LE ANO MAVESE A MU BIBLE ASHINTULULA BIKA?
Kusokwelwa 21:1—“Diulu Dipya ne Ntanda Mipya”
“Kadi namwene diulu dipya ne ntanda mipya; mwanda diulu dya kala ne ntanda ya kala bibapu kupita, kadi ne dijiba dine ke kutupu’dyo.”—Kusokwelwa 21:1, Bwalamuni bwa Ntanda Mipya.
“Namona diulu dipya ne ntanda mipya, mwanda diuludibajinji ne ntanda mibajinji byādi ke bipite kala. Kadi ne dijiba dikatampe dine dyādi ke dikidi’ko’po.”—Kusokwelwa 21:1, Dibuku Dijila.
Nshintulwilo ya Kusokwelwa 21:1
Uno vese i mwingidije muneneno wa kyelekejo pa kulombola’mba Bulopwe bwa Leza bwa mūlu bukapingakena maludiki onso a bantu. Bulopwe bukatalula’ko babi ne kuludika kisaka kipya kya bantu bakōkele na mutyima tō lupusa lwa Bulopwe’bwa.
Mukanda wa Kusokwelwa i mulembwe mu “biyukeno,” nansha byelekejo. (Kusokwelwa 1:1) Nanshi i byendele’mo tufule ku kunena’mba diulu ne ntanda bitelelwe mu uno vese ke binopo byotumona’bi, ino i bya kyelekejo. Ne kadi, “madiulu mapya” ne “ntanda mipya” bya kyelekejo i bitelwe ne mu mavese makwabo a mu Bible. (Isaya 65:17; 66:22; 2 Petelo 3:13) Kubandaula ino myanda ne myanda mikwabo ya mu Bisonekwa kuketukwasha twiivwanije.
“Diulu dipya.” Kitatyi kimo Bible wingidijanga kishima “diulu” na kufunkila pa buledi nansha pa maludiki. (Isaya 14:12-14; Danyele 4:25, 26) Dibuku dimo dinena’mba mu bimonwa bya bupolofeto, “diulu mu kyelekejo dishintulula lupusa lwa kuludika nansha umbikalo.” a Mu Kusokwelwa 21:1, bimweka bu “diulu dipya” difunkila pa Bulopwe bwa Leza. Uno umbikalo wa mūlu, witwa kyaba kimo ne bu “Bulopwe bwa mūlu,” i mutelwe misunsa mivule mu mukanda wa Kusokwelwa ne mu mikanda mikwabo ya mu Bible. (Mateo 4:17; Bilongwa 19:8; 2 Temote 4:18; Kusokwelwa 1:9; 5:10; 11:15; 12:10) Bulopwe bwa Leza, bwine buludikwa na Yesu, bukafula ku kupingakena “diulu dya kala,” ko kunena’mba, maludiki onso a kubulwa kubwaninina atūdilwe’ko na bantu.—Danyele 2:44; Luka 1:31-33; Kusokwelwa 19:11-18.
“Ntanda mipya.” Bible unena’mba ino ntanda yotudi’po keikonakanibwapo nansha kupingakanibwa’yo kwine, mhm. (Ñimbo ya Mitōto 104:5; Musapudi 1:4) Le penepo, ntanda ya kyelekejo nayo byo bika? Bible wingidijanga divule dine kishima “ntanda” pa kufunkila pa bantu. (Ngalwilo 11:1; 1 Bilongwa bya Mafuku 16:31; Ñimbo ya Mitōto 66:4; 96:1) Nanshi, “ntanda mipya,” ifunkila pa kisaka kipya kya bantu bakōkele na mutyima tō ku umbikalo wa mūlu wa Leza. “Ntanda ya kala,” nansha’mba kisaka kya bantu balwa na Bulopwe bwa Leza ikonakanibwanga.
“Dijiba . . . ke kutupu’dyo.” Pamo bwa binenwa bikwabo bidi mu Kusokwelwa 21:1, “dijiba” nadyo i dingidijibwe mu muswelo wa kyelekejo. Dijiba dipēlanga kusunkanibwa kadi divule dine pekalanga kivula, nanshi i bitane biyampe podyelekejibwe na bibumbo bya bantu baleta tuvutakanya kadi balwa na Leza. (Isaya 17:12, 13; 57:20; Kusokwelwa 17:1, 15) Nabo bakatalulwa’ko. Ñimbo ya Mitōto 37:10 inena’mba: “Kubashala kakitatyi katyetye’tu, babi kebakekala’kopo monka; ukatala pobādi, kebakekala’popo.”
Ngikadilo yālembelwe’mo Kusokwelwa 21:1
Mukanda wa Kusokwelwa wālaile bintu byādi bya kulongeka mu “difuku dya Mfumwetu.” (Kusokwelwa 1:10) Mungya bupolofeto budi mu Bible, dino difuku dyāshilwile mu 1914, pāshilwile Yesu kuludika bu Mulopwe wa Bulopwe bwa Leza. b Inoko kādipo wa kwikala na lupusa lonso pa ntanda kiponka na ponka. Na bubine, bupolofeto bukwabo bwālaile amba ngikadilo ya ntanda ikabipila’ko bininge mu kipindi kibajinji kya “difuku dya Mfumwetu.” Kino kipindi kibajinji kitwa bu “mafuku a mfulo.” (2 Temote 3:1-5, 13; Mateo 24:3, 7; Kusokwelwa 6:1-8; 12:12) Shi ano mafuku makomo kadi a makambakano mavule abapu, Bulopwe bwa Leza busa kutalula’ko diulu ne ntanda bya kyelekejo bya kala, ne kuleta ndoe ne bumo. Babikalwa ba Bulopwe—ko kunena’mba “ntanda mipya”—bakekala mu ngikadilo miyampe, ne na bukomo bwa ngitu bubwaninine.—Kusokwelwa 21:3, 4.
Tala ino video mīpi, umone myanda mikatampe idi mu mukanda wa Kusokwelwa.
a McClintock and Strong’s Cyclopedia (1891), Volime IV, paje 122.
b Tala kishinte kinena’mba “Le Mbadilo ya Bitatyi bya mu Bible Ilombola Bika pa Mwaka wa 1914?”