Makambakano a Bantu Asa Kupwa Panopano Ponka!

“MPANGIKO ya kukwashañana idi na mvubu mityetye shi keikwatakanibwepo na nkuku ya bwino ne politike ya kukwasha bantu bavule mpata na kitungo kya kusaka kufundula tushilushilu twa myanda mine ileta ñuma. Myanda imonwa ilombola kitatyi ne kitatyi amba mpangiko ya kukwashañana kasuku kayo keibwanyapo kupwija makambakano emanine mpata pa bimyanda bya kipolitike.”—Ngikadilo ya Bapando Kujokoloka Ntanda mu 2000 (Angele).

Makambakano a bantu endelelanga’nka kumeso nansha byokudi mpangiko ya kukwashañana. Le bibwanika kupwija’o lonso na bukwashi bwa politike? Na bubine, i bikomo. Ino le i kwepi kukwabo kotukanyemena? Mutumibwa Polo, mu mwanda wa mvubu waāshilwile nao mukanda wandi waātumīne bene Kidishitu ba mu Efisesa, wāshintulwile mukapwijija Leza makambakano onso a bantu. Wālombola ne kulombola kingidilwa kine kikengidija Leza mwanda wa kupwija’o—kingidilwa kikekwata’ko na kufundula tushilushilu twa makambakano onso amwesha bantu malwa dyalelo. Mwene i biyampe tubandaule bine byādi bisaka kunena Polo? Mwanda mwine utanwa mu Efisesa 1:3-10.

‘Kubungakanya Bintu Byonso Monka Mudi Kidishitu’

Mutumibwa Polo unena’mba mpango ya Leza i ya kutūla’ko ‘kilelo kya ntanda [nansha buludiki bwa myanda] kya kufikijija myaka yonso pa kitatyi kitungwe.’ Lelo kino kishintulula namani? Kishintulula amba Leza utungile’ko kitatyi kyakakwata myanda mu makasa amba “abungakenye bintu byonso monka mudi Kidishitu, byobya bidi mūlu, ne panopanshi bīne kumo.” (Efisesa 1:10) Bine, Leza ke mupwe kala kutūla’ko mpangiko ya kujokeleja bintu byonso bya mūlu ne bya panshi mu bwendeji bwandi aye mwine. Kintu kisangaja i bushintuludi buletele J. H. Thayer, mufundi wa Bible, pa kishima kyalamwinwe pano bu ‘kubungakanya monka,’ unena’mba: “I kubungakenya monka kwadi aye mwine . . . bintu byonso ne bipangwa (bikisansene nandi ne ku dyalelo  dino pangala pa bubi) mu bwendeji bumo bwa kipwano mudi Kidishitu.”

Kino kilombola amba Leza usa kulonga kino mwanda wa kupwija nkalañani yābadikile kwikala’ko. Ku ngalwilo kwa mānga ya muntu, ba Adama ne Eva, bambutwile betu babajinji, bālondele Satana Dyabola mu butomboki bwaātombokēle Leza. Bāsaka kwikala na bwanapabo bwa kwityibila abo bene mbila ya kuyuka kiyampe ne kibi. (Ngalwilo 3:1-5) Leza wālonda boloke bwandi, wēbapangila panja pa kisaka kya Leza ne kujimija bājimija kipwano kyobādi bapwene nandi. Bātweja bantu bonso mu kubulwa kubwaninina kulupula byamalwa byonso byotwikonda nabyo dyalelo.—Loma 5:12.

Kulekwa kwa Bubi Kitatyi Kityetye

Bamo bakokeja kwiipangula’mba: ‘Mwanda waka Leza wēbalekele balonga kino? Mwanda waka kāingidijepo bukomo bwandi bukatampe ne kwibaningila balonge byasaka, longa netu ketumonepo tuno tusua ne masusu etumwesha dyemo dyalelo?’ Eyo, kulanga namino kumweka bu kuyampe. Ino lelo kwingidija bukomo na lupaka uno muswelo kwādi bine kwa kulombola bika? Le abe ukokeja kusangela ne kwitabija muntu wivwana’tu yewa uleta mulangwe mwishile na wandi, wamonakanya kala ne kumutalaja mwanda’po’tu udi na bukomo bwa kulonga namino? Nansha dimo.

Na bubine boba bantomboki kebādipo balakana bukomo bwa Leza kebudi mpwilo. Ino abo bāalakene mbila ne boloke bwa muludikilo wandi. O mwanda pa kusaka kupwija lonsololo ino myanda mikatampe yākolomwenwe, Yehova wālekele bantu bipangwa byandi bendeje myanda yabo mu bula bwa kitatyi kampanda pampikwa aye kwibaludika. (Musapudi 3:1; Luka 21:24, NW) Pakapwa kino kitatyi, ukakwata kadi myanda ya ntanda yonso mu makasa andi. Papo po pobikamweka patōkelela amba muludikilo wandi o umo kete uletela bekadi ba ntanda ndoe, nsangaji, ne ntundubuko ya endaenda. Boba bonso bamwesha ntanda malwa bakafundulwa’ko nyeke ne nyekeke.—Mitōto 72:12-14; Danyele 2:44.

‘Kumeso kwa Kubundwa kwa Ntanda’

Yehova wākwete tamba kalā mpango ya kulonga bino byonso. Polo unena’mba kwādi ‘kumeso kwa kubundwa kwa ntanda.’ (Efisesa 1:4) Ke kunenapo amba i kumeso kwa kupanga nshi ne ba Adama ne Eva, mhm. Mwanda ntanda ya kyokya kitatyi yādi “miyampe’tu byamwiko” kumeso kwa butomboki kulupuka. (Ngalwilo 1:31) Penepo ‘ntanda’ yādi isambila’po mutumibwa Polo i ntanda’ka? I ntanda ya bana ba Adama ne Eva—ntanda ya bubi, ya bantu bakubulwa kubwaninina babwanya kukūlwa. Yehova wāyukile kala muswelo waadi wa kunyongolola lutundu lwa Adama lubwanya kukūlwa, papo kwādi kekwabutwilwe mwana nansha umo.—Loma 8:20.

Ino kino kekilombolapo amba Mfumu Mulopwe wa diulu ne ntanda ukapwija myanda mupwijijanga’yo bantu. Bantu bamonanga enka shi mwanda keulupuka penepa kebakwata’ko mpango pala pala ya mwa kupwijija’o. Ino Leza mwinē bukomo bonso aye utūlanga’ko mpango yandi ne kufikidija wafikidija’yo. O mwanda Polo ushintulula muswelo utyibile Yehova butyibi bwa kunyongolola bantu bya lonso. Le i butyibi’ka?

I Bāni Bakaleta Bunyongolodi?

Polo ushintulula amba bana-babwanga ba Kidishitu bashingwe-māni badi na mwingilo wa pa bula wa kufundula makambakano onso alupukile ku bubi bwa Adama. Polo unena’mba: “Monka mwētutongele [Yehova] mudi [Kidishitu] aye mwine,” mwanda wa kubikala na Yesu mu Bulopwe bwandi bwa mūlu. Kupwa ushintulula amba Yehova “wetutongele kalā . . . bu-bāna bandi aye mwine padi Yesu Kidishitu.” (Efisesa 1:4, 5) Eyo, Yehova kābadikilepo kutonga muntu umo ne umo pa bula, mhm. Ino wābadikile kutonga kabumbo ka bantu ba kikōkeji, bepāne amba bakengile na Kidishitu mwingilo wa kufundula bibi byāpapamwininwe kisaka kya muntu na Satana Dyabola ne na ba Adama ne Eva.—Luka 12:32; Bahebelu 2:14-18.

Bine, kino i kya kwanwa! Satana wāalakene dibajinji bubikadi bwa Leza, ne kufwatakanya amba bantu, bipangwa bya Leza, i  bazoze—amba shi bekale kuningilwa nansha kongolwa bityetye’tu, bonso bakatombokela bubikadi bwa Leza. (Yoba 1:7-12; 2:2-5) Ino mwenda mafuku Yehova Leza wālombola mu muswelo wa kutendelwa “ntumbo ya buntu bwandi,” wākulupila mu bipangwa byandi bya pano panshi pa kwitabija bantu bamo ba mu kisaka kya bubi kya Adama bekale ke bandi bana ba ku mushipiditu. Bano ba mu kano kabumbo katyetye bo bakengidila momwa mūlu. Mwanda waka?—Efisesa 1:3-6; Yoano 14:2, 3; 1 Tesalonika 4:15-17; 1 Petelo 1:3, 4.

Mutumibwa Polo utela bano betabijibwe bu bana ba Leza amba bo bakekala “bakupyana pamo na Yesu” mu Bulopwe bwandi bwa mūlu. (Loma 8:14-17) Byobakekala balopwe kadi babitobo, bakengila mwingilo wa kukūla bantu ku tusua ne masusu obamona dyalelo. (Kusokwelwa 5:10) Bine, “bipangwa byonsololo bibinzanga, nabyo i bikwatwe ne misongo ne pano pēne.” Panopano ponka, bano bana batongwe mu muswelo wa pa bula na Leza bakalonda Yesu Kidishitu mu mwingilo wandi, penepo bantu bonso bakikōkeji bakakūlwa “ku bupika bwa kubola, nabyo ke byana bya bene bya ntumbo bwa bāna ba Leza.”—Loma 8:18-22.

‘Kunyongololwa na Kinkūlwa’

Bino byonso i bibwanike pangala pa kyokya kitelwa bu kilomboji kya kwanwa, kipityile byonso, kya buntu bwa Leza ku ino ntanda ya bantu babwanya kukūlwa—ke kitapwa kya kinkūlwa kya Yesu Kidishitu kadi. Polo usoneka’mba: “[Mudi Yesu Kidishitu] e monka mudi ne bukūdi bwetu bwa umashi andi, bwa kulekelwa kwa myanda, monka mwendele bupeta bwa buntu bwandi.”—Efisesa 1:7.

Yesu Kidishitu ye muntu umbajinji utalwa na kufikidila kwa mpango ya Leza. (Bahebelu 2:10) Kitapwa kyandi kya kinkūlwa i kipe Yehova mbila ya kwitabija bantu bamo ba mu lutundu lwa Adama batwele mu kisaka kyandi kya mūlu, ne ya kunyongolola bantu ku bibi byonso bilupukile ku bubi bwa Adama, pambulwa kujilula bijila ne misoñanya Yandi. (Mateo 20:28; 1 Temote 2:6) Yehova i mulonge byonso bino na kulamata nyeke ku boloke bwandi, ne na kufikila pa byobya bisakwa na ndudi yandi mibwaninine.—Loma 3:22-26.

‘Kifibwe Kikola’ kya Leza

Mu bula bwa tununu twa myaka, Leza kāsokwelepo muswelo mwine waādi wa kufikidija mpango yandi itala pa ntanda. Ino mu myaka katwa kabajinji K.K, wāyukija bene Kidishitu “kyokya kifībwe [kikola] kya kiswa-mutyima” kyandi. (Efisesa 1:9) Polo ne balunda nandi bene Kidishitu bashingwe-māni bāivwanija patōka mwingilo wa ntumbo upelwe Yesu Kidishitu mu kufikidija mpango ya Leza. Kadi bāshilula kujingulula biyampe mwingilo wabo wa pa bula wa bu bampyana pamo na Kidishitu mu Bulopwe bwa mūlu. (Efisesa 3:5, 6, 8-11) Bine, umbikalo wa Bulopwe upelwe Yesu Kidishitu ne balopwe nandi kyo kingidilwa kikengidija Leza mwanda wa kuleta ndoe ya endaenda, ke enkapo momwa mūlu kete, mhm, ino i ne pano pa ntanda pene. (Mateo 6:9, 10) Yehova, kupityila ku buno Bulopwe, ukajokeleja ino ntanda ku ngikadilo yaādi nayo dibajinji mu mpango yandi kitatyi kyaāpangile’yo.—Isaya 45:18; 65:21-23; Bilongwa 3:21.

Kitatyi kyandi kyatungile kwikwata’ko na kufundula masusu onso ne bukondame pano pa ntanda kekidi pabwipi. Inoko Yehova wāshilwile mwingilo wa kujokeja bintu tamba mu Pentekosa 33 K.K. Namani? Pa kushilula kukongakanya ‘bintu bidi mūlu,’ boba bakabikala na Kidishitu momwa mūlu. Mu bano bantu mubadilwa ne bene Kidishitu ba mu Efisesa.  (Efisesa 2:4-7) Tamba myaka ya kunyuma, mu kino kyetu kitatyi, Yehova ukongakanyanga ‘bintu bya pano panshi.’ (Efisesa 1:10) O mwanda, kupityila ku mwingilo wa kusapula wingilwa ntanda yonsololo, uyukijanga mizo yonso myanda miyampe ya umbikalo wa Bulopwe bwapele Yesu Kidishitu. Boba betabija’yo bakongakanibwanga mu kifuko kidi’mo bulami ne bundapi bwa ku mushipiditu. (Yoano 10:16) Panopano ponka, basa kukūlwa lonsololo ku bukondame ne masusu, bekale mu paladisa pa ntanda mitōkejibwe tō.—2 Petelo 3:13; Kusokwelwa 11:18.

“Matabula mavule a kutendelwa” ke matabulwe na bukomo bulongwa bwa kukwasha basusuka. (Ngikadilo ya Bana Kujokoloka Ntanda mu 2000 [Angele]) Ino ditabula dya kutendelwa mpata i kukwata kusa kwikwata’ko panopano ponka Kidishitu Yesu ne balopwe nandi kuludika myanda ya bantu mu umbikalo wa Bulopwe bwa mūlu. Bo abo basa kufundula tushilushilu tonso tulengeja ñuma ne bibi bikwabo byonso bitumwesha malwa. Basa kupwija makambakano onsololo a bantu.—Kusokwelwa 21:1-4.

[Bifwatulo pa paje 4]

Mpangiko ya kukwashañana keipwijangapo makambakano a bantu

[Kifwatulo pa paje 6]

Kitapwa kya kinkūlwa kya Kidishitu i kinyongolole bantu ku bubi bwa Adama

[Kifwatulo pa paje 7]

Kutana bulami ne bundapi bwa ku mushipiditu kubwanika dyalelo

[Bifwatulo pa paje 7]

Panopano ponka, kupityila ku Bulopwe bwa Meshiasa, bantu basa kunyongololwa lonso ku makambakano abo