Lipuzo ze Zwa Kwa Babali
Baana-bahulu ni likombwa za puteho ba ketiwanga cwañi mwa puteho ni puteho?
Mwa linako za baapositola, muapositola Paulusi naa bulelezi baana-bahulu ba ne ba sebeleza mwa puteho ya Efese kuli: “Mu itibelele ni ku libelela mutapi kaufela, ona mutapi mo mu ketilwe ki moya o kenile ku ba baokameli, kuli mu lise puteho ya Mulimu, ya itekezi ka mali a Mwanaa hae.” (Lik. 20:28) Ki lika mañi ze u peta moya o kenile mwa ku keta baana-bahulu ni likombwa za puteho kacenu?
Sa pili, moya o kenile ne u susumelize bañoli ba Bibele kuli ba ñole ze tokwahala kuli mutu a ketiwe ku ba muuna-muhulu kamba sikombwa sa puteho. Lika ze 16 ze shutana-shutana za tokwa ku kwanisa mutu kuli a ketiwe ku ba muuna-muhulu li kolohanyizwe kwa 1 Timotea 3:1-7. Lika ze ñwi za tokwa ku kwanisa mutu kuli a ketiwe ku ba muuna-muhulu li fumaneha kwa mañolo a cwale ka Tite 1:5-9 ni Jakobo 3:17, 18. Za tokwa ku kwanisa mutu kuli a ketiwe ku ba sikombwa sa puteho li bulezwi kwa 1 Timotea 3:8-10, 12, 13. Sa bubeli, ba ba babazanga ni ku keta baana-bahulu ni likombwa za puteho ba kupanga moya wa Jehova kuli u ba etelele ha ba nze ba nyakisisa ka za haiba muzwale u kwanisize ze tokwahala za mwa Mañolo ka sipimo se si swanela. Sa bulaalu, mutu ya babazwa u tokwa ku bonisa muselo wa moya o kenile wa Mulimu mwa bupilo bwa hae. (Magal. 5:22, 23) Kacwalo moya wa Mulimu wa tusanga mwa miinelo kaufela ya ku ketiwa kwa mutu kuli a be muuna-muhulu kamba sikombwa sa puteho.
Kono ki bo mañi luli ba ba ketanga mizwale bao? Kwamulaho, lipabazo kaufela ze ne eziwanga ka za ku ketiwa kwa baana-bahulu ni likombwa za puteho ne li lumelwanga kwa ofisi ya mutai. Mi kwa ofisi ya mutai, mizwale ba ba ketilwe ki Sitopa se si Etelela ne ba fiwanga buikalabelo bwa ku nyakisisa lipabazo zeo ni ku keta ba ba kwanisize ze tokwahala. Mi hasamulaho, ofisi ya mutai ne i zibisanga sitopa sa baana-bahulu ka za mizwale ba ba ketilwe bao. Mi baana-bahulu ni bona ne ba zibisanga muzwale ya ketilwe kuli u ketilwe, ni ku mu buza haiba kuli wa tabela mi ha ku na ze mu palelwisa ku amuhela buikalabelo bo. Hamulaho wa fo, puteho ne i zibiswanga ka za ku ketiwa kwa muzwale yo.
Kono ku cwañi mwa linako za baapositola, baana-bahulu ni likombwa za puteho ne ba ketiwanga cwañi? Fokuñwi, baapositola ne ba ketanga mizwale, inge cwalo ha ne ba ketile baana ba 7 kuli ba bone mo ne li ka abelwanga lico kwa limbelwa zazi ni zazi. (Lik. 6:1-6) Kono mizwale bao mwendi ne li baana-bahulu ni kale pili ba si ka fiwa kale buikalabelo bo buñwi bo.
Nihaike kuli Mañolo ha talusi litaba kaufela ka za mo ne ba ketelwanga baana-bahulu ni likombwa za puteho mwa miteñi yeo, ku na ni litaba ze ñwi ze kona ku lu tusa ku ziba mo ne ba ketelwanga. Lu talusezwa kuli Paulusi ni Barnabasi ha ne ba kutela kwa hae ku bona ku zwa mwa musipili wa bona wa bulumiwa wa pili, ne ba nze ba ‘keta baana-bahulu mwa puteho ni puteho, mi hamulaho wa ku lapela ni ku itima lico, ba ba fa ku Jehova ye ne ba lumezi ku yena.’ (Lik. 14:23) Hamulaho wa lilimo, Paulusi naa ñolezi mulikanaa hae Tite kuli: “Ni ku siile mwa Kreta kuli u hakulule lika ze ne si ka luka ni ku keta baana-bahulu mwa muleneñi o muñwi ku ya ku o muñwi, sina mo ne ni ku laelezi.” (Tite 1:5) Sina Tite, ku bonahala kuli Timotea ya naa zamayanga hahulu ni Paulusi ni yena naa filwe buikalabelo bwa ku ketanga mizwale. (1 Tim. 5:22) Ku si na ku kakanya, baokameli ba maeto ki bona ba ne ba ketanga baana-bahulu ni likombwa za puteho isiñi baapositola ni baana-bahulu ba mwa Jerusalema.
Ku likana ni taba yeo ya mwa Mañolo ye lu nyakisisize, Sitopa se si Etelela sa Lipaki za Jehova si cincize mo ba ka ketelwanga baana-bahulu ni likombwa za puteho. Ku kala la September 1, 2014, ku ketiwa kwa baana-bahulu ni likombwa za puteho ku ka eziwanga ka nzila ye: Muokameli wa mupotoloho u ka nyakisisanga ka tokomelo lipabazo ze ezizwe mwa liputeho ze mwa mupotoloho wa hae. Ka nako ya potela liputeho, muokameli wa mupotoloho u ka bonanga teñi kuli wa ziba hande mizwale ba ba babalizwe ka ku sebeza ni bona mwa bukombwa haiba kwa konahala. Hamulaho wa ku buisana lipabazo zeo ni baana-bahulu ba mwa puteho ya potela, muokameli wa mupotoloho u na ni buikalabelo bwa ku keta baana-bahulu ni likombwa za puteho mwa liputeho ze mwa mupotoloho wa hae. Ka ku eza cwalo, muketelo wa baana-bahulu ni likombwa za puteho u ka swana ni wa mwa linako za baapositola.
Ki bo mañi ba ba petanga likalulo ze shutana-shutana ze ama ku ketwa kwa baana-bahulu ni likombwa za puteho? Sina kamita, “mutanga ya sepahala” u na ni buikalabelo bwa ku fepa batanga. (Mat. 24:45-47) Buikalabelo bo, bu kopanyeleza ku eza lipatisiso mwa Mañolo ili ka tuso ya moya o kenile, ilikuli ba kone ku fa ketelelo ye tusa kwa mizwale ni likaizeli ya mo ba kona ku itusiseza likuka za mwa Bibele ili muinelo o tusa kuli puteho ya mwa lifasi kaufela i swalisane. Mutanga ya sepahala hape u ketanga baokameli ba mupotoloho ni mizwale ba ba mwa Katengo ka Mutai. Mi ofisi ya mutai i fanga litaelo ze tusa za mwa ku sebeliseza ketelelo ye fiwa ki mutanga ya sepahala. Sitopa sa baana-bahulu mwa puteho si na ni buikalabelo bo butuna bwa ku nyakisisa ka tokomelo mizwale ku bona haiba ba kwanisa ze tokwahala ni ku ba babaza kuli ba ketiwe mwa puteho ya Mulimu. Muokameli wa mupotoloho u na ni buikalabelo bo butuna bwa ku lapela ni ku nyakisisa ka tokomelo lipabazo ze ezizwe ki baana-bahulu mi hamulaho kihona a ka keta baana ba ba kwanisize ze tokwahala.
Ha lu utwisisa mo ba ketelwa baana-bahulu ni likombwa za puteho, lu ka itebuha hahulu ze u peta moya o kenile mwa ku ketiwa kwa baana bao. Buitebuho bo, bu ka lu susueza ku sepa ni ku kuteka hahulu mizwale ba ba ketilwe mwa puteho ya Sikreste bao.—Maheb. 13:7, 17.
Ki bo mañi lipaki ba babeli ba ba talusizwe kwa Sinulo kauhanyo 11?
Sinulo 11:3 i bulela ka za lipaki ze peli ze ne ka polofita ka mazazi a 1,260. Hape likande leo li zwelapili ku talusa kuli sibatana ne si ka ‘koma ni ku bulaya’ lipaki zeo. Kono hamulaho wa “mazazi a malaalu ao ni licika,” lipaki ze peli zeo ne li ka kutisezwa kwa bupilo ili nto ye ne ka komokisa ba ba li boni.—Sin. 11:7, 11.
Lipaki ze peli zeo ki bo mañi? Litaba ze ekezehile ka za likande leo li lu tusa ku ziba kuli lipaki zeo ki bo mañi. Pili, lu talusezwa kuli lipaki zeo li “swanisezwa ki likota ze peli za olive ni liñandaleza ze peli.” (Sin. 11:4) Taba yeo i lu hupulisa za ñandaleza ni likota ze peli za olive ze bulezwi mwa bupolofita bwa Zakaria. Ne ku bulezwi kuli likota ze peli zeo za olive ne li swaniseza batu “ba babeli ba ba tozizwe,” ili Mubusisi ya bizwa Zerubabele ni Muprisita ya Pahami Joshua, “ba ba yemi fapilaa Mulena wa lifasi kaufela.” (Zak. 4:1-3, 14) Ku zwa fo, lipaki ze peli li taluswa kuli li eza lika ze komokisa ze swana ni za naa ezize Mushe ni Elia.—Mu bapanye Sinulo 11:5, 6 ni Numere 16:1-7, 28-35 ni 1 Malena 17:1; 18:41-45.
Ki lika mañi ze swana ze bulezwi kwa Sinulo ni kwa Zakaria? Ye ñwi ni ye ñwi ya litaba zeo i bulela za batoziwa ba Mulimu ba ne ba etelela mwa bulapeli bwa niti ka nako ye taata ye ne ba likiwa. Kacwalo, ka ku taleleza manzwi a kwa Sinulo kauhanyo 11, mizwale ba ba tozizwe ba ne ba etelela mwa musebezi wa ku kutaza ka nako ye ne u tomilwe Mubuso wa Mulimu mwa lihalimu ka silimo sa 1914, ne ba kutalize ‘inze ba apezi masila a saka’ ka lilimo ze taalu ni licika.
Kwa mafelelezo ha ne ba nze ba kutaza inze ba apezi masila a masaka, batoziwa bao ne ba bulailwe ka swanisezo ha ne ba nepezwi mwa tolongo ka nako ye nyinyani ili nako ye swanisezwa ki mazazi a malaalu ni licika. Ka ku ya ka mubonelo wa lila za Mulimu, musebezi wa mizwale bao ne u tuhelisizwe, ili nto ye ne tahisize kuli batu ba ne ba lwanisa musebezi wo ba be ni tabo ye tuna.—Sin. 11:8-10.
Ku si na taba ni muinelo wo, bupolofita ne bu talelelizwe, kwa mafelelezo a mazazi a malaalu ni licika, lipaki ba babeli ne ba kutiselizwe kwa bupilo. Bakreste ba ba tozizwe ne ba lukuluzwi mwa tolongo mi ba ne ba zwezipili ku sepahala ne ba filwe buikalabelo bo bu ipitezi ki Mulimu ka Mulenaa bona, Jesu Kreste. Ka silimo sa 1919, ne ba li ba bañwi ba batu ba ne ba ketilwe ku sebeza sina “mutanga ya sepahala ya na ni kutwisiso” kuli ba babalele batu ba Mulimu ka ku ba fa lico za kwa moya mwa mazazi a maungulelo.—Mat. 24:45-47; Sin. 11:11, 12.
Kwa tabisa ku ziba kuli Sinulo 11:1, 2 i bonisa kuli likezahalo zeo ne li ka ezahala ka nako ye ne ka mishalwa tempele ya kwa moya. Malaki kauhanyo 3 i bulela za ku tatubwa ko ku swana ko ne ku ama tempele ya kwa moya, ili kezahalo ye ne ka latelelwa ki ku keniswa kwa tempele. (Mala. 3:1-4) Musebezi wa ku tatuba tempele ya kwa moya ni ku i kenisa ne u ngile nako ye kuma kai? Musebezi wo ne u kalile mwa silimo sa 1914 ku isa kwa makalelo a silimo sa 1919. Nako yeo i kopanyeleza mazazi a 1,260 (ili likweli ze 42) ni mazazi a malaalu ni licika a swanisezo a bulezwi kwa Sinulo kauhanyo 11.
Ki nto ye lu tabisa hahulu kuli Jehova naa lukisize hande miinelo ya kwa moya yeo kuli a kenise sicaba se si ipitezi, ili se si eza misebezi ye minde. (Tite 2:14) Ku zwa fo, lwa itebuha kwa mutala o ba tomile Bakreste ba ba tozizwe ba ne ba etelela ka nako ya tiko yeo, ili nto ye ne tahisize kuli ba sebeze sina lipaki ba babeli ba swanisezo. *
^ par. 18 Kuli mu bale litaba ze ñata, mu bale Tawala ya Mulibeleli ya July 15, 2013, likepe 22, paragilafu 12.