Bible Walamunanga Būmi bwa Bantu

Mwana-mukaji umo watambile mu kipwilo kyabo, pano ukwashanga bantu na kwibafundija myanda ya Leza, mwanda waka? Lelo i kika kyatonwene mwana- mulume wadi uswele makayo a bya kwikupila ekale ke muntu musanswe ndoe? Le mwana-mulume umo wadi ntoma-dyamba, nkolwankolwa, wa ñuma, wafikile namani ku kushinta būmi bwandi? Tanga byobanene abo bene.

BŪMI

DIJINA: PENELOPE TOPLICESCU

MYAKA: 40

NTANDA YABO: OSTRALI

PA KALA: MUTYUMUNWE MUTYIMA NA KIPWILO

BYONADI: Nabutwidilwe mu Sydney, mu Ostrali, ino ponadi na myaka ibidi, kisaka kyetu kyavilukile mu Nouvelle-Guinée. Twashikete kintu kya myaka ibidi mu Rabaul, kupwa twalonga myaka mwanda mu Bougainville. Yoya myaka, mu Nouvelle-Guinée mwadi kemwaikele televijo (TV), pa kino ami ne nkasami potwatamine twadi na lunango—twenda kukoila ku lui, tutokena, ne kukakaila muntanda.

Ponadi kensenselela ku myaka dikumi, nashilula kusangela kutōta. Mama wadi mu Katolika, wanena ntwele ku masomo a Bible a bamasela mu kyetu kibundi. Naitabija mu Katolika ne kubatyijibwa na myaka dikumi.

Inoko, batwe pa kujokela mu Ostrali, nakidi na myaka dikumi, nashilula kutatana bufundiji bwa mu kyetu kipwilo. Ponadi ku masomo a sekondele, nafundile mānga ya kala, ami ne tata twesamba bivule pa mwashilwidile kipwilo ne byotwadi tufwatakanya bu ñano ne mfumo idi mu Bible. Bityebitye, natamba mu Katolika.

Bambutwile belubwile papo nakidi na myaka 16. Byakambakenye mama, ami naviluka kukekala na tata ne mukajandi waadi usaka kusonga. Nkasami washele na Mama, nabo bavilukila mu kibundi kikwabo. Neivwene bu nashala bunka mu kine kitatyi’kya. Nalonga myaka ibidi mituntulu kwampikwa kwimona ne mama. Nashilula kutoma malwa, dyamba, ne kwisangaja mu bya mazua. Naleka masomo, nasokola kaji, ne kusupakanya myaka ya busongwakaji bwami mu bya bulongelonge.

Pa kufikija myaka 25, nashilula kuvuluka monka myanda ya Bible. Nashilula kwingila kukwabo ne tweyuka’ko na Liene, nsongwakaji muyampe wadi nyeke ulēmekele mukulumpe  wandi wa kaji, nansha byaadi na kasumalomo. Kitatyi kyonamwipangwile mwanda waka kadipo umulondolola na kibengo, wanshintulwila’mba i mwanda wifundanga Bible na Batumoni ba Yehova ne uloñanga bukomo bwa kulonda misoñanya ya Bible mu būmi bwandi. Liene waunena twifunde nandi Bible. Byo nkyaivwanepo buluji bwa byaanene, nalangile’mba usaka ndyuke byonso byayukile mu Bible mu nsaa umo kete. Mu bufuku’bwa, Liene walondolwele mu mansaa asatu matuntulu bipangujo byami bitala Bible. Natulumukile pa kumona malondololo onso awadi uleta adi atamba mu Bible.

Navuluka ponadi ñendeja motoka bufuku’bwa ñenda kwetu pa kupwa kwisamba na Liene, kadi nakaledile Leza mwanda waka kampelepo mukenga wa kuyuka bubinebine bwandi tamba pa bwanuke. Nayukile’mba Batumoni ba Yehova bekalanga na mwikadilo wampikwa disubi kadi nalanga’mba kitatyi ke kipite nkikibwanyapo kushinta bibidiji byami. Nalangile’mba nkikakokejapo kwenda ku njibo ne njibo nsapula mulongelanga Batumoni. Naendelele kwifunda Bible na Batumoni, ino nadi na mutyima wa kusokola bilubo mu byobafundijanga mwanda wa kumona pa kulekela’byo kwifunda nabo. Difuku dimo nayuka’mba i kutupu kilubo nansha kimo kyonkaboya’mo.

MWALAMWININE BIBLE BŪMI BWAMI: Ponadi ñendelela na kwifunda misoñanya ya mu Bible ya mwiendelejo, mutyima wami wa mundamunda wadi unkambakanya. Nalekele bitomibwa bikolwañana mwanda wa kutalaja mutyima wami wa mundamunda. Penepa pa kuvilukila kitatyi kampanda mu ntanda ingi nashilula monka būmi bwa kudyadyakanya ne kukolwa. Byadi bimweka bu kitatyi kyonso kyonsaka kwendelela kumeso mu būmi bukwatañene na misoñanya ya mu Bible, nadi nshetemukila mu bya kala. Ke nombela Yehova, ino yō, nadi kadi nakiivwana bibi.

Kitatyi kyonayukile byālongele Mulopwe Davida na Bafesheba ne muswelo wēbafwidile Yehova lusa, byankweshe bininge. Davida wādi na bukankamane bwa kwitabija kilubo kyandi pa kudingilwa, kwampikwa kukimba kwibingija. Kadi wētyepeje wāitabija madingi āwapelwe. (2 Samwele 12:1-13) Kitatyi kyonso kyonadi nkukala, nadi mvuluka uno mwanda penepa byampēlela kulomba Yehova amfwile lusa. Ebiya natyipile lukwembo lwa kulombela kumeso kwa kuponena mu matompo pa kyaba kya kulombela kendi mupone kala, ne kulonga namino kwangalamwine bikata.

KAMWENO KONAMWENINE’MO: Nadi kitatyi kyonso muntu wa nsungu. Inoko, kisonekwa kya Efisesa 4:29-31 kyankweshe mone mvubu ya kulekela “bululu bonso, ne bukalabale, ne kufuna bulobo.” Ponadi nefunda kutalaja nsungu, nefundile kubeja ludimi lwami. Kadi, madingi a Yesu anena’mba “kinenwa kyenu kīkale kyakunena’mba: Eyo! Eyo!” ankweshe ngikale muntu muyuke kukwata butyibi.—Mateo 5:37.

Mama wadi umpelejanga kupwila na Batumoni, wafudile kunombola’mba nkwitembanga. Wanena ne kunena’mba, “Ndyukile’mba kikufikije kwikala mwana-mukaji wa binebine ke muswelopo onkutamije, ino i mwanda wa Yehova owayuka.” Binenwa byandi byansangeje bininge.

Pano mona’mba būmi bwami budi na kitungo ne buluji. Pano ke myaka kitema yotwingila bu bafundiji ba Bible ba kitatyi kyonso pamo ne wami mulume. Bine, nsapulanga ku njibo ne njibo, ne pano mona’mba nkyaingile mwingilo muyampe pamo bwa uno.

 BŪMI

DIJINA: DENIS BUSIGIN

MYAKA: 30

NTANDA YABO: RUSI

PA KALA: KARATEKA WA KININGA

BYONADI: Nabutwidilwe mu kibundi kya Pem ne kutamina mu Furmanov, kibundi kya bekadi kubwipi 40 000 mu polovenshi wa Ivanovo, mu Rusi. Furmanov i kibundi kisangaja kya mityi ya buya bwa dyangi ikalanga na maluba a mandyano ne atyila mu kitatyi kya dikumbi. Mu myaka ya 1980 ne 1990, butapani bwavudile mu kibundi. Kisaka kyetu kyadi na misokwe mityetye. Twadi tushikete na bami bambutwile ne nkasami mu njibo ya kyumba kimo kya kulāla’mo, pa kino twadi befinye’mo mpata.

Pa kufikija myaka isamba-ibidi, nashilula kukaya karate. Nasenswe makayo a kwitamuna bidyoma; būmi bwami bonso kebwimanine enka pa mazua. Nadi ke mpityijija kitatyi kyami kiyampe mu kwitamuna bidyoma, balunda nami bonso badi bantu baswele makayo. Pa kufikija myaka 15, natambula mukaba utyila mu karate, mwaka umo pa kupita, natambula mukaba wa kafé. Nadi mu kibumbo kyakalwile mu Rusi ne Azi ne Bulaya mwanda wa kuyuka bankanka. Nadi mona’mba madyese mavule antengele kumeso, ino būmi bwami bwashintyile ponafikije myaka 17.

Balunda nami bamo baipaile bantu bebakuta. Ne ami mwine nakutyilwe buloko bwa myaka ibidi. Nasusukile bininge mu kifungo. Inoko, kitatyi kyonadi mu kifungo, kyo kyonamwene Bible musunsa wami mubajinji. Natanga mukanda wa Ngalwilo, Mitōto, ne Kipwanino Kipya. Nakwata ku mutwe lulombelo lwa Tata Wetu ne kupituluka’mo kyolwa ne kyolwa kumeso kwa kulala, na kulanga’mba kulonga namino kukokeja kunkwasha.

Nakutulwilwe mu kifungo mu mwaka wa 2000, ino būmi bwami bwabudilwe buludiki ne kitungo. Nashilula kutoma bikolwañana. Enka kine kitatyi’kya mama nandi wafwa. I muntu onadi nsenswe kutabukidila, bine, nadi mu kukolelwa kwa malwa. Inoko, nalongele bukomo bwa kuleka’byo kutoma bikolwañana ne kushilula kwenda monka kuketamuna bidyoma. Kadi navilukile ku kibundi kitwa bu Ivanovo. Namona’ko kaji mu mangajini a bidibwa. Mwana-mukaji ulondela kapita wa mangajini wadi Kamoni wa Yehova. Wanshintulwila myanda imoimo ya bubinebine bwa Bible ne kunena Kamoni mukwabo endelele kwifunda nami Bible kitatyi ne kitatyi.

MWAALAMWININE BIBLE BŪMI BWAMI: Mu kwifunda Bible, natengelwe bininge pa kuyuka’mba Leza udi na mpango ya kwalamuna ntanda ke paladisa, naikala na mutyima wa kubwanya bisakibwa bya kukatwela’mo. Bukidibukidi nayuka amba Yehova Leza udi na misoñanya ya peulu yasakila bantu kulonda. Napityije kyaba kivule mu kulangulukila enka pa ami mwine. Ino nayuka kadi amba Yehova unsakila kulangila bantu bakwabo ne kwikala na ngikadila yonkyadipo nayo mu kine kitatyi’kya—kimfwa kanye, kusanswa ndoe.

Kitatyi kyonadi nangulukila bininge pa byonso byanongele Yehova—kimfwa kupāna wandi Mwana bu kitapwa pangala pa bubi bwami—mutyima wami wa kufwija Leza pa mwanda wa buswe bwandi wadi untonona nshinte būmi bwami. Kimfwa, nafundile mu Mitōto 11:5 amba Yehova ushikilwe bikungulu  bya bulobo. Pa kino naleka kutala bintu bitonwena bantu ku bukalabale ne mushikwa bilombolwa ku TV. Nansha byo byadi bikomo mpata, nalekele makayo a kwikupila. Musoñanya udi mu 1 Kodinda 15:33 wankweshe mone’mba bantu bontonga kupwana nabo bakokeja kwikala na lupusa pa būmi bwami. Kukutwa konakutyilwe kubingija uno musoñanya. O mwanda nakwete butyibi bwa kuleka kupwana na bonso beelele mu makayo a bikandangobo.

KAMWENO KONAMWENINE’MO: Kwitana na Batumoni ba Yehova ne kwifunda Bible kwankweshe ngikale muntu wampikwa budimbidimbi. Kimfwa, nafundile mu Bahebelu 13:5 buya bwa kuloelwelwa mu byondi nabyo ne kunyema kusanswa kwa bupeta. Kulonda ano madingi kwaunkweshe nejibe ku bubela ne bwivi.

Nayuka mvubu ya balunda. Pa kala, nadi mona bulunda bupwa mwanda wa lwiso ne kityino kya bantu. Batumoni ba Yehova i bantu bampikwa kubwaninina, inoko nayukile’mba i balēmeke misoñanya ya Leza ne baloñanga bukomo bwa kulonda madingi andi mu muswelo obekele na bakwabo. Pano nemutane balunda ba bine mu bukata mwabo.

Nkiyukilepo mwaswile kwikadila būmi bwami shi nkyafundilepo kulonda misoñanya ya mu Bible. Kepabulwe longa i banjokeje monka mu buloko nansha kadi padi nkendi mulopole bakwabo. Ino pano, ngidi na mukaji muyampe ne bana babidi, kadi mu kyetu kisaka, tuloelelwe bine kukwasha bakwabo bayuke bubinebine bwa Leza.

BŪMI

DIJINA: JOSÉ CARLOS PEREIRA DA SILVA

MYAKA: 31

NTANDA YABO: BREZILE

PA KALA: MUTŪTWA-BĪLA

BYONADI: Natamine mu São Paulo, mu mukenza wa balanda, mu Amerika. Ketwadipo na mema mayampe nansha misalani mifwaninwe. Twadi mu kifuko kitumbile butapani ne bupolapola bwa malwa.

Natamine na bupolapola ne lonji. Nadi nyeke mutūtwa-bīla, nkije kulwa mu dishinda, bantu ba mu mukenza badi bantyina. Muvwadilo wami, nywene, ne mwendelo wadi ulombola’mba ndi muntu ulenga nzuba. Nadi nkolwa malwa, divule neilwa ne kwiilwa. Nadi netonda bikolwañana, na mwadi mulongela batutu. Kadi, tutu wami umo wafwile nkolwa.

MWALAMWININE BIBLE BŪMI BWAMI: Kitatyi kyonetene na Batumoni ba Yehova, baunombwele mu Bible amba Leza ukālamuna ntanda yonso ke paladisa. (Luka 23:42, 43; Kusokwelwa 21:3, 4) Kadi nafundile’mba bafwe kebayukilepo nansha kimo kine, nanshi Leza kelangapo bantu mu kalunganyembo ka mudilo. (Musapudi 9:5, 6) Kino kyansengele bikata. Myanda ya Leza yonefundile yampele mutyima wa kushinta mwikadila wami. Ino ke byadipo bipela kwalamuka, kuleka dyamba, kutoma, kwikupila, ne mibotakanya yonaibidile.

Inoko, nakankamikilwe mpata na binenwa bya mutumibwa Polo bisonekelwe mu  1 Kodinda 6:9-11. Kino kisonekwa kilombola’mba Bene Kidishitu bamo ba mu myaka katwa kabajinji badi na bibidiji bibi pamo na byonadi nabyo. Ino kino kisonekwa kinena kadi amba: “E byo mwadi nenu, bamo bamo ba mwenu enka nabya; ino umbaōījibwa, ne kupandulwa umbapandulwamo, ne kubinga umbabinga, monka mu dijina dya Mfumwetu Yesu Kidishitu, ne mu Mushipiditu wa Leza wetu.” Bino binenwa byankulupije’mba nanshi nami nkokeja kushinta būmi bwami ne kusangaja Leza.

Ponashilwile kupwila na Batumoni ba Yehova, nadi nkulupile bine’mba kyabo kipwilo i kya bine. Badi bayukile’mba nadi kipolapola, wa lonji, ino abo bantundaile na kizaji ne buswe umbukata mwabo.

KAMWENO KONAMWENINE’MO: Shi nadi’mba nkyefundilepo Bible ne kushinta būmi bwami, padi longa panenwa pano kendi mufwe. Ino, nasangele pa kukwasha tutu wami umo efunde Bible ne kwinyongolola mu bupika bwa dyamba. Kadi nakankamikile ba mu kisaka kyetu bakwabo nabo bashilule kwifunda Bible. Mfwijanga’ko bikatampe pa kumona bukomo bwa kwipāna mwanda wa kwingidila Leza, witutele mutyima bininge!

[Bushintuludi pa paje 23]

“Natyipile lukwembo lwa kulombela kumeso kwa kuponena mu matompo pa kyaba kya kulombela kendi mupone kala, ne kulonga namino kwangalamwine bikata”