1. Le kutyina Leza i bika, ne mwanda waka kudi na mvubu ku boba basenswe Yehova?

BENE KIDISHITU basenswe Leza, kadi bamutyinanga. Inoko bimweka bu bantu bamo kebamusenswepo ne kumutyina. Shako, ketusapo kwisambila pa moyo wa kukutūyula. Ino tusa kwisambila pa moyo wa pa bula. Bantu badi na uno moyo bakaminwe Leza kadi bamulēmekele bya binebine. Kebasakengapo kufītyija Shabo wa mūlu mutyima mwanda batyinanga kona kipwano kyobapwene nandi.​—Ñim. 111:10; Nki. 8:13.

2. Mungya binenwa bya Mulopwe Davida bidi mu Ñimbo ya Mitōto 86:11, le i bintu’ka bibidi byotusa kwisambila’po?

² Tanga Ñimbo ya Mitōto 86:11. Shi ulangulukile pa bino binenwa, ubwanya kunena’mba Davida mulopwe wa kikōkeji wādi uyukile amba kutyina Leza kudi na mvubu. Tulangulukilei pa muswelo otubwanya kwingidija binenwa bya Davida bya ku bukomo bwa mushipiditu. Dibajinji, tusa kwisambila pa bubinga bumobumo botufwaninwe kwakaminwa dijina dya Leza. Dya bubidi, tusa kwisambila pa muswelo otubwanya kulombola’mba twakaminwe dijina dya Leza mu būmi bwetu bwa difuku ne difuku.

3. Le i bika padi byākweshe Mosesa akamwe nyeke dijina dya Leza?

³ Langa’po bidi mwēivwanine Mosesa paādi mu mutá wa kidibwe, wāmona ntumbo ya Yehova ipita. Dibuku Étude perspicace des Écritures dinena’mba, byādi pamo “bwa kwimwena kinkumenkume kikatampe kyādi kekyamwene muntu nansha  umo kumeso kwa Yesu Kidishitu kwiya.” Mosesa wāivwene bino binenwa, byānenenwe na mwikeulu amba: “Yehova, Yehova, Leza wa lusa ne kanye, wija pa kukwatwa bulobo kadi muyule buswe bwa ndamatyidile ne bubine, ulombola buswe bwa ndamatyidile ku tununu ne tununu, ulekela bilubo ne kujilula ne bubi.” (Div. 33:17-23; 34:5-7) Padi Mosesa wādi uvuluka uno mwanda kitatyi kyaādi utela dijina dya Yehova. Ke kya kutulumukapo shi mwenda mafuku, Mosesa wādyumwine bantu ba Leza bene Isalela ‘batyine dino dijina dya ntumbo kadi dilenga nzuba.’​—Kup. 28:58.

4. Le i kulangulukila pa ngikadila’ka kubwanya kwitukwasha twakamwe Yehova bininge?

⁴ Kitatyi kyotulangulukila pa dijina dya Yehova, i biyampe kulanguluka pa mwine wityilwa pa dino dijina. Tufwaninwe kuvuluka ngikadila yandi, kimfwa, bukomo, tunangu, boloke, ne buswe bwandi. Kulangulukila pa ino ngikadila ne mikwabo, kubwanya kwitukwasha tumwakamwe bininge.​—Ñim. 77:11-15.

5-6. (a) Le dijina dya Leza dishintulula bika? (b) Mungya Divilu 3:13, 14 ne Isaya 64:8, le Yehova ulengejanga bintu bilongeke namani?

⁵ Lelo i bika byotuyukile pa mushintulwila dijina dya Leza? Bimweka’mba bafundi bavule betabije’mba dijina Yehova dishintulula’mba “Wikadija Ke.” Ino nshintulwilo ituvuluja’mba i kutupu kintu nansha kimo kikokeja kukankaja Yehova aleke kufikidija kiswa-mutyima kyandi. Mwanda waka tubanena namino?

⁶ Yehova ulengejanga bintu bilongeke na kwikala monso mwasakila kwikala mwanda wa kufikidija mpango yandi. (Tanga Divilu 3:13, 14.) Divule dine betukankamikanga kulangulukila pa ngikadila ya kutendelwa ya Leza. Kadi Yehova ubwanya kwikadija bengidi bandi bampikwa kubwaninina monso mwasakila mwanda wa bamwingidile ne kufikidija mpango yandi. (Tanga Isaya 64:8.) Mu uno muswelo, Yehova ulengejanga kiswa-mutyima kyandi kilongeke. I kutupu kintu kibwanya kumukankaja aleke kufikidija mpango yandi.​—Isa. 46:10, 11.

7. Le i muswelo’ka otubwanya kufwija’ko Tata wetu wa mūlu bininge?

 ⁷ Tubwanya kufwija’ko Tata wetu wa mūlu bininge na kulangulukila pa byalongele, ne pa byobya byaetukwasha tulonge. Kimfwa, kitatyi kyotulangulukila pa buya bwa bupangi, twakamwanga Yehova bininge pa byalongele ne byapangile. (Ñim. 8:3, 4) Kadi kitatyi kyotulangulukila pa bintu byotulonga na bukwashi bwandi, tumulēmekanga bininge. Na bubine, dijina dya Yehova i dya kwakamwa! Mu dino dijina mubadilwa mwine mwikadile Tata, byonso byalongele, ne byonso byakalonga.​—Ñim. 89:7, 8.

8. Le Kupituluka mu Bijila 32:2, 3 unena bika pa mumwena Yehova dijina dyandi?

⁸ Kumeso’tu kwa bene Isalela kutwela mu Ntanda ya Mulao, Yehova wāfundije Mosesa lwimbo. (Kup. 31:19) Mosesa nandi, wādi ufwaninwe kufundija bantu luno lwimbo. (Tanga Kupituluka mu Bijila 32:2, 3.) Shi tulangulukile pa vese wa 2 ne wa 3, tukamona’mba Yehova kasakengapo kufya dijina dyandi, ne kwidimona bu dikolanga bininge kwiditela. Usakanga bipangwa byandi byonso bya ñeni biyuke dijina dyandi. Bine, bantu bādi na dyese dya kwivwana Mosesa wibafundija myanda ya Yehova ne dijina dyandi dya ntumbo! Byobya byēbafundije Mosesa byēbakomeje ne kwibakankamika, pamo bwa mvula mutyemutye unokela pa munamuna. Le tubwanya kuyuka namani shi bufundiji bwetu budi uno muswelo?

9. Le i muswelo’ka otubwanya kukwasha ku kupandula dijina dya Yehova?

⁹ Kitatyi kyotusapula ku njibo ne njibo nansha mu bantu bavule, tubwanya kwingidija Bible pa kulombola bantu dijina dya Leza dya bunka, Yehova. Tubwanya kwibapa mabuku mayampe, kwibatadija mavideo mayampe, ne myanda idi pa site yetu mwanda wa kutumbija Yehova. Potudi ku kaji, ku masomo, nansha mu lwendo, tubwanya kumona mikenga ya kusapula myanda ya Leza wetu otusenswe ne mwine mwaikadile. Kitatyi kyotusapwila bantu botwitana nabo mpango ya Yehova ya buswe itala pa bantu ne ntanda, twibalombolanga mumweno wa Yehova okebadipo padi bayukile. Potusapwila bakwetu bubine butala padi Tata wetu wa buswe, tukwashanga ku kupandula dijina dya Leza. Tubepululanga bubela bumobumo bobafundije bakwetu padi Yehova. Tufundijanga bakwetu bufundiji bwibakomeja ne kwibakankamika.​—Isa. 65:13, 14.

10. Potwendeja bifundwa bya Bible, mwanda waka tufwaninwe kulonga bivule kupita’ko’tu kwibafundija bijila ne misoñanya ya Leza?

¹⁰ Kitatyi kyotwendeja bifundwa bya Bible, tusakanga kukwasha botwifunda nabo bayuke dijina dya Yehova ne kwidingidija. Ne kadi, tusakanga kwibakwasha bayuke mushintulwila dijina dyandi. Le tukebakwasha shi twibalombola’tu bitupu bulombodi, misoñanya ya Leza, ne mbila ya mwa kwikadila? Mwifundi muyampe ubwanya kuyuka bijila bya Leza, ne kwibisangela. Ino le mwifundi ukakōkela Leza pa mwanda wa buswe bwamusenswe? Tuvulukei amba, Eva wādi uyukile bijila bya Leza, inoko kādipo usenswe Yewa upāna bijila; ne Adama nandi kādipo umusenswe. (Ngo. 3:1-6) O mwanda tufwaninwe kulonga bivule kupita’ko’tu kufundija bakwetu bijila ne misoñanya myoloke ya Leza.

11. Kitatyi kyotufundija bijila bya Leza ne misoñanya yandi, le i muswelo’ka otubwanya kukwasha botwifunda nabo basanswe Yewa upāna bijila?

¹¹ Bijila ne misoñanya ya Yehova i biyampe bininge. (Ñim. 119:97, 111, 112) Inoko bantu botwifunda nabo kebabwanyapo kwibimona uno muswelo shi kebamwenepo amba Yehova wāletele’byo na buswe. O mwanda tubwanya kwipangula botwifunda nabo amba: “Molangila, mwanda waka Leza unena bengidi bandi balonge kintu kampanda  ne kwibapeleja kulonga kintu kabidye? Le kino kilombola bika padi Leza?” Shi tukwasha botwifunda nabo balangulukile padi Yehova ne kusanswa bya binebine dijina dyandi dya ntumbo, padi tukatenga mityima yabo. Boba botwifunda nabo bakasanswa bijila ne Yewa upāna bijila. (Ñim. 119:68) Lwitabijo lwabo lukaninga kadi bakabwanya kūminina matompo makomo akāya’ko.​—1 Ko. 3:12-15.

12. Le Davida wākomenwe kwikala na mutyima mwikutyile mu bumo namani, ne i bika byālupukile’ko?

¹² Musemwa wa mvubu udi mu Ñimbo ya Mitōto 86:11 i uno amba: “Kutyila mutyima wami mu bumo.” Mulopwe Davida wālembele bino binenwa na bukomo bwa mushipiditu. Mu būmi bwandi, wāmwene amba i bipēla kwikala na mityima ibidi. Difuku dimo, wādi pangala pa njibo, wāmona mukaja bene oya. Le mu kino kitatyi, Davida wādi na mutyima mwikutyile mu bumo’ni nansha wādi na mityima ibidi? Wādi uyukile musoñanya wa Yehova wa amba: “Kokabila mukaja mukwenu.” (Div. 20:17) Ino aye wāendelele kumutala. Wāikala na mityima ibidi, umo wa kwabila Bafesheba, mukwabo nao wa kusaka kusangaja Yehova. Nansha Davida byaādi usenswe Yehova ne kumutyina mu kitatyi kilampe, ino wāikele na mutyima wa kwisakila. Pa kino, Davida wālongele kintu kibi bininge. Wāfutulwije dijina dya Yehova. Kadi Davida wāsanshije ne bantu bampikwa mwanda, kubadila’mo ne kisaka kyandi.​—2 Sa. 11:1-5, 14-17; 12:7-12.

13. Le twayukile namani amba mutyima wa Davida wēkutyīle monka mu bumo?

¹³ Yehova wālemunwine Davida, nandi wēlemununa. (2 Sa. 12:13; Ñim. 51:2-4, 17) Davida wāvulukile bintu bibi ne musala wālupukile ku kwikala na mityima ibidi. Binenwa byandi bidi mu Ñimbo ya Mitōto 86:11 bibwanya ne kwalamunwa’mba: “Mpe mutyima mutuntulu.” Le Yehova wākweshe Davida ekale na mutyima mutuntulu, nansha mutyima umo? En-en, mwanda Kinenwa kya Yehova kyātelele Davida mwenda mafuku amba i muntu ‘wa mutyima mubwane kudi Yehova Leza wandi.’​—1 Ba. 11:4; 15:3.

14. Le i bika byotufwaninwe kwiipangula, ne mwanda waka?

¹⁴ Davida i kimfwa kikankamika kadi kya kudyumukila’po. Kulonga kwaālongele bubi bukatampe i kimfwa kya kudyumukila’po bengidi ba Leza dyalelo. Ekale shi twashilwile kwingidila Yehova panopano nansha shi ketudi bamwingidile mu myaka mivule, tufwaninwe kwiipangula’mba, ‘le nkomenanga ditompo dya Satana dya kwikala na mityima ibidi?’

15. Le kutyina Leza kubwanya kwitukinga namani shi tubamone bifwatulo bilangula bilokoloko?

 ¹⁵ Kimfwa, shi ubamone bifwatulo bilangula bilokoloko ku Televijo nansha pa Entelenete, le uloñanga’po namani? Ubwanya padi kulanga’mba kino kifwatulo nansha filime ke ya pornopo. Ino le kibwanya padi kwikala bu kintu kingidija Satana mwanda wa wikale na mityima ibidi? (2 Ko. 2:11) Kino kifwatulo kibwanya kwikala bu mungwala wa kyuma wingidija muntu pa kulala kipingo kya mutyi. Dibajinji uno muntu utwejanga mungwala musongoke mu mutyi. Kupwa pa kwiutweja’mo bininge, mutyi’wa waladika bibese. Le bifwatulo bilangula bilokoloko bya ku kisanji kebidipo pamo bwa nsongo ya mungwala? Kakintu kamona muntu bu katyetye kadi kampikwa kyaka, kabwanya bukidi bonka kumulongeja bubi bumulengeja ekale na mityima ibidi ne kutyumuna bululame bwandi. Nanshi leka kutweja bintu byampikwa kufwaninwa mu mutyima obe! Wiuleke wikale mwikutyile mu bumo mwa kutyinina dijina dya Yehova!

16. Le i bipangujo’ka byotufwaninwe kwiipangula shi tubatanwa na ditompo?

¹⁶ Kutentekela pa bifwatulo bya kyongo, Satana wingidijanga bintu bikwabo bivule mwanda wa kwitutompa tulonge bibi. Le tukalonga’po namani? I bipēla kulanga’mba bino bintu ke bibipo. Kimfwa, tubwanya kulanga’mba: ‘Kebasapo kumpanga shi nalonga kino kintu, nanshi ke bubipo bukatampe.’ Uno mulangilo i mubi bininge. I biyampe twiipangule bino bipangujo amba: ‘Le i Satana wingidija dino ditompo mwanda wa ngikale na mityima ibidi? Shi naikala na kusakasaka kubi, le nkafutulwija dijina dya Yehova? Le kino kilongwa kikamfwenya kudi Leza wami’ni nansha kikampalula kwadi?’ Langulukila pa bino bipangujo. Lomba tunangu ulondolole’byo pampikwa budimbidimbi, kadi pampikwa kwiongola.  (Yak. 1:5) Kulonga namino kukakukinga. Kadi kubwanya kukukwasha ukomene ditompo, na mwālongele Yesu, wānenene amba: “Taluka papo, Satana!”​—Mat. 4:10.

17. Mwanda waka kwikala na mityima ibidi ke kuyampepo? Leta kimfwa.

¹⁷ Kwikala na mityima ibidi ke kuyampepo. Langa’po bidi shi bantu ba mu kisumpi kya makayo kebapwenepo. Bamo bakimba ntumbo ya abo bene, batyetye kebalondapo bijila pobakaya, bangi nabo kebalēmekelepo antelenele. Kisumpi kya uno muswelo kekibwanyapo kuwina pobata futu. Ino kisumpi kikutyile mu bumo kibwanya kuwina. Mutyima obe ubwanya kwikala pamo bwa kino kisumpi kikokeja kuwina shi milangwe yobe, kusakasaka kobe ne mwiivwanino obe i bikutyile mu bumo poingidila Yehova. Vuluka’mba Satana usakanga wikale na mityima ibidi. Usakanga milangwe yobe, kusakasaka kobe ne mwiivwanino obe bilwe na misoñanya ya Yehova. Inoko, ufwanine kwikala na mutyima mutuntulu mwa kwingidila Yehova. (Mat. 22:36-38) Kokaleka Satana akulengeje wikale na mityima ibidi!

18. Kukwatañana na binenwa bya Mika 4:5, le ubasumininwa kulonga bika?

¹⁸ Lomba kudi Yehova na mwālongele Davida. Wālombele amba: “Kutyila mutyima wami mu bumo amba ntyine dijina dyobe.” Witungile kitungo kya kwiendeja mungya milombelo yobe. Difuku ne difuku, kitatyi kyokwata butyibi, butyetye nansha bukatampe, sumininwa kulombola’mba wakaminwe bininge dijina dijila dya Yehova. Byodi Kamoni wa Yehova, shi ulonge namino ukalēmekeja dijina dya Leza. (Nki. 27:11) Kadi batwe bonso tukabwanya kunena na mwānenene mupolofeto Mika amba: “Tukananga mu dijina dya Yehova Leza wetu nyeke ne nyekeke.”​—Mika 4:5.