1, 2. Gin penjo mage ma ji penjorega?

NYITHINDO penjoga penjo mang’eny. Inyalo dwokogi to pod gipenji niya: ‘Mano en nikech ang’o?’ Kata ka itemo leronegi e yo manade, pod ginyalo medo penji niya: ‘Ang’o momiyo?’

² Waduto wabedoga gi penjo, bed ni wan nyithindo kata joma dongo. Wanyalo bedo gi penjo e wi gima wabiro chamo, gima wabiro rwako, kata ma wabiro nyiewo. Bende, wanyalo bedo gi penjo madongo e wi ngima kata e wi gik ma biro timore kinde mabiro. Kata kamano, wanyalo weyo manyo dwoko mag penjogo ka ok wayudo dwoko makare.

3. Ang’o momiyo ji mang’eny paro ni ok ginyal yudo dwoko mag penjo madongo ma gipenjorega?

³ Be Muma nigi dwoko mag penjo madongo ma ji penjorega? Jomoko neno ni Muma nigi dwoko, en mana ni gineno ni winjo tiend dwokogo ok yot. Gineno ni jopuonj din kata jotend din e ma nyalo dwoko penjogo. Jomoko to wigi kuotga yie ni ok ging’eyo dwoko mag penjogo. In to ineno nade?

4, 5. Gin penjo mage madongo ma samoro isegapenjori? Ang’o momiyo onego idhi nyime manyo dwoko mag penjogo?

⁴ Nyalo bedo ni samoro isegapenjori niya: Ang’o momiyo nochueya? Ang’o ma biro timorena ka atho? Nyasaye en ng’at ma chalo nade? Yesu Kristo, ma ne en japuonj mong’ere ahinya, nowacho kama: “Sikuru ka ukwayo, to nomiu; sikuru ka umanyo, to unuyudi;  sikuru ka udwong’o, to noyawnu.” (Mathayo 7:7) Kik iol nyaka iyud dwoko makare mag penjogo.

⁵ Omiyo, ka idhi nyime ‘manyo’ dwoko mag penjogo, to ibiro yudogi e Muma. (Ngeche 2:1-5) Dwoko ma yudore e Muma ok tek winjo. Gik mipuonjori biro miyo ibed gi ngima maber sani, kendo ibiro bedo gi geno ma jaber e wi kinde mabiro. We wane ane dwoko mar penjo moro ma osebedo ka chando ji mang’eny.

6. Ang’o momiyo jomoko paro ni Nyasaye ok dewgi?

⁶ Ji mang’eny paroga ni Nyasaye ok dew dhano. Gineno ni dine bed ni Nyasaye dewowa, dikoro piny opogore ahinya. Piny opong’ gi lwenje, sigu, kod kuyo. Ji bedo matuwo, gichandore, kendo githo. Jomoko penjore niya: ‘Ka Nyasaye dewowa adier, ang’o momiyo pok otieko chadruogegi duto?’

7. (a) Ere kaka jotend din miyo ji paro ni Nyasaye ok dewwa? (b) Ang’o momiyo wanyalo bedo gadier ni Nyasaye ok e ma kelnwa chandruok?

⁷ Seche moko jotend din miyoga ji paro ni Nyasaye ok dewwa. Ka masira moro otimore, giwacho ni en dwach Nyasaye. Giwacho ni ne osechano kamano. Sama giwacho wechegi, giketo ketho kuom Nyasaye. Kata kamano, Muma puonjo ni Nyasaye ok e ma kelnwa chandruok. Jakobo 1:13 nyisowa ni Nyasaye ok nyal temo ng’ato gi gik maricho. Owacho ni, “Kitemo ng’ato, kik owach niya: ‘Nyasaye tema.’ Nimar ok nyal tem Nyasaye gi gik maricho, to en owuon bende ok otem ng’ato.” Mano nyiso ni kata obedo ni Nyasaye pok ogolo gik maricho ma timore, en owuon ok e ma okel gigo. (Som Ayub 34:10-12.) We wane ane ranyisi moro.

8, 9. Ang’o momiyo ok onego waket ketho kuom Nyasaye sa ma wayudo chandruok? Chiw ane ranyisi.

 ⁸ Par ane wuoyi moro ma pod odak gi jonyuolne. Wuon-gi ohere ahinya kendo osepuonje kaka onyalo timo yiero mabeyo. Wuoyino ng’anyo ne wuon-gi kae to owuok dala. Otimo gik maricho ma miyo odonjo e chandruok. Be inyalo wacho ni wuon-gi e ma okelone chandruok nikech ne ok ogeng’e mondo kik owuog dala? Ok en kamano kata matin! (Luka 15:11-13) Mana kaka wuorono, Nyasaye ne ok ogeng’o dhano ka ne giyiero mar ng’anyo kendo timo richo. Omiyo, ka gimoro marach otimore, ok onego wapar ni Nyasaye e ma okelo gino. Timo kamano biro chalo ka gima waketo ketho kuom Nyasaye.

⁹ Nitie gimomiyo Nyasaye pok otieko gik maricho ma timore e piny. E Sula mar 11, ibiro puonjori gima Muma wacho e wi wachno. Kata kamano, inyalo bedo gadier ni Nyasaye oherowa kendo ok onyal kelonwa chandruok. Bende, en kende e ma onyalo tieko chandruoge manie piny.​—Isaya 33:2.

10. Ang’o momiyo wanyalo bedo gadier ni Nyasaye biro tieko chandruoge duto ma joma richo osekelo?

¹⁰ Nyasaye ler. (Isaya 6:3) Gimoro amora motimo ler kendo ber. Omiyo, wanyalo gene. Dhano to ok gin kamano. Gitimoga gik maricho seche moko. Kata mana jatelo maber manade onge gi teko mar tieko gik ma ok kare duto ma joma richo osetimo. Onge ng’ama nigi teko kaka Nyasaye. Nyasaye nigi nyalo mar tieko gik ma ok kare duto ma joma richo osetimo, kendo obiro golo richo duto nyaka chieng’.​—Som Zaburi 37:9-11.

11. Nyasaye winjo nade sama ichandori?

¹¹ Nyasaye winjo nade sama oneno gik ma timore e piny, kod gik ma timore e ngimani? Muma puonjo ni Nyasaye ohero ‘gik makare.’ (Zaburi 37:28) Kuom mano, onono ahinya gik makare kod mago ma ok kare. Owinjo marach ahinya sama ji chandore. Muma wacho ni “chunye nochandore” ka ne oneno ka richo opong’o piny e kinde mokalo. (Chakruok 6:5, 6) Nyasaye pok olokore. (Malaki 3:6) Muma wacho ni Nyasaye dewowa.​—Som 1 Petro 5:7.

12, 13. (a) Ang’o momiyo wahero ji, to wawinjoga nade sama waneno ka gichandore? (b) Ang’o momiyo wanyalo bedo gadier ni Nyasaye biro tieko chandruoge duto?

¹² Muma bende puonjo ni Nyasaye ne ochueyo dhano e kite owuon. (Chakruok 1:26) Mano nyiso ni Nyasaye ne ochueyowa gi kido mabeyo kaka mage. Omiyo, ka iwinjo marach sama joma beyo chandore, ng’e ni Nyasaye winjo marach moloyo! Wang’eyo mano nade?

¹³ Muma puonjo ni “Nyasaye en hera.” (1 Johana 4:8) Gimoro amora motimo, otimo nikech hera ma en-go. Omiyo, wahero ji nikech Nyasaye ohero ji. Par ane wachni: Dine bed ni in gi teko mar tieko chandruoge duto, be ditimo kamano? Kuom adier, dine itimo kamano nikech ihero ji. To nade Nyasaye? En gi teko kendo oherowa. Omiyo, obiro tieko chandruoge duto. Bed gadier ni Nyasaye biro chopo singo duto ma onyis e weche motelo e bugni! Kata kamano, mondo ibed gadier ni singogi biro timore, onego ing’e weche momedore e wi Nyasaye.

14. Nyasaye nyinge ng’a, to wang’eyo nade ni onego wati gi nyingno?

¹⁴ Ka idwaro bedo osiep ng’ato, en ang’o ma nyaka itim mokwongo? Nyaka inyise nyingi. Be Nyasaye nigi nyinge? Dinde mang’eny wacho ni nyinge en Nyasaye kata Ruoth. Kata kamano, mago gin mana nyinge mag telo kaka “chif” kata “president.” Nyasaye osenyisowa ni nyinge en Jehova. Zaburi 83:18 wacho kama: “Mondo ji ong’e ni in ma nyingi Jehova, in kendi e Ng’at Mamalo Chutho e wi piny mangima.” Joma nondiko Muma notiyo gi nying Nyasaye nyading’eny e Muma. Jehova dwaro ni ing’e nyinge, kendo iti gi nyingno. Onyisi nyinge nikech odwaro ni mondo ibed osiepne.

15. Nying Nyasaye tiende en ang’o?

¹⁵ Nying Nyasaye en Jehova kendo nyingno nigi tiende. Tiend nyingno en ni Nyasaye nyalo chopo gimoro amora ma osesingo, kendo onyalo timo gimoro amora modwaro. Onge gima nyalo mone timo dwache. Jehova kende e ma inyalo luong gi nyingno. *

16, 17. Nyinge ma luwogi tiendgi ang’o? (a) “Manyalo duto” (b) “Ruoth Mochwere” (c) “Jachuech”

 ¹⁶ Mana kaka ne waseneno, Zaburi 83:18 wacho kama e wi Jehova: “In kendi e Ng’at Mamalo Chutho.” Fweny 15:3 bende wacho ni: “A Jehova Nyasaye Manyalo Duto, tijeni dongo kendo beyo miwuoro. A Ruoth mochwere, yoreni nikare kendo gin adier.” Luongo Nyasaye ni “Manyalo Duto” tiend en ang’o? Tiende en ni, Jehova Nyasaye e ma nigi teko moloyo ng’ato ang’ata e polo gi piny. To nade luonge ni  “Ruoth mochwere”? Mano tiende en ni Nyasaye osebedo ka nitie kuom ndalo duto. Zaburi 90:2 wacho ni en Nyasaye ma nyaka nene kendo ma nyaka chieng’. Donge mano ber ndi!

¹⁷ Jehova kende e Jachuech. Fweny 4:11 wacho niya: “A Jehova Nyasachwa, iwinjori yudo duong’, gi luor, kod teko nikech ne ichueyo gik moko duto, kendo gigo ne obetie kendo ne ochuegi nikech dwachi.” Jehova e ma nochueyo gik moko duto manie polo gi piny, bed ni gin malaike manie polo, sulwe, olembe, kod rech manie nam.

18. Ang’o momiyo jomoko paro ni ok ginyal bedo osiepe Nyasaye? Ang’o ma Muma wacho e wi wachno?

¹⁸ Sama jomoko osomo kido mabeyo ma Jehova  nigo, gibedoga maluor kendo wacho ni, ‘Nyasaye nigi teko mang’eny, en ng’at ma lich ahinya, kendo odak mabor gi ji, ere kaka onyalo dewa?’ Kata kamano, be mano e kaka Nyasaye dwaro ni wawinj e chunywa? Ooyo ngang’. Jehova dwaro bedo machiegni kodwa. Muma wacho ni Nyasaye ok ni “mabor gi ng’ato ka ng’ato kuomwa.” (Tich Joote 17:27) Nyasaye dwaro ni isud machiegni kode, kendo osingo ni ‘en bende nosud iri.’​—Jakobo 4:8.

19. (a) Inyalo timo ang’o mondo ibed osiep Nyasaye? (b) En kido mane ma Jehova nigo mihero ahinya?

¹⁹ Inyalo timo ang’o mondo ibed osiep Nyasaye? Yesu nowacho niya: “Ka ng’ato ong’eyi, in Nyasaye makende mar adier kod jal ma ne ioro Yesu Kristo, to en gi ngima ma nyaka chieng’.” (Johana 17:3) Dhi nyime puonjori mondo ing’e Jehova gi Yesu. To mano biro miyo iyud ngima ma nyaka chieng’. Kuom ranyisi, wasepuonjore ni “Nyasaye en hera.” (1 Johana 4:16) To ok mano kende, en gi kido mamoko mabeyo. Muma nyisowa ni Jehova en Nyasaye “mang’won kendo ma kecho ji, ma iye ok wang’ piyo, kendo mogundho gi hera mosiko kod adiera.” (Wuok 34:6) Jehova ‘ber kendo oikore weyo ne ji richogi.’ (Zaburi 86:5) Nyasaye hore kendo omakore chuth gi joge. (2 Petro 3:9; Fweny 15:4) Sama isomo Muma, ibiro puonjori weche mang’eny e wi kido mabeyo mag Jehova.

20-22. (a) Ere kaka inyalo sudo machiegni gi Nyasaye kata obedo ni ok inyal nene? (b) Inyalo timo ang’o sama jomoko nyisi ni iwe puonjori Muma?

²⁰ Ere kaka inyalo sudo machiegni gi Nyasaye  kata obedo ni ok inyal nene? (Johana 1:18; 4:24; 1 Timotheo 1:17) Ibiro ng’eyo Jehova maber kisomo Muma. (Zaburi 27:4; Jo-Rumi 1:20) Timo kamano, biro miyo imed here kendo imed sudo machiegni kode.

²¹ Ibiro ng’eyo gadier ni Jehova en Wuonwa. (Mathayo 6:9) En e ma omiyowa ngima, kendo odwaro ni wadag e ngima maberie moloyo. To mano e gima wuoro ma jahera nyalo dwaro ne nyithinde. (Zaburi 36:9) Muma puonjo ni inyalo bedo osiep Nyasaye. (Jakobo 2:23) Parie ni Jehova, Jachuech mar polo gi piny dwaro ni ibed osiepne!

²² Jomoko nyalo nyisi ni iwe puonjori Muma. Ginyalo luor ni ibiro loko din. Kata kamano, kik iwe mondo ng’ato ang’ata omoni bedo osiep Jehova. En e osiep maberie moloyo ma inyalo bedogo.

23, 24. (a) Ang’o momiyo onego idhi nyime penjo penjo? (b) Wabiro nono ang’o e sula ma luwo mae?

²³ Sama ipuonjori Muma, inyalo yudo weche moko ma ok iwinj tiendgi maber. Kik iwe wich kuot omoni penjo tiendgi. Yesu nowacho ni onego wabolre mana kaka nyithindo matindo. (Mathayo 18:2-4) Nyithindo penjoga penjo mang’eny. Nyasaye dwaro ni iyud dwoko mag penjo ma in-go. Omiyo, puonjri Muma adimba mondo ibed gadier gi gik ma ipuonjori.​—Som Tich Joote 17:11.

²⁴ Yo maberie moloyo ma wanyalo ng’eyogo Jehova en ka wapuonjore Muma. E sula ma luwo mae, wabiro neno gimomiyo Muma opogorego gi buge mamoko.