha naa lemuhile za naa ezize, Pitrosi naa ikutwile hahulu bumaswe kuli mane a “lila maswe.”—Luka 22:60-62.

¹¹ Bakeñisa ze ne ezahezi ku yena, Pitrosi naa itutile kuli ha swaneli ku isepa hahulu. Tapelo ne i mu tusize ku lemuha taba yeo. Lu ziba cwañi cwalo? Lu ziba cwalo kakuli Pitrosi ki yena ya naa ñozi kuli lu lukela ku ‘tonela ku lapela.’ Kana lwa sebelisa kelezo yeo ya mwa Bibele? Kana lwa lapelanga kamita, ili ku bonisa kuli lu itingile ku Jehova? (Samu 85:8) Hape lu tokwa ku utwa kelezo ya Paulusi ya kuli: “Yena ya nahana kuli u yemi a tokomele kuli a si ke a wa.”—1 Makor. 10:12.

LITAPELO ZA NEHEMIA NE LI ALABILWE

12. Ki kabakalañi Nehemia ha li mutala o munde ku luna?

¹² Nehemia ni yena naa tomile mutala o munde. Nehemia naa li sikombwa sa ze nwiwa sa Mulena Aritazerisi wa Peresia ibato ba lilimo ze 450 pili Kreste a si ka taha kale. Nehemia ki mutala o munde wa mutu ya naa lapelanga ku Jehova ka pilu ya hae kaufela. Bibele i bulela kuli Nehemia naa itimile lico ni ku lapela ka mazazi a mañatanyana ka za muinelo o taata o ne ba li ku ona Majuda mwa Jerusalema. (Neh. 1:4) Aritazerisi ha naa  buzize Nehemia libaka ha naa bonahala ku swaba, Nehemia kapili-pili a ‘lapela ku Mulimu wa mahalimu.’ (Neh. 2:2-4) Ne ku ezaheziñi Nehemia ha saa lapezi? Jehova naa alabile litapelo za hae ka nzila ye ne tusize batu ba Mulimu. (Neh. 2:5, 6) Taba yeo i swanela ku ba ye ne tiisize tumelo ya Nehemia!

13, 14. Lu swanela ku ezañi kuli lu be ni tumelo ye tiile ni ku sa tuhelela Satani ku lu zwafisa?

¹³ Haiba lu lapelanga kamita inge mwa naa ezezanga Nehemia, tumelo ya luna i ka tiya. Satani ha na makeke, mi hañata u lu lwanisanga ka nako ye lu fokola. Ka mutala, haiba lu kula butuku bo butuna hahulu kamba lu lembwalile hahulu, lu kana lwa kalisa ku ikutwa kuli Mulimu ha itebuhi nako ye lu kutazanga ka kweli ni kweli. Ba bañwi ku luna ba nahananga lika ze zwafisa hahulu, mwendi ba ezanga cwalo kabakala lika ze maswe ze ne ba ezahalezi kwamulaho. Satani u bata kuli lu ikutwe kuli ha lu ba butokwa. U itusisanga mihupulo ye maswe yeo kuli a fokolise tumelo ya luna. Kono haiba lu ‘tonela ku lapela,’ lwa kona ku ba ni tumelo ye tiile. Bibele i bulela kuli tumelo ya luna i swana sina tebe ye tuna ye ka lu tusa ku tima “masho kaufela a tuka a ya maswe.”—Maef. 6:16.

¹⁴ Haiba lu ‘tonela ku lapela,’ ha lu na ku patiswa ki muliko mi ha lu na ku palelwa ku sepahala ku Jehova. Ha lu li mwa miliko ni mwa miinelo ye taata, lu swanela ku hupulanga mutala wa Nehemia ni ku lapela ku Mulimu kapili-pili. Ki Jehova feela ya kona ku lu tusa ku hana miliko ni ku tiyela miinelo ye lika tumelo ya luna.

MU LAPELELE BA BAÑWI

15. Ki lipuzo mañi ze lu swanela ku ipuza ka za ku lapelela ba bañwi?

¹⁵ Jesu naa beile Pitrosi mwa tapelo ya hae ilikuli tumelo ya muapositola yo i si  ke ya fokola. (Luka 22:32) Mukreste ya bizwa Epafrasi, ya naa pila mwa linako za baapositola, naa likanyisize Jesu. Epafrasi naa beyanga mwa tapelo mizwale ba hae ba mwa Kolose. Paulusi naa ñolezi Bakreste bao kuli: “U ikataza ku mi lapelela, kuli kwa mafelelezo mu yeme mu li ba ba tiile mu nze mu na ni buikolwiso bo butuna mwa tato kaufela ya Mulimu.” (Makolo. 4:12) Lu swanela ku ipuza lipuzo ze latelela: ‘Kana na ikatazanga ku lapelela mizwale ba ka ba mwa lifasi kaufela? Ki hakai ni nze ni lapelela mizwale ni likaizeli ba ka ba ba nyandile bakeñisa likozi za ka taho? Ki lili fo ne ni lapelezi ba ba na ni buikalabelo bo butuna mwa kopano ya Jehova? Kana cwanoñu fa ni kile na lapelela mutu yo muñwi mwa puteho ya kopana ni matata?’

16. Kana lwa tokwa luli ku lapelelanga mizwale ni likaizeli ba luna? Mu taluse.

¹⁶ Ku beya mizwale ni likaizeli ba luna mwa litapelo za luna ku Jehova kwa kona ku ba tusa. (Mu bale 2 Makorinte 1:11.) Jehova wa alabanga litapelo za batanga ba hae ba bañata, kono ha ezangi feela cwalo ka libaka la kuli ba mu kupile nto ye ñwi ka ku kuta-kutela. Kono wa tabelanga ku bona lilato le ba bonisana batanga ba hae ha nzaa alaba litapelo za bona. Kamukwaocwalo, lu swanela ku nga buikalabelo bwa luna bwa ku lapelelanga ba bañwi ku ba bwa butokwa. Lu swanela ku likanyisa Epafrasi ni ku bonisa lilato kwa mizwale ni likaizeli ba luna ba Sikreste ka ku ikatazanga ku ba lapelela. Haiba lu eza cwalo, lu ka ba ni tabo ye tuna kakuli “ku na ni tabo ye tuna mwa ku fana ye fita ye mwa ku fiwa.”—Lik. 20:35.

‘KU PULUSWA KWA LUNA KU FAKAUFI’

17, 18. Ku ‘tonela ku lapela’ ku ka lu tusa cwañi?

¹⁷ Pili Paulusi a si ka bulela kale kuli “busihu se bu ile; lizazi se li li fakaufi,” naa ñozi kuli: “Kakuli mwa ziba nako, kuli se li nako ya kuli mu zuhe kwa buloko, kakuli cwale ku puluswa kwa luna ku se ku li fakaufi hahulu ku fita ka nako ye ne lu bile balumeli.” (Maro. 13:11, 12) Lifasi le linca la Mulimu li fakaufi, mi ku puluswa kwa luna ku fakaufi hahulu ku fita mo lu kona ku nahanela. Ye haki nako ya ku lobala kwa moya. Ha lu swaneli ku tuhelela lika za mwa lifasi le ku lu cela nako ye lu tokwa ku ba lu nosi kuli lu lapele ku Jehova. Kono lu tokwa ku ‘tonela ku lapela.’ Haiba lu eza cwalo, lu ka ba ni ‘likezo ze kenile za muzamao ni likezo za busepahali ku Mulimu’ ha lu nze lu libelela lizazi la Jehova. (2 Pit. 3:11, 12) Mo lu pilela bupilo bwa luna ku ka bonisa haiba lwa tona kwa moya ni haiba lwa lumela luli kuli lifasi le li maswe le, li tuha li fela. Lu swanela ku ‘lapela ka nako kaufela.’ (1 Mates. 5:17) Lu swanela ku likanyisa Jesu ka ku banga lu nosi kuli lu lapele ku Jehova. Haiba lu tandanga nako ye ñata ku lapela ku Jehova, lu ka sutelela hahulu ku yena. (Jak. 4:7, 8) Yeo luli i ka ba mbuyoti ye tuna!

¹⁸ Bibele i bulela kuli: “Mwa bupilo bwa hae fa lifasi, Kreste naa file likupo ni litapelo, ka mihuwo ye mituna ni miyoko, ku Yena ya naa kona ku mu pulusa kwa lifu, mi naa utwilwe kabakala ku saba Mulimu kwa hae.” (Maheb. 5:7) Jesu naa kupile Jehova ni ku itilelela ku yena, mi naa zwezipili ku sepahala ku Mulimu ku isa kwa mafelelezo a bupilo bwa hae fa lifasi. Bakeñisa ku sepahala kwa Jesu, Jehova naa zusize Mwanaa hae kwa bafu mi naa mu file bupilo bo bu sa shwi mwa lihalimu. Ni luna lwa kona ku sepahala ku Ndataa luna wa kwa lihalimu ku si na taba ni miliko kamba matata e lu kona ku kopana ni ona kwapili. Haiba lu ‘tonela ku lapela,’ lwa kona ku to fumana mupuzo wa bupilo bwa kamita.

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 5]

Nihaike kuli Pitrosi naa ezize mafosisa, naa itutile ku ‘tonela ku lapela’ (Mu bone maparagilafu 10 ni 11)

[Maswaniso a fa likepe 6]

Ku ‘tonela ku lapela’ ku lu tusa ku tiyela matata a shutana-shutana (Mu bone maparagilafu 13 ni 14)