Kuikala ne lulamatu kudiku ne dikuatshisha anyi?
Kuikala ne lulamatu kudiku ne dikuatshisha anyi?
“UDI ufuta mfranga ya tshieya ya bungi be bua luondapu. Wewe mulue mu kumpanyi wetu, newikale ulama mfranga mitue ku dolare 20 ku ngondo. Si nya bungi.” Mêyi aa nga Karl, muleji-mpala wa kumpanyi wa malu a tshieya. *
Jens wakandamuna ne: “Mbulelela, kadi nkadi muele mfranga ya tshieya bua luondapu mu kumpanyi eu bidimu bia bungi. Mbangambuluishe bikole bidimu bishale, ne ndi musue kushala mubalamate.”
Karl kuambaye ne: “Lulamatu nngikadilu mulenga. Kadi lulamatu luebe si ndolu lukutudisha mfranga ya bungi!”
Karl uvua wambilamu. Misangu mivule kuikala ne lulamatu kudi muntu mukuabu kudi mua kukutudisha mfranga. Kudi kabidi kulomba dîba, makanda, didifila ne mutshima wonso. Mbikumbanyine kufila bionso ebi bua lulamatu anyi?
Ba bungi batu baluanyisha kadi bakese baluleja
Mu ditunga dia Allemagne, bilondeshile tshibambalu kampanda tshia makebulula, bantu 96 pa lukama bakandamuna pakabelabu nkonko bavua banyisha lulamatu bu ngikadilu muimpe. Tshibambalu atshi tshiakela kabidi bansonga ba mvula 18 too ne ku 24 nkonko, ne tshiakaleja ne: bantu 2 pa 3 bakandamuna bavua bangata lulamatu bu ngikadilu udi bantu ba bungi banyisha.
Nansha mutubu banyisha lulamatu bikole, kuikala muena lulamatu mbualu bukuabu. Tshilejilu mu matunga a bungi a ku Mputu, bena dibaka anyi bena dîku batu misangu mivule balejangana anu lulamatu lukese. Balunda ba bungi kabatu pabu ne lulamatu to. Ne lulamatu luvua kumpala pankatshi pa muena mudimu ne mfumuende wa mudimu anyi ngenda mushinga ne bantu batu bamusumba bintu ndujimine bulelela. Bua tshinyi?
Misangu mikuabu, mudi malu a mu nsombelu amueneka aya lukasa lukasa, bantu batu ne dîba dikese ne dijinga dikese bua kuenza mudi lulamatu lulomba. Bantu badibu bele mâyi ku makasa mu malanda abu ne bakuabu badi pamuapa belakana mpindieu bua kuleja muntu mukuabu lulamatu. Bakuabu badi mua kusua malanda a katupa kîpi adi kaayi alomba lulamatu.
Nansha biobi bikale bua bualu kayi, lulamatu nngikadilu muimpe udi bantu batumbisha misangu mivule kadi kabayi nende. Ke bualu kayi nkonko eyi idi ijuka: Kuikala ne lulamatu kudi ne dikuatshisha anyi? Bikalabi nanku, nnganyi utudi ne bua kuleja lulamatu, ne mmu mishindu kayi? Mmalu kayi mimpe atudi tupeta bua dileja lulamatu?
[Mêyi adi kuinshi]
^ tshik. 2 Mbashintulule amue mêna mu tshiena-bualu etshi ne tshidi tshilonda.
[Lungenyi lunene lua mu dibeji 3]
Lulamatu nngikadilu muimpe udi bantu batumbisha misangu mivule kadi kabayi nende