Batu ba bañata-ñata mwa lifasi kaufela ba ezanga mukiti wa Ngilisimusi ka mabaka a shutana-shutana. Ka linako za mikiti, ba bañwi ba ikolanga ku itabisa hamoho ni mabasi ni balikani. Ba bañwi bona ba nahananga za Mulimu, kamba ku itombola nako ya bona kuli ba tuse batu ba ba shebile kamba ba ba tokwile. Ku eza lika ze cwalo, ku lukile hahulu. Nihakulicwalo, lika ze nde zeo li eziwanga hamoho ni lika ze fosahalile ze ama mukiti wo wa pumulo.

Sapili, batu ba bañata ba ba ezanga mukiti wa Ngilisimusi, ba lumela kuli Ngilisimusi ki mukiti wa ku tabela lizazi la naa pepilwe Jesu. Nihakulicwalo, licaziba ba litaba za kwaikale ba lumela kuli lizazi la naa pepilwe Jesu ha li zibahali. Buka ye bizwa:The Christian Book of Why i bulela kuli: “Bakreste ba kwa makalelo ne ba hanile ku keta lizazi kuli li yemele lizazi la naa pepilwe Jesu” kakuli ne ba bata “ku itukulula kwa likezo kaufela za sihedeni.” Nto ye tabisa kikuli, Bibele ha i bonisi kuli Jesu naa ezize mukiti wa ku tabela lizazi la ku pepwa kwa hae kamba la ku pepwa kwa mutu yo muñwi. Ka ku fapahana, Jesu naa laezi balateleli ba hae kuli ba ezange mukiti wa ku hupula lizazi la ku shwa kwa hae.—Luka 22:19.

Sa bubeli, licaziba ba bañata ba lumela kuli lizo ze ñata ze eziwanga fa mukiti wa Ngilisimusi ne li eziwanga ki batu ba ne ba si Bakreste mi ki za sihedeni. Lizo zeo li kopanyeleza taba ya Santa Claus (ili tumelo ya kuli ku na ni mutu ya shwile kale-kale ko ya tisanga limpo za fa Ngilisimusi), mistletoe (ili kota ye itusiswanga kwa ku kabisa), ni kota ya Ngilisimusi, ku fanana limpo, ku tukisa likendulu, ni ku tumbula mulilo ka ku itusisa sishingwa, ku beya lipalisa ka ku potolosa minyako, ni ku opela lipina za Ngilisimusi. Ka ku ama kwa lizo zeo, buka ya The Externals of the Catholic Church i bulela kuli: “Ha lu fanga kamba ha lu amuhelanga limpo za fa Ngilisimusi, ni ku tamelela lipalisa fa mandu a luna kamba kwa likeleke za luna, ki ba ba kai ku luna ba ba ziba haiba lu sweli ku latelela lizo za sihedeni kamba kutokwa?”

Mwendi mu kana mwa ipuza ka za libaka lizo zeo ze bonahala ku ba ze lukile ha li li ze fosahalile. Sisupo sa bulaalu si ka lu tusa ku utwisisa taba yeo. Mulimu ha lumelezi ku zwakanya lizo za sihedeni kwa bulapeli bo bu kenile. Ka ku itusisa mupolofita wa Hae Amosi, Jehova Mulimu naa bulelezi batu ba ne ba sa mu lapeli ka nzila ye lukile mwa Isilaele kuli: “Ni toile, mane ni nyenya mikiti ya mina . . . Isa kwahule ni Na lilata la lipina za hao.”—Amosi 5:21, 23.

Ki kabakalañi ha naa itusisize manzwi a cwalo? Ha mu nyakisise ze ne ba ezanga batu ba mwa mubuso wa Isilaele wa kwa mutulo. Jeroboami, yena mulenaa bona wa pili, naa pangile manamani a gauda mwa muleneñi wa Dani ni wa Betele mi kihona a kukueza batu ku lapela manamani ao mwa sibaka sa ku lapela Jehova Mulimu ka nzila ye swanela mwa tempele kwa Jerusalema. Mulena hape naa tomile mazazi a ku eza mikiti mi naa ketile baprisita kuli ba tuse batu ku ezanga mikiti yeo.—1 Malena 12:26-33.

Ze ne ba ezize Maisilaele bao ne li bonahala ku ba ze lukile. Esi mane mulelo wa bona wa ku eza cwalo ne li wa ku bata ku lapela Mulimu ni ku mu tabisa. Kono manzwi a naa bulezi Mulimu ka ku itusisa Amosi ni bapolofita ba bañwi a bonisa hande mwa naa ikutwezi Mulimu bakeñisa likezo ze cwalo. Ka ku itusisa mupolofita Malaki, Mulimu naa bulezi kuli: “Na, Muñaa Bupilo ha ni fetuhi.” (Malaki 3:6) Kana seo ha si lu bonisi mwa ikutwela Mulimu ka za mikiti ya Ngilisimusi kacenu?

Hasamulaho wa ku nyakisisa litaba ze fahalimu, batu ba bañata ba ikatulezi ku tuhela ku ezanga mukiti wa Ngilisimusi. Kono, ba fumananga tabo ka ku tanda nako ye ñata ni balikani ba bona hamohocwalo ni mabasi, ni ka ku tusa batu ba ba shebile ni ba ba tokwile, ka nako ye ba tabela ku eza cwalo mwa silimo.