1, 2. Jesu naa tiisize cwañi balutiwa ba hae fa lizazi la naa zusizwe kwa bafu?

BA BABELI kwa balutiwa ba Jesu ne ba zamaya ku liba kwa munzi o muñwi o fumaneha ibata iba likilomita ze 11 ku zwa kwa Jerusalema. Ne ba zamaya inze ba swabile kakuli Jesu naa shwile mi ne ba si ka ziba kale kuli Jesu u zusizwe kwa bafu. Ha ne ba nze ba zamaya cwalo, Jesu a iponahaza ku bona mi a kala ku zamaya ni bona. A kala ku ba “taluseza lika ze ne supa ku yena mwa Mañolo kaufela, ku kala ka Mushe ni Bapolofita kaufela.” (Luka 24:13-15, 27) Balutiwa ne ba ikutwile ku omba-ombiwa mi lipilu za bona za kala ku tuka, kakuli Jesu naa ba “tamululela Mañolo ka ku tala.”—Luka 24:32.

² Balutiwa ba Jesu ne ba kutezi kwa Jerusalema manzibwana. Balutiwa bao ha ne ba fumani baapositola, ba ba bulelela lika kaufela ze ne ezahezi. Ha ne ba nze ba bulela cwalo, Jesu a iponahaza ku bona kaufela. Baapositola ne ba sabile hahulu mi ba kala ku kakanya ka za haiba mutu ye ne ba bona yo ne li Jesu luli. Bibele i lu bulelela mo Jesu naa tiiselize balutiwa ba hae. I lu bulelela kuli: “Kihaa kwalula minahano ya bona kuli ba utwiseze se a talusa Mañolo.”—Luka 24:45.

3. Ki kabakalañi ha lu kona ku zwafa ha lu nze lu sebeleza Jehova, kono lu kona ku zwelapili cwañi ku ba ni tabo?

 ³ Fokuñwi, lwa kona ku ikutwa ku swaba sina feela mo ne ba ikutwezi balutiwa bao. Nihaike kuli lu patehile ku sebeleza Jehova, mwendi lwa kona ku zwafa haiba batu ba sa amuheli taba ye nde ye lu kutaza ku bona. (1 Makor. 15:58) Kamba mwendi lu kana lwa ikutwa kuli baituti ba luna ba Bibele ha ba ezi zwelopili ye tuna. Ba bañwi kwa batu bao ba kana ba kwenuhela Jehova. Ki nto mañi ye kona ku lu tusa ku zwelapili ku ba ni tabo mwa bukombwa? Nto ye ka lu tusa ki ku utwisisa ka ku tala ze li talusa liswanisezo za naa file Jesu. Cwale lu ka nyakisisa liswanisezo ze taalu ni ku bona ze lu kona ku ituta kwa liswanisezo zeo.

4. Swanisezo ya Jesu ya mucali ya lobala i talusañi?

⁴ Mu bale Mareka 4:26-29. Swanisezo ya Jesu ya mucali ya lobala i talusañi? Mucali u yemela bakutazi ba Mubuso, mi peu i yemela lushango lo ba kutaza kwa batu ba lipilu ze nde. Mucali u eza lika ze ba ezanga batu kaufela, “busihu wa lobala ni ku zuha habusa.” Peu i nga nako ye telele ku hula, ili ku zwa ka nako ye caliwa ku isa ka nako ya kutulo. Mwahalaa nako yeo, “lipeu za mela ni ku hula ku ba ze telele.” Ku hula ko, ku ezahala ku nosi, hanyinyani-hanyinyani. Ka nzila ye swana, mutu u hula kwa moya kamba u sutelela ku Jehova hanyinyani-hanyinyani. Mutu ya cwalo ha eza zwelopili ni ku fita fa ku eza katulo ya ku sebeleza Mulimu, “u beya muselo” ka ku ineela bupilo bwa hae ku Jehova ni ku kolobezwa.

5. Ki kabakalañi Jesu ha naa file swanisezo ya mucali ya lobala?

⁵ Ki kabakalañi Jesu ha naa file swanisezo yeo? Jesu u bata kuli lu lemuhe kuli Jehova ki yena ya tahisanga kuli niti i hule mwa lipilu za “batu ba lipilu ze nde.” (Lik. 13:48; 1 Makor. 3:7) Lwa calanga ni ku selaela, kono ha lu koni ku hapeleza peu kuli i hule ka sipundumukela. Ka ku swana ni muuna ya bulezwi mwa swanisezo yeo, ha lu zibi mwa ka ezeza zwelopili mutu ye lu ituta ni yena Bibele. Nako ha inze i ya, ha lu koni ku lemuha mo mutu a ezeza zwelopili ya kwa moya. Nihakulicwalo, hamulaho wa nako, mutu wa kona ku eza zwelopili ni ku ba mulutiwa ya swalisana ni luna mwa musebezi wa ku kutula.—Joa. 4:36-38.

6. Ki lika mañi ze lu swanela ku hupulanga ka za zwelopili ya muituti wa Bibele?

⁶ Lu kona ku itutañi kwa swanisezo yeo?Sapili, lu swanela ku itumelela kuli ha lu koni ku hapeleza muituti wa Bibele kuli a eze zwelopili ye tuna hahulu. Nihaike kuli lwa kona ku eza mo lu konela kaufela kuli lu tuse muituti ku eza zwelopili, ha lu na ku mu hapeleza kuli a kolobezwe. Kono lu swanela ku lemuha kuli muituti yo ki yena ya swanela ku eza katulo ya ku ineela bupilo bwa hae ku Mulimu. Jehova u kona feela ku amuhela buineelo bwa luna haiba lu eza cwalo ka libaka la kuli lwa mu lata.—Samu 51:12; 54:6; 110:3.

7, 8. (a) Ki lituto mañi ze ñwi ze lu ituta kwa swanisezo ya Jesu ya mucali ya lobala? Mu fe mutala. (b) Taba yeo i lu lutañi ka za Jehova ni Jesu?

⁷ Sa bubeli, ku utwisisa tuto ye lu ituta mwa swanisezo ye, ku ka lu tusa ku sa zwafa haiba ha ku na ze nde ze zwa mwa musebezi wa luna wa ku luta batu. Lu tokwa ku ba ni pilu-telele. (Jak. 5:7, 8) Haiba lu ezize mo lu konela kaufela kuli lu tuse muituti kono ha ezi zwelopili ka za niti ya itutile, fo ha ku talusi kuli ha lu baluti ba bande. Jehova u kona ku tusa mutu ku eza zwelopili haiba mutu yo wa tabela ku eza licinceho mwa bupilo bwa hae. (Mat. 13:23) Kacwalo ku kondisa kwa luna mwa bukombwa ha ku si ka itinga fa palo ya batu be lu tusize kuli ba kolobezwe. Kakuli mane  Jehova ha ngi kuli ku kondisa kwa luna mwa bukombwa ku itingile mo ba ezeza batu be lu kutaza ku bona. Kono Jehova u itebuha hahulu ku luna bakeñisa buikatazo bo lu eza.—Mu bale Luka 10:17-20; 1 Makorinte 3:8.

⁸ Sa bulaalu, hañata ha lu koni ku bona licinceho za eza mutu mwa pilu ya hae. Ka mutala, batu ba ba nyalani ili ba ne ba ituta Bibele ni mulumiwa, ne ba mu bulelezi kuli ne ba bata ku ba bahasanyi ba ba si ka kolobezwa. Mulumiwa yo a ba hupulisa kuli pili ba si ka ba kale bahasanyi, ne ba tokwa ku tuhela ku zuba kwai. Mulumiwa yo naa komokile muta baituti bao ne ba mu bulelezi kuli ba tuhezi ku zuba likwelinyana kwamulaho. Ne ba lemuhile kuli niha ne ba ka zwelapili ku zuba kwa mukunda, Jehova naa ka ba bona mi Jehova u toile baipumisi. Kacwalo, ne ba ikatulezi kuli ki hande ku keta nto iliñwi, ili ku zuba fapilaa mulumiwa yo kamba ku tuhela feela ku zuba. Nihaike kuli mulumiwa yo naa sa zibi licinceho ze tuna za kwa moya ze ne ba ezize, lilato la bona ku Jehova ne li ba tusize ku eza katulo ye lukile.

9. Swanisezo ya lituwa i talusañi?

⁹ Mu bale Mateu 13:47-50. Swanisezo ya Jesu ya lituwa i talusañi? Jesu naa bulezi kuli ku kutaza lushango lwa Mubuso ku swana inge ku nepela lituwa le lituna mwa liwate. Sina feela lituwa ha li swasanga “litapi za mifuta kaufela,” musebezi wa luna wa ku kutaza u tahisanga kuli batu ba bañata-ñata ba lisimuluho ze shutana-shutana ba utwe taba ye nde. (Isa. 60:5) Taba yeo ki ya niti bakeñisa kuli batu ba bañata-ñata ba tahanga kwa mikopano ya luna ye mituna ni kwa Kupuzo. Ba bañwi kwa batu bao ba swana sina “litapi ze nde,” mi ba kalisanga ku swalisana ni ba bañwi mwa puteho ya Sikreste. Ba bañwi bona ba swana sina litapi ze “maswe,” mi Jehova ha amuhelangi batu ba ba cwalo.

10. Ki kabakalañi Jesu ha naa file swanisezo ya lituwa?

¹⁰ Ki kabakalañi Jesu ha naa file swanisezo yeo? Ku kauhanya litapi ko ku bulezwi mwa swanisezo yeo ha ku ami kwa katulo ya mafelelezo ye ka ezahala ka nako ya ñalelwa ye tuna. Kono ku talusa za nto ye ka ezahala mwa mazazi a maungulelo a lifasi le. Jesu naa bonisize kuli haki mutu kaufela ya tabela lushango lwa Mubuso ya ka ba mutangaa Jehova. Batu ba bañata ba ba tahanga kwa mikopano ya luna kamba ba ba ituta ni luna Bibele ha ba tabeli ku ineela bupilo bwa bona ku Jehova. (1 Mal. 18:21) Ba bañwi mane ba tuhezi ku tahanga kwa mikopano ya Sikreste. Mikulwani ba bañwi ba utilwe ki bashemi ba Sikreste, kono ha ba si ka bonisa luli kuli ba lata Jehova. Jesu naa koñomekile kuli mañi ni mañi wa luna u swanela ku ikezeza katulo. Haiba lu eza katulo ye lukile, Jehova u ka lu nga kuli lu “bufumu” kamba lwa lakazeha.—Hag. 2:7.

11, 12. (a) Lu kona ku tusiwa cwañi ki swanisezo ya lituwa? (b) Taba yeo i lu lutañi ka za Jehova ni Jesu?

¹¹ Lu kona ku tusiwa cwañi ki swanisezo ya lituwa? Ku utwisisa tuto ye mwa swanisezo yeo ku ka lu tusa ku sa swaba kamba ku sa zwafa haiba muituti wa luna wa Bibele kamba yo muñwi kwa bana ba luna ha lati ku sebeleza Jehova. Mwendi lu ezize mo lu konela kaufela ku tusa muituti yo kamba mwanaa luna. Taba ya kuli mutu naa lumezi ku ituta Bibele kamba naa huliselizwe mwa niti ka i li yona feela ha i talusi kuli mutu kipeto u ka ba mulikanaa Jehova. Haiba mutu yo ha tabeli ku busiwa ki Jehova, ha koni ku ba mutangaa Mulimu.

¹² Kana fo ku talusa kuli ba ba zwile mwa niti ha ba na ku lumelezwa ku kutela mwa puteho? Kamba kana ku talusa kuli lu swanela ku nga mutu ya si ka ineela kale bupilo  bwa hae ku Jehova kuli ki lipalile? Batili, ku sa na ni kolo ya kuli mutu yo a be mulikanaa Jehova pili ñalelwa ye tuna i si ka kalisa kale. Jehova u bulelela batu ba ba cwalo kuli: “A mu kutele ku na, mi ni ka kutela ku mina.” (Mal. 3:7) Taba yeo i koñomekilwe mwa swanisezo ya naa itusisize Jesu ya mwana ya latehile.—Mu bale Luka 15:11-32.

13. Swanisezo ya naa file Jesu ya mwana ya latehile i talusañi?

¹³ Swanisezo ya naa file Jesu ya mwana ya latehile i talusañi? Ndate ya lilato wa mwa swanisezo yeo u swaniseza Ndataa luna ya lilato wa kwa lihalimu Jehova. Mwana ya sinya saanda sa hae sa butokwa u swaniseza batu ba ba siyanga puteho ya Sikreste. Batu bao ba kenanga mwa lifasi la Satani, le li kwahule ni Jehova ili le li swana sina “naha ya kwahule.” (Maef. 4:18; Makolo. 1:21) Hamulaho, ba bañwi kwa batu bao ba ka lemuha kuli ba ezize bufosi bo butuna mi ba ka ikatulela ku kutela ku Jehova. Kuli ba eze cwalo, ba tokwa ku ba ni buikokobezo ni ku ikutwa bumaswe luli bakeñisa lika ze ne ba ezize, mi Jehova u ka ba swalela ni ku ba amuhela ka tabo.—Isa. 44:22; 1 Pit. 2:25.

14. Ki kabakalañi Jesu ha naa file swanisezo ya mwana ya latehile?

¹⁴ Ki kabakalañi Jesu ha naa file swanisezo yeo? Jesu naa bonisize kuli Jehova u bata kuli batu ba ba tuhezi ku swalisana ni puteho ba kutele ku yena. Ndate ya bulezwi mwa swanisezo naa si ka felelwa ki sepo ya kuli mwanaa hae u ka kutela ku yena. Ndate yo ha naa boni mwanaa hae inze a “tahelela kwahule,” a mu matela ni ku mu katanyeza. Ndate naa bata kuli mwanaa hae a zibe kuli u tabile kuli u kutile. Swanisezo yeo i swanela ku susueza batu ba ba zwile mwa niti kuli ba kutele ku Jehova ka bubebe. Bulikani bwa bona ni Mulimu mwendi bu fokozi hahulu, mwendi ba ikutwa hahulu bumaswe, mi ku kona ku bonahala taata hahulu kuli ba kutele ku Mulimu, kono ku kutela ku Mulimu ku ka ba tusa hahulu. Batu bao ha ba kuta mwa puteho, Jehova, Jesu, ni mangeloi ba ka taba hahulu.—Luka 15:7.

15, 16. (a) Ki lituto mañi ze lu ituta kwa swanisezo ya Jesu ya mwana ya latehile? Mu fe mitala. (b) Taba yeo i lu lutañi ka za Jehova ni Jesu?

¹⁵ Lu kona ku tusiwa cwañi ki swanisezo ya mwana ya latehile? Lu swanela ku likanyisa mutala wa Jehova wa lilato. Mutu ha kutela mwa puteho, ha lu swaneli ku “ikeza ya na ni niti ku feleleza” ni ku hana ku  mu amuhela. Ku eza cwalo ku ka tahisa kuli bulikani bwa luna ni Jehova bu sinyehe. (Muek. 7:16) Nto ye ñwi ye lu ituta kwa swanisezo yeo ki ya kuli lu swanela ku nga mutu ya zwisizwe mwa puteho sina “ngu ye latehile” ni ku nga kuli wa kona ku kuta hape. (Samu 119:176) Haiba lu kopana ni mutu ya sa ngile nako ye telele inze a sa bonahali kwa puteho kono ha si ka zwisiwa mwa puteho, kana lu ka eza mo lu konela kaufela kuli lu mu tuse ku kutela kwa puteho? Kana lu ka taluseza baana-bahulu kapili kuli ba kone ku tusa mutu yo? Lu ka eza cwalo luli haiba lwa utwisisa luli ni ku sebelisa tuto ye mwa swanisezo ya Jesu.

¹⁶ Batu ba ba kalisanga hape ku swalisana ni puteho ba tabanga ha ba shemubiwa ki Jehova, ha ba boniswa lilato, ni ha ba tusiwa ki puteho. Muzwale ya naa zwisizwe mwa puteho ka lilimo ze 25 u bulela kuli: “Ni bile ni tabo ye tuna ku zwa ka nako ye ni kutela mwa puteho kakuli ni zwelapili ku ikola “linako za ku katuluha” ze zwa ku Jehova. (Lik. 3:19) Batu kaufela mwa puteho ba ni tusa mi ba ni lata! Ni na ni lubasi lo lu nde hahulu lwa kwa moya.” Kaizeli wa mukulwani ya naa kutile mwa puteho hamulaho wa lilimo ze 5 u bulela kuli: “Ne ni ikutwile hande hahulu ku iponela batu ha ba ni bonisa lilato la naa bulezi Jesu. Ku ba mwa kopano ya Jehova ki tohonolo ye tuna luli!”

17, 18. (a) Ki lituto mañi ze lu itutile kwa liswanisezo ze taalu ze lu nyakisisize mwa taba ye? (b) Ki lika mañi ze lu ikatulela ku eza?

¹⁷ Ki lituto mañi ze lu itutile kwa liswanisezo ze taalu ze lu nyakisisize mwa taba ye? Sapili, lu utwisisize kuli ha lu koni ku hapeleza muituti wa Bibele kuli a eze zwelopili ye tuna hahulu. Bo ki buikalabelo bwa Jehova. Sa bubeli, ha lu swaneli ku libelela kuli batu ba ba swalisana ni luna kamba ba ba ituta ni luna ba ka bata ku sebeleza Jehova. Mi sa mafelelezo, nihaike kuli batu ba bañwi ba kona ku tuhela ku sebeleza Jehova, haike lu be ni sepo ya kuli mwendi nako ye ñwi ba ka kutela ku Jehova. Batu ba ba cwalo ha ba kutela ku Jehova, haike lu ba amuheleñi ka nzila ye bonisa lilato la Jehova.

¹⁸ Haike mañi ni mañi wa luna a zwelepili ku bata zibo, kutwisiso, ni butali. Ha mu nze mu bala liswanisezo za Jesu, mu ipuze kuli: ‘Swanisezo ye i talusañi? Ki kabakalañi ha i ñozwi mwa Bibele? Ni kona ku sebelisa cwañi ze ni ituta ku yona? Swanisezo ye i ni lutañi ka za Jehova ni Jesu? Ha lu eza cwalo, lu ka bonisa kuli lwa utwisisa luli za talusa manzwi a Jesu.