MWANA-MUKAJI umo wa myaka 25 wāsonekele’mba: “Mu mwaka wa 1981 lolo wadi undēlele wāfwile na misongo ya dyaya. Lufu lwandi lwetusense ku mityima bininge ami ne mwanetu mwana mulume motwālelelwe pamo. Ami n̄adi na myaka 17, mwanetu nandi na myaka 11. Nāivwene bulanda bininge pa kwitushiya’ye. Pobānsapwidile amba udi mūlu, bine nāswile kwiyowa mwanda wa nkamulonde. Wādi mulunda nami wa pa mutyima.”

Kumona’mba lufu ludi na bukomo bwa kukusela muntu osenswe, kumweka bu kintu kyakubulwa kwendelamo. Ne kitatyi kyokitutana, pa kuvuluka’mba kubapu ketukikesambepo kadi nandi monka, kusepa nandi, nansha kumwela mutwe pa kulu, kikokeja kwikala kikomo bininge kutyumwina mu manwi. Bulanda bwa uno muswelo kebukokejapo kupwa nansha dimo pamwanda wa kufundijibwa’mba mukena obe udi mūlu.

Ino Bible aye, witupānga lukulupilo lukwabo lwishile bininge na luno. Enka na motwapwila kala kwikijingulula, Bisonekwa bilombola’mba ukokeja kukemona monka na mukena obe wāfwile, panopano ponka mu mafuku akaya kumeso, ke mu dyūlupo dyakubulwa kuyukana, ino i enka pano pantanda mu ngikadilo ya ndoe, ne ya boloke. Ne mu kine kitatyi’kya bantu bakatengelanga kwikala na butuntulu bwa ngitu bubwaninine, ne kubulwa kadi kufwa nansha dimo. ‘I mifwatakanyo bitupu!’ padi ye mukokeja kunenena bakwabo.

I kika kikokeja kukukulupija’mba luno i lukulupilo lwabinebine? Kumeso kwa kwitabija mulao kampanda, ufwaninwe kuyuka na bubinebine amba yewa ulaile’o usenswe ne udi na bukomo bwa kufikidija’o. Shi kepano, lelo i ani ulaile amba bafu bakekalanga monka bōmi?

Mu buyo bwa mwaka wa 31 K.K., Yesu wālaile na kininga’mba: “Ke-muntu monka musangwilanga Shandi badi bafu ke bōmi, Mwāna nandi i monka, ku waswile, aye mwine wamusangula ke mūmi. Kemukatulumukai kine kinoki, ke-dintu dyuba dikayako’dya bonso badi mu bibundu bikavulukwa bakevwananga diwi dyandi [dya Yesu] ne kutamba bakatambemo.” (Yoano 5:21, 28, 29, NW) Eyo, Yesu Kristu wālaile amba ma miliyo a bantu bafwe bakekalanga ke bōmi monka pa ino ntanda ne bakekalanga na kikulupiji kya kushikata’po nyeke ne nyeke mu ngikadilo ya ndoe, mu paladisa. (Luka 23:43; Yoano 3:16; 17:3; enzakanya na Mitōto 37:29 ne Mateo 5:5.) Byāletele Yesu uno mulao, tukokeja kwikitabija na kikulupiji kyonso amba usenswe kukekifikidija. Ino lelo aye udi na bukomo bwa kwikibwanya?

Myaka ibidi yādi keyabwene kushilwila pālaile Yesu uno mulao, aye wālombwele na bukomo bonso amba usenswe ne udi na bukomo bwa kusangula bantu.

Wādi mwanda uteneka. Lazalasa wādi ubēla byamwiko. Bana babo bana-bakaji babidi, Madia ne Mata, bātumine musapu kudi Yesu wādi ku mutamba mukwabo wa Munonga wa Yodano amba: “Abe Mfumwetu, kuno, yo-o! uno ōsenswe byamalwa wabela.” (Yoano 11:3) Bādi bayukile amba Yesu wādi usenswe Lazalasa. Lelo Yesu kakasakepo kukamona mulunda nandi ubēla? Kyakwakamwa, kyaba kya kwenda kiponka na ponka ku Betani, Yesu wāshele monka mafuku abidi.​—Yoano 11:5, 6.

Lazalasa wāfwile kitatyi kityetye kupwa kwa kutuma musapu wa misongo yandi. Yesu wāyukile kitatyi kyāfwile Lazalasa, ne wādi na mulangwe wa kukalonga’po kintu kampanda. Mwenda mafuku, Yesu wāfika mu Betani, mulunda nandi muswedibwe wādi kemufwe kala kepadi ne mafuku aná. (Yoano 11:17, 39) Lelo Yesu wākokeje kusangula muntu mufwe kepadi kitatyi kilampe uno muswelo?

Pa kwivwana’mba Yesu wādi wiya, Mata, mwana-mukaji mupyasakane, wānyema lubilo kukamutundaile. (Enzakanya na Luka 10:38-42.) Pa kutenekwa na busungu bwandi, Yesu wāmukulupija’mba: “Mwanenu usakulanguka.” Aye pa kulombola lwitabijo lwandi lutala pa lusangukilo mu mafuku akaya kumeso, penepo Yesu wāmusapwila patōka’mba: “Ami ndi lusangukilo ne būmi. Yewa ulombola lwitabijo mudi ami, nansha shi wafu, ukāya ku būmi.”​—Yoano 11:20-25, NW.

Pa kufika ku kibundu, Yesu wāsoñanya bafundule dibwe dyādi dijikile ku ntwelelo ya kibundu. Penepo, pa kupwa kulombela na diwi dikatampe, wānena na kininga’mba: “Abe Lazalasa, lupukamo!”​—Yoano 11:38-43.

Meso onso ādi atala nka pa kibundu. Penepo, ne byomwādi mu kabumbudima, muvwe wamweka. Maulu ne makasa andi ādi mapombelwe mu bisandi, ne mu meso mwandi mwādi mukutwe na kipēta kya kisandi. Yesu wānena’mba: “Mukutululei’byo mumuleke ende aye mwine.” Kisandi kyamfulo kukutululwa kyāpona panshi. Eyo, wādi Lazalasa, muntu wāfwile papite ne mafuku aná!​—Yoano 11:44, MB.

Nsekununi itala pa lusangukilo lwa Lazalasa i misonekwe mu Musapu-Muyampe wa Yoano bu mwanda wabine, mumweke. Myanda ilombwelwe’mo kamo ne kamo i yalupusa bininge keikokejapo kwikala bu mfumo bitupu. Kupatana bubinebine bwa uno mwanda i kupatana bingelengele byonso bya mu Bible, kubadila’mo ne lusangukilo lwa Yesu Kristu mwine. Ne kupela kwitabija lusangukilo lwa Yesu i kupela lwitabijo lwa Bwine-Kristu lonso.​—1 Kodinda 15:13-15.

Bine, shi witabije’mba Leza udiko, kukakolelwapo pa kukulupila mu lusangukilo. Kimfwa: Muntu ukokeja kukwata mu kasete-video binenwa byandi bilombola mwakwiabidila bintu byandi bya kupyana, mwanda wa pa kufwa, bana babo ne balunda nandi bamumone ne kumwivwana ushintulula muswelo ukabanibwa bintu byāshile. Mu tutwa twa myaka kunyuma, kintu kya uno muswelo kekyādipo kilangwa nansha dimo’mba kikokejika. Ne ku bantu bashikete dyalelo mu bipindi bidi kulampe mwampikwa video, mwingilo wa kukwata mawi ne muvwe wa muntu mu video umweka pamo’nka bwa kingelengele kikatampe kobadi. Shi bantu bakokeja kwingidija mbila ya sianse itudilweko na Umpangi, pamwanda wa kujokeja mwanda wāpityile kala umweke ne umvwanikwe, le Umpangi kadipo na bukomo bwa kulonga bipite pano? Penepo, lelo kekyendelemopo kulanga’mba Yewa wāpangile būmi udi na bukomo bwa kwibupangulula monka?

Kingelengele kya kujokejibwa kwa Lazalasa ku būmi kyākweshe bantu bavule bakomeje lwitabijo lwabo mudi Yesu ne mu lusangukilo. (Yoano 11:41, 42; 12:9-11, 17-19) Kino kilombola kadi, mu muswelo uteneka pa mutyima’mba Yehova ne wandi Mwana basakanga nabubinebine kukasangula bafu.

Kyālongele Yesu pa lufu lwa Lazalasa kilombola kanye kakatampe kadi na Mwana Leza. Mwīivwanino wandi wamushike pa kino kizumba, ulombolanga patōka kilokoloko kyandi kikatampe kya kusaka kusangula bafu. Tutanga’mba: “Madia, pakufika kwādi Yesu ne pakumumona, wāpona ku andi maulu, kamunena’mba: ‘Mfumwami, shi wadi pano, mwanetu longa kafwilepo.’ Yesu, ebiya, pakumumona udila ne Bayuda bādi baya nandi badila, wēyaya mumutyima ne wāfitwa; kadi wānena’mba: ‘I kwepi komwakāmuladikile?’ Bāmunena’mba: ‘Mfumwetu, iya umone.’ Yesu ne impolo yāmusuma. Ebiya Bayuda bāshilula kunena’mba: ‘Talai, mwādi umusanshilwe!’ ”​—Yoano 11:32-36, NW.

Mutyima walusa wa Yesu imulombolwe pano mu bipindi bisatu: “wēyaya,” “wāfitwa,” ne “impolo yāmusuma.” Binenwa bya mu ludimi lubajinji bingidijibwe pamwanda wa kusekununa uno mwanda uteneka, bilombola muswelo wātapilwe Yesu na luno lufu lwa mulunda nandi muswedibwe Lazalasa ne bulanda bwāmukwete pakumona kakwa Lazalasa udila, impolo keimusuma. *

 Mwanda mukatampe mwine i uno, Yesu wādi kala kemusangule bantu bakwabo babidi. Ne wādi usaka kulonga muswelo umo onka padi Lazalasa. (Yoano 11:11, 23, 25) Ino, aye “impolo yāmusuma.” Nanshi, kujokejeja bantu ku būmi, kemwandapo  wabituputupu kudi Yesu. Kinku ne kupepwa mutyima kukatampe kwāivwene, ye abyo bishintulula patōka kilokoloko kyandi kikatampe kya kusaka kufundula musala wa lufu.

Yesu byadi ye aye ‘kilombiji kyabinebine kya kwikalako kwinekwine kwa Leza,’ tudi na bubinga bwa kukulupila kukatambula bintu bivule biyampe bikatamba kudi Tata wetu wa mūlu. (Bahebelu 1:3) Pamwanda utala kiswamutyima kya Yehova kya kusangula bantu, Yoba muntu wabubinebine, wānene’mba: “Shi muntu afwe, ekale mūmi monka’ni, a? . . . Shi abe ukēte, nankyo nka kwitaba; nansha ukekalanga ne mutyima wa kuloelelwa ku mīngilo ya obe makasa.” (Yoba 14:14, 15) Pano kishima kya mu ludimi lubajinji kyālamwinwe bu “ukekalanga ne mutyima wa kuloelelwa” kishintulula kilokoloko ne kiswamutyima kya Leza kyakubulwa budimbidimbi. (Ngalwilo 31:30; Mitōto 84:2) Bine, i kimweke patōka’mba Yehova udi na kyaka kikatampe kya kumona lusangukilo lufikidile.

Lelo tukokeja kwitabija mulao wa lusangukilo? Eyo, pakubulwa ne kutatāna kwine, Yehova ne wandi Mwana abo bonso bubidi basenswe ne badi na bukomo bwa kufikidija’o. Kino kishintulula kika kodi? Amba mu mafuku akaya kumeso ukekalanga pamo na baswedibwe bobe bafwile pano pantanda ino mu ngikadilo mishīle na ino kulampe!

Yehova Leza, yewa wātudile muzo wa muntu mu budimi buyampe, ulaile kujokeja Paladisa pa ino ntanda munshi mwa buludiki bwa Bulopwe Bwandi bwa mūlu budi kala pano mu makasa a Yesu Kristu, mutumbijibwe. (Ngalwilo 2:7-9; Mateo 6:10; Luka 23:42, 43) Mu Paladisa uno ukajokejibwa, kisaka kya bantu kikekalanga na būmi bwanyeke bwa nsangaji bwampikwa mfulo, ne misongo ne mba mīne mpika. (Kusokwelwa 21:1-4; enzakanya na Yoba 33:25; Isaya 35:5-7.) Bintu bikwabo bikapwanga lonso, mushikwa, mifwatakanyo imbi pa bantu ba lukoba lukwabo, bukalabale bwa bantu ba bisaka bishileshile, ne makambakano atala pa lupeto. Pakekalanga pantanda ke patōkejibwe tōo, yakubulwa busala po pakasangwila Yehova Leza bafu kupityila kudi Yesu Kristu.

Kino kyo kikulupiji kidi dyalelo na mwana-mukaji mukristu utēlelwe ku ñanjilo kwa kino kipindi. Myaka mivule kupwa kwa kufwa kwa inandi, ba Tumoni twa Yehova bāmukweshe bikatampe na kifundwa kya Bible. Uvuluka’mba: “Pa kupwa kwa kuyuka kikulupiji kya lusangukilo, nādidile. I kyansangaji mpata pa kuyuka’mba nkamonanga monka wami lolo.”

Shi mutyima obe uloelelwe muswelo umo onka kukamona mukena obe, ba Tumoni twa Yehova bakakukwasha na nsangaji uyuke muswelo wa kulonga luno lukulupilo lwikale ke lobe bine. Le kukokejapo kukebapempula ku Njibo ya Bulopwe idi kubwipi na kobe, nansha kwibasonekela na kutuma mukanda ku adrese ya pabwipi na kwenu mu ano alombwelwe pa paje 32 ano.