1-2. (a) Mungya Bene Efisesa 6:16, mwanda waka tusakilwa “ngabo mikatampe ya lwitabijo”? (b) Le i bipangujo’ka byotusa kulondolola?

LELO udi na “ngabo mikatampe ya lwitabijo”? (Tanga Bene Efisesa 6:16.) Bine udi nayo. Pamo bwa ngabo mikatampe ikinga bipindi bivule bya ku umbidi, lwitabijo lobe nalo lukukiñanga ku bintu bya ino ngikadilo mibi, kimfwa busekese, lūma, ne kubulwa bwine Leza.

² Inoko, byotudi mu “mafuku a mfulo,” lwitabijo lwetu lukatompibwa nyeke. (2 Tm. 3:1) Le i muswelo’ka obwanya kubandaula ngabo yobe ya lwitabijo mwa kuyukila shi idi biyampe? Ne i muswelo’ka obwanya kukwatyija nyeke ngabo yobe? Tulondololei bidi bino bipangujo.

3. Le basola bādi balonga bika na mangabo abo, ne mwanda waka?

³ Mu bitatyi byālembelwe Bible, divule dine basola bādi na mangabo malamike’ko biseba. Basola bādi bashinga māni ku mangabo mwanda wa kulama kiseba ne kulama bipindi bya byuma bileke kwikala na nkutu. Shi sola wajingulula’mba ngabo yandi ibaoneka, wādi ulongolola’yo mwanda wa ekale mwiteakanye mwa kukalwila bulwi. Le kino kimfwa kikwatañene namani na lwitabijo lobe?

4. Mwanda waka ufwaninwe kubandaula ngabo yobe ya lwitabijo, ne ukeibandaula namani?

⁴ Pamo bwa basola ba pa kala, ufwaninwe kubandaula kitatyi kyonso ngabo yobe ya lwitabijo ne kwiilama amba wikale nyeke mwiteakanye mwa kulwila bulwi. Batwe bene Kidishitu, tulwanga bulwi bwa ku mushipiditu, kadi  mu balwana netu mudi ne mishipiditu mibi. (Ef. 6:10-12) I kutupu muntu ubwanya kulama ngabo yobe ya lwitabijo pa kyobe kyaba. Ino le ukayuka namani shi wi mwiteakanye mwa kulwila na matompo? Dibajinji, ufwaninwe kulomba Leza akukwashe. Kadi ufwaninwe kwingidija Kinenwa kya Leza kikukwashe wimone mukumwena Leza. (Bah. 4:12) Bible unena’mba: “Kulupila mudi Yehova na mutyima obe onso, kadi kokesumbidila ñeni ya abe mwine.” (Nki. 3:5, 6) Pa kino, le ubulwepo kulangulukila pa butyibi bumobumo bowakwete panopano? Kimfwa, le wadi na makambakano a mwa kusokwela lupeto? Le wavulukile mulao wa Yehova udi mu Bahebelu 13:5 unena’mba: “Nkikakushiyepo nansha dimo kadi nkikakwelapo nansha dimo”? Le uno mulao wakukulupije amba Yehova ukakukwasha? Shi i amo, kino kilombola’mba ulamine ngabo yobe ya lwitabijo senene.

5. Le i bika byobwanya padi kujingulula kitatyi kyobandaula lwitabijo lobe?

⁵ Ubwanya padi kutulumuka byokamona kitatyi kyobandaula senene lwitabijo lobe. Ubwanya kujingulula bukōkekōke bokwadipo uyukile mu kitatyi kampanda. Kimfwa, ubwanya kujingulula’mba kuzumbija mutyima kubi, myanda ya bubela, ne kutyumukwa mutyima bibaone lwitabijo lobe. Shi bidi uno muswelo, le ukalama lwitabijo lobe namani ku bintu bikwabo bibwanya kwilona?

6. Leta bimfwa bimobimo bya kuzumbija mutyima kuyampe.

⁶ Kuzumbija mutyima kumokumo i kuyampe. Kimfwa, i biyampe kuzumbija mutyima mwanda wa kusangaja ba Yehova ne Yesu. (1 Ko. 7:32) Shi tubalonga bubi bukatampe, tuzumbijanga mutyima mwanda wa kulumbulula kipwano kyetu na Leza. (Ñim. 38:18) Kadi tuzumbijanga mutyima mwanda wa kusangaja mwinē petu, kukwatakanya bantu ba mu kisaka, ne banabetu mu lwitabijo.​—1 Ko. 7:33; 2 Ko. 11:28.

7. Mungya Nkindi 29:25, mwanda waka ketufwaninwepo kutyina muntu?

⁷ Inoko, kuzumbija mutyima kubi kubwanya kona lwitabijo lwetu. Kimfwa, tubwanya kuzumbija mutyima kyaba kyonso pa mwa kusokwela byakudya ne bivwalwa. (Mat. 6:31, 32) Pa kino, tubwanya padi kuta mutyima bininge ku kukimba bintu bya ku ngitu. Kadi tubwanya’nka ne kusanswa lupeto. Shi kino kibetufikila, lwitabijo lwetu mudi Yehova lukazoza, kadi tukasusuka bininge ku mushipiditu. (Mako 4:19; 1 Tm. 6:10) Nansha padi tubwanya kuzumbija mutyima mu muswelo mukwabo mubi​—kuzumbija mutyima bipitepite mwanda wa bakwetu betusangele. Tubwanya kutyina kufutululwa ne kupangwapangwa na bantu kupita’ko kutyina kufityija Yehova mutyima. Pa kwilama ku kino kyaka, tufwaninwe kuzenza Yehova etupe lwitabijo ne bukankamane mwa kulwila na kino kikoleja.​—Tanga Nkindi 29:25; Luka 17:5.

8. Le i bika byotufwaninwe kulonga pa myanda ya bubela?

⁸ Satana, “shandya bubela” wingidijanga bantu baludika mwanda wa kusambakenya Yehova bubela ne batutu ne bakaka. (Yoa. 8:44) Kimfwa, batupondo balupulanga pa mateba, ku televijo ne ku bisanji bikwabo myanda ya bubela kadi minyengakane itala bulongolodi bwa Yehova. Buno bubela bubadilwa mu “miketo . . . ya mudilo” ya Satana. (Ef. 6:16) Le tukalonga namani shi muntu witusapwila ino myanda ya bubela? Tukapela kumwivwana! Mwanda waka?  Mwanda tudi na lwitabijo mudi Yehova, kadi tukulupile banabetu. Na bubine, tupelanga kwisamba na batupondo mu miswelo yonso. Ketufwaninwepo kuleka muntu nansha kintu kyo-kyonso, nansha ke mutyima wa kukimba kuyuka bintu, bitulengeje twisambe nabo.

9. Le kutyumukwa mutyima kubwanya kwitufikija ku bika?

⁹ Kutyumukwa mutyima kubwanya kuzozeja lwitabijo lwetu. Shako ketubwanyapo kusūla makambakano etu. Na bubine, kulonga namino kuketumwekeja bibi. Kadi kyaba kimo tubwanya kutyumukwa mutyima. Inoko ketufwaninwepo’nka kulangulukila pa makambakano etu. Shi bitupu, tubwanya kujimija lukulupilo lwa kutendelwa lwitupele Yehova. (Kus. 21:3, 4) Kutyumukwa mutyima kubwanya kwitupwa bukomo ne kwitulengeja tuleke kwingidila Leza. (Nki. 24:10) Inoko, kino kekifwaninwepo kwitufikila.

10. Le i ñeni’ka yowaboila ku mukanda watumine kaka umo?

¹⁰ Tulangulukilei bidi pa muswelo ulamine kaka umo wa mu États-Unis lwitabijo lwandi koku kadi ulelele wandi mulume ubela misongo mikatampe. Mu mukanda waatumine ku kité, walembele’mo amba: “Tudi mu makambakano makatampe kadi kyaba kimo tutyumukwanga mutyima, inoko tulamine lukulupilo lwetu. Mfwijanga’ko bininge pa bufundiji botufundijibwa bwitukwasha tukomeje lwitabijo lwetu kadi bwitukankamika. Na bubine, tusakilwa ano madingi ne kukankamikwa. Etukwashanga twendelele kwingidila Leza ne kūminina matompo etuletela Satana.” Ñeni yotuboila ku binenwa bya uno kaka i ya amba, tubwanya kukomena kutyumukwa mutyima! Namani? Na kumona makambakano obe bu matompo atamba kudi Satana. Kulupila’mba Yehova i Nsulo ya busengi. Kadi sangela bidibwa bya ku mushipiditu byaetupa.

11. Le i bipangujo’ka byotufwaninwe kwiipangula pa kuyuka mwikadile lwitabijo lwetu?

¹¹ Le umona’mba kudi bintu byofwaninwe kulongolola ku ngabo yobe ya lwitabijo? Le wabwenye kuleka kuzumbija mutyima mu myeji mityetye kunyuma? Le wapelele kwivwana batupondo nansha  kwisambila nabo pa myanda ya bubela yobasambakanya? Le wabwenye kukomena kutyumukwa mutyima? Shi i amo, nabya lwitabijo lobe ludi biyampe. Inoko tufwaninwe kutadija nyeke mwanda Satana wingidijanga byabulwi bikwabo mwanda wa kulwa netu. Twisambilei’ko bidi pa kyabulwi kimo.

12. Le kusanswa bintu bya ku ngitu kubwanya kwitulengeja tulonge bika?

¹² Kusanswa bintu bya ku ngitu kubwanya kwitulabika ne kwitulengeja tusūle ngabo yetu ya lwitabijo. Mutumibwa Polo wānenene amba: “I kutupu muntu wingilanga busola usuñanga bya busunga bya mu būmi, shi ukimba kwitabijibwa na mwine wamutwejeje bu sola.” (2 Tm. 2:4) Na bubine, basola bene Loma kebādipo na lupusa lwa kwingila mingilo mikwabo. Le i bika byādi bibwanya kulongeka shi sola wapele kulonda uno musoñanya?

13. Mwanda waka sola kādipo wiela mu myanda ya busunga?

¹³ Tulangulukilei bidi pa uno mwanda. Kibumbo kya basola kiibidija lubanga na bipete, ino sola umo patupu’ye. Uno sola udi mu kibundi mwapotoloja byakudya. Kyolwa, basola kebabandaula byabulwi ne kunona bipete byabo. Ino yewa umo wadi mukapoteje byakudya, katēka byakudya bya kupoteja difuku dilonda’ko. Ino abo bukya lubanga, balwana abaiya kwibatamba mu kitulumukila. Momwena le i sola’ka walonga biyampe ne uketabijibwa na komanda wandi? Le ku divita, abe ukasaka kwikala kubwipi na sola’ka​—na yewa wadi witeakanya biyampe’ni nansha na yewa wadi mulabikwe?

14. Byotudi basola ba Kidishitu, le i bika byotumwene na mvubu bininge?

¹⁴ Pamo bwa basola bayampe, ketulabikwangapo, twailwa ne kitungo kyetu kibajinji kya kwitabijibwa na Bakomanda betu, ba Yehova ne Kidishitu. Tumwene kino kitungo na mvubu bininge kupita kintu kyo-kyonso kyotubwanya kwikala nakyo mu ntanda ya Satana. Tufwaninwe kwingidija kitatyi kyetu ne bukomo bwetu mwanda wa kwingidila Yehova ne kulama biyampe ngabo yetu ya lwitabijo ne byabulwi bikwabo bya ku mushipiditu.

15. Le mutumibwa Polo wētupele kidyumu’ka, ne mwanda waka?

 ¹⁵ Tufwaninwe kutadija nyeke! Mwanda waka? Mutumibwa Polo wādyumwine amba, “boba basumininwe kwikala bampeta” bakasāsukila “kulampe na lwitabijo.” (1 Tm. 6:9, 10) Kishima ‘kusāsuka’ kilombola’mba tubwanya kulabikwa na kukimbakimba bintu bya ku ngitu byampikwa mvubu. Tubwanya kutamija mu mutyima wetu “bya kusakasaka bivule bya bulembakane kadi bisanshija.” Pa kyaba kya kuleka bino bya kusakasaka bitame mu mutyima wetu, tufwaninwe kwibimona’nka mobikadile, bu byabulwi bibwanya kwitusanshija.

16. Le nsekununi idi mu Mako 10:17-22, ifwaninwe kwitulengeja tulangulukile pa bipangujo’ka?

¹⁶ Langa’po shi tudi na lupeto lwa kupota bintu bivule bya ku ngitu. Le kupota bintu byotwabila, ino byoketusakilwapo i kubi? Shako ke kubipo. Inoko tulangulukilei pa bino bipangujo: Nansha shi tudi na lupeto lwa kupota kintu kampanda, le bine tukekala na kitatyi ne bukomo bwa kwikingidija ne kwikilama? Ne kadi, le tukashilula kusanswa bininge bintu bya ku ngitu? Le kusanswa bintu bya ku ngitu kuketulengeja tulonge bintu pamo bwa nsongwalume wāpelele lwito lwa Yesu lwa kulonga bivule mu mwingilo wa Leza? (Tanga Mako 10:17-22.) Bine,  i biyampe twikale na būmi bwa kwisuminwa ne kwingidija kitatyi kyetu kilēme ne bukomo mwanda wa kulonga kiswa-mutyima kya Leza!

17. Le i bika byoketufwaninwepo kwilwa?

¹⁷ Ketufwaninwepo kwilwa nansha dimo amba tudi mu bulwi ne amba tufwaninwe kwikala beteakanye mwa kulwila difuku ne difuku. (Kus. 12:17) Batutu ne bakaka kebabwanyapo kusela ngabo yetu ya lwitabijo pa kyetu kyaba. Muntu ne muntu ufwaninwe kukwatyija’yo aye mwine.

18. Mwanda waka basola ba pa kala bādi bakwatyija mangabo abo?

¹⁸ Pa kala, sola wādi ulēmekwa shi i mukankamane mu bulwi. Ino wādi ufwa bumvu shi wajoka ku bulwi pa kubulwa ngabo yandi. Tasite mulembi wa mānga mwine Loma wālembele amba: “Kwela ngabo i mwanda wādi uleta bumvu bininge.” O mwanda mwine basola bādi balonga bukomo bwa kukwatyija mangabo abo.

19. Le i muswelo’ka otubwanya kukwatyija ngabo yetu ya lwitabijo?

¹⁹ Tukwatyijanga ngabo yetu ya lwitabijo na kutanwa kitatyi ne kitatyi ku kupwila kwa bwine Kidishitu ne na kusapwila bakwetu dijina dya Yehova ne Bulopwe bwandi. (Bah. 10:23-25) Ne kadi, tutañanga Kinenwa kya Leza ne kulombela difuku ne difuku, ne kwingidija madingi ne bulombodi budi’mo mu byonso byotulonga. (2 Tm. 3:16, 17) Mu uno muswelo, i kutupu kyabulwi kingidija Satana mwanda wa kwitulwa, kiketusanshija nyeke. (Isa. 54:17) Yetu “ngabo mikatampe ya lwitabijo” iketukinga. Tukemanija, ne kwingidila pamo na batutu ne bakaka. Ketukanekenyapo’nka bulwi bwetu bwa difuku ne difuku, ino kadi tukekala balēme pa kwikala ku mutamba wa Yesu kitatyi kyakanekenya Satana ne bonso bamulonda.​—Kus. 17:14; 20:10.