Kana Mwa Ziba?
Ki kabakalañi Josefa hanaaikutile milili pili asika yo bonana kale ni Faro?
Siswaniso sesi fa limota la mwa egepita wakwaikale sesibonisa mutu yakuta babañwi milili
Taba yefumaneha kwa liñolo la Genese ibonisa kuli Faro naalaezi Josefa, Muheberu yanaali lipantiti kuli akute milili yahae kapili-pili asika yo toloka kale litolo zetuna zanaalolile Faro. Ka nako yeo, Josefa nasaabile mwa tolongo ka lilimo zeñata. Kusina taba ni kuli naatokwa kuyo bonana ni Faro kapili-pili, Josefa naafumani nako yakukuta milili yahae. (Genese 39:20-23; 41:1, 14) Taba yakuli muñoli wa Genese naañozi ka za taba yenebonahala kuba yesina tuso yeo, ibonisa kuli Josefa naaziba hande lizo za Maegepita.
Maheberu ni batu babañwi bakwaikale nebatabela hahulu kuuta milelu. Buka yeñwi, (Cyclopedia of Biblical, Theological, and Ecclesiastical Literature) yeneñozwi ki McClintock ni Strong ibulela kuli, ka kufapahana ni “batu babañwi ba mwa linaha zakwa bucabela, Maegepita ki bona feela bane basa tabeli kuuta milelu.”
Kana batu nebakutanga feela milelu? Magazini yeñwi (Biblical Archaeology Review) ibulela kuli lizo zeñwi zene baeza Maegapita nelitokwa kuli mutu aitukiseze pili asika atumela kale Faro inge mwanaaka itukiseleza habata kukena mwa tempele. Haiba ki cwalo, uzibe Josefa naatokwa kukuta milili ya kwa toho yahae ni ya fa mubili wahae kaufela.
Buka ya likezo italusa kuli bo ndatahe Timotea neli Magerike. Kana taba yeo italusa kuli nebazwa kwa naha ya Greece?
Haki cwalo luli. Mwa litaba zanaañozi muapositola Paulusi ka kususumezwa ki moya, fokuñwi naashutanisanga Majuda kwa Magerike ka kubulela ka za Magerike habata kutalusa batu kaufela babasi Majuda. (Maroma 1:
Ki mutu yacwañi yenebaanga batu ba kwamulaho kuli ki Mugerike? Mwa lilimo zama 300 B.C.E., mubuleli wa fa nyangela, wa kwa Atene, yabizwa Isocrates, naabulezi ka buikuhumuso ka za mo sizo sa Magerike nesiyambezi mwa lifasi kaufela. Naalemuhile kuli, “Batu bao nebabulelwa kuli ki Magerike bakeñisa kuli nebalutilwe lituto za Sigerike isiñi ka libaka la kuli nebazwa kwa Greece.” Ka mukwa ocwalo, lwakona kubulela kuli bo ndatahe Timotea ni batu banaabulezi Paulusi kuli ki Magerike, neli Magerike bakeñisa kuli nebaitutile lizo za Sigerike isiñi ka libaka la kuli nebapepezwi kwa naha ya Greece.
Hape Mwendi Mwakona Kutabela Litaba Ze
TAWALA YA MULIBELELI
“Na mi Kupa, A mu Utwe Tolo ye ni Lolile”
Butaata bo ne bu li mwa lubasi lwa habo Josefa bu fa tuto ye tuna hahulu kwa batu ba ba mwa mabasi mo ku na ni bana ba mwendakumongo kacenu.
TAWALA YA MULIBELELI
‘Mwanaka ya Latwa ni ya Sepahala ku Mulena’
Kiñi Zenetusize Timotea Kutuhela kuba ni Maswabi ni Kuba Muokameli wa Sikreste?
TAWALA YA MULIBELELI—HATISO YA KUITUTA
Kana Mwaziba?—February 2022
Ki kabakalañi Maisilaele ba kwa ikale hane balifanga malobolo?
TAWALA YA MULIBELELI—HATISO YA KUITUTA
Kana Mwaziba?—February 2022
Ki kabakalañi hane ili nto yende kuli Jehova naalumelelize Maisilaele kufa matabelo a maiba ni linkwilimba?
TAWALA YA MULIBELELI—HATISO YA KUITUTA
Kana Mwaziba?March 2020
Kwandaa bupaki bobufumaneha mwa Bibele, ki bupaki bufi bobuñwi bobubonisa kuli Maisilaele nebali batanga mwa Egepita?
TAWALA YA MULIBELELI—HATISO YA KUITUTA
Kana Mwaziba?—November 2019
Likombwa za mwa linako za litaba za mwa Bibele nebaezanga musebezi mañi?
