Imanija ne Kwepuka Makinga a Satana!
Imanija ne Kwepuka Makinga a Satana!
‘Imanija mu byakyongo bya Dyabola’—EF. 6:11.
USA KULONDOLOLA NAMANI?
Le i muswelo’ka ubwanya mwingidi wa Yehova kwepuka kuponena mu dikinga dya kuswa bya bupeta?
Le i bika bikakwasha mwine Kidishitu musonge nansha musongwe aleke kuponena mu lubao lwa makoji?
Mwanda waka ukulupile amba kukomena kuswa bya bupeta ne busekese kudi na kamweno?
1, 2. (a) Mwanda waka Satana kadipo na lusa na bashingwe māni ne na “mikōko mikwabo”? (b) Le i makinga’ka a Satana otusa kubandaula mu kino kishinte?
SATANA DYABOLA kadipo na lusa na bantu, kutabukidila na boba bengidila Yehova. Na bubine, Satana utambanga basheleshele’ko bashingwe māni divita. (Kus. 12:17) Bano Bene Kidishitu bakankamane batangidile mwingilo wa kusapula Bulopwe wingilwa dyalelo, kadi balombolanga patōka amba Satana i mulopwe wa ino ntanda. Kadi Dyabola kasenswepo “mikōko mikwabo” mine ikwatakenye bashingwe māni ne ibadilwa mu boba bakamona būmi bwa nyeke—kyepelo kekikidipo na Satana. (Yoa. 10:16) Ke kya kutulumukapo shi i mukalabale! Nansha shi twikale na lukulupilo lwa kwenda mūlu nansha lwa kwikala pano pa ntanda, Satana ketusakilangapo biyampe. Kitungo kyandi i kya kwitukwata.—1 Pet. 5:8.
2 Pa kusaka kufikidija kitungo kyandi, Satana i mute makinga nansha bidiba palapala. ‘Byasabile meso a mutyima’ a bantu bampikwa kwitabija, o mwanda kebetabijangapo myanda miyampe kadi kebamonangapo ano makinga. Inoko, Dyabola ukwatanga ne boba betabije musapu wa Bulopwe mu dikinga. (2 Kod. 4:3, 4) Kishinte kibadikile kyalombwele muswelo otubwanya kwepuka makinga asatu a Satana: (1) kunena kinenenene, (2) moyo ne kuningilwa, ne (3) kwitopeka bipitepite. Pano tubandaulei muswelo otubwanya kukomena makinga makwabo abidi nansha bidiba bya Satana—kuswa bya bupeta ne ditompo dya kulonga makoji.
KUSWA BYA BUPETA—DIKINGA DIFINYA
3, 4. Le bya kūminina bya ino ntanda bibwanya namani kutwala ku kuswa bya bupeta?
3 Mu kyelekejo kyandi kimo, Yesu wātelele’mo nkunwa yākushilwe mu miba. Wālombwele patōka’mba muntu ubwanya kwivwana mwanda, “ino byakumūminina bya panopantanda, ne budimbidimbi bwa bupeta, byadya owa mwanda ne kupa bipa mpika.” (Mat. 13:22) Bine, kuswa bya bupeta i dikinga dimo dingidija Satana walwana netu.
4 Bino bintu byonso bibidi byādile mwanda. Kintu kibajinji i “byakumūminina bya panopantanda.” Mu ino “myaka ya malwa,” kudi bintu bivule bibwanya kukulengeja uzumbijezumbije mutyima. (2 Tem. 3:1) Pa mwanda wa kukanda kwa lupoto ne kwilundila’ko kwa bulofwa, ubwanya kukomenwa kusokola twa kwikwasha nato. Ukokeja kadi ne kuzumbija mutyima pangala pa bintu bya kumeso ne kwiipangula’mba, ‘Le nkekala na lupeto lufwaninwe lukankwasha shi natambula pasho?’ Pa mwanda wa kuno kuzumbijazumbija mutyima, bamo i bafike ku kulondalonda bya bupeta, na kulanga’mba lupeto lukebakinga.
5. Le i muswelo’ka ubwanya kwitudimba “bupeta”?
5 Yesu wātelele kintu kikwabo—“budimbidimbi bwa bupeta.” Kino kintu pamo ne kuzumbijazumbija mutyima, bibwanya kudya mwanda. Bible unena’mba “bupeta i nsakwa.” (Mus. 7:12) Inoko, kulondalonda bya bupeta ke kuyampepo. Bavule bamwene amba, kitatyi kyobadi beelaela mu kukimba bupeta, bapile mu dikinga dya kusanswa bya bupeta. Bamo baikele’nka ne bapika ba bupeta.—Mat. 6:24.
6, 7. (a) Le kuswa bya bupeta kubwanya kwikala bu kyaka namani ku kaji? (b) Le i bintu’ka bifwaninwe kulangulukila’po mwine Kidishitu shi abamulombe kwingila mansaa a ntentekelo ku kaji?
6 Mutyima wa kusaka kupeta ushilulanga mu kitulumukila. Kimfwa, langulukila bidi pa uno mwanda. Mukulumpe obe wa kaji wakwite ne kukunena’mba: “Ngidi na mwanda muyampe wa kukusapwila! Sosiete yetu ibasokola kaji. Kino kikakulomba divule kwingila mansaa a ntentekelo mu myeji mityetye iyā’mo. Ino nakulombola amba ukatambula lupeto luvule.” Le ukalonga’po namani? Na bubine, kusaka kuvuija bisakibwa bya ku ngitu bya kyobe kisaka i kiselwa kikatampe, ino kudipo’nka na kino kiselwa kete. (1 Tem. 5:8) Kudi biselwa bikwabo bivule byofwaninwe kuta’ko mutyima. Le bikakulomba bitatyi binga bya ntentekelo? Le kaji kobe ka ntanda kakedya mponye na mingilo yobe ya ku mushipiditu, kubadila’mo kupwila kwa pa kipwilo ne bwenu Butōtyi bwa Kisaka bwa kyolwa?
7 Kitatyi kyobandaula butyibi bobe, ubwanya bidi kulangulukila pa bino bipangujo—le kaji ka ntentekelo kakekala na lupusa’ka pa lupeto lobe lwa ku banki ne pa būmi bobe bwa ku mushipiditu? Lelo mutyima wa kusaka kusokola lupeto luvule ukakulengeja uleke kutūla tumweno twa Bulopwe pa kifuko kibajinji mu būmi? Lelo ubwanya kumona muswelo ukekala kuswa bya bupeta na lupusa podi shi ubasūla būmi bobe bwa ku mushipiditu ne bwa kyobe kisaka? Shi udi mu ino ngikadilo, le i muswelo’ka okemanija ne kwepuka kudibwa na kuswa bya bupeta?—Tanga 1 Temote 6:9, 10.
8. Le i bimfwa’ka bya mu Bisonekwa biketukwasha tubandaule būmi bwetu?
8 Pa kwepuka kutyinibwa na kuswa bya bupeta, i biyampe ubandaule kyaba ne kyaba būmi bobe. Kufwaninwepo nansha dimo kwikala bwa Esau, wālombwele kupityila ku bilongwa byandi amba kādipo usenswe bintu bya ku mushipiditu! (Ngal. 25:34; Bah. 12:16) Ne kadi kufwaninwepo kwikala bwa mpeta wānenwe kupoteja bintu byandi, kupana’byo ku balanda, ne kulonda Yesu. Pa kyaba kya kulonga namino, uno muntu, “wafundukapo ne mutyima fututu, mwanda wadi mpeta byamalwa.” (Mat. 19:21, 22) Pa kupya mu dikinga dya bupeta, uno muntu wājimije dyese dikatampe—dya kwikala bu mulondi wa muntu mukatakata wa kashā ne kashele! Ta mutyima kutyina wa kajimija dyese dya kwikala mwanā bwanga wa Yesu Kidishitu.
9, 10. Le Bisonekwa binena bika pa bintu bya ku ngitu?
9 Pa kulwa na malangalanga a bituputupu atala bintu bya ku ngitu, ta mutyima ku kidyumu kya Yesu kya amba: “Kemukikambakanya mityima’mba: Le tudya bika? ne byo tutoma bīne le bika? ne byo tukavwala bīne bidi pi? Ke-bintu byobya byonso i bisakasaka baJentaila, mwanda Shenu wa mūlu uyūkile ne byo mubudilwe’byo byonso.”—Mat. 6:31, 32; Luka 21:34, 35.
10 Pa kyaba kya kuponena mu budimbidimbi bwa bupeta, wikankile’ko kwiula mumweno wa Akula, mulembi wa Bible wānenene amba: “Kompai nansya bulanda nansya bupeta, mpe enka kyami kipindi kya bidibwa.” (Nk. 30:8, Bisonekwa Bitokele) Na bubine, Akula wādi uyukile mukwashishanga lupeto, koku uyukile ne budimbidimbi bwa bupeta. Vuluka’mba byakūmininwa bya pano pa ntanda ne budimbidimbi bwa bupeta, bikokeja kukwipaya ku mushipiditu. Malangalanga a bituputupu atala pa bintu bya ku ngitu abwanya kukudila kitatyi, kutyepeja bukomo bobe ne kona mutyima obe wa kusaka kulondalonda tumweno twa Bulopwe. Nanshi, longa bukomo bonso mwanda wa uleke kupya mu dikinga dya Satana dya kuswa bya bupeta!—Tanga Bahebelu 13:5.
MAKOJI—LUBAO LUFYE NA BUNWA
11, 12. Le mwine Kidishitu ubwanya namani kulonga makoji ku kaji?
11 Babiluwe basaka kukwata nyema mukata bakolanga lubao mu kashinda kavudile kupita’mo nyema’wa. Divule lubao lwikalanga luputwa biyombo ne biloba. Kudi ditompo dingidijanga Satana pa kukwata bantu bavule didi pamo bwa luno lubao. Dino ditompo i busekese. (Nk. 22:14; 23:27) Bene Kidishitu bavule baponene mu luno lubao na kwikala abo bene mu ngikadilo ibalengeja bapone bukidibukidi. Bene Kidishitu bamo besonge, balongele makoji pa kupwa kutamija bukena bwampikwa kwendela’mo.
12 Ukokeja kutamija bukena bwampikwa kwendela’mo ku kaji. Bwifundi bumo bwa ntanda bwalombwele amba, kudi bana-bakaji bamakoji makumi atano ne kupita pa katwa ne bana-balume bamakoji basatu pa baná badi mu kipwano kibi na bobengilanga nabo. Lelo kaji kobe kakulomba kwingila pamo na bantu ba ngitu ingi? Shi i amo, le upwene nabo kipwano kya muswelo’ka? Lelo witūdile’ko mikalo kutyina kipwano kyenu kya kapita’byo kipimo? Kimfwa, pa kwikala na kibidiji kya kwisamba kyaba ne kyaba na mwana-mulume obengilanga nandi, kaka mwine Kidishitu ubwanya kumumona bu mulunda wa kulombola tufyame, enka ne myanda ya mu bwandi busongi. Ku mutamba mukwabo, tutu mwine Kidishitu pa kupwa kupwana na mwana-mukaji obengilanga nandi, ubwanya kulanga amba: “Ulēmekanga milangwe yami kadi untejanga kitatyi kyonesambanga. Undēmekele. Shi twadi twikele namino kwinjibo longa i biyampe! Lelo ubamone mubwaninya Bene Kidishitu badi mu ino ngikadilo kulonga makoji?
13. Le i muswelo’ka ubwanya kutama bukena bwampikwa kwendela’mo mu kipwilo?
13 Bukena bwampikwa kwendela’mo bubwanya kutama mu kipwilo. Tala kino kimfwa kimweke. Daniel ne wandi mukaji Sarah, * badi bapania ba lonso. Kadi Daniel wadi “mukulumpe kapele mingilo.” Wadi witabija lubilo lonka dyese dyo-dyonso dyobadi bamupa. Kutentekela pa mwingilo wandi, Daniel wadi wendeja bifundwa bya Bible bya bansongwalume batano—basatu babatyijibwa. Bano batutu bapya babatyijibwe badi basakilwa kukwashibwa bininge. Kitatyi kyadi kikwete’ko Daniel na mingilo yandi palapala ya kiteokratike, Sarah wadi divule wibakwasha. Kepejije kino kibidiji kyaendelela: Bifundwa bya Bible bibajinji bya Daniel byo byadi bisakilwa kukwashibwa mu ñeni, Sarah wadi wibikwasha. Sarah nandi byadi usakilwa kutebwa mutyima, bifundwa bya Bible bya Daniel nabyo byamuta mutyima. Dino i dikinga dileta lufu dyadi ke dite. Daniel unena’mba, “wami mukaji byaalongele bukomo bwa kukwashañana mu myeji mivule, nandi wadi usakilwa kukwatakanibwa ku mushipiditu ne mu ñeni. Bino byonso i pa mwanda wa ami wadi mumusūle, ne ino ngikadilo yatwele ku musala. Wami mukaji walonga makoji na kifundwa kyami kibajinji. Wazoza ku mushipiditu ami’tu mwene, kadi nadi ntele mutyima’nka ku madyese ami ne kumubanga mpika.” Le i muswelo’ka obwanya kwepuka kino kinkumbulu?
14, 15. Lelo i bintu’ka bibwanya kukwasha Bene Kidishitu besongele bepuke lubao lwa makoji?
14 Pa kusaka kwepuka lubao lwa makoji, langulukila pa mvubu idi na mpiko ya buluo. Yesu wānene amba: “Kyokya kyasambakanya Leza pamo kokakolwa kwikikalañanya, nansha wi muntu ka, nansha wi muntu ka.” (Mat. 19:6) Kokalanga nansha dimo amba madyese obe a kiteokratike adi na mvubu kutabuka mwinē pobe. Kadi, yuka amba kuleka kupityija kitatyi kivule na mwinē pobe mwanda wa twaji twampikwa mvubu, kubwanya kulombola amba busongi bwenu i buzoze, kutwala ku matompo ne ku kulonga bubi bukatampe.
15 Shi wi mukulumpe, le utele luombe mutyima? Mutumibwa Petelo wāsonekele amba: “Kumbai luombe lwa Leza ludi umbukata mwenu, ne kuyūka bukulumpe bwa kilelo, bwakubulwa kuningilwa, poso ku mityima yenu tō bānwe bene, monka mwikadile Leza; nansha pa mwanda wa bupeta bwa mu byabumvubumvu, poso ne mutyima mutele monka, tō.” (1 Pet. 5:2) Bantu ba mu kipwilo bolelele kebafwaninwepo bine kusūlwa. Kufwaninwepo kuvuija mwingilo obe pamo bwa mukumbi inoko widilwe mwingilo obe wa bu mulume. Kikekala kyampikwa kufwaninwa—enka ne kuleta kyaka—shi utele mutyima obe onso enka ku kudisha kipwilo ino mwinē pobe ‘ufwa nzala’ ku njibo. Daniel unena amba: “Būmi bulombanga bivule, ke enkapo kuta mutyima bininge ku madyese obe koku usanshija kisaka kyobe.”
16, 17. (a) I bintu’ka bifwaninwe kulonga Bene Kidishitu besongele bilombola patōka amba kebasenswepo bya bukena pobadi ku kaji? (b) Leta kimfwa kya kingidilwa kilupwilwe kibwanya kukwasha Bene Kidishitu bepuke makoji.
16 Madingi mavule kadi mayampe akukwasha Bene Kidishitu besongele bepuke kuponena mu dikinga dya makoji, adi mu Kiteba kya Mulami ne Réveillez-vous ! Kimfwa, Kiteba kya Mulami kya 1 Kweji 10, 2006, kileta ano madingi amba: “Dyumuka bintu bikokeja kuleta kintyentye kibi ku kaji nansha mu byaba bikwabo. Kimfwa, kwingila nsaa kemipite na muntu wa ngitu ingi kukokeja kutwala ku matompo. Shi wi mwana-mulume nansha mwana-mukaji musonge, ufwaninwe kulombola patōka mu binenwa ne mu bilongwa amba kusakilepo kwikuja mu dishinda dibi. Byodi muntu ulondalonda bwine Leza, na bubine kusapo kusaka kukoka bantu na dipyaselemba nansha na mivwalakanya ne mwidyangwilo mubi. . . . Kutūla mafoto a mwinē pobe nansha a bana ku kaji kukakuvuluja abe ne bantu bakwabo amba udi na kisaka kyotangidije kumeso. Kosomonwa kukankamika—nansha kutala bitupu—tubilongwa twa kukusaka bu mukaji nansha bu mulume tukulonga bakwabo.”
17 Kishinte kinena amba “Kukōkela mu Busongi, le Kushintulula bika?” kidi mu Réveillez-vous ! wa Kweji 4, 2009 kileta kidyumu pa kwikala na milangwe mibi ya busekese pa muntu ke mwinē pobepo. Kino kishinte kilombola amba kwikala na milangwe mibi ya busekese kukavudija kyaka kya kulonga makoji. (Yak. 1:14, 15) Shi wi musonge nansha musongwe, i biyampe abe’wa ne mwinē pobe mubandaule monka kya pamo ino myanda kitatyi ne kitatyi. Busongi i mpango itūdile’ko Yehova aye mwine, kadi i bujila. Kwibikila’ko kitatyi kya kwisamba na mwinē pobe, i muswelo muyampe wa kulombola amba ulēmekele bintu bijila.—Ngal. 2:21-24.
18, 19. (a) Le i bipa’ka bilupukanga ku kulonga makoji? (b) Le kwilama mu busongi kuletanga byabuyabuya’ka?
18 Shi ubaponena mu ditompo dya kutamija bukena bwampikwa kwendela’mo, langulukila pa bipa bilula bilupukanga ku busekese ne makoji. (Nk. 7:22, 23; Ngat. 6:7) Boba bonso balonga busekese bafityijanga Yehova mutyima kadi besanshijanga abo bene ne benē pabo. (Tanga Malaki 2:13, 14.) Inoko, vuluka byabuyabuya bimwenanga boba balamine buujila. Kebadipo’nka na lukulupilo lwa kwikala’ko nyeke, ino badi na būmi buyampe dyalelo, kubadila’mo ne mutyima wa mundamunda utōka.—Tanga Nkindi 3:1, 2.
19 Kaimba wa mitōto wāimbile amba: “Ndoe mikatakata badi nayo boba baswele mukanda-obe [Leza]–wabijila; kadi kebadipo ne mwakukukadila.” (Mit. 119:165) Nanshi sanswa bubinebine, kadi ‘tūkanya biyampe pa kunanga, kepamopo bwa bampikwa ñeni, mhm, poso bwa bañeni’ mu bino bitatyi bibi. (Ef. 5:15, 16) Tushinda totulonda i tuyule makinga atele Satana mwanda wa kukwata batōtyi ba bine. Inoko twi bakumbanye biyampe mwa kwikingila. Yehova i mwitupe bintu byonso byotusakilwa pa “kwimanija” ne pa ‘kumona mwa kubudila miketo yonso ya mudilo ya yewa mubi’!—Ef. 6:11, 16.
[Kunshi kwa dyani]
^ Majina i mashintwe.
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 29]
Kuswa bya bupeta kukokeja kudya muntu ku mushipiditu. Kokaleka kino kikufikile
[Kifwatulo pa paje 32]
Dipyaselemba—nansha bilongwa biifwene nadyo—dikokeja kutwala ku makoji
