1, 2. Le kyaba kimo nkasampe wingidila Yehova ubwanya kukolelwa kulonga bika, ne Bible uleta’po madingi’ka?

 MU Beletanye, mwanā masomo wasapwidile kaka umo nkasampe amba: “Wimonanga bu mudyumuke na kukulupila mudi Leza.” Tutu umo mu Alemanye walembele amba: “Badimu bami bamonanga mānga ya mu Bible ya bupangi bu mfumo. Kadi banenanga’mba i biyampe bana ba masomo bakulupile mu kwialamuna.” Kaka umo nkasampe mu Franse wanenene amba: “Badimu ba ku etu masomo batulumukanga pa kumona’mba kukidi ne bana ba masomo bamo bakulupile Bible.”

² Bantu bavule dyalelo kebakulupilepo amba Leza wētupangile. Shi wi nkasampe mwingidi wa Yehova nansha ukifunda yandi myanda, ubwanya kyaba kimo kukolelwa mwa kuletela bukamoni bulombola’mba i Mupangi wetu. Bible witukwashanga tute mutyima na katentekeji pa byotwimvwana ne byotutanga kadi ne kulangulukila’po. Kinenwa kya Leza kinena’mba: “Kwivwanija kukakulela.” Namani? Kukakukwasha wepuke milangwe ya bubela ne kukomeja lwitabijo lobe mudi Yehova.​—Tanga Nkindi 2:10-12.

3. I bika byotusa kwisambila’po mu kino kishinte?

³ Pa kwikala na lwitabijo lukomo mudi Yehova, tufwaninwe kumuyuka biyampe. (1 Temote 2:4) O mwanda potanga Bible ne  mabuku etu, i kya mvubu mpata kwimana ne kulangulukila pa byobya binenenwe’mo. Tompa kwimvwanija byobya byotanga. (Mateo 13:23) Shi wifunda uno muswelo, ukatana bubinga buvule bulombola’mba Yehova i Umpangi wetu ne amba Bible i mutambe kwadi. (Bahebelu 11:1) Tutalei mwa kulongela.

4. Le kukulupila mu kwialamuna ne kukulupila mu bupangi, i biifwane paka? Ino i kika kyotufwaninwe kulonga’po batwe bonso?

⁴ Muntu umo ubwanya kukusapwila’mba, “Ami nkulupile mu kwialamuna mwanda befundi ba sianse i banene amba i kwa bine. Le ubwanya kukulupila namani mudi Leza kamwenwe na muntu nansha umo?” Bantu bavule balañanga uno muswelo. I bine, i kutupu muntu ke mumone Leza nansha kumona papanga bintu. (Yoano 1:18) Ino le boba bakulupile mu kwialamuna nabo le? Abo nabo bakulupile mu bintu byokebamwene. I kutupu mwifundi wa sianse nansha muntu mukwabo ke mumone kipangwa kyūmi kimo kialamuna bu kipangwa kyūmi kikwabo. Kimfwa, i kutupu muntu ke mumone kintu kyelanga mai kialamuna ke kibutula kwampikwa kwela mai. (Yoba 38:1, 4) Nanshi batwe bonso tufwaninwe kujingulula myanda ya bine, kulangulukila’po na katentekeji, ne kuyuka bubinga bwinebwine. Bantu bavule bamwene bintu bya mu bupangi ‘bimwekelele’ bilombola’mba Leza udi’ko. I ‘bamone patōka’ amba i Mupangi, amba i mukomokomo, ne amba udi na ngikadilo mivule ya kutendelwa.​—Loma 1:20.

5. I bingidilwa’ka bya bukimbi bikokeja kwitukwasha twifunde bivule mu bupangi?

⁵ Shi tutale bupangi ne kulangulukila’po na mushike, tukamona’mba bintu byonso i bilongwe mu muswelo utulumukwa. “Pa lwitabijo tumonanga’mba” kudi Umpangi, nansha shi ketumumwenepo na meso. Twi bajingulule amba udi na bumuntu bulumbuluke ne tunangu tuvule. (Bahebelu 11:3, 27) Tubwanya kwifunda bivule byapangile na kutanga byobya bisokwele befundi ba sianse. Myanda imo itanwa mu bingidilwa kimfwa video inena’mba Les merveilles de la création révèlent la gloire de Dieu ne maboloshile La vie a-t-elle été créée ? ne Cinq questions à se poser sur l’origine de la vie, ebiya ne dibuku Y a-t-il un Créateur qui se soucie de vous ? Mu Réveillez-vous ! namo, mudi bwipangudi buvule bwipangulwa befundi ba sianse ne bakwabo balombola kyobashintyila ke bakulupila pano mudi Leza. Kadi mu bishinte “ Hasard ou conception ? ” mudi myanda mivule itala banyema ne bipangwa bikwabo ne muswelo wiula befundi ba sianse bino bipangwa pa kupunga bintu.

6. Le bingidilwa bya bukimbi bikokeja kukukwasha namani?

⁶ Tutu umo wa myaka 19 wa mu États-Unis wanenene pangala pa maboloshile abidi’a amba: “Aikele na mvubu kondi. Nefundile’o kintu kya misunsa 12.” Kaka umo mu Franse walembele amba: “Bishinte bya ‘ Hasard ou conception ? ’ bintulumujanga! Bilombola’mba bashayuka bakatampe babwanya kwiula, ino kebakafikilapo nansha dimo pa bintu bikutakane bya mu bupangi.” Bambutwile ba mwana umo nsongwakaji wa  myaka 15 ba mu Afrika wa Kunshi banenene amba: “Kishinte kibajinji kivudile kutanga wetu mwana mu Réveillez-vous ! i kya bwipangudi.” Ano mabuku akokeja kukukwasha wikale na bubinga bupotoloke bwa amba Umpangi udi’ko, kadi ukabwanya kujingulula ne kufundwila kulampe mfundijo ya bubela. Lwitabijo lobe lukakomejibwa pamo’nka bwa mutyi mwale miji panshi ushala wimene papita kimpumpu kya luvula.​—Yelemia 17:5-8.

7. Mwanda waka Leza usakanga wingidije malango obe?

⁷ Le i bibi kwiipangula’mba, ‘Mwanda waka nkulupile byobya binena Bible?’ Aa, ke bibipo. Yehova kasakengapo ukulupile kintu mwanda’po’tu bakwabo bakulupile’kyo. Usakanga wingidije “malango” obe pa kuyuka Bible ne kutana bubinga bulombola na bubine amba i mutambe kwadi. Poenda uyuka binena Bible, po pene kikulupiji kyobe mwadi nakyo kikaninga. (Tanga Loma 12:1, 2; 1 Temote 2:4.) Muswelo umo wa kuyuka Bible i wa kubandaula myanda mipotoloke itala Bible yosaka kuyuka.

8, 9. (a) I myanda’ka isangelanga bamo kwifunda? (b) Le bamo bamwenine namani mu kulangulukila pa byobadi batanga?

⁸ Bantu bamo basenswe kwifunda bupolofeto bwa mu Bible. Padi basakanga kudingakanya binena Bible na byobya binenene balembi ba mānga, befundi ba sianse, ne basantaudi ba bintu bya kala. Tala kimfwa, Ngalwilo 3:15. Yehova wānenene buno bupolofeto bwa mvubu pa kupwa’tu kwa ba Adama ne Eva kumutombokela Aye ne muludikilo wandi. Buno i bupolofeto bubajinji mu makwabo bwitukwasha twimvwanije muswelo ukabingija Bulopwe bwa Leza amba muludikilo wandi i mulumbuluke mpata ne amba o ao ukapwija masusu onso. I muswelo’ka obwanya kwifunda Ngalwilo 3:15? Ubwanya kulemba mulongo wa mavese a mu Bible ashintulula muswelo ufikidila buno bupolofeto. Kupwa kolonga buninge bwa kuyuka kitatyi kyāsonekelwe ano mavese ne kwiapangika moelondela mungya kitatyi. Kukejepo, ubajingulula kala amba bano balembi ba Bible bāikele’ko mu bitatyi bishileshile, inoko abo bonso bālembele bintu bishintulula patōkelela bupolofeto’bu. Kino kikakukwasha ukulupile amba bāludikilwe na mushipiditu wa Yehova.​—2 Petelo 1:21.

⁹ Tutu umo wa mu Alemanye walangulukīle pa mukanda onso wa mu Bible moutengela ku Bulopwe. Wanenene amba: “Nansha shi Bible wāsonekelwe na kintu kya bantu 40, mukanda ne mukanda uteñanga ku Bulopwe. Bavule bāikele’ko mu bitatyi bishileshile kadi kwiyuka abo bene mpika.” Kaka umo wa mu Ostrali wadi wifunda kishinte kimo kya mu Kiteba kya Mulami, wajingulwile muswelo ukwatañene Pashika na Ngalwilo 3:15 ne na Meshiasa. ^[1] (Tala bilembwa bya ku mfulo.) Walembele amba: “Kino kifundwa kyamputwile meso namona’mba Yehova i wa kutendelwa. Mwanda kulangila bene Isalela na ino mpangiko ne kumona moifikidila padi Yesu, bine kwantulumwije bya binebine. Byanombele bine kwimana ne kutadija munengelele bupolofeto butala pa bidibwa bya Pashika!” Mwanda waka uno kaka weimvwene namino? I mwanda walangulukile na mushike pa byaatangile ne kwibimvwana. Kino kyamukweshe akomeje lwitabijo lwandi ne kufwena bininge kudi Yehova.​—Mateo 13:23.

10. Kubulwa budimbidimbi kwa balembi ba Bible kukomejanga namani kikulupiji kyetu mu Bible?

¹⁰ Kadi, langulukila pa kubulwa budimbidimbi kwa bantu bāsonekele Bible. Bādi nyeke besamba bubine kwa kubulwa moyo. Divule balembi ba mu mafuku’a, bādi basoneka enka bintu biyampe bitala muzo wabo ne bendeji babo. Inoko bapolofeto ba Yehova kebāsonekelepo’nka bintu biyampe kete,  ino i ne bibi byālongele bene Isalela ne balopwe babo. (2 Bilongwa 16:9, 10; 24:18-22) Bāsonekele’nka ne bilubo byabo ne bya bengidi ba Leza bakwabo. (2 Samwele 12:1-14; Mako 14:50) Tutu umo nkasampe wa mu Beletanye wanenene amba, “Kubulwa budimbidimbi bwa kuno i kusakane. Kino kibweja’ko kikulupiji kya amba Bible i mutambe bine kudi Yehova.”

11. Lelo bwendeji budi mu Bible bwitukulupija namani amba Bible utambile kudi Leza?

¹¹ Shi bantu abaitabija Bible ebendeje, bemwenanga lupusa lwandi luyampe mu būmi bwabo. Kino kibakulupijanga’mba Bible i mutambe kudi Leza. (Tanga Ñimbo ya Mitōto 19:7-11.) Kaka umo nkasampe mu Jampani walembele amba: “Twaikele na nsangaji ya binebine kisaka kyetu pokyalondele bufundiji bwa mu Bible. Tudi na ndoe, bumo, ne buswe.” Bible i mukwashe bantu bavule bajingulule amba bintu bimo byobadi bakulupile i bya bubela. (Ñimbo ya Mitōto 115:3-8) Uludikanga bantu bakulupile mudi Yehova, Leza mwinē bukomo bonso, kadi ulaile būmi buyampe kumeso’ku. Pakwabo kadi, boba bapela’mba Leza i kutupu’ye, na bubine belongelanga kipangwa kampanda ke leza wabo. Bakwabo banenanga’mba bantu babwanya kulumbulula būmi, ino shi tutale bilongele bantu kufika ne pano bilombola’mba i bakomenwe kupwija makambakano mu ino ntanda.​—Ñimbo ya Mitōto 146:3, 4.

12, 13. I muswelo’ka otukokeja kwisambila pa bupangi ne pa Bible na bakwabo?

¹² Kitatyi kyowisambila pa bupangi nansha pa Bible na bakwabo, dibajinji yuka bidi bine byobakulupile. Vuluka’mba bamo bakulupile mu kwialamuna bakulupile kadi amba Leza udi’ko. Banenanga’mba wāingidije kwialamuna pa kupanga bintu byonso byūmi. Bangi bakulupile amba kwialamuna i kwa bine mwanda kufundijibwanga ku masomo. Bakwabo i baleke kukulupila mudi Leza mwanda i batyumunwe mutyima na bipwilo. Nanshi dibajinji ipangula muntu byakulupile ne kine kyaebikulupidile. Ebiya koteje na katentekeji byanena. Shi ulonge namino, nandi ukekala na mutyima wa kukuteja.​—Tetusa 3:2.

¹³ Shi muntu wakunena’mba wi kilubi pa kukulupila’mba kudi Umpangi, le ukalondolola namani? Munene na bulēme ashintulule mwashilwidile būmi. Ubwanya kunena’mba shi būmi bwāshilwile na kwialamuna, nankyo kyūmi kibajinji kyādi kifwaninwe kutamba ku akyo kine. Polofesele umo wa shimi wanenene amba, kyadi kifwaninwe kwikala mu bintu bikwabo, (1) kimfwa kiseba kya kwikikinga, (2) muswelo wa kusela bukomo ne kwibwingidija, (3) mbila iludika mumwekelo ne kutama kwakyo, ne (4) bukomo bwa kwabanya ino mbila. Ubweja’ko amba: “Muswelo ukutakene’nka ne kakintu katyetye komi i utulumukwa.”

14. I muswelo’ka upēla wa kulanguluka na muntu pa bupangi?

¹⁴ Shi wisambila pa bupangi, ubwanya kulanguluka na muntu mu muswelo upēla wāingidije Polo. Wāsonekele amba: “Njibo yonso i myūbakwe na muntu, ino mwine wāūbakile bintu byonso i Leza.” (Bahebelu 3:4) Na bubine, muntu ye walangile ne kūbaka njibo. Nanshi būmi bwine bukutakene kupita ne njibo, bufwaninwe kwikala na wibulongele. Ubwanya kadi ne kwingidija mabuku etu. Kaka umo wesambile na nkasampe mwana-mulume wadi utuna kwikala’ko kwa Leza. Wamupēle maboloshile abidi atelwanga’a, ino kintu kya yenga pa kupita’po, nsongwalume’wa wanena’mba, “Pano nakulupila mudi Leza.” Washilula kwifunda Bible, kupwa waikala ke mwanetu.

15, 16. I bika byotufwaninwe kulonga bidi kumeso kwa kushintulwila muntu amba Bible i mutambe kudi Leza? Ne tufwaninwe nyeke kuvuluka bika?

¹⁵ Shi kudi muntu utatana Bible, i  muswelo’ka okalanguluka nandi? Monka motwanenenanga, mwipangule bidi byakulupile. Kadi, yuka kine kyakulupidile’byo. (Nkindi 18:13) Shi usenswe sianse, mupe kimfwa kilombola’mba Bible wisambanga nyeke bya bine mu myanda itala sianse. Shi usenswe mānga, ubwanya kutela mwanda umo udi ne mu mabuku a mānga ne kulombola mwālaile’o Bible myaka mivule kunyuma kumeso kwa ulongeke. Bantu bakwabo babwanya kuteja shi ubebalombola kintu mu Bible kibwanya kulumbulula būmi bwabo, kimfwa madingi adi mu Busapudi bwa ku Lūlu.

¹⁶ Vuluka’mba, ketusakengapo kwipotomeja na bantu. Tusaka basangele kwisamba netu ne kwifunda myanda ya mu Bible. Nanshi ipangula bipangujo na bulēme ne kuteja na katentekeji. Shi ulombola muntu byobya byokulupile, ikala na bulēme, nakampata powisamba na muntu mukukudile. Shi ulēmeke bakwabo, nabo bakakulēmeka. Kadi bakatulumuka pa muswelo olangulukila na mushike pa byobya byokulupile nansha byokidi nkasampe. Ino, shi muntu usaka’tu kupatana nansha kukufutulula, kudipo kyomulondolwela.​—Nkindi 26:4.

17, 18. (a) Le i bika bikakukwasha ukomeje kikulupiji kyobe mu Bible? (b) I kipangujo’ka kyotukesambila’po mu kishinte kilonda’ko?

¹⁷ Tubwanya kuyuka bufundiji bwa kyalwilo bwa Bible, inoko pa kwikala na lwitabijo lukomo, tusakilwa bivule. Tufwaninwe kukimba ne kusokola bubine bwa mushike pamo bwa batwe bakimba byabulēme bifībwe. (Nkindi 2:3-6) Muswelo umo bidi wa kukomeja lwitabijo lobe i wa kutanga Bible yense mutuntulu. Padi ubwanya kutompa kumutanga mu mwaka umo. Kino kyakweshe mutadi umo wa kipindi afwene bininge kudi Yehova paakidi nkasampe. Wanenene amba: “Kintu kyankweshe mone amba Bible i Kinenwa kya Leza i kumutanga yense. Ye ponaimvwanije senene mānga ya mu Bible yonefundile ponadi mwanuke.” Kadi ingidija bingidilwa bya bukimbi bidi mu lwenu ludimi bikukwashe wimvwanije byotanga. Ubwanya kutala Watchtower Library pa DVD, KIBĪKO PA ENTELENETE kya Watchtower, Index des publications des Témoins de Jéhovah, nansha Guide de recherche pour les Témoins de Jéhovah.

¹⁸ Banwe bambutwile, mwi bafwaninwe kupita muntu mukwabo kufundija benu bana myanda ya Yehova. Pene’po i muswelo’ka omubwanya kwibakwasha bekale na lwitabijo lukomo mwadi? Kishinte kilonda’ko kikesambila pa miswelo yomubwanya kwibakwasha.