1, 2. (a) Jesu naa patuluziñi ka za mazazi a maungulelo? (b) Ki lipuzo mañi ze lu ka nyakisisa?

MU NGE kuli mwa bona Jesu inze a li fa Lilundu la Likota za Olive fo i iponahalela hande tempele ya mwa Jerusalema. U inzi ni baapositola ba hae ba bane, bo Pitrosi, Andreasi, Jakobo ni Joani. Ba teeleza ka tokomelo Jesu ha nze a ba taluseza bupolofita bo bu tabisa bwa lika ze ka ezahala kwapili. Bupolofita bo, bu patulula ze ka ezahala mwa mazazi a maungulelo a lifasi le li maswe le, muta Jesu a ka busa mwa Mubuso wa Mulimu. Jesu u ba taluseza kuli mwahalaa nako ye tabisa yeo, sitopa sa “mutanga ya sepahala ya na ni kutwisiso” si ka mu yemela fa lifasi, mi si ka fa batanga ba hae lico za kwa moya ka nako ye swanela.—Mat. 24:45-47.

² Ku tuha fo, mwa bupolofita bo bu swana bo, Jesu u bulela nguli ya basizana ba ba lishumi. (Mu bale Mateu 25:1-13.) Mwa taba ye, lu ka nyakisisa lipuzo ze latelela: (1) Ki tuto ifi ya butokwa ye mwa nguli yeo? (2) Bakreste ba ba tozizwe ba sebelisize  cwañi kelezo ye mwa nguli yeo, mi ki lika mañi ze zwile mwateñi? (3) Kaufelaa luna kacenu lu kona ku tusiwa cwañi ki nguli ya Jesu?

3. Kwamulaho, lihatiso za luna ne li talusanga cwañi nguli ya basizana ba ba lishumi, mi nto yeo mwendi ne i tahisizeñi?

³ Mwa taba ye felile, ne lu itutile kuli mwa lilimo za cwanoñu fa, mutanga ya sepahala u ezize licinceho mwa mutalusezo wa litaba ze ñwi za mwa Bibele. Mutanga ya sepahala cwale u isa hahulu mamelelo kwa lituto ze tusa, ku fita ku isa mamelelo ye tuna kwa lika ze kona ku yemela lika ze ñwi kamba kwa litaluso za bupolofita. Ka mutala, ha lu nyakisiseñi nguli ya Jesu ya basizana ba ba lishumi. Lihatiso za luna ne li bulelanga kuli lilambi, mafula, ni lipiza ne li yemela nto ye ñwi kamba mutu yo muñwi. Kana ki niti kuli ku isa hahulu mamelelo kwa litaba ze nyinyani zeo, ne ku tahisize kuli lushango lwa butokwa lo lu mwa nguli yeo lu si ke lwa taluswa hande? Kalabo kwa puzo yeo ki ya butokwa hahulu.

4. Mwa nguli, lu kona ku ziba cwañi kuli (a) Munyali ki mañi? (b) Basizana ki bo mañi?

⁴ Ha lu nyakisiseñi tuto ya butokwa ye mwa nguli ya Jesu. Sapili, mu nahane ka za ba ba bulezwi mwa nguli ya basizana ba ba lishumi. Munyali ki mañi? Ki Jesu. Lwa ziba taba yeo kakuli kwamulaho, Jesu naa ipulezi kuli ki yena munyali. (Luka 5:34, 35) Basizana ki bo mañi? Ki “mutapinyana” wa Bakreste ba ba tozizwe. Lu ziba cwañi cwalo? Mwa nguli, basizana ba lukela ku ba ba ba itukiselize inze ba sweli lilambi za bona ze tuka ka nako ya taha munyali. Cwale ha mu bone za naa bulezi Jesu kwa balateleli ba hae ba ba tozizwe, naa ize: “Mu apale mi mu itukiseze ni lilambi za mina li tuke, mi mu be sina batu ba ba libelela ku kuta kwa mulenaa bona, ya naa ile kwa sinawenga.” (Luka 12:32, 35, 36) Muapositola Paulusi ni yena naa bapanyize balateleli ba Kreste ba ba tozizwe kwa balyanjo ba ba kenile. (2 Makor. 11:2) Kacwalo, lwa kona ku bona kuli kelezo ni temuso ye fiwa basizana ba ba lishumi ye kwa liñolo la Mateu 25:1-13, i ama kwa balateleli ba Jesu ba ba tozizwe.

5. Jesu naa bonisize kuli nguli ya hae ne i ama kwa nako ifi?

⁵ Sa bubeli, kelezo ya Jesu i ama kwa nako ifi? Za naa bulezi Jesu kwa mafelelezo a nguli, za lu tusa ku ziba nako yeo. Naa bulezi kuli: “munyali a punya.” (Mat. 25:10) Mwa Tawala ya Mulibeleli ya July 15, 2013, ne lu itutile kuli bupolofita bwa Jesu bo bu kwa Mateu likauhanyo 24 ni 25, bu bulela za ku “taha” kwa Jesu ha 8. Jesu ha naa bulela za ku “taha” kwa hae, naa talusa ku taha ka nako ya ñalelwa ye tuna ku to atula ni ku yundisa lifasi le li maswe le. Kacwalo, lwa kona ku bulela kuli nguli ya Jesu i ama kwa mazazi a maungulelo ni kuli u ka taha ka nako ya ñalelwa ye tuna.

6. Ki ifi tuto ya butokwa ye mwa nguli ya basizana ba ba lishumi?

⁶ Ki tuto mañi ya butokwa ye lu fumana mwa nguli ye? Mu hupule litaba ze bulezwi mwa likande le la mwa Bibele. Mwa kauhanyo 24 ya liñolo la Mateu, Jesu naa bulezi za “mutanga ya sepahala ya na ni kutwisiso.” Mutanga yo naa ka ba sikwatanyana sa baana ba ba tozizwe ili ba ne ba ka etelela balateleli ba Kreste mwa mazazi a maungulelo. Jesu naa lemusize baana bao kuli ba swanela ku zwelapili ku sepahala. Mwa kauhanyo 25, Jesu u itusisa nguli ya basizana ba ba lishumi kuli a fe kelezo kwa balateleli ba hae kaufela ba ba tozizwe, ili ba ba pila mwa mazazi a maungulelo. Na ba lemusize  kuli ba swanela ku ‘zwelapili ku tona’ ilikuli ba fiwe mupuzo wa ku yo pila kwa lihalimu. (Mat. 25:13) Ha lu nyakisiseñi nguli ye kuli lu bone mo ba ba tozizwe ba sebeliselize kelezo yeo.

7, 8. (a) Basizana ba ba butali ne ba bonisize cwañi kuli ba itukiselize? (b) Ba ba tozizwe ba bonisa cwañi kuli ba itukiselize?

⁷ Mwa nguli, Jesu naa koñomekile kuli ka ku sa swana ni basizana ba likuba, basizana ba ba butali ne ba si ka patiswa ka nako ya naa fitile munyali. Libaka? Kakuli ne ba itukiselize mi ne ba tona. Basizana ba ba lishumi kaufelaa bona, ne ba tokwa ku zwelapili ku tona ni ku tukisa lilambi za bona busihu kaufela. Ka ku shutana ni basizana ba likuba, basizana ba ketalizoho ba ba butali, ne ba itukiselize kakuli ne ba lwezi mafula a mañwi mwa lipiza za bona hamoho ni lilambi. Bakreste ba ba tozizwe ba ba sepahala, ba itukiselize cwañi ku punya kwa Jesu?

⁸ Ba ba tozizwe ba itukiselize ku peta musebezi wa bona ku isa kwa mafelelezo. Ba ziba kuli sebelezo ya bona ku Mulimu i ba tokwa kuli ba si ke ba pila bupilo bwa simbombo mwa lifasi le la Satani, mi ba ikatulezi ku eza cwalo. Ba ikatulezi ku sebeleza Jehova ka busepahali, isiñi ka libaka la kuli mafelelezo a fakaufi kono ka libaka la kuli ba mu lata mi ba lata Mwanaa hae. Ba zwelapili ku sepahala, mi ha ba tuheleli sifumu sa lifasi, muzamao o maswe, ni moya wa buitati ku ba palelwisa ku peta musebezi wa bona. Ka ku swana ni basizana ba ba butali ba ne ba itukiselize inze ba sweli lilambi za bona, ba ba tozizwe ba zwezipili ku benya sina mamonyi ni ku libelela ka pilu-telele ku punya kwa munyali, niha ku bonahala inge kuli u liyehile.—Mafil. 2:15.

9. (a) Ki temuso mañi ya naa file Jesu ka za ku lobala? (b) Ba ba tozizwe ba ngile muhato mañi hamulaho wa ku utwa muhuwo wa kuli: “Munyali ki yo u fitile”? (Mu bone litaluso za kwatasi.)

⁹ Hape basizana ba ba butali ne ba itukiselize ku punya kwa munyali bakeñisa kuli ne ba tona. Kono mwa nguli, basizana ba ba lishumi kaufelaa bona “ba ozela mi ba ya fa buloko” ha ne ba nze ba libelela munyali ya naa bonahala ku ba ya liyehile. Kacwalo, kana kwa konahala kuli Bakreste ba ba tozizwe kacenu ba ye “fa buloko,” ili ku talusa ku hakanyehiswa ha ba nze ba libelela ku punya kwa Kreste? Eni kwa konahala. Jesu naa ziba kuli nihaiba mutu ya tabela ni ku nyolelwa, wa kona ku fokola ni ku yahululwa ki lika ze ñwi ha nze a libelela ku punya kwa Mulena. Kacwalo, Bakreste ba ba tozizwe ili ba ba sepahala, ba ikatalize ku zwelapili ku tona. Ba ezize cwalo kamukwaufi? Mwa nguli, basizana ba ba lishumi kaufelaa bona ne ba ngile muhato ha ne ba utwile muhuwo wa kuli: “Munyali ki yo u fitile!” Kono ki basizana ba ba butali feela ba ne ba tilo fumaneha ka nako ya naa punyize munyali. (Mat. 25:5, 6; 26:41) Ka ku swana, mwa mazazi a maungulelo, Bakreste ba ba tozizwe ili ba ba sepahala ba ngile muhato hamulaho wa ku utwa muhuwo wa kuli: “Munyali ki yo u fitile!” Ba lemuhile bupaki bo bu tiile bo bu bonisa kuli Jesu u tuha a taha, mi ba itukiselize ku punya kwa hae. * Cwale ha lu nyakisiseñi mafelelezo a nguli ya Jesu ko ku bulezwi za nako tenyene.

10. Ki puzo mañi ye lu kona ku buza ka za puisano ye mwahalaa basizana ba ba butali ni basizana ba likuba?

¹⁰ Kwa mafelelezo a nguli yeo, basizana ba likuba ne ba kupile basizana ba ba butali kuli ba ba fe kwa mafula a bona a mwa lilambi. Kono basizana ba ba butali ne ba hanile ku tusa basizana ba likuba. (Mu bale Mateu 25:8, 9.) Kono kana Bakreste ba ba tozizwe ili ba ba sepahala, ba kile ba hana ku tusa mutu ya mwa butokwi? Mu hupule kuli nako ye amiwa mwa nguli ye ki ifi. Munyali yena Jesu u taha ku to atula ka nako ye i tuha i fela ñalelwa ye tuna. Kacwalo, ku bonahala kuli puisano yeo, i ama kwa lika ze ka ezahala nakonyana pili ñalelwa ye tuna i si ka fela kale. Ki kabakalañi ha lu bulela cwalo? Libaka kikuli ka nako yeo ba ba tozizwe inze ba swailwe kale lwa mafelelezo.

11. (a) Ki lika mañi ze ka ezahala nakonyana pili ñalelwa ye tuna i si ka kalisa kale? (b) Basizana ba ba butali ne ba talusañi ha ne ba bulelezi basizana ba likuba kuli ba ye ba yo itekela mafula?

¹¹ Kacwalo, pili ñalelwa ye tuna i si ka kalisa kale, Bakreste kaufela ba ba tozizwe ba ba sa li fa lifasi ba ka swaiwa lwa mafelelezo. (Sin. 7:1-4) Ku zwa feela ka nako yeo, ba tamehile ku ya kwa lihalimu. Kono mu nahane ze ka ezahala mwahalaa lilimo pili ñalelwa ye tuna i si ka kalisa kale. Ki lika mañi ze ka ezahala kwa batoziwa ba ba si ke ba zwelapili ku tona ni ku sepahala? Ha ba na ku swaiwa lwa mafelelezo. Ka nako yeo, Bakreste ba bañwi ba ba sepahala ba ka toziwa ka moya o kenile kuli ba yole Bakreste ba ba si ka sepahala bao. Ñalelwa ye tuna i sa kala feela, likuba mwendi li ka komoka ha li ka bona Babilona yo Mutuna inze a sinyiwa. Mwendi ka nako yeo, kona fo ba ka lemuhela kuli ha ba si ka itukiseza ku punya kwa Jesu. Ka nako yeo, ki lika mañi ze ka ezahala ha ba ka kupa tuso? Lu fumana kalabo mwa nguli ya Jesu. Basizana ba ba butali ne ba hanile ku fa basizana ba likuba mafula, kono ne ba ba bulelezi kuli ba ye ba yo itekela a bona. Bakeñisa kuli ne li “fahalaa busihu,” ne ku si na ya naa ka ba lekisa mafula. Ne se li busihu hahulu!

12. (a) Ka nako ya ñalelwa ye tuna, ki lika mañi ze ka ezahala kwa Bakreste ba ne ba tozizwe ili ba ba si ke ba zwelapili ku sepahala pili ba si ka swaiwa kale lwa mafelelezo? (b) Ki lika mañi ze ka ezahala kwa batu ba ba swana sina basizana ba likuba ba ba bulezwi mwa nguli?

¹² Ka nako ya ñalelwa ye tuna, batoziwa ba ba sepahala ha ba na ku kona ku tusa mutu ufi kamba ufi ya naa tuhezi ku sepahala. Ikaba ku liyeha. Kacwalo, ki lika mañi ze ka ezahala kwa batu ba ba si ka sepahala? Ha mu lemuhe ze ne ezahezi kwa basizana ba likuba ba ne ba ile ku yo leka mafula: “Munyali a punya, mi basizana ba ne ba itukiselize ba kena ni yena mwa mukiti wa linyalo, mi sikwalo sa kwaliwa.” Jesu ha ka taha mwa kanya ya hae kwa mafelelezo a ñalelwa ye tuna, u ka kubukanyeza batoziwa ba ba sepahala kwa lihalimu. (Mat. 24:31; 25:10; Joa. 14:1-3; 1 Mates. 4:17) Kono Jesu u ka hana ba ba si ka sepahala. Sina feela basizana ba likuba, Bakreste ba ba si ka sepahala bao mwendi ba ka bulela kuli: “Muñali, Muñali, ha ku lu kwalulele!” Kono Jesu u ka ba alaba cwañi? Ka bumai u ka ba fa kalabo ye swana ni ya ka fa batu ba ba swana sina lipuli. U ka li: “Ku mi bulelela feela niti, ha ni mi zibi.”—Mat. 7:21-23; 25:11, 12.

13. (a) Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku nahana kuli buñata bwa balateleli ba Kreste ba ba tozizwe ba ka tuhela ku sepahala? (b) Ki kabakalañi ha lu kona ku bulela kuli nguli ya Jesu i patulula buikolwiso bwa na ni bona kwa Bakreste ba ba tozizwe? (Mu bone siswaniso se si fa likepe 12.)

¹³ Kana Jesu naa talusa kuli Bakreste ba ba tozizwe ba bañata ba ka tuhela ku sepahala  ni kuli ba ka tokwa ku yoliswa? Batili. Mu hupule kuli kwa Mateu kauhanyo 24, Jesu naa lemusize mutanga ya sepahala ya na ni kutwisiso kuli a si ke a fetuha ku ba mutanga ya maswe. Taba yeo ne i sa talusi kuli Jesu naa libelela kuli ku ka ba cwalo. Ka ku swana, nguli ya basizana ba ba lishumi ki temuso. Sina feela ha ne ku na ni basizana baketalizoho ba likuba ni basizana baketalizoho ba ba butali, Mukreste ni Mukreste ya tozizwe u swanela ku iketela ku ba ya itukiselize ni ya tona. Hakusicwalo, wa kona ku ba sikuba ni ku ba ya sa sepahali. Paulusi naa file temuso ye swana kwa mizwale ni likaizeli ba hae ba ba tozizwe. (Mu bale Maheberu 6:4-9; mu bapanye Deuteronoma 30:19.) Temuso ya hae ne li ye nongile, kono hape naa na ni buikolwiso bwa kuli mizwale ni likaizeli ba hae ne ba ka fiwa mupuzo wa bona. Temuso ye mwa nguli ya basizana ba ba lishumi i bonisa kuli Jesu naa na ni buikolwiso bo bu swana kwa Bakreste ba ba tozizwe. Wa ziba kuli mañi ni mañi wa batanga ba hae ba ba tozizwe wa kona ku zwelapili ku sepahala ni ku amuhela mupuzo o munde!

14. Ki kabakalañi ba “lingu ze ñwi” ni bona ha ba kona ku tusiwa ki nguli ya basizana ba ba lishumi?

¹⁴ Nguli ya Jesu ne i ama kwa Bakreste ba ba tozizwe. Kono kana ba lingu ze ñwi ni bona ba kona ku tusiwa ki nguli ya Jesu? (Joa. 10:16) Eni. Tuto ye mwa nguli yeo ye ikutwahalela hande ki ya kuli: “Mu zwelepili ku tona.” Jesu ka nako ye ñwi naa bulezi kuli: “Se ni mi bulelela ni si bulelela batu kaufela, ni li: Mu zwelepili ku tona.” (Mare. 13:37) Jesu u bata kuli balutiwa ba hae kaufela ba be ba ba itukiselize ni ku tona. Mi Bakreste kaufela ba kona ku likanyisa mutala o munde wa ba ba tozizwe ili ba ba beile bukombwa mwa sibaka sa pili bwa bupilo bwa bona. Mu hupule kuli basizana ba likuba ne ba kupile basizana ba ba butali kuli ba ba fe kwa mafula a bona. Kupo ya bona, i lu hupulisa kuli mañi ni mañi wa luna u na ni kolo ya ku zwelapili ku sepahala ku Mulimu, ku ba ya itukiselize, ni ku zwelapili ku tona. Ha ku na mutu ya kona ku lu ezeza lika zeo. Mañi ni mañi wa luna u ka ikalabela ku Muatuli ya lukile Jesu Kreste, ya tuha a taha. Kacwalo, lu swanela ku itukiseza!

15. Ki kabakalañi linyalo la Kreste ni munyaliwa wa hae ha li li le li tabisa kwa Bakreste ba niti kaufela?

¹⁵ Bakreste kaufela ba nyakalaliswa ki linyalo le li bulezwi mwa nguli ya Jesu. Kwapili, hamulaho wa ndwa ya Armagedoni, Bakreste ba ba tozizwe ba ka ba munyaliwa wa Kreste. (Sin. 19:7-9) Hamulaho wa fo, mañi ni mañi fa lifasi u ka tusiwa ki linyalo leo la mwa lihalimu. Kabakalañi? Kakuli linyalo leo, li ka tahisa puso ye nde kwa batu kaufela. Kacwalo, ibe kuli lu na ni sepo ya ku pila ku ya ku ile kwa lihalimu kamba fa lifasi, haike lu ikatulele ku zwelapili ku itukiseza ni ku zwelapili ku tona. Haiba lu eza cwalo, lu ka ikola limbuyoti ze nde za lu lukiselize Jehova kwapili!