Bipangujo bya Batangi

Mikalo ya pa kwisonga kwa bantu babutulwa itūdilwe mu Bijila bya Mosesa ibwanya kulondwa kufika ne pa ludingo’ka na bene Kidishitu dyalelo?

Bijila byājidikile Yehova muzo wa Isalela kebyādipo bisasabula kamwanda kamo ne kamo katala pa milongelo ne bisela bya pa butundaile. Inoko, byādi bipeleja kwisonga kumo kumo. Kifwa, mu Levi 18:6-20, tutana’mo mulongo wa kusambakena pamo kobapeleje kusambakena na “mubutule.” Kino kisonekwa i kinene bivule bitala pa babutule kebafwaninwepo kusambakena nabo pamo. Eyo, bene Kidishitu shabo kebadipo munshi mwa Bijila bya Mosesa, nansha kwikala bapika ba byobinena. (Efisesa 2:15; Kolose 2:14) Ino ke kunenapo amba kebafwaninwepo kuta mutyima ku uno mwanda kitatyi kyobatonga muntu wa kwisonga nandi. Kudi buluji kampanda bwa kutela’ko mutyima.

Dibajinji bidi, kudi bijila bya ntanda bipeleja kwisonga kwa babutule, bene Kidishitu nabo banenwe kukōkela ku bijila bya ntanda yobashikete’mo. (Mateo 22:21; Loma 13:1) Eyo, bino bijila i bishile shabyo mungya kifuko ne kifuko. Bijila bivule bya panopano bitala pa uno mwanda bimanine dibajinji pa kubandaula nsange. I kiyukane konso amba busongi bwa babutule ba mashi amo bulupulanga twana twa nsange myoneke, twa misongosongo. Pa kino, bene Kidishitu balondanga bijila bya ntanda yabo bitala pa busongi, mwanda wa “kukōkela bakatampe balupusa.”

Kintu kikwabo i kino: kudi bintu bitabijibwe ne bikwabo kebitabijibwepo na bekalwa nabo ba mu kibundi. Muzo ne muzo udi na mbila ne bibidiji bipeleja busongi bwa babutule ba pa mpala, divule imonanga kino bu busula-malwa, bu mwiko mukatampe. Nansha kusambakena pamo kupelejibwa byokwishidile bikatampe ku bantu ne bantu, “divule dine, shi i kwa bantu babidi badi na nsange iifwene, kutopekwanga bininge kadi nakampata kumonwanga bu mwiko, i kijila kusambakena’bo pamo,” mo munenena dibuku dimo (The Encyclopædia Britannica). O mwanda nansha popa kepadipo busula-malwa, bene Kidishitu kebaloñangapo bintu pampikwa kubanga bibidiji bilondwa na bantu nansha milangwe myendele’mo ilonda bantu ba mu kibundi kutyina amba bakatukija kipwilo kya bwine Kidishitu ne dijina dya Leza.—2 Kodinda 6:3.

Kikwabo kekifwaninwe kusebulwa i mutyima wa mundamunda witupele Leza. Bantu bonso babutulwanga na mutyima wa kuyuka kyoloke ne kikondame, kiyampe ne kibi. (Loma 2:15) Mutyima wabo wa mundamunda wibalombolanga kyokya kifwaninwe kadi kyendele’mo, ne kyokya kyampikwa kufwaninwa kadi kibi, poso enka shi ubanyengakanibwa nansha kutalajibwa na bilongwa byoneke. Yehova wākumwine ku uno mwanda pa kupa bene Isalela kijila kyandi kitala pa busongi bwa babutule. Tutanga’mba: “Mwendele bilongwa bya mu ntanda ya Edipito, mo mwaikelemo, kemukalongelapo monka, ehe; kadi mo mwendele ne bilongwa bya mu ntanda ya Kenani, ko nemuselela ami, banwe kemukalongela monka, mhm, nansha kwendela monka mu miswelo yabo.” (Levi 18:3) Bene Kidishitu balēmekele mutyima wabo wa mundamunda ulonda Bible, o mwanda kebasakangapo kwiona na mumweno munyengakane wa mizo utala pa kyoloke ne kikondame.—Efisesa 4:17-19.

Penepo kya mfulo i kika? I kino, bene Kidishitu kebalondangapo Bijila bya Mosesa, inoko mutyima wabo wa mundamunda wibalombolanga patōkelela amba kwisonga na mubutule—kifwa kwa shabantu na wandi mwana mwana-mukaji, inabantu na wandi mwana mwana-mulume, tutu na kaka—i kintu kipelejibwe mpata mu kisaka kya bene Kidishitu. * Ino shi bulongo bwa kisaka bubaenda palampe, bene Kidishitu bayukile amba kudi bijila ne mbila ya kulonda pa kusaka busongi bwikale bwitabijibwe, kadi kudi ne misoñanya itabijibwe na bantu ne bifuko byotushikete’mo. Bino byonso bifwaninwe kutebwa’ko mutyima mpata shi tusaka kulonda munenena Bisonekwa amba: “Kusonga nako kulemekibwe ku bonsololo.”—Bahebelu 13:4.

[Kunshi kwa dyani]