Eyo Obe Ekale Eyo
Eyo Obe Ekale Eyo
“Kinenwa kyenu kīkale kyakunena’mba: Eyo! Eyo! Ehē! Ehē!”—MAT. 5:37.
TALA SHI UBWANYA KULONDOLOLA:
Le Yesu wānene bika pa mwanda utala mutyipo?
I kika kinenenwa amba Yesu i kimfwa kilumbuluke mu mwanda utala kufikidija binenwa byandi?
Le i mu bintu’ka bya mu būmi motufwaninwe kuleka Eyo wetu ekale Eyo?
1. Le Yesu wānene bika pa mwanda utala kutyipa mutyipo, ne mwanda waka?
DIVULE dine, Bene Kidishitu ba bine kebanenwepo kutyipa mutyipo. Kebanenwepo kutyipa mwanda bakōkele Yesu wānene amba: “Nanshi kinenwa kyenu kīkale kyakunena’mba: Eyo! Eyo!” Wādi ukimba kunena amba muntu ufwaninwe kufikidija byanena. Yesu wāshilwile uno musoñanya na kunena amba: “Kemukityipa, nansha patyetye.” Wānene bino mwanda wa kupeleja kibidiji kibi kyādi na bantu bavule mu misambo yabo ya difuku ne difuku, kya kutyipa kyaba ne kyaba pa mwanda kampanda nansha kalukinga, ino pampikwa kulonga mungya byobanena. Bantu ba uno muswelo pa kunena myanda ‘ya kutentekela’ pa Eyo nansha pa Ehē mwanda wa kulombola milangwe yabo, babwanya kulombola patōka amba kebakulupilwapo ne amba badi mu lupusa lwa “mubi.”—Tanga Mateo 5:33-37.
2. Shintulula mwanda waka ke bibipo nyeke kutyipa mutyipo.
2 Lelo binenwa bya Yesu bishintulula amba kutyipa mutyipo konso i kubi? Le kubwanya kubipa namani? Enka na motwefundile’kyo mu kishinte kibadikile, Yehova Leza ne Abalahama mwingidi wandi moloke bātyipile mityipo mu bitatyi bya kamweno. Kadi, Mukanda wa Bijila wa Leza wādi ulomba kutyipa mutyipo pa kupwija myanda imoimo. (Div. 22:10, 11; Umb. 5:21, 22) Nanshi, bibwanya kwikala biyampe Mwine Kidishitu kutyipa mutyipo pa kunena bubinebine kitatyi kyasamba mu kisambo. Mu bitatyi bimo, Mwine Kidishitu ubwanya kumona amba i biyampe kutyipa mutyipo, mwanda wa kukulupija bakwabo milangwe yandi nansha kukwasha pa kupwa mwanda kampanda. Na bubine, mupidishitu mukatampe pa kutyipila Yesu mutyipo, Yesu aye kātyipilepo ino wēsambile bubine kumeso a Sanhedrini ya Bayuda. (Mat. 26:63, 64) Ino, Yesu kādipo unenwe kutyipa ku muntu nansha umo. Nansha nabya, pa kusaka kukomeneja musapu wandi ukulupilwa, divule wādi ushilula binenwa byandi mu uno muswelo wa pa bula amba: “I binebine byo nakunena’mba.” (Yoa. 1:51; 13:16, 20, 21, 38) Pano tutalei ñeni mikwabo yotubwanya kuboila ku kimfwa kya Yesu, Polo, ne bakwabo bānene Eyo wabo wikele’nka Eyo.
YESU—KIMFWA KILUMBULUKE MPATA
3. Le Yesu wālaile Leza bika mu milombelo, ne Shandi wa mūlu wālongele’po namani?
3 “Amiwa uno ngiyanga . . . kulonga kiswa-mutyima obe, abe Leza.” (Bah. 10:7) Na bino binenwa bipotoloke, Yesu wēpēne aye mwine kudi Leza mwanda wa kuvuija byonso byālailwe bitala pa Lukunwa lwālailwe, kubadila’mo ne ‘kusanshijibwa ku kapondo’ na Satana. (Ngal. 3:15) I kutupu muntu mukwabo nansha umo wēpēne kusela kino kiselwa kilēma. Yehova wālombwele tamba momwa mūlu kikulupiji kyandi kyonso mudi wandi Mwana, nansha byo kebyālombelepo Yesu kutyipa mwanda wa kubingija binenwa byandi.—Luka 3:21, 22.
4. Le i mu ludingo’ka mwālekele Yesu Eyo wandi ekale Eyo?
4 Yesu wādi ulonga nyeke byobya byaādi usapula na kuleka Eyo wandi ekale Eyo. Kālekelepo kintu nansha kimo kimulabike aleke kuvuija mwingilo wāmupele Shandi, wa kusapula myanda miyampe ya Bulopwe bwa Leza ne kulonga bana ba bwanga mu bantu bonso bādi bakokela Leza kudi Yesu. (Yoa. 6:44) Bible ulombola ludingo lwa bubinebine bwa Yesu mu bino binenwa biyukene amba: “Myanda-ya-mulao ya Leza yonsololo’tu mudi aye i yonka ya Eyo.” (2 Kod. 1:20) Na bubine, Yesu i kimfwa kilumbuluke mpata kya muntu wāfikidije byaālaile Shandi. Twisambilei bidi pa muntu umo wālongele bukomo bwa kwiula Yesu.
POLO—MUNTU WĀFIKIDIJE BYAĀNENE
5. Lelo Polo i mwitushile kimfwa’ka?
5 “Abe Mfumwami, le kyo nkalonga i kika?” (Bil. 22:10) Na bino binenwa byampikwa budimbidimbi, Polo, wādi uyukene bu Solo, wālondele buludiki bwa Mfumwetu Yesu mutumbijibwe ntumbo, wāmumwekele mu kimonwa mwanda wa kumukankaja aleke kupangapanga bana ba bwanga ba Kidishitu. Ku mfulo, Solo wēsēse na kwityepeja ku mwikadila wandi wa kala, wābatyijibwa ne kwitabija mwingilo wa pa bula wāmupelwe wa kusapwila mizo myanda ya Yesu. Mu kine kitatyi’kya ne kwenda kumeso, Polo wāendelele kwita Yesu bu ‘Mfumwandi,’ kulonga bintu mungya bino binenwa kufika ne ku mfulo ya būmi bwandi bwa pano panshi. (Bil. 22:6-16; 2 Kod. 4:5; 2 Tem. 4:8) Polo kādipo bwa bantu bakwabo bānenwe na Yesu amba: “Lelo kadi i bika byo muntelela’mba: Mfumwetu, Mfumwetu! kadi ne kulongako kyonena mpika?” (Luka 6:46) Bine, Yesu usaka boba bonso bamwitabija bu mfumwabo besambe bubinebine, pamo bwa mutumibwa Polo.
6, 7. (a) Mwanda waka Polo wāshintyile mpangiko yandi ya kukapempula monka Kodinda, ne mwanda waka boba bādi bamufutulula kebādipo na bubinga bwa kutatena bubinebine bwandi? (b) Le i muswelo’ka otufwaninwe kumona boba batongelwe kwituludika?
6 Polo wāzambaleje na bupyasakane musapu wa Bulopwe mu Azia Minele monso ne mu Bulaya, wāshimika bipwilo bivule ne kwibipempula. Kyaba kimo wāmwene amba i biyampe kutyipila pa bubinebine bwa byaālembele. (Ngat. 1:20) Bantu bamo mu Kodinda pobānene amba Polo kakulupilwapo, wāsonekele pa kwibingija amba: “Leza bine uyukile, uno mwanda o twemusapwidile ke wa amba: “Eyo” kadi’mba: “Enhe”, anha.” (2 Kod. 1:18, Myanda Miyampe ku Bonso) Polo wāsonekele bino binenwa kitatyi kyaātambile ku Efisesa, wapityila ku Masedonya wenda ku Kodinda. Ku ngalwilo, wātūdile mpangiko ya kukapempula monka Kodinda kumeso kwa kwenda ku Masedonya. (2 Kod. 1:15, 16) Mu muswelo umo onka, batadi bendakana nabo dyalelo bashintanga kyaba kimo mpangiko yabo ya bupempudi. Kebashintangapo mwanda wa bubinga bwa bituputupu nansha mwanda wa kamweno kabo ino i pa mwanda wa bintu byampikwa kulaya. Ino Polo wāshintyile mpangiko ya kupempula Kodinda mwanda wa kamweno ka kipwilo. Namani?
7 Kyaba kimo pa kupwa kutandika mpangiko yandi mibajinji, Polo wāivwane myanda yāmuseleje mutyima kūlu ya kutala kilomonyeka kubulwa bumo ne busekese mu Kodinda. (1 Kod. 1:11; 5:1) Pa kupwija uno mwanda, wāsonekele madingi masumininwe mu mukanda wandi mubajinji ku Bene Kodinda. Kupwa, pa kyaba kya kutamba kala ku Efisesa kwenda ku Kodinda, Polo wākwete butyibi bwa kushila’ko banababo kitatyi kya kwingidija madingi andi pa kusaka amba, kitatyi kyaādi wa kwenda’ko mwenda mafuku bupempudi bwandi bwikale bukankamika mpata. Polo pa kwibakulupija bubinga bwinebwine bwaāshintyile mpangiko, wāsonekele mu mukanda wandi wa bubidi amba: “Ino ami naite Leza e kamoni ka mutyima wami’mba; i pa mwanda wa kwimufwila lusa o nkyafikilepo kwako ku Kodinda.” (2 Kod. 1:23) Ketwakekalai pamo bwa bantu bādi bafutulula Polo, ino tulēmekei bininge boba batongelwe kwituludika. Bubinebine i buno amba, i biyampe twiule kimfwa kya Polo, enka na mwaāiwidile Kidishitu.—1 Kod. 11:1; Bah. 13:7.
BIMFWA BIKWABO BILUMBULUKE
8. Le Lebeka i mwitushile kimfwa’ka?
8 “Ami ñendanga.” (Ngal. 24:58) Lebeka wālondolwele na bino bishima bīpi pa kulombola inandi ne mwanabo amba witabije kutaluka’nka dine difuku’dya ne kwenda na muntu wa kayukile lwendo lwa makilometele 800, mwanda wa kukekala mukaja Isake mwanā Abalahama. (Ngal. 24:50-58) Eyo wa Lebeka wādi’nka Eyo, kadi wēlombwele bu mukaji wa kikōkeji ne wakaminwe Leza kudi Isake. Wāshikete mu mapema bu mweni mu Ntanda ya Mulao mu būmi bwandi bonso. Wāeselwe pangala pa kikōkeji kyandi, wāikala ke nkambulula wa Yesu Kidishitu, Lukunwa lwālailwe.—Bah. 11:9, 13.
9. Le Luta wāfikidije binenwa byandi namani?
9 “Mhm, ino nanshi tuketolanga nobe kudi bantu bobe.” (Luta 1:10) Luta ne Olepa bana-bakaji ba kishala Bene Moabu, bānene Naomi inabo muko wa kishala wātambile ku Moabu ukajokela ku Betelema bino binenwa. Ku mfulo, Naomi pa kwibazenza, Olepa wakajokela ku yabo ntanda. Ino Ehe wa Luta, wādi’nka Ehe. (Tanga Luta 1:16, 17.) Wādi ulamete Naomi na dikōkeji, washiya lonso kisaka kyabo ne mutōtelo wa bubela wa Moabu. Byaāuminine bu mutōtyi wa kikōkeji wa Yehova, wāpadilwe mpalo ya kubadilwa mu bana-bakaji batano batelelwe na Mateo mu mānga ya musuku wa Kidishitu.—Mat. 1:1, 3, 5, 6, 16.
10. I kika kinenenwa amba Isaya i kimfwa kiyampe kotudi?
10 “Ami uno, ntume bidi.” (Is. 6:8) Kumeso kwa kunena bino binenwa, Isaya wāmwene mu ntumbo kimonwa kya Yehova ushikete pa lupona Lwandi pangala pa tempelo ya Isalela. Isaya pa kubambila ino mikejima ya ntumbo, waivwana Yehova unena amba: “Lelo o nkatuma i ani; i ani le uketwendela, a?” Luno lwādi lwito lwa kwikala musedi wa myanda wa Yehova wa kusapwila bantu bapupakane musapu wa Leza. Isaya wāfikidije binenwa byandi—Eyo wādi’nka Eyo. Wāingile na kikōkeji bu mupolofeto mu myaka 46 ne kupita, usapula musapu mukomo wa butyibi ne milao ya kutendelwa itala kujokejibwa kwa mutōtelo wa bine.
11. (a) Mwanda waka kufikidija binenwa byetu kudi na mvubu? (b) Le i bimfwa’ka bya kudyumukila’po bya bantu kebēsambilepo bubinebine?
11 Mwanda waka Yehova wālembeje mu Kinenwa kyandi bimfwa bidi kūlu’bi pa mwanda wetu? Ne mwanda waka kuleka Eyo wetu ekale’nka Eyo kudi na mvubu mpata? Bible udyumuna patōkelela’mba muntu ‘wakubulwa kulama byaesambile’ ubadilwa mu boba “bafwanyinwe kufwa.” (Loma 1:31, 32, DD) Ba Felo wa Edipito, Zedekia Mulopwe wa Yuda, ne ba Ananaisa ne Safaila babadilwa mu bimfwa bityani bitelelwe mu Bible bya bantu kebālekelepo Eyo wabo ekale Eyo. Abo bonso bāfudile kubi ne kwitushila bimfwa bya kudyumukila’po.—Div. 9:27, 28, 34, 35; Ezek. 17:13-15, 19, 20; Bil. 5:1-10.
12. Le i bika biketukwasha tufikidije binenwa byetu?
12 Byotudi mu “myaka ya malwa,” tujokolokelwe na bantu “bampikwa bu-ujila,” bantu ‘ba kwidingakanya bu-bwine Leza, ino bukomo bwa bu-bwine Leza bafutulwile’bo.’ (2 Tem. 3:1-5) Shi bibwanika, tufwaninwe kwepuka kupwana na bantu ba uno muswelo. Ino, tufwaninwe kupwana nyeke na bantu balonga bukomo bwa kuleka Eyo wabo ekale Eyo.—Bah. 10:24, 25.
EYO OBE WA MVUBU MPATA
13. Le i Eyo’ka wa mvubu mpata unenwanga na mulondi wa Yesu Kidishitu?
13 Mulao wa mvubu mpata ubwanya kulaya muntu i utala kwipāna kwandi kudi Leza. Misunsa isatu mituntulu, boba bakimba kwipāna bu bana ba bwanga ba Yesu badi na mukenga wa kulondolola amba Eyo ku bipangujo byobebepangula. (Mat. 16:24) Bakulumpe babidi pobepangulanga muntu ukimba kwikala musapudi wakubulwa kubatyijibwa, bamwipangulanga amba: “Lelo bine usakanga kwikala Kamoni wa Yehova?” Kupwa, shi uno muntu waendelela bininge ku mushipiditu ne wasake kubatyijibwa, bakulumpe baketana ne kumwipangula amba, “Le kodi mwipāne abe mwine kudi Yehova mu milombelo.” Ku mfulo, mu difuku dya kubatyijibwa, bepangulanga bonso ba kubatyijibwa amba, “Kupityila ku kitapwa kya Yesu Kidishitu, lelo wi mwisāse bubi bobe, ne kwipāna kudi Yehova mwanda wa kulonga kiswa-mutyima kyandi?” Penepa, ku meso a batumoni, bano bapya banena amba Eyo, kukwatañana na mulao wabo wa kwingidila Leza nyeke.
14. Le i muswelo’ka otufwaninwe kwibandaula kitatyi ne kitatyi?
14 Ekale wabatyijibwe panopano nansha shi kodi mwingidile Leza mu makumi a myaka, ufwaninwe kwibandaula kitatyi ne kitatyi ne kwiipangula bipangujo pamo bwa bino: ‘Na kwiula Yesu Kidishitu, le mfikidijanga nyeke Eyo wami wa mvubu mpata? Le nkōkelanga Yesu nyeke na kwitūdila kitungo mu būmi bwami kya kusapula ne kwingila mwingilo wa kulonga bana ba bwanga?’—Tanga 2 Kodinda 13:5.
15. Lelo kuleka Eyo wetu ekale Eyo kudi na mvubu mu bintu’ka bya mu būmi?
15 Kufikidija mutyipo wetu otwātyipile pa kwipāna, kulomba ne kwikala bakōkele mu myanda mikwabo ya mvubu. Kimfwa: Le udi na mwinē pobe? Nabya lēmeka nyeke mutyipo obe wa mvubu wa kuswa ne kukena mwinē pobe. Le wi mwiivwanike na muntu wa kwingidila kaji nansha kudinga fomu wa kulomba madyese a kiteokratike? Nankyo longela mungya kwiivwanika kwenu ne mungya mulao obe. Lelo waitabije pa kwendele muntu wa kamweno katyetye bidibwa? Nankyo kokatunya kwenda’ko nansha shi abakwite kudi muntu mukwabo umweka bu wa misokwe. Nansha, le walaile muntu kampanda owatene mu busapudi bwa ku njibo ne njibo amba usa kumujokela monka mwanda wa kumukwasha ku mushipiditu? Nankyo longa buninge bobe bonso bwa kuleka Eyo obe ekale Eyo, ebiya Yehova ukesela mwingilo obe.—Tanga Luka 16:10.
TUMWENEI KUDI MUPIDISHITU MUKATAMPE, MULOPWE WETU
16. Le i bika byotufwaninwe kulonga shi tubakomenwa kufikidija binenwa byetu?
16 Bible unena amba byotudi bantu bakubulwa kubwaninina, “bātwe bonso tukukalanga mu bintu bivule,” nakampata mu kunena. (Yak. 3:2) Lelo i bika byotufwaninwe kulonga shi tubayuka amba twi bakomenwe kufikidija binenwa byetu? Mu mukanda wa Bijila wāpelwe Bene Isalela na Leza, mwādi mpangiko ya lusa yātūdīlwe muntu upile mambo a ‘kutyipa kityipetyipe bitupu ku milomo yandi.’ (Lev. 5:4-7, 11) Kudi kadi mpangiko ya buswe itūdīlwe Bene Kidishitu balonga bubi bwa uno muswelo. Shi twisāse buno bubi kudi Yehova, uketulekela na lusa kupityila ku bukwashi bwa Yesu Kidishitu, Mupidishitu Mukatampe. (1 Yoa. 2:1, 2) Inoko pa kwitabijibwa nyeke na Leza, tufwaninwe kumwekeja bipa bilombola kwisāsa na kuleka kujokelajokela mu buno bubi ne na kulonga bukomo bwa kupwija bibi bilupukile ku muneneno wetu mubi. (Nk. 6:2, 3) Na bubine, i biyampe mpata kulanguluka na katentekeji kumeso kwa kulaya milao yoketubwanyapo kufikidija.—Tanga Musapudi 5:2.
17, 18. Le i bintu’ka bya kutendelwa bīya kumeso bitengele boba balonga bukomo bwa kuleka Eyo wabo ekale Eyo?
17 Bino shabyo byo bintu bya kutendelwa bīya kumeso bitengele batōtyi bonso ba Yehova balonga nyeke bukomo bwa kuleka Eyo wabo ekale Eyo! Ku bashingwe māni 144000, bakekala na būmi bwakubulwa kufwa momwa mūlu, mobakekala na Yesu mu Bulopwe bwandi “ne kukabikala nandi myaka kanunu.” (Kus. 20:6) Ku midiyo ne midiyo mikwabo nayo, bakamwena mu buludiki bwa Bulopwe bwa Kidishitu mu paladisa pano pa ntanda. Mu ino paladisa bakebakwasha bafikile pa bubwaninine bwa ku ngitu ne bwa mu ñeni.—Kus. 21:3-5.
18 Shi tukashale na kikōkeji pa ditompo dya mfulo ku mfulo kwa Umbikalo wa Myaka Kanunu wa Yesu, ketukekalapo kadi na bubinga bwa kutatena binenwa bya muntu. (Kus. 20:7-10) Eyo yense ukekala’nka Eyo, kadi Ehe yense nandi Ehe. Mwanda muntu ense ukekala’ko ukeula ne pa mfulo Yehova, Tata wetu wa buswe udi mūlu, “Leza wa binebine.”—Mit. 31:5.
[Bipangujo bya Kifundwa]
[Kifwatulo pa paje 29]
Tamba ku kubatyijibwa kutūla ne ku lufu, Yesu wāfikidije byonso byaālaile Shandi
[Kifwatulo pa paje 31]
Lelo ufikidijanga Eyo obe wa mvubu mpata?
