Litumelo za Buhata ni za Niti—Niti ka za Jesu
Litumelo za Buhata ni za Niti—Niti ka za Jesu
MU NAHANA CWAÑI? KANA LITABA ZE LATELELA KI ZA NITI KAMBA KI ZA BUHATA?
Jesu na pepilwe la December 25.
Baana ba balalu ba ba butali ne ba potezi Jesu ka nako ya ku pepwa kwa hae.
Jesu ne li yena feela mwana a nosi.
Jesu ne li Mulimu ya na ipetuzi mutu.
Jesu na si feela mutu yo munde.
BATU ba bañata ba kana ba lumela kuli litaba ze fahalimu kaufela ki za niti. Ba bañwi ba kana ba bulela kuli ku taata—mi ha ku konahali—ku ziba niti luli ka za litaba ze. Mwendi ba ikutwa kuli ibile feela kuli mu lumela ku Jesu, kalabo kwa litaba ze hasi ya butokwa luli.
Kono Bibele ha i buleli cwalo. I lu susueza ku ba ni “zibo ya Mulenaa luna Jesu Kreste.” (2 Pitrosi 1:8) Zibo yeo lu i fumana ka ku tatuba Litaba za Evangeli. Litaba za Evangeli ze, li patulula niti ka za Jesu ili ku lu tusa ku taluhanya litumelo za buhata ku za niti. Cwale ha lu nyakisiseñi ze li bulela Litaba za Evangeli ka za litumelo ze bulezwi fahalimu.
TUMELO: Jesu na pepilwe la December 25.
NITI KAMBA BUHATA: BUHATA.
Mwa Bibele ha ku na taba luli ye bonisa kweli kamba lizazi la na pepilwe Jesu. Kacwalo, lizazi la December 25 ne li simuluhile kai? Ka ku ya ka The Encyclopædia Britannica, batu ba bañwi ba ne ba ipala kuli ki Bakreste “ne ba lakaza kuli lizazi le, li zamaelelange ni mukiti wa Siroma wa sihedeni ili nako ye ne u eziwanga mukiti wa . . . lizazi li liñwi le li banga ni musihali o mukuswani ka nako ya maliha, mi hamulaho wa lizazi leo, nako ya musihali hape i kalisanga ku ba ye telele mi lizazi li kalisanga ku ya hahulu mwahalimu.” Buka ye swana yeo i bulela kuli lizo ze ñata za Ngilisimusi ne li simuluhile kwa “mikiti ya sihedeni ya njimo ni ye ama lizazi fahalaa maliha.”
Kana Jesu na ka lumela kuli batu ba eze mukiti wa ku pepwa kwa hae la December 25? Mu nahane ka za taba ye: Lizazi la ku * (Luka 22:19) Kaniti, Jesu na bata kuli batu ba nge lifu la hae la sitabelo ku ba la butokwa ku fita lizazi la ku pepwa kwa hae.—Mateu 20:28.
pepwa kwa Jesu ha li zibahali. Ha ku na ni fo ku kana mwa Mañolo fo lu laelwa ku eza mukiti wa ku pepwa kwa hae, kamba fo ku na ni bupaki bo bu bonisa kuli Bakreste ba kwa makalelo ne ba ezize mukiti wo. Kono Bibele i lu taluseza lizazi tenyene la na shwile Jesu, mi na laezi balateleli ba hae ku mamela lizazi leo.TUMELO: Baana ba balalu ba ba butali (kamba malena ka ku ya ka litumelo ze ñwi) ne ba potezi Jesu ka nako ya ku pepwa kwa hae.
NITI KAMBA BUHATA: BUHATA.
Mwendi se mu boni maswaniso kamba lika ze ñwi ze bonisa Jesu inze a li mbututu a lobalizwe mwa sicelo, mi a potolohilwe ki baana ba balalu ba ba butali ba ba lwezi limpo. Maswaniso ao ki a ku ikupulela feela, haki a niti.
Ki niti kuli ne ku na ni batu ba ne ba zwile kwa Upa ku to kubamela Jesu ya na li mwanana. Kono bapoti ba, ne li baana ba ne ba itutile za linaleli. (Mateu 2:1, Bibele ye Kenile, hatiso ya 1984) Mi kana ne ba fumani Jesu inge a lobalizwe mwa sicelo? Batili; ne ba mu fumani mwa ndu. Bupaki bu bonisa kuli ne ba tile hamulaho wa likweli li sikai Jesu ha sa pepilwe.—Mateu 2:9-11.
Haili palo ya bapoti bao, kana ne li ba babeli, ba balalu kamba ba mashumi a malalu? Bibele ha i si ka talusa se siñwi ka za taba yeo. Mwendi palo ye ba nga batu kuli bapoti bao ne li ba balalu ne i tile kabakala limpo za bona ze talu ze ne ba tisize. * (Mateu 2:11) Batu ba bañwi mane ba akalelize kuli yo muñwi ni yo muñwi wa batu ba ba twi ki baana ba ba butali na yemela mushobo o muñwi wa batu. Kono muhupulo wo ha u fumanehi mwa Mañolo. Kono, sina ka mo i taluseza buka ye ñwi ya za Litaba za Evangeli, buhata bo, bu simuluha “ku muituti wa litaba za kwaikale ya na pilile mwa lilimo za mwanda wa bu-8 ya na ikupulela litaba.”
TUMELO: Jesu ne li yena feela mwana a nosi.
NITI KAMBA BUHATA: BUHATA.
Taba ya kuli Jesu na na ni banyani ba hae i bonisizwe hande mwa Litaba za Evangeli. Litaba za Evangeli za Luka li supa ku Jesu sina mwanaa Maria wa “mweli,” ili nto ye bonisa kuli hamulaho na pepile bana ba bañwi. * (Luka 2:7) Litaba za Evangeli za Mareka li bonisa kuli batu ba bañwi mwa munzi wa Nazareta ne ba likanyize Jesu kwa banyani ba hae, ka ku nga kuli na si wa butokwa. Ne ba buzize kuli: “Ha lu li, ki yena . . . muhulwanaa bo Jakobo, ni Jose, ni Juda, ni Simoni? Likaizeli za hae hasi ba, ba ku luna?”—Mateu 12:46; Joani 7:5.
Ku si na taba ni ze li bulela Litaba za Evangeli, licaziba ba bañata ba litaba za bulapeli ba sa lumela kuli Jesu ne li yena feela mwana a nosi. Ba bañwi ba akaleza kuli banyani ba Jesu ba ba bulezwi ne si banyani ba hae ba pepwa ni bona mba iliñwi. * Ba bañwi ba kabangisa kuli bana ba, ne li bana ba muunaa Maria. Kono mu lemuhe kuli: Kambe Jesu ne li yena feela mwanaa Maria, kana batu ba mwa Nazareta ne ba ka bulela ze ne ba bulezi? Mane batu ba bañwi ku bona, mwendi ne ba iponezi Maria ha na itwalanga. Ne ba izibezi hande kuli Jesu ne li yo muñwi wa bana ba bañata ba na pepile Maria.
TUMELO: Jesu ne li Mulimu ya na ipetuzi mutu.
NITI KAMBA BUHATA: BUHATA.
Muhupulo wa kuli Mulimu na tile fa lifasi ni
ku to pila sina mutu ya na li Jesu, o tomile fa tuto ya Silalu, se u bile teñi ka nako ye telele—kono ne u si ka kalisa ka nako ya na li teñi Jesu fa lifasi. Mane, The Encyclopædia Britannica i bulela kuli: “Linzwi la Silalu kamba tuto ya Silalu ka sibili ha i fumanehi mwa Testamente ye Nca . . . Tuto ye, ne i zwelapili hanyinyani-hanyinyani mwahalaa lilimo ze ñata inze i lwaniswa ki batu ba bañata.”Mane bulapeli bu shwaula Jesu ha bu luta kuli na li Mulimu ya na ipetuzi mutu. * Kamukwaufi? Mu nyakisise mutala wo. Babeleki ba bañwi ba kupa nto ye ñwi ku muzamaisi wa bona, kono yena u ba taluseza kuli ha na maata a ku ba fa ze ba kupa. Haiba za bulela ki niti, muzamaisi u bonisize hande kuli ku na ni za kona ku eza ni za sa koni ku eza. Haiba za bulela haki niti—yena inge a kona ku ba fa ze ba kupa kono ha tabeli feela ku ba fa—u zibe ki lihata.
Cwale, Jesu na ezize cwañi muta ba babeli kwa baapositola ba hae ne ba lakalize kuli ba be ni litulo? Na ba bulelezi kuli: “Haili ku ni ina ku la bulyo, kamba ku la nzohoto, hasi na, ni ka fa mutu; ku ka fiwa ba ba lukiselizwe cwalo ki Ndate.” (Mateu 20:23) Kambe Jesu na li Mulimu luli, kana za na bulezi ne li si ke za ba za buhata? Kono ka ku tuhelela Ya na ni maata a matuna kuli a eze cwalo, Jesu na tomile mutala o munde hahulu wa ku ba ni buikokobezo—mi na bonisize kuli na sa likani ni Mulimu.
TUMELO: Jesu na si feela mutu yo munde.
NITI KAMBA BUHATA: NITI.
Jesu na bulezi hande kuli na si feela mutu yo munde. Na bulezi kuli: “Ki na Mwanaa Mulimu.” (Joani 10:36) Ki niti kuli mutu ufi kamba ufi na ka kona ku ipapata ku ba Mwanaa Mulimu. Kono haiba Jesu na ipapata feela ku ba Mwanaa Mulimu, na ka ngiwa cwañi? Kaniti, na si ke a ngiwa ku ba mutu yo munde, kono na ka ngiwa ku ba lihata le lituna!
Bupaki bwa niti ne bu zwile ku Mulimu ka sibili. Ka ku ama ku Jesu, Mulimu na bulezi habeli kuli: “Yo ki mwanaa ka.” (Mateu 3:17; 17:5) Mu nahane feela taba ye: Mañolo a biha feela linako li sikai fo linzwi la Mulimu ka sibili ne li utwahezi fa lifasi—mi habeli na bulezi ka za Jesu kuli na li Mwanaa hae! Bo ki bupaki bo butuna bo bu bonisa kuli Jesu na li Mwanaa Mulimu luli.
Kana taba ye i patuluzi litaba ze ñwi za niti ka za Jesu ze ne mu si ka ziba kale? Haiba ki cwalo, mu zwelepili ku tatuba Litaba za Evangeli ze buyelezwi. Tuto ye cwalo i kona ku ba ye tabisa mi i ka mi tusa hahulu. Mane, Jesu ka sibili na bulezi kuli ku ituta ka za hae ni ka za Ndatahe ku fumanisa “bupilo bo bu sa feli.”—Joani 17:3.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 13 Jesu na shwile fa Lizazi la Paseka, kamba la Nisani 14, ka ku ya ka kalenda ya Sijuda.—Mateu 26:2.
^ para. 18 Mateu u biha kuli mazwahule ba, “ba putulula bufumu bwa bona” ni ku zwiseza Jesu mpo ya gauda, insense, ni mira. Nto ye tabisa kikuli limpo zeo ze tula mwendi ne li tile ka nako ye swanela, bakeñisa kuli lubasi lwa Jesu ne lu shebile, mi ne lu tuha lu hapelezwa ku baleha.—Mateu 2:11-15.
^ para. 21 Nihaike kuli Jesu na itwezwi ka makazo, bana ba Maria ba bañwi kaufela na itwezi bona ka mukwa wa ka taho ni muuna hae, Josefa.—Mateu 1:25.
^ para. 22 Muhupulo wo wa na pihelezi Jerome ibatoo ba ka 383 C.E., u atile mwahalaa batu ba ba lumela kuli Maria a li ku ba a lobale ni muuna mwa bupilo bwa hae kaufela. Jerome hasamulaho a kakanya tuto ya hae, kono mwa minahano ya batu ba bañata—ni ka ku ya tuto ya Keleke ya Katolika—muhupulo wo u sa zwelapili.
^ para. 26 Kuli mu zibe litaba ze ñata ka za tuto ya Silalu, mu bone broshuwa ye li Kana Wa Swanela ku Lumela mwa Silalu? ye hatisizwe ki Lipaki za Jehova.
[Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 14]
Litaba ze Ñwi za Niti ze Kana za mi Komokisa
Jesu na li mutu ya cwañi? Kana Jesu na li mutu ya taata, ya si na silikani, kuli mane na sa koni ku swalisana ni batu-tu feela? Ba bañwi ba kana ba lumela. Mwendi kona libaka ha ba komokiswanga ki ku ziba kuli Jesu . . .
• na fumanehanga kwa mikiti ye tabisa.—Joani 2:1-11.
• na babazanga batu.—Mareka 14:6-9.
• na tabelanga ku ba ni bana ba banyinyani. —Mareka 10:13, 14.
• na lilile patalaza.—Joani 11:35.
• na na ni mufelañeke.—Mareka 1:40, 41.