•  Divule dine i kitatyi’ka kyolobanga?

  •  nansha dimo

  •  na pamo’tu

  •  difuku ne difuku

•  Le bulobo bobe bwikalanga namani?

  •  butyetye

  •  buvule

  •  budyendyemuka

•  Divule dine i bāni bolobelanga?

  •  bambutwile

  •  banabenu

  •  balunda

 Shi ubamone amba usakilwa kwīfula ku bulobo bobe, nabya kino kishinte kisa kukukwasha! Dibajinji, bandaula’ko bubinga bumobumo bofwaninwe kubila talala pobakukolomona.

 Mwikadilo obe muyampe. Nkindi 14:30 unena’mba: “Mutyima mutuntulu i būmi bwa ngitu.” Inoko, Julunale imo ya Angele (Journal of Medicine and Life) inena’mba “bulobo buletanga misongo ya dityima.”

 Balunda nobe. Bible unena’mba, “Kokasambapo bulunda ne muntu wa mutyima wa kufuna bulobo, nansha patye; kadi kokendapo ne muntu wa bukalabale.” (Nkindi 22:24) Nanshi shi usenswe kulobaloba, kokatulumuka shi bantu kebakupaluka. Nsongwakaji umo witwa bu Jasmine unena’mba: “Shi ukomenwe kwīfula ku bulobo bobe, ukajimija balunda.”

 Ntumbo yobe. Ethan wa myaka 17 unena’mba: “Shi wikale’nka na bulobo budyendyemuka, bonso bakayuka’o kadi bikashinta mumweno wabo podi.” Wiipangule amba, ‘Le nsaka ndyukane bu muntu wa muswelo’ka​—utalala uleta ndoe’ni nansha wa midiululo?’ Bible unena’mba: “Yewa wija pa kufuna bulobo e wakwivwanija kukata: Ino yewa wa mushipiditu wa kampeja-bukidi uzunzula bulembakane.”​—Nkindi 14:29.

 Bandaula ne kwisambila pa bino bisonekwa, ne kwiipangula bipangujo bidi’po.

•   Nkindi 29:22: “Muntu ufuna bulobo ukolomonanga lupata kabidi muntu wa bukalabale ujilulwa bya ntanda ne miseke.”

   “Ponadi nkasampe, nadi nkomenwa kwīfula. Ye mwikadile banabetu ba ku batata. Twibitelanga bu misongo ya kisaka. Kwīfula i mwanda mukomo kotudi!”​—Kerri.

   Le nkijengapo kuloba? Shi nanena’mba ngikadila miyampe yondi nayo i mwanda’tu wa bukomo bononga, le mbwanya kunena namani amba ndi na bilubo mwanda wa bulobo bwa kibutwila?

•    Nkindi 15:1: “Kulondolola kwa kikōkeji kutalaja bukalabale: Ino kinenwa kya kasusu kikolomona bulobo.”

   “Kiyampe’tu i kuyuka kulama milangwe yobe. Shi utamije ngikadila ya kutalala ne kuta mutyima’nka ku biyampe ukalama mwikadila obe​—nansha kwikinga ku bulobo.”​—Daryl.

   Shi abankolomona, mwanda waka kilondololwa kyami kibajinji kidi na mvubu?

•   Nkindi 26:20: “Mudilo ubula pa kubulwa nkuni.”

   “Ponondololanga na kanye, divule bitūkijanga bakwetu mutyima kadi twendelelanga kwisamba nabo pampikwa mutyima kusansa utamba ku kubulwa kwīfula.”​—Jasmine.

   I muswelo’ka ukokeja kwikala binenwa nansha bilongwa byami bu esanshi pa mudilo?

•   Nkindi 22:3: “Muntu wañeni umona kibi penepo wefya: Ino bendalale bapita’tu ne kususuka ponka.”

   “Kyaba kimo ntalukanga’po ne kwitūdila’ko kitatyi kya kulangulukila pa bintu bilongekele, ebiya namona mwa kupwijija myanda shi netūkija.”​—Gary.

   I kitatyi’ka kiyampe kutaluka’po shi myanda ibabaila’ko pampikwa kwelelela muntu’wa?

•    Yakoba 3:2: “Batwe bonso tukukalanga divule dine.”

   “Tufwaninwe kwialakanya ku bilubo byetu, kadi tufwaninwe kuboila’ko ñeni. Tufwaninwe kulanguka shi tubapone ne kwielela’ko monka na kulonga bilumbuluke.”​—Kerri.

 Madingi: Witungile kitungo. Wielele’ko kuba talala mu bula bwa kitatyi kampanda​—nansha’tu mu kweji umo. Wilamije’ko pa kulemba myanda ya kushinta kobe.